ΠτΔ: Άλλο χαλαρή ομοσπονδία, άλλο αποκέντρωση (vid)

Άλλο χαλαρή ομοσπονδία, άλλο αποκέντρωση, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης στην διακαναλική συνέντευξη Τύπου.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επιχείρησε να ξεκαθαρίσει ότι η πρόταση του για αποκέντρωση αποτελεί μια από τις παραμέτρους του Γ.Γ του ΟΗΕ όπως τέθηκε στο Κραν Μοντανά. Παράλληλα, τόνισε ότι τα όποια θέματα αφορούν την ΑΟΖ

Την ίδια ωρα στην ομιλία του προέταξε με ένταση τα ζητήματα της λειτουργικότητας του κράτους. Παράλληλα, ο ίδιος, υποστήριξε ότι το Κραν Μοντανά ήταν αποτέλεσμα των επαφών του και της συμφωνίας που είχε με τον Ντέιβιντ Κάμερον το 2014.

Το ΣΙΓΜΑ ρώτησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αν η πρόταση του προς τον κ. Τσαβούσογλου για αποκέντρωση των εξουσιών εισπράχθηκε με θετικό πρόσημο. Ο Νίκος Αναστασιάδης, δεν θέλησε να απαντήσει λέγοντας ότι επρόκειτο για μια ιδιωτική συνομιλία.

Το δεύτερο ερώτημα του ΣΙΓΜΑ αφορούσε τους όρους αναφοράς. Έννοια την οποία έφερε πρόσφατα στο νησί μέσα στις διπλωματικές της βαλίτσες, η προσωπική απεσταλμένη του Γ.Γ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ. Ο Πρόεδρος, απαντώντας στο σχετικό ερώτημα, παραδέχτηκε πως εάν δεν υπάρξει συμφωνία επί των όρων, τότε δεν θα υπάρξουν συνομιλίες.

Απαντώντας σε ερώτηση άλλου συνάδελφου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επιχειρηματολογώντας για την λειτουργικότητα της λύσης σε σχέση με την απαίτηση της Τουρκικής πλευράς για μια θετική ψήφο έδωσε ως παράδειγμα τον EastMed.

Συγκεκριμένα έθεσε τον προβληματισμό, τι θα γίνει αν αποφασίσουμε να δημιουργήσουμε ένα αγωγό όπως είναι ο EastMed και συγκρουστεί αυτή η απόφαση, με την άρνηση των Τουρκοκυπρίων χρησιμοποιώντας το βέτο, δεδομένης της θέσης τους, ότι ο αγωγός φυσικού αερίου πρέπει να περάσει από την Τουρκία.

Ερωτηθείς για το ζήτημα της τηλεφωνικής διασύνδεσης με τα κατεχόμενα, ο Πρόεδρος, ξεκαθάρισε ότι η βούληση μας είναι δεδομένη καθότι αποτελούσε δική μας πρόταση.

Παρόλα αυτά, τόνισε, η Τουρκοκυπριακή πλευρά αξιώνει μέσα από αυτή τη διαδικασία την αναγνώριση παράνομων εταιρειών.

Αυτούσια η ομιλία του Προέδρου:

"Σας ευχαριστώ για την αποδοχή της πρόσκλησής μου, μιας πρόσκλησης που στόχο έχει την άμεση ενημέρωση του λαού για κάποιους δικούς μου προβληματισμούς και που είμαι βέβαιος απασχολούν και τον κάθε πολίτη αφού αφορούν το παρόν, αλλά ιδιαίτερα το μέλλον της πατρίδας μας.

Θα προσπαθήσω να είμαι απόλυτα κατανοητός, αποφεύγοντας επιστημονικές αναλύσεις ή νομικές θεωρήσεις που μόνο σύγχυση προκαλούν.

Είναι καλά γνωστό πως από τον Φεβρουάριο του 1977 δεχθήκαμε ένα επώδυνο αλλά ιστορικό συμβιβασμό, βάσει του οποίου το μελλοντικό καθεστώς του Κυπριακού κράτους θα μετεξελιχθεί σε διζωνική, δικοινοτική Ομοσπονδία.

Έκτοτε και οι 6 προκάτοχοι μου κατέβαλαν άοκνες προσπάθειες προκειμένου να οδηγηθούμε σε μια λύση που, χωρίς να παραγνωρίζει τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων, θα διασφάλιζε και τις εύλογες προσδοκίες των Ελληνοκυπρίων:

Πρώτον: Ισχυρή Κεντρική Κυβέρνηση για τη διασφάλιση της ενότητας του Κράτους, λαού, οικονομίας και θεσμών.

Δεύτερον: Πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες όλων των νόμιμων κάτοικων του νησιού, δηλαδή την ελεύθερη διακίνηση, εγκατάσταση, άσκηση επαγγέλματος και απόκτηση περιουσίας.

Τρίτον: Δίκαιες εδαφικές αναπροσαρμογές

Τέταρτον και σημαντικότατο: Aπαλλαγή της Κύπρου από τα κατοχικά στρατεύματα.

Όλες αυτές τις δεκαετίες διαπραγματεύσεων Πρόεδροι της Δημοκρατίας εκλέγηκαν εκπρόσωποι όλων των σχολών σκέψης του Κυπριακού, είτε αυτές χαρακτηρίζοντο ως διεκδικητικές είτε ως ρεαλιστικές.

Παρά τα πιο πάνω, οι όποιες προσπάθειες απέτυχαν σαν αποτέλεσμα της Τουρκικής αδιαλλαξίας.

Αποκορύφωμα των προσπαθειών ήταν το δημοψήφισμα του 2004 όπου ο λαός απέρριψε το προτεινόμενο σχέδιο με 76% λόγω εντόνων ανησυχιών που προκαλούσαν πρόνοιες του.

