Πόρισμα Μιχαηλίδου για αποκοπή επιδόματος τέκνου σε μονογονεϊκές οικογένειες

Το επίδομα μονογονεϊκής οικογένειας εκ της φύσεως του προορίζεται για τη συντήρηση των μελών της οικογένειας όταν ο ένας γονέας δεν έχει τη στήριξη του άλλου γονέα, επομένως δεν θα έπρεπε να λαμβάνεται υπόψη η κατάσταση του άλλου γονέα ο οποίος διαμένει και εργάζεται σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, αναφέρει σε πόρισμά της η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Δέσπω Μιχαηλίδου, αναφορικά με παράπονα που αφορούν τον τερματισμό της παροχής Επιδόματος Τέκνου και Μονογονιού σε παιδιά των οποίων ο γονέας που δεν έχει τη φύλαξη και επιμέλεια διαβιεί σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επίσης τονίζει την αναγκαιότητα εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των αρμόδιων λειτουργών που ασχολούνται με επιδόματα ή παροχές που εμπίπτουν στην έννοια της κοινωνικής ασφάλισης και στις διατάξεις του Κανονισμού Ε.Ε. 883/2004, έτσι ώστε, κατά την εξέταση αιτήσεων που έχουν ή ενδέχεται να έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα, να είναι σε θέση να τον εφαρμόσουν αποτελεσματικά σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που απορρέουν και από τον εφαρμοστικό Κανονισμό (ΕΕ) 987/2009 προς αποφυγή αχρείαστης ταλαιπωρίας στις οικογένειες.

"Είναι αδιανόητο ο/η αιτητής/τρια, ο/η οποίος/α πολλές φορές είναι σε ιδιαίτερα ευάλωτη οικονομική κατάσταση, όπως και στις δύο περιπτώσεις που έχω εξετάσει, για να διασφαλίσει τα δικαιώματά του να πρέπει να αποτείνεται ο ίδιος σε διαφορές αρχές των κρατών μελών για να διερευνήσει τη νομική ρύθμιση που διέπει τη σχέση του με το εκάστοτε κράτος μέλος", επισημαίνει.

Η κ. Μιχαηλίδου αναφέρει πως "η γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα για διαφοροποίηση του επιδόματος τέκνου από αυτό της μονογονεϊκής οικογένειας, αποτελεί και δική μου εισήγηση", σημειώνει ο κ. Μιχαηλίδου, προσθέτοντας πως "το επίδομα καταβάλλεται σε οικογένειες οι οποίες συντηρούνται από ένα και μόνο γονιό. Είναι αρκετό  ο γονέας που αιτείται το επίδομα, να πληροί τα κριτήρια που θέτει ο Νόμος. Το επίδομα αυτό εκ της φύσεως του προορίζεται για τη συντήρηση των μελών της οικογένειας όταν ο ένας γονέας δεν έχει τη στήριξη του άλλου γονέα, επομένως δε θα έπρεπε να λαμβάνεται υπόψη η κατάσταση του άλλου γονέα ο οποίος διαμένει και εργάζεται σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ".  

Σημειώνει ακόμη πως η γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα όπως αναφέρεται άλλωστε και στην επιστολή της Νομικής Υπηρεσίας, δεν μπορεί να υποκαταστήσει την αρμοδιότητα της Διοίκησης όμως στη βάση των αρχών της νομοθετικής ρύθμισης και της ερμηνείας που δόθηκε με τη Γνωμάτευση, η αρμόδια Αρχή (Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων) κατά την άσκηση των εξουσιών της, συμπεριλαμβανομένης και της λήψης της απόφασης, θα πρέπει να ενεργεί συννόμως.

"Διαφαίνεται μέσα από την απάντηση που λήφθηκε από το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τη δεύτερη περίπτωση, όπως υπογραμμίζεται  και στη γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα, ότι η προσέγγιση που ακολουθείται από το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι γενικευμένη και δεν αποδίδει ορθά τις διατάξεις του Κανονισμού  Ε.Ε. 883/2004  όπως αυτές έχουν ερμηνευθεί από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) όπως παρατίθενται και στη γνωμάτευση, με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται οι πρόνοιες του ακόμα και σε περιπτώσεις, ακατάλληλες με αποτέλεσμα την απόρριψη αιτήσεων ή τερματισμό των επιδομάτων, λόγω ουσιαστικά κακής εφαρμογής του εν λόγω Κανονισμού", επισημαίνει η Επίτροπος.

Αναφέρει ακόμη πως "η γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα, είναι ότι η πρακτική που ακολουθείται είναι υπεραπλουστευμένη και δεν μπορεί να εφαρμόζεται ως γενικός κανόνας χωρίς να εξετάζονται οι ειδικές συνθήκες της κάθε περίπτωσης. Τονίζεται ότι δεν είναι αρκετό να λαμβάνεται υπόψη μόνο μια απόφαση δικαστηρίου με βάση την οποία ο γονέας που διαμένει στο εξωτερικό θα πρέπει να πληρώνει διατροφή  αλλά να λαμβάνονται υπόψη όλα τα σχετικά πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης και κατά κύριο λόγο, κατά πόσο υφίσταται δικαίωμα στο άλλο κράτος μέλος, και κατά πόσο το δικαίωμα διατροφής όντως καταβάλλεται ή υπάρχει οποιαδήποτε επικοινωνία ή διασύνδεση των τέκνων με το γονέα που διαμένει στο εξωτερικό και ούτω καθ’ εξής".

Η κ. Μιχαηλίδη αναφέρει πως θεωρεί πως δεν ενδείκνυται να καταθέσει οποιαδήποτε εισήγηση ή να εκφράσει άποψη σε ό,τι αφορά στην περίπτωση της πρώτης μονογονεϊκής οικογένειας, που αναγκάστηκε να μετακινηθεί από την Κύπρο, λόγω ανυπέρβλητων οικονομικών δυσκολιών που η μονογονέας αντιμετώπιζε. 

Όσον αφορά τη δεύτερη μονογονεϊκή οικογένεια, η αρμόδια Αρχή στη Νορβηγία έχει προχωρήσει σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της καταβολής των αναδρομικών ποσών σε ότι  αφορά στο επίδομα τέκνου, όμως ακόμα εκκρεμεί το επίδομα μονογονιού, επισημαίνει και εισηγείται την αναδρομική παραχώρηση επιδόματος μονογονεϊκής οικογένειας.