Ισραηλινό Ινστιτούτο Στρατηγικής:Η Κυπριοποίηση της Βόρειας Συρίας

Παραλληλισμό της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974 με την εισβολή της Τουρκίας στην Συρία κάνει ο καθηγητής και ειδικός σε θέματα Τουρκίας Hay Eytan Cohen Yanarocak. Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Jerusalem Institute for Strategic Studies με τίτλο η «Κυπριοποίηση της Βόρειας Συρίας» σημειώνεται πως οι στρατιωτικές παρεμβάσεις της Τουρκίας στην Τζαραμπλους

και το Αφρίν στη βόρεια Συρία έχουν μετατρέψει αυτούς τους δύο θύλακες σε τουρκικά στρατιωτικά και οικονομικά προτεκτοράτα. «Η συμμετοχή της Τουρκίας σε αυτά τα καντόνια έχει αυξήσει την οικονομική και πολιτική εξάρτηση των περιοχών από την Άγκυρα, η οποία έχει σχεδόν φτάσει στο επίπεδο της θέσης της Τουρκίας στη βόρεια Κύπρο.», σημειώνεται χαρακτηριστικά

Ακολουθεί μεταφρασμένη η ανάλυση

Μετά την κατάληψη της Βόρειας Κύπρου το 1974 η Άγκυρα δημιούργησε το 1983 δορυφορικό κράτος, την «ΤΔΒΚ» η οποία ενσωματώθηκε στην ηπειρωτική τουρκική οικονομία.

Μπορεί η Τζαραμπλούς και το Αφρίν να είναι διαφορετικές από τη βόρεια Κύπρο αφού δεν υπάρχει ένας εθνικά τουρκικός πληθυσμός, εντούτοις η κατάσταση είναι παρόμοια. Αυτές οι περιοχές καταλήφθηκαν από τις επιχειρήσεις «Ασπίδα Ευφράτη» και το «Τον Κλάδο Ελαίας» των Τούρκων Ένοπλων Δυνάμεων που ξεκίνησαν το 2016 και το 2018 αντίστοιχα. Σήμερα βλέπουμε τη διαδικασία της κυπριοποίησης της βόρειας Συρίας. Τα ονόματα αυτών των στρατιωτικών εκστρατειών υποδηλώνουν την ειρήνη ως όνομα παρέμβασης στην Κύπρο, υποδεικνύοντας την επιθυμία για μακροπρόθεσμη de-facto προσάρτηση, η οποία θα εμβαθύνει τη στρατιωτική και οικονομική παρουσία της Τουρκίας στη βόρεια Συρία.

Η νομιμοποίηση του Κουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος (PYD) στα μάτια της Δύσης, χάρη της καταπολέμησης του Ισλαμικού Κράτους (IS) και η δημιουργία ενός νέου de-facto κουρδικού διαδρόμου που ξεκινά από τα ιρακινά-τουρκικά σύνορα, τα σύνορα μεταξύ Συρίας και Τουρκίας έχουν φοβίσει την Άγκυρα. Αυτή η συνεχής οντότητα θεωρήθηκε ως "κουρδικό τείχος" που αποσυνδέει την Τουρκία από τον αραβικό κόσμο.

Η τουρκική ανησυχία μεγάλωσε όταν οι παν-κουρδικοί χάρτες που φτάνουν στη Μεσόγειο Θάλασσα άρχισαν να κυκλοφορούν στα κοινωνικά μέσα και στο Διαδίκτυο. Η πρόσβαση των Κούρδων στη θάλασσα θα αποτελούσε αλλαγή παιχνιδιού, καθώς έθετε τέρμα στον εγκλωβισμό της κουρδικής οντότητας και θα περιόριζε την εξάρτηση των Κούρδων από την Τουρκία και άλλα γειτονικά κράτη. Επιπλέον, ένα αυτόνομο ανεξάρτητο Κουρδιστάν θα μπορούσε να προκαλέσει επιπτώσεις στην Τουρκία που θα έπλητταν την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.