Έκτοτε, ακολούθησε σειρά κύκλου συνομιλιών και με μετριοπαθείς Τουρκοκύπριους πολιτικούς, όπως ο κ. Ταλάτ ή σήμερα ο κ. Ακκιντζί.

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, θα πρέπει να ομολογήσω ότι καταγράφηκε πρόοδος σε κάποια των θεμάτων, αλλά και παρέμειναν σημαντικές διαφορές που δεν επέτρεψαν την επίτευξη μιας λύσης που θα μας οδηγούσε σε ένα λειτουργικό, βιώσιμο και πλήρως ανεξάρτητο και κυρίαρχο Κράτος.

Σε ένα φυσιολογικό Κράτος, όπως και ο ίδιος ο ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών ανάφερε.

Να σημειώσω ότι για δεκαετίες οι συνομιλίες επικεντρώνοντο κυρίως στις εσωτερικές πτυχές, αφήνοντας πάντα για το τελικό στάδιο τα θέματα των Εγγυήσεων, την αποχώρηση στρατευμάτων και των εδαφικών αναπροσαρμογών.

Από την εκλογή μου στην Προεδρία της Δημοκρατίας θέσαμε ως στόχους προκειμένου να υπάρξει μια αποτελεσματική διαπραγμάτευση με προοπτική λύσης:

Πρώτον: Την εμπλοκή της Τουρκίας στο διάλογο ούτως ώστε να συζητηθεί και η διεθνής πτυχή του Κυπριακού προβλήματος που δεν είναι άλλη από τον τερματισμό του αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων και επεμβατικών δικαιωμάτων και την αποχώρηση του συνόλου των κατοχικών στρατευμάτων.

Δεύτερον: Την εμπλοκή της Ε.Ε. ώστε η υπό συζήτηση λύση να συνάδει πλήρως με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις υποχρεώσεις μας ως κράτος - μέλος της Ένωσης.

Τρίτον: Όσον αφορά τις εσωτερικές πτυχές,

(α) Λειτουργικό σύστημα Διακυβέρνησης.

(β) Εδαφικές αναπροσαρμογές που θα επέτρεπαν την επιστροφή και εγκατάσταση όσον το δυνατό μεγαλύτερου αριθμού προσφύγων στην Ελληνοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία.

Σαν αποτέλεσμα των εντατικών συνομιλιών ιδιαίτερα μετά την ανάδειξη του κ. Ακκιντζί ως ηγέτη της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, οδηγηθήκαμε τον Ιανουάριο του 2017 στην πρώτη Σύνοδο για την Κύπρο στην οποία:

Πρώτον: Για πρώτη φορά κατατέθηκαν χάρτες για τις εδαφικές αναπροσαρμογές με ελάχιστη απόκλιση ως προς το ποσοστό του υπό επιστροφή εδάφους.

Δεύτερον: Για πρώτη φορά επίσημα η Τουρκία ενεπλάκη απευθείας σε διάλογο και διαπραγματεύσεις στο κεφάλαιο της Ασφάλειας.

Αυτό δεν ήταν τυχαίο. Ήταν το αποτέλεσμα Συμφωνίας που είχα επιτύχει με τον Πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας, κ. David Cameron, τον Ιανουάριο του 2014 με βάση την οποία η Βρετανία αποποιείτο το δικαίωμα της εγγυήτριας δύναμης, εάν δεν ήτο αίτημα και των δύο κοινοτήτων. Η θέση της Ελλάδος ήταν καλά γνωστή. Μόνη εμμένουσα στο καθεστώς της Εγγυήτριας παρέμενε η Τουρκία.

Τρίτον: Για πρώτη φορά στις διαπραγματεύσεις η Ε.Ε. εκπροσωπήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο.

Δυστυχώς, λόγω της αδιαλλαξίας της Τουρκικής πλευράς και η Δεύτερη Σύνοδος για την Κύπρο στο Κραν Μοντανά δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Παρά ταύτα, δεν μπορεί να παραγνωρισθεί πως στη Σύνοδο στο Κραν Μοντανά, ο Γενικός Γραμματέας μέσα από το περίγραμμα των 6 σημείων, μεταξύ άλλων, αναγνώριζε την ανάγκη:

(α) Τερματισμού Εγγυήσεων και Επεμβατικών δικαιωμάτων.

(β) Κάθετης μείωσης από την 1η μέρα των κατοχικών στρατευμάτων και πρόνοιες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε οριστικό τερματισμό της παρουσίας τους.

(γ) Τέτοιες εδαφικές αναπροσαρμογές που να ικανοποιούν τις εύλογες προσδοκίες της Ελληνοκυπριακής πλευράς.

(δ) Ενώ, ένα των σημαντικών στοιχείων που επεσήμανε και αφορούσε την εύρυθμη λειτουργία του Κράτους, ήταν η αξίωση της Τουρκοκυπριακής πλευράς για αποτελεσματική συμμετοχή.

Επισημαίνοντας ότι το θέμα θα πρέπει να συζητηθεί περαιτέρω σε σχέση με το ζήτημα της μίας θετικής ψήφου και συγκεκριμένα πότε και κάτω από ποιες συνθήκες και σε ποια σώματα θα μπορούσε να ασκηθεί, με ταυτόχρονες πρόνοιες για μηχανισμούς επίλυσης αδιεξόδων.

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω για όσους μπορεί να αμφισβητούν τις προθέσεις μου έναντι του πλαισίου του ΓΓ, πως θα ήμουν παράφρων να απορρίψω τα όσα διαχρονικά διεκδικούσε η Ελληνοκυπριακή πλευρά και τα οποία το περίγραμμα του ΓΓ θέτει πλέον στην ημερήσια διάταξη των διαπραγματεύσεων.