Δικαιολογία εισβολής

Ως εκ τούτου, εμφανίζοντας ως casus belli τις όποιες τρομοκρατικές επιθέσεις με ρουκέτες από το Ισλαμικό Κράτος εναντίων της Τουρκίας, η Άγκυρα άρχισε να παρεμβαίνει στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας με την έναρξη της επιχείρησης Ασπίδα Ευφράτη. Παρά το γεγονός ότι το ISIS ήταν ο κύριος στόχος της επιχείρησης, εντούτοις σκοπός ήταν να αποφευχθεί η κουρδική γεωγραφική συγγένεια μεταξύ των καντονιών Κομπανί και Αφρίν που θα μπορούσε αργότερα να επεκταθεί στα δυτικά και να φτάσει στη Μεσόγειο. Πράγματι, η κρυφή ατζέντα της Ασπίδας του Ευφράτη εμφανίστηκε όταν η Τουρκία ξεκίνησε την επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» ενάντια στην περιοχή του Αφρίν που ελέγχεται από το PYD.

Μετά την απόκτηση του ελέγχου του Αφρίν, η Τουρκία άρχισε την επανεγκατάσταση κάποιων Αράβων Σύρων προσφύγων (ο επίσημος αριθμός τους έφθασε τα 3,5 εκατομμύρια τον Ιούλιο του 2018) στην κατεχόμενη ζώνη της Βόρειας Συρίας. Ενώ η Τουρκία επιδιώκει την επίλυση του προβλήματος των προσφύγων της, φιλοδοξεί επίσης να αραβοποιήσει την περιοχή μεταφέροντα τους πρόσφυγες της Συρίας στο Κουρδικό καντόνι του Αφρίν που αμβλύνει τον κουρδικό της χαρακτήρα.

Καθώς η οθωμανική αυτοκρατορία έλεγχε την περιοχή για 401 χρόνια, η δημόσια τουρκική αφήγηση δεν βλέπει την Τουρκία ως ξένή στη Συρία. Από την άποψη αυτή, ο τουρκικός τύπος προσπάθησε να δικαιολογήσει την ύπαρξη του τουρκικού στρατού στην πόλη του Αφρίν επαναλαμβάνοντας τον μύθο ότι η πόλη ιδρύθηκε από έναν οθωμανό αξιωματούχο που ονομάζεται Μουσταφά Ναμίκ. Για να αποδείξει αυτή την ιστορική αξίωση, το τουρκικό κτηματολόγιο χρησιμοποίησε έγγραφα από τα οθωμανικά αρχεία για να δείξει ότι η περιοχή Αφρίν ανήκε στις τουρκμενικές φυλές. Ήταν μια προσπάθεια να απο-νομιμοποιήσουν τις κουρδικές διεκδικήσεις πάνω στο κατεχόμενο καντόνι.

Ο ρόλος των τουρκμένων

Ταυτόχρονα, προκειμένου να ενισχυθεί η επιρροή των τουρκμένων στην περιοχή, που αποτελούν μόνο το 8% του συνόλου του πληθυσμού της επαρχίας Αφρίν, η Τουρκία διευκόλυνε τον σχηματισμό και την ανάπτυξη των τουρκμενικών ταξιαρχιών Muntasır Billah στο Αφρίν υπό την ομπρέλα του ελεύθερου Συριακού Στρατού. Οι προσπάθειες της Άγκυρας να συσπειρώσει τους ανθρώπους της γύρω από τη σημαία της δεν περιορίστηκαν μόνο σε αυτό. Για να στηρίξει τη συγγένεια της Τουρκίας με την περιοχή, το πρακτορείο Αnadolu έκανε μια αξιοσημείωτη ανακοίνωση τον Ιούλιο ότι οι ντόπιοι αξιωματούχοι είχαν βρει στην περιοχή Αφρίν του πατέρα πατρός Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ (το 1918 ο Ατατούρκ πολεμούσε τους Βρετανούς ως κυβερνήτης του 7ου στρατού) την Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό φαινόταν να είναι μια προσπάθεια να επιστρατεύσει και τους κοσμικούς Τούρκους για να υποστηρίξουν την εκσραστεία στο Αφρίν. Όπως θα περίμενε κανείς, τα κτήρια που βρέθηκαν σύντομα θα μετατραπο΄θν σε μουσείο στο οποίο θα φιλοξενηθεί έκθεση εγγράφων, φωτογραφιών και αντικειμένων.

Ανασυγκρότηση και υποδομές

Εκτός από τις προσπάθειες υπεράσπισης στο εσωτερικό, η Τουρκία άρχισε να επενδύει στη βόρεια Συρία προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα δικά της συμφέροντα και να διατηρήσει την τάξη. Δεδομένης της καταστροφής κατά τον εμφύλιο πόλεμο, η Τουρκία άρχισε να ανασυγκροτεί τις υποδομές προκειμένου να ενθαρρύνει Σύριους πρόσφυγες να εγκατασταθούν εκ νέου. Η Τουρκία άνοιξε τις διασταυρώσεις Zeytin Dalı (Αφρίν), Çobanbey (Al-Rai) και Karkamıs (Τζαραμπλους) για να συνδέσει την περιοχή με την Τουρκία

Η Τουρκία ανοίγει μεγάλους αυτοκινητόδρομους σε αυτές τις διαβάσεις μέσα στη Συρία για να διευκολύνει τη μεταφορά από την Αλ Μπαμπ και την Τζαραμπλους στην Τουρκία. Σχεδιάζει επίσης να συνδέσει το Μανπίτζ (επί του παρόντος υπό έλεγχο PYD) σε αυτό το δίκτυο στο μέλλον. Αυτό θα επιταχύνει την αραβοποίηση της περιοχής και θα ενθαρρύνει τους Τούρκους και Σύρους επιχειρηματίες που ζουν στην Τουρκία να επενδύσουν στην περιοχή - πιθανότατα στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας και της ελιάς.

Οθωμανικά παζάρια

Η τουρκική επιρροή στην οικονομία των καντονιών αντικατοπτρίζεται και στη χρήση του νομίσματός της. Δεδομένου του γεγονότος ότι τα περισσότερα προϊόντα αποστέλλονται στην περιοχή από την Τουρκία, ο άμαχος πληθυσμός που έχει μικρή πρόσβαση στη Συριακή λίρα, άρχισε να χρησιμοποιεί την τουρκική λίρα για να ικανοποιήσει τις καθημερινές του ανάγκες, όπως τα τρόφιμα και το πετρέλαιο.

Η ενσωμάτωση των καντονιών Αφρίν και Τζαραμπλούς στην τουρκική οικονομία δεν είναι μονόδρομος. Τον περασμένο Ιούνιο του 2018, όταν η τιμή των πατατών αυξήθηκε στην Τουρκία από 2 λίρες σε 6 λίρες, ο υπουργός οικονομίας Nihat Zeybekçi δήλωσε ότι η Τουρκία «έφερε» 4 χιλιάδες τόνους πατάτας από τις ελεγχόμενες περιοχές της Τουρκίας στη βόρεια Συρία. Αυτό το πρωτοφανές βήμα μείωσε τις τιμές των πατατών και πάλι σε 2 λίρες, αλλά αύξησε το σκεπτικισμό στην αγορά, για τον αν η Τουρκία εισήγαγε τα αγαθά αυτά είτε "τα έφερε" όπως οι Οθωμανοί στο παρελθόν.

Η κατάσταση στη βόρεια Συρία αντικατοπτρίζει σαφώς το παραδοσιακό οθωμανικό αποικιστικό μοντέλο που μπορεί να δει κανείς και στην Κύπρο. Κατά τον εποικισμό με πιστό πληθυσμό στην περιοχή, οι Οθωμανοί παρείχαν επίσης ευημερία και άλλες κοινωνικο-οικονομικές υποδομές στις περιοχές που κατέκτησαν.