Έκτοτε, έχω καταστήσει σαφή την πρόθεση μου για εμπλοκή σε ένα διάλογο από το σημείο που διακόπηκε στο Κραν Μοντανά, νοουμένου ότι μια νέα Σύνοδος θα ήτο καλά προετοιμασμένη για να μην οδηγηθούμε σε ένα νέο καταστροφικό αδιέξοδο.

Και η πιο πάνω πρόταση είχε αμφισβητηθεί από κάποιους και νιώθω ευτυχής γιατί ο ΓΓ στην πρόσφατη έκθεση του υιοθετεί πλήρως τη θέση μου.

Κυρίες και Κύριοι,

Από την εμπειρία που αποκόμισα από τις διαπραγματεύσεις έχω διαπιστώσει ότι η Τουρκοκυπριακή κοινότητα διακατέχεται από μια έντονη ανησυχία πως η Ελληνοκυπριακή, ως η πλειοψηφούσα κοινότητα, θα καταχράται την εξουσία με κίνδυνο οι Τουρκοκύπριοι να τεθούν στο περιθώριο.

Προς αντιμετώπιση των ανησυχιών τους πρόβαλαν την αξίωση για μία θετική ψήφο σε κάθε απόφαση συντεταγμένου οργάνου του Κεντρικού Κράτους, είτε αυτό αφορά το Υπουργικό Συμβούλιο είτε άλλα θεσμικά όργανα.

Την ίδια ώρα, οι Ελληνοκύπριοι έχουν εύλογες ανησυχίες πως ένα ανάλογο δικαίωμα των Τουρκοκυπρίων ενδεχόμενα θα οδηγήσει σε ένα μη λειτουργικό κράτος, με ορατούς τους κινδύνους κατάρρευσης της νέας τάξης πραγμάτων. Και τούτο δημιουργεί μια ανασφάλεια για το μέλλον, σε σχέση με τη σταθερότητα και βεβαιότητα που σήμερα βιώνουν.

Μια ανασφάλεια που επιτείνεται από την αξίωση της Τουρκίας να παραμείνει εν ισχυί το αναχρονιστικό σύστημα εγγυήσεων και επεμβατικών δικαιωμάτων και η μόνιμη παρουσία Τουρκικών στρατευμάτων.

Μια αξίωση της Τουρκίας που δημιουργεί συνειρμούς συνέχισης της εξάρτησης των Τουρκοκυπρίων από την Τουρκία και συνεπώς ελέγχου της Ομοσπονδιακής Κυπριακής Δημοκρατίας από την εν λόγω χώρα.

Ύστερα από σοβαρό προβληματισμό και προς εξάλειψη των ανησυχιών και των δύο κοινοτήτων, αλλά και της επίτευξης μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, υπέβαλα στο Εθνικό Συμβούλιο σαν τροφή προς σκέψη την αποκέντρωση, και θέλω να το τονίσω, την αποκέντρωση όσων εξουσιών αφορούν την καθ’ ημέραν ζωή των πολιτών ή και όσων άλλων δεν θα επέτρεπαν την αμφισβήτηση:

(α) Της μιας και μόνης διεθνούς προσωπικότητας, κυριαρχίας και ιθαγένειας του Κράτους.

(β) Της ενότητας εδάφους, λαού, οικονομίας και φυσικού πλούτου.

(γ) Της άμυνας και ασφάλειας, αλλά και φύλαξης των συνόρων του Ομοσπονδιακού Κράτους.

(δ) Την αποκλειστική και αποτελεσματική εκπροσώπηση και συμμετοχή του Ομοσπονδιακού Κράτους στην Ε.Ε., τον ΟΗΕ και τους λοιπούς διεθνείς οργανισμούς.

(ε) Και τις όποιες άλλες εξουσίες κριθούν ως απολύτως αναγκαίες.

Και θέλω για άλλη μια φορά να ξεκαθαρίσω: Άλλο αποκέντρωση εξουσιών και άλλο χαλαρή Ομοσπονδία.

Η πρόταση μου δεν είναι καθόλου νέα, αφού ανάλογη πρόταση είχα υποβάλει στο Εθνικό Συμβούλιο τον Απρίλιο του 2010.

Η φιλοσοφία της αποσκοπεί στη μεγαλύτερη διοικητική αυτονομία των δύο πολιτειών, κάτω από τους όρους που έχουν προαναφερθεί, με εξισορροπιστικό αντιστάθμισμα η θετική ψήφος των Τουρκοκυπρίων να ασκείται μόνο εκεί και όπου η όποια απόφαση εκτελεστικού οργάνου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα ζωτικά συμφέροντα της Τουρκοκυπριακής κοινότητας και νοουμένου, βεβαίως, ότι θα θεσμοθετηθεί και αποτελεσματικός μηχανισμός επίλυσης τυχόν αναφυομένων διαφορών.

Τούτο συνάδει απόλυτα και με την αναφορά του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών για ρύθμιση της αποτελεσματικής συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την εύρυθμη λειτουργία του Κράτους.

Η μεγαλύτερη διοικητική αυτονομία δημιουργεί το αίσθημα ασφάλειας στους Τουρκοκύπριους, αφαιρεί την εμμονή σε θετική ψήφο σε όλες τις αποφάσεις, αλλά και αναιρεί και τα προσχήματα της Τουρκίας για τη διατήρηση εγγυητικών και επεμβατικών δικαιωμάτων για προστασία των Τουρκοκυπρίων από αυθαίρετες αποφάσεις των Ελληνοκυπρίων.

Την ίδια ώρα, απαντά στις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων για τη λειτουργικότητα και βιωσιμότητα του Κράτους, αντιμετωπίζοντας το αίσθημα ανασφάλειας από τον κίνδυνο κατάρρευσης της νέας κατάστασης πραγμάτων.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επαναλάβω όσα το 2010 στο υπόμνημα μου προς το Εθνικό Συμβούλιο, είχα αναφέρει:

«Θεωρούμε πως η υπερσυγκέντρωση εξουσιών στο κεντρικό κράτος αντί της ενίσχυσης της οντότητας θα πολλαπλασιάζει τους κινδύνους τριβών, αδιεξόδων και παράλυσης, ενώ θα θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη λειτουργία και βιωσιμότητα του Κράτους.

Είναι αυτονόητο πως ανάλογα φαινόμενα θα έχουν άμεσες επιπτώσεις στην καθ’ ημέρα διαβίωση και ευημερία των πολιτών, με αποτέλεσμα να ενισχύονται οι δυνάμεις που θα προτιμούσαν την απόσχιση ή δημιουργία δύο κρατών.

Για τους πιο πάνω λόγους πιστεύουμε πως εκτεταμένες εξουσίες σε θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης μπορούν να παραμείνουν στις πολιτείες…………Συμπερασματικά, υπερσυγκεντρωτισμός εξουσιών στο κεντρικό κράτος……..θα αποτελέσει, κατά την άποψη μου, αιτία είτε απόρριψης μιας ενδεχόμενης λύσης ή και την ταχεία κατάρρευση του κράτους με ολέθριες συνέπειες».

Θέλω να τονίσω πως η πρόταση μου είναι τροφή για σκέψη προς άρση των ανησυχιών και των δύο κοινοτήτων, προκειμένου να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανέναρξης ενός δημιουργικού διαλόγου που αυτή τη φορά θα μας οδηγήσει στην εξεύρεση λύσης του Κυπριακού και όχι σε ένα καταστροφικό αδιέξοδο, με κίνδυνο να βρεθούμε ενώπιον επιλογών που ξεκάθαρα απορρίπτουμε.

Κυρίες και Κύριοι,

Θέλω να καταστήσω σαφές ότι ως υπεύθυνος ηγέτης δεν μπορώ να παραγνωρίσω τους κινδύνους από την παράταση του αδιεξόδου, για αυτό και δεν μένω αδρανής, αλλά και ταυτόχρονα δεν μπορώ να αποδεχτώ μια λύση που θα μας οδηγεί σε ένα μη λειτουργικό Κράτος.

Η παραγνώριση εύλογων ανησυχιών μπορεί να οδηγήσει σε μια Συμφωνία μεταξύ ηγετών, αλλά, ταυτόχρονα, θα οδηγήσει σε περιφρόνηση των ηγετών με μια δεύτερη και οριστικά καταστροφική απόρριψη από το λαό.

Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει τις απόψεις του και να διαφωνεί με τους χειρισμούς μου/ή και ακόμη να παραγνωρίζει πως το υφιστάμενο αδιέξοδο οφείλεται στην αδιαλλαξία της Τουρκικής και Τουρκοκυπριακής πλευράς, αλλά αυτό που κατ’ ουδένα λόγο δεν αποδέχομαι είναι την αμφισβήτηση της ειλικρίνειας των προσπαθειών μου για επανέναρξη ενός διαλόγου που μπορεί να μας οδηγήσει σε μια βιώσιμη λύση.

Κυρίες και Κύριοι,

44 χρόνια μετά την εισβολή και μετά από δεκάδες κύκλους άκαρπων διαπραγματεύσεων, το ελάχιστο που οφείλουμε να πράξουμε είναι να προβληματιστούμε για το πως αίρεται το αδιέξοδο. Για το πως μπορούμε να καταλήξουμε σε μια λύση που θα καθησυχάζει τις εύλογες ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων.

Η εύκολη λύση για μένα, αν άλλα είχα κατά νου, θα ήταν να εμπλακώ απροβλημάτιστα σε ένα ακόμη κύκλο διαπραγματεύσεων που θα κατέληγε σε ακόμη ένα ναυάγιο.

Ένας υπεύθυνος ηγέτης δεν λαμβάνει αποφάσεις είτε για να γίνει αρεστός είτε για να αποφύγει την κριτική.

Θα ήθελα να τονίσω πως κατανοώ τις ανησυχίες που εκφράζονται από διάφορες σχολές σκέψης, πλην όμως θα πρέπει όλοι να συνυπολογίσουμε τα αρνητικά τετελεσμένα που δημιουργεί ένα παρατεταμένο αδιέξοδο, αλλά και τους ορατούς κινδύνους από την επίτευξη μιας μη λειτουργικής λύσης που θα οδηγήσει σε εξίσου καταστροφικά αποτελέσματα.

Για αυτό και καλώ τους ηγέτες των πολιτικών δυνάμεων, μέσα από ένα αδογμάτιστο και δημιουργικό διάλογο, να συνδιαμορφώσουμε κοινές θέσεις που θα μας επιτρέψουν να εμπλακούμε σε έναν νέο κύκλο συνομιλιών που θα μας οδηγήσει σε μια αποδεχτή και από τις δύο κοινότητες λύσης".

Σας ευχαριστώ".

Πώς απάντησε στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων

Επιδιώκω μια λύση που να μπορεί να αντέξει στο χρόνο, δήλωσε απόψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, σημειώνοντας παράλληλα ότι καλής πίστεως συνομιλητές δεν μπορεί παρά να κάνουν αποδεκτή την ανησυχία των Ελληνοκυπρίων και την πρόταση που υποβάλλει.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο οποίος απαντούσε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε για επεξήγηση της πρότασής του για αποκέντρωση εξουσιών στη λύση του Κυπριακού, ξεκαθάρισε παράλληλα ότι «η ΑΟΖ που είναι και ο φυσικός πλούτος της χώρας υπάγεται στην ενότητα κράτους, εδάφους, λαού, οικονομίας».