Οι υποστηρικτές του εθνικιστικού Κόμματος MHP ονομάζουν τις περιοχές στη Βόρεια Συρία ως την αδήλωτη "82η επαρχία" της Τουρκίας. Η τουρκική γλώσσα άρχισε επίσης να εμφανίζεται στα περισσότερα σημεία στα δύο καντόνια. Οι πινακίδες για τα διοικητικά κτίρια είναι τα σημαντικότερα παραδείγματα για αυτό το φαινόμενο. Για παράδειγμα, το νέο υποκατάστημα της Τουρκικής Ταχυδρομικής Διοίκησης (ΡΤΤ) στη Τζαραμπλούς, το οποίο παρέχει ταχυδρομικές και τραπεζικές υπηρεσίες στους κατοίκους, φέρει ταυτόχρονα Τουρκικές και Αραβικές πινακίδες, καθώς και σημαίες της Τουρκίας και του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Παρέχοντας βασικές υπηρεσίες στους κατοίκους, το ΡΤΤ συνδέει την περιοχή με τον έξω κόσμο. Με τον τρόπο αυτό, χάρη στις τραπεζικές του υπηρεσίες, το ΡΤΤ ενσωματώνει το κεφάλαιο των κατοίκων στην τουρκική οικονομία.

Αντικατάσταση θεσμών

Σημάδια στα τουρκικά μπορεί να δει κανείς σε νοσοκομεία, σχολεία, πυροσβεστικά και αστυνομικά τμήματα. Η Τουρκία πληρώνει τους μισθούς των ιατρών, των δασκάλων, των πυροσβεστών και των αστυνομικών καθώς και την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στην περιοχή με την τοποθέτηση 3 χλμ. μεγάλων καλωδίων τροφοδοσίας. Τα αστικά, τα πυροσβεστικά οχήματα και τα αστυνομικά οχήματα προέρχονται από την Τουρκία.

Το Υπουργείο Υγείας της Τουρκίας ίδρυσε ένα πλήρως εξοπλισμένο νοσοκομείο στη Τζαραμπλούς . Λόγω της έλλειψης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού στη βόρεια Συρία, η Άγκυρα έστειλε επίσης το ιατρικό προσωπικό της για θεραπεία κατά μέσο όρο 1200 ασθενών την ημέρα. Επιπλέον, η Τουρκία επισκεύασε και παρείχε εξοπλισμό στα σχολεία του Αφρίν. Στο σχολείο του Αφρίν μπορεί κανείς να δει και σημαίες της Τουρκίας, πορτραίτα του Ενρτογάν καθώς κα του πραξικοπήματος Ömer Halisdemir

Η τουρκική παρουσία στη βόρεια Συρία έχει πολλές εντυπωσιακές ομοιότητες με παράδειγμα στη βόρεια Κύπρο. Η ορολογία στην ονομασία των στρατιωτικών επιχειρήσεων, τόσο στα κατεχόμενα εδάφη, όσο και στο καθεστώς τους στο διεθνές δίκαιο καθώς και στην αυξανόμενη στρατιωτική και οικονομική διείσδυση της Τουρκίας είναι οι κοινοί παρανομαστές. Παρά τις επίσημες δηλώσεις της Τουρκίας που ευνοούσαν μια ενωμένη Κύπρος το 2004 (στο πλαίσιο του σχεδίου Ανάν) και τη δήλωση του 2018 για την υποστήριξη της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, οι ενέργειές της δεν αντικατοπτρίζουν τη ρητορική της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Η ομοιότητα με το κυπριακό παράδειγμα δείχνει ως παρόμοιο προορισμό για τη βόρεια Συρία - "Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Συρίας".»

Διαβάστε επίσης: Από την ΤΜΤ στην ISIS… (Σημερινή 3 Ιανουαρίου 2016)