Σε άλλη ερώτηση για την ενέργεια κατέστησε σαφές ότι «δεν πρόκειται να δεχθώ αναστολή των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου ή να θέσω στο τραπέζι αυτή την ώρα συζήτηση για θέματα ενεργειακών ενόσω και εφόσον έχουμε συμφωνήσει ότι ο φυσικός πλούτος ανήκει σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της Κύπρου». Ότι, πρόσθεσε, «άλλο είναι οι έρευνες, άλλο είναι η εκμετάλλευση. Ότι τα έσοδα από την αξιοποίηση των ερευνών αν και εφόσον υπάρξουν, με βάση το νομοσχέδιο που είναι ενώπιον της Βουλής, και μπορεί να ψηφιστεί από όσους ενδιαφέρονται για να προστατέψουν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων». Να περάσουν, είπε, «το σχετικό νομοσχέδιο που προβλέπει το μοντέλο Νορβηγίας, που προστατεύει απόλυτα και καθορίζει απόλυτα τον τρόπο διάθεσης των εσόδων του φυσικού πλούτου».

Ερωτηθείς σχετικά είπε ότι εάν εξευρεθεί λύση δεν θα υπάρχει τ/κ ΑΟΖ, θα υπάρχει η ΑΟΖ του ομοσπονδιακού κυπριακού κράτους.

Σε ερώτηση για το τι είπε στον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου στη συνάντηση που είχαν στην Νέα Υόρκη ανέφερε ότι «εις απάντηση των θέσεων που ανέπτυξε ο κ. Τσαβούσογλου είπα ότι ο τρόπος που μπορεί να αρθούν οι ανησυχίες, που μπορεί να επιτύχουμε μια λύση που θα φέρει την ειρήνη στην Κύπρο και δεν θα προκαλεί ανησυχίες στην τουρκοκυπριακή κοινότητα ούτε εις εσάς, ως εγγυήτρια δύναμη, είναι η αποκέντρωση εξουσιών, με τα χαρακτηριστικά που έχω αναφέρει».

Σε ερώτηση γιατί το ζήτημα των αποκεντρωμένων εξουσιών πριν να τεθεί στον Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεν τέθηκε εκ των προτέρων στο Εθνικό Συμβούλιο ανέφερε ότι «κατά τη συνάντηση άκουσα τις θέσεις του κ. Τσαβούσογλου και εις αντίδραση απάντησα ποιος θα ήταν ο τρόπος που θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε μια λύση που θα καθησύχαζε και τις ανησυχίες και τον Τουρκοκυπρίων, αλλά και θα έδινε την ευχέρεια σε μια θετική ψήφο και από τους Ε/κ».

«Δεν ήταν το θέμα να παρακάμψω», σημείωσε. Εξάλλου και στο Εθνικό Συμβούλιο έβαλα τροφή προς σκέψη, είπε, προσθέτοντας ότι «θα έπρεπε ο κάθε ένας να προβληματιστεί». «Αυτό βοηθάει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, στην άρση των ανησυχιών είτε της μιας είτε της άλλης κοινότητας, και από κοινού να αποφασίσουμε πως να διαχειριστούμε το θέμα. Αντί να διασπείρονται και να προβάλλονται διάφοροι ισχυρισμοί και δοξασίες, καλύτερα ήταν ο διάλογος», είπε.

Διερωτήθηκε «αν με τους Τ/κ επιδιώκουμε μέσω του διαλόγου να λύσουμε το Κυπριακό γιατί μεταξύ μας είναι αδύνατος αυτός ο διάλογος»;

Απαντώντας σε ερώτηση αν υπάρχει σκέψη για λύση εκτός ομοσπονδίας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι ήταν «σαφέστατος για ποιες εξουσίες βλέπω ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν αρμοδιότητες των δύο συνιστωσών πολιτειών». Πρόσθεσε ακόμη ότι «η λειτουργικότητα του κράτους είναι η έγνοια, και πρέπει να είναι η έγνοια του κάθε ενός».

Ο ΓΓ (του ΟΗΕ), ανέφερε, «τόσο στην αναφορά του μέσα στις παραμέτρους στο πλαίσιο παραμέτρων ρητά προνοεί – το έχω διαβάσει επί λέξει - τι ακριβώς θέλει, όσον αφορά την ρύθμιση δηλαδή της αξίωσης των Τουρκοκυπρίων για άσκηση μιας θετικής ψήφου σε κάθε απόφαση οποιουδήποτε συντεταγμένου οργάνου, είτε αυτό είναι το Υπουργικό Συμβούλιο είτε άλλα θεσμικά όργανα της Πολιτείας».

Αυτό, σημείωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «όπως αντιλαμβάνεστε θα προκαλεί προβλήματα στην λειτουργικότητα του κράτους».

Συνέχισε λέγοντας ότι «στην πρόσφατη έκθεση του ΓΓ σαφέστατα γίνονται αναφορές για τις θέσεις τις οποίες διατύπωσα, την επιθυμία μου για συνέχιση του διαλόγου, στη βάση των όσων έχουν μέχρι σήμερα συμφωνηθεί, στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και εν γένει έχω ξεκαθαρίσει ότι αυτό που επιδιώκω είναι ένα λειτουργικό κράτος που δεν θα μας οδηγήσει σε αδιέξοδα».

«Αν αυτά αποτελούν κατά κάποιους συνομοσπονδιακά στοιχεία, λυπούμαι, αλλά είτε λείπει ο προβληματισμός για το ποια θα είναι τα αποτελέσματα μιας μη λειτουργικής λύσης, κατά πόσο δηλαδή ο λαός θα μπορούσε να τη δεχθεί, πρώτα πρέπει να την αποδεχθούμε εμείς – για να είμαι και σαφέστατος - για να μπορούμε και να την στηρίξουμε και δεύτερον και σημαντικότερο ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα μιας δεύτερης αρνητικής ψήφου από το λαό σε ένα δημοψήφισμα», είπε.

Δεν είναι, επισήμανε την ίδια ώρα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «οι ηγέτες που θα αποφασίσουν την λύση, ούτε οι ηγέτες κάποιων κομμάτων που νομίζουν ότι μπορούν να στηρίξουν την λύση και να επιτύχει εάν τα στοιχεία της δεν είναι πειστικά ότι οδηγούν σε ένα κράτος λειτουργικό, βιώσιμο, ένα κράτος που θα σέβεται το ευρωπαϊκό κεκτημένο».

Συνεπώς, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας «οι θέσεις μου είναι ξεκάθαρες και δεν επιτρέπουν την οποιαδήποτε παρερμηνεία».

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι αυτό που επιδιώκω, «είναι μέσα από την ασφάλεια που θα αισθάνονται (οι Τ/κ) λόγω της αυξημένης διοικητικής αυτονομίας να μην χρειάζεται αυτή η άσκηση του δικαιώματος επί πάσης αποφάσεως, αλλά να ασκείται εκεί και όπου μπορεί να επηρεάσει τα ζωτικά συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων και νοουμένου ότι θα υπάρχει αποτελεσματικός μηχανισμός επίλυσης διαφορών».

Σε ερώτηση που πάμε αν οι Τ/κ δεν αποδεχθούν αυτή την πρόταση απάντησε επιδίωξη μας «είναι να επιτύχουμε μέσα από τις προσπάθειες, μέσα από τις ενέργειες, μέσα από τις συνέργειες είναι επιτέλους να γίνει κατανοητό και από την Τ/κ και από την τουρκική πλευρά, διότι δεν αποδέχθηκαν την κατάργηση των εγγυήσεων ή έθεταν όρους για αναθεώρηση της συνθήκης και δεν καταλήξαμε σε συμφωνία γι αυτούς τους λόγους».

Εγώ, συνέχισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «υπέβαλα έκτοτε στο ΓΓ την πρόταση για τον περιορισμό της θετικής ψήφου στις γραπτές προτάσεις μου και είπα ότι δίδω το δικαίωμα, αναγνωρίζω το δικαίωμα της Τ/κ κοινότητας, αλλά να περιορίζεται εκεί και όπου ενδεχόμενα επηρεάζονται τα ζωτικά συμφέροντα».

Επομένως, τόνισε, «διασφαλίζονται οι Τουρκοκύπριοι. Δεν διατρέχουν τον οποιοδήποτε κίνδυνο».

Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη «με δεδομένη και την αναγνώριση της πολιτικής ισότητας, αλλά και της πραγματικά ενεργούς, αποτελεσματικής συμμετοχής που εκφράζεται και δια της άσκησης της ψήφου εκεί και όπου πρέπει, νομίζω ότι καλής πίστεως συνομιλητές δεν μπορεί παρά να κάνουν αποδεκτή την ανησυχία των Ελληνοκυπρίων και την πρόταση που υποβάλλω».

Διαφορετικά, είπε, είναι όπως στην Τουρκία που οι Κούρδοι έχουν την ανάλογη αναλογία σε πληθυσμό να αξιώνουν από τον κ. Ερντογάν όχι απλά αποτελεσματική συμμετοχή σε ένα δικοινοτικό ομόσπονδο Τουρκικό κράτος αλλά και για όποια απόφαση να απαιτείται μια τουλάχιστον θετική κουρδική ψήφος.

«Επιδιώκω μια λύση που να μπορεί να αντέξει στο χρόνο, που να μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες και ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων. Εμείς δείχνουμε ευαισθησία για τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων, θα πρέπει και εκείνοι (να δείξουν) ανάλογη ευαισθησία αν θέλουμε πραγματικά να δημιουργήσουμε τις συνθήκες ειρηνικής συμβίωσης», πρόσθεσε.

Σε σχόλιο ότι αναμένονταν περισσότερες λεπτομέρειες της πρότασης εξήγησε ότι προς το παρόν η πρόταση του είναι «τροφή προς σκέψη, προκειμένου να συνδιαμορφώσουμε από κοινού και ύστερα από γνωματεύσεις και διεθνολόγων κλπ να δούμε ποιες των εξουσιών μπορούν να μεταφερθούν».

Σε ερώτηση για κριτική που προέρχεται από τον χώρο στον οποίο ανήκει ο ίδιος, απάντησε ότι «δεν αισθάνθηκα να ασκείται κριτική από πλευράς του ιδεολογικού χώρου στον οποίο ανήκω, αλλά και αν ακόμα ασκείτο όπως έχω και εγώ το δικαίωμα να εκφράζω τις απόψεις μου, κατά τον ίδιο τρόπο και ο κάθε πολίτης, όπου ιδεολογικά και αν ανήκει, έχει το δικαίωμα να έχει τις απόψεις του, να ασκεί την κριτική του».

Υπενθύμισε ότι το 2004 «ήμουν εκείνος που ηγούμουν της εκστρατείας του ‘Ναι’ και ένα περίπου 60% του κόμματος μου αρνήθηκε να ακολουθήσει τις προτροπές του Προέδρου της παράταξης» ακόμα και ζώντος και του πατριάρχη της παράταξης, που ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης». Συνεπώς θα πρέπει να σεβαστούμε του κάθε ενός τις απόψεις, επισήμανε.

Αλλά, πρόσθεσε, «το μόνο που έχω αντιληφθεί είναι στήριξη από πλευράς του ΔΗΣΥ στην ιδέα αποκέντρωσης εξουσιών».

Κληθείς να σχολιάσει δήλωση του Τουρκοκύπριου πολιτικού του ΡΤΚ Ασίμ Ακάνσοϊ ότι η πρόταση για αποκεντρωμένη ομοσπονδία δημιούργησε μεγαλύτερη διεκδίκηση από πλευράς των διχοτομικών δυνάμεων είπε ότι «δεν απαντώ στους ισχυρισμούς του κ. Ακανσόϊ. Εγώ θα μπορούσα να του απαντήσω δια στόματος του Προέδρου του κόμματος του, ο οποίος είπε ότι ‘καλοδεχούμενη η πρόταση του Αναστασιάδη’».

Σε ερώτηση αν θα έπρεπε να πράξει περισσότερα για καλλιέργεια της κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης μεταξύ των κοινοτήτων, διερωτήθηκε «τι έπρεπε να κάνουμε και δεν πράξαμε»;

Έχω μιλήσει για σχολές σκέψης, είπε μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

«Ο κ. Χριστόφιας, έχω την εντύπωση, ήταν ένας ρεαλιστής και ένας πολιτικός ο οποίος με όλη την καλή θέληση και με αντίστοιχό του τον κ. Ταλάτ επεδίωξε να αποδείξει τις καλές τους προθέσεις και την αποφασιστικότητα του να λύσει το Κυπριακό. Μπορείτε να μου πείτε γιατί δεν λύθηκε το Κυπριακό», διερωτήθηκε.

Έθεσε το ερώτημα αν «ήταν γιατί έφταιγε ο Χριστόφιας ή ήταν γιατί ήταν αδιάλλακτη η άλλη πλευρά»; Ξεχάσατε, πρόσθεσε, ότι έφτασε στο σημείο ο κ. Ταλάτ, ένας κατά τα άλλα προοδευτικός Τ/κ πολιτικός, να του πει ότι δεν δέχεται να τον αποκαλεί σύντροφο»;

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο Πρόεδρος είπε ότι «ουδείς λέγει ότι το πλαίσιο Γκουτέρες επιλύει το σύνολο των προβλημάτων του κυπριακού προβλήματος», σημειώνοντας ότι «το θέμα είναι τί θα είναι το πλαίσιο, οι εντολές, που θα δώσουν την ευχέρεια στην κα. Λουτ να διαδραματίσει ένα ρόλο που να βοηθήσει τις δύο πλευρές να ξεπεράσουν υπαρκτά προβλήματα».

Ερωτηθείς τί θα γίνει αν δεν υπάρξει συμφωνία γι αυτά τα ζητήματα, είπε ότι «ενδεχόμενα ο Γενικός Γραμματέας να μην δώσει εντολή για επανέναρξη του διαλόγου».

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο Πρόεδρος είπε ότι η πρόταση του διευκολύνει την επανέναρξη του διαλόγου διότι δημιουργεί κάποια νέα δεδομένα που επιτρέπουν στη λειτουργικότητα του κράτους.

Επιδίωξη μας είναι να επαναρχίσει ένας διάλογος που θα μας οδηγήσει σε λύση, είπε, προσθέτοντας ότι τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης έχουν υιοθετηθεί προ πολλού.

Εκείνο που θέλουμε είναι να διευκολύνουμε την επαφή μεταξύ των δύο κοινοτήτων, επανέλαβε προσθέτοντας ότι «…και έχουμε θέσει, όντως, ως δύο εναλλακτικές άλλες διόδους, μεταξύ των κατεχομένων και των ελευθέρων περιοχών, προς διευκόλυνση των κατοίκων του Πύργου αλλά και της διευκόλυνσης των κατοίκων που διαμένουν στην Αθηαίνου, και όχι μόνο, δια του Πυροΐου. Δυστυχώς η απάντηση είναι ότι αποτελούν στρατιωτικές ζώνες».

Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι δεν εξέφρασε αισιοδοξία αλλά απόψεις που μπορεί να μας βοηθήσουν». Δεν είναι εμμονή η αποκέντρωση, αρκεί να ρυθμιστεί το δικαίωμα της ψήφου, είπε.

Αν οι Τ/κ αποδεχτούν να ασκείται το δικαίωμα τους μόνο εις τα ζωτικής σημασίας θέματα που άπτονται της τ/κ κοινότητας και υπάρχει επαρκής μηχανισμός επίλυσης των τυχόν διαφορών, δεν υπάρχει πρόβλημα, πρόσθεσε.

Ερωτηθείς για το θέμα της κινητής τηλεφωνίας μεταξύ ελευθέρων και κατεχομένων περιοχών, ο Πρόεδρος είπε ότι από την πλευρά μας «υπάρχει απόλυτη βούληση και ήταν πρόταση δική μας με τη διαφορά όταν εμμένει η άλλη πλευρά να κερδίσει πολιτικά οφέλη μέσω της εν μέσω αναγνωρίσεως των παρανόμων εταιρειών που είναι εγγεγραμμένες σε ένα παράνομο καθεστώς αντιλαμβάνεστε δεν μπορεί να λειτουργήσει».

«Εισηγηθήκαμε τις δύο κάρτες, τα δύο SIM, όπως λέγονται, που η Primetel τα χρησιμοποιεί…» ανέφερε για να προσθέσει ότι «είναι σύστημα το οποίο εφαρμόζεται».

«Διαμαρτύρονται τάχα ότι δεν έγινε η διασύνδεση όσον αφορά τον ηλεκτρισμό. Μέχρι σήμερα για λόγους διατήρησης ενός κλίματος νηφαλιότητας δεν απαντώ στα όσα ακούω από την άλλη πλευρά, στις προκλήσεις, για να μην μολύνεται ή οξύνεται το κλίμα. Σας πληροφορώ ότι από το 2016 είμαστε συνδεδεμένοι με την κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου και τροφοδοτούμε τους Τ/κ, επ’ αμοιβή βεβαίως, με ηλεκτρικό ρεύμα».

Όσον αφορά το θέμα της κινητής τηλεφωνίας, ο Πρόεδρος είπε ότι "καταστήσαμε ξεκάθαρο ότι είμαστε έτοιμοι να συμβληθούμε με τις μητρικές εταιρείες που είναι η Turkcell, εγγεγραμμένη στην Τουρκία. Η Turkcell είπε ‘δεν μπορώ να υπογράψω διότι δεν αναγνωρίζουμε την Κυπριακή Δημοκρατία’". Πρόσθεσε ότι η Ε/κ πλευρά εισηγήθηκε τη διασύνδεση με άλλη ευρωπαϊκή χώρα. «Επιμένουν να υπογράψουν οι τ/κ εταιρείες. Θέλουμε να εξυπηρετήσουμε τους πολίτες ή την πολιτική σκοπιμότητα αναγνώρισης εμμέσως της παρανόμου υποστάσεως ενός καθεστώτος και των παρανόμων προϊόντων του…».

Ερωτηθείς κατά πόσον θα χρειαστεί μια άλλη διαπραγμάτευση για να ορισθούν τα ζωτικά συμφέροντα των Τ/κ, ο κ. Αναστασιάδης είπε ότι το θέμα είναι απλό και δεν πρέπει να το περιπλέκουμε για να δημιουργούμε εικόνες που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Σε ερώτηση εάν θα επικοινωνήσει με κάποιους στην Τουρκία σε περίπτωση που συμβεί οτιδήποτε στην κυπριακή ΑΟΖ το επόμενο διάστημα είτε για τους νουθετήσει είτε για να τους κάνει τα παράπονα του, ο Πρόεδρος είπε ότι η συνάντηση με τον κ. Τσαβούσογλου είχε διευθετηθεί κατά τη συνάντηση που έλαβε χώρα μεταξύ του κ. Κοτζιά και του κ. Τσαβούσογλου. «Κάθε συνάντηση, κάθε επαφή, με οποιονδήποτε Τούρκο επίσημο εφόσον επικεντρώνεται στη λύση του Κυπριακού…είναι ωφέλιμη»

Ερωτηθείς εάν η παραίτηση Κοτζιά και η ανάληψη του ελληνικού ΥΠΕΞ από τον Αλέξη Τσίπρα αποτελεί βήμα μπροστά ή πίσω στις προσπάθειες Κύπρου και Ελλάδας για επίλυση του Κυπριακού, ο Πρόεδρος είπε ότι «αντιλαμβάνεστε τη λεπτότητα της θέσης μου, εξάλλου η συνεργασία μου ήταν άψογη και με τον κ. Κοτζιά όπως είναι και με τον κ. Τσίπρα».

Ερωτηθείς σχετικά με την παρουσία του στη διάνοιξη των οδοφραγμάτων Δερύνειας - Λεύκας στις 12 Νοεμβρίου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι ο ίδιος δεν αρνήθηκε να παραστεί στη διάνοιξη των οδοφραγμάτων και πως ήταν κοινή απόφαση των δύο ηγετών να μην παραστούν γιατί «ωσάν να ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε στην Κύπρο κάτι το τόσο σημαντικό. Είναι σημαντικό και καλό είναι και έχουμε συμφωνήσει ότι θα βρισκόμασταν με τον κ. Ακιντζί εάν και εφόσον εξευρίσκετο λύση στα θέματα κινητής τηλεφωνίας. Για άλλη μια φορά αποδείξαμε την αποφασιστικότητα και την καλή μας βούληση αλλά την ίδια ώρα υπάρχουν φραγμοί, υπάρχουν όρια…με βάση το νόμο της Αρχής Τηλεπικοινωνιών η οποιαδήποτε σύμβαση της Αρχής με παράνομη οντότητα αποτελεί ποινικό αδίκημα.

«Διερωτώμαι, πάντοτε στην ε/κ πλευρά πως επικρατεί η αντίληψη ότι για τα πάντα είναι ο κ. Αναστασιάδης που αρνείται…» ανέφερε και πρόσθεσε ότι «κατά τη συνάντηση με τον κ. Τσαβούσογλου, ελέχθη από τον κ. Τσαβούσογλου ότι ενόψει του Brexit και των Ευρωεκλογών θα ήταν δύσκολο να αναμένει κανένας έναρξη συνομιλιών προ των Ευρωεκλογών και του απάντησα: ‘Κάπου εξεχάσετε φίλε Μεβλούτ τις τοπικές εκλογές στην Τουρκία. Στην Κύπρο ελέχθη ότι ζήτησα εγώ αναβολή των συνομιλιών…».

Κληθείς να σχολιάσει τις αντιδράσεις που καταγράφονται στην ε/κ κοινότητα για τη διάνοιξη των οδοφραγμάτων, ο Πρόεδρος είπε ότι «πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ήδη λειτουργούν περί τα 6-7 σημεία επαφής μεταξύ των ελευθέρων και κατεχόμενων περιοχών…», προσθέτοντας ότι «τα όσα ακούγονται δεν θεωρώ ότι αποτελούν και πρέπει να αποτελούν σοβαρά επιχειρήματα διότι είναι ως να λέμε ‘δεν μπορεί να θέλουμε τη λύση γιατί ενδεχόμενα να μας ανταγωνίζεται η άλλη πολιτεία. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι με τη λύση ενώνεται η πατρίδα μας…»

Ο Πρόεδρος κατέληξε λέγοντας ότι τα οικονομικά συμφέροντα του συνόλου του κυπριακού λαού θα εξυπηρετηθούν από μια οριστική λύση που θα φέρει σταθερότητα και ειρήνη στην Κύπρο.

Sigmalive/ΚΥΠΕ