Δηλώνουν άνεργοι, δεν υπογράφουν ποτέ, αλλά λαμβάνουν ΕΕΕ

Σωρεία υποθέσεων για άτομα που λάμβαναν Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, δήλωναν άνεργοι, αλλά δεν ανανέωναν τις εγγραφές τους, αναφέρει ο Γενικός Ελεγκτής στην Ειδική του Έκθεση αναφορικά με το ΕΕΕ.

Όπως αναφέρει ο Ελεγκτής, ενώ οι δικαιούχοι δήλωναν άνεργοι, εντοπίστηκε ότι δεν είχαν προβεί σε ανανεώσεις στην ανεργιακή τους κατάσταση.

Ανάμεσα σε άλλα, στην έκθεση αναφέρεται ότι τίθεται εύλογα το ερώτημα πώς τα εν λόγω άτομα εγκρίθηκαν να λαμβάνουν ή συνέχισαν να λαμβάνουν ΕΕΕ

σε αντίθεση με τις σχετικές διατάξεις του Νόμου και κατά πόσο υπάρχει επαρκής μηχανισμός λήψης όλων των απαιτούμενων πληροφοριών ή/και ορθής χρήσης τους, κατάλληλης ενημέρωσης του ΜΣ (παρουσίαση/απεικόνιση) με όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες που λαμβάνονται από τη διασύνδεση με το ΤΕ, καθώς και κατά πόσο υπάρχει μηχανισμός συνεχούς παρακολούθησης των εν λόγω πληροφοριών με απώτερο στόχο την ορθή και έγκαιρη εφαρμογή των νομοθετικών διατάξεων.

«Τρύπες» στο ΕΕΕ εντοπίζει ο Ελεγκτής (Στοιχεία)

Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης συστήνει ότι θα πρέπει να δρομολογηθούν ενέργειες ή/και να ληφθούν μέτρα για ρύθμιση των πιο πάνω διαπιστώσεων/αδυναμιών, ούτως ώστε να διασφαλίζεται ανά πάσα στιγμή η ορθή εφαρμογή των νομοθετικών διατάξεων. Για τις κατηγορίες Ευρωπαίων πολιτών και υπηκόων τρίτης χώρας, η συνεχής παρακολούθηση είναι σημαντική, γιατί περιπτώσεις που δεν προσέρχονται για υπογραφή στη ΔΥΑ, ενδεχομένως να υποδηλούν απουσία από την Κύπρο και να μην πληρούν και την προϋπόθεση συνεχούς διαμονής κατά τη διάρκεια λήψης του ΕΕΕ (άρθρο 5(2)).

Πιο συγκεκριμένα:

(i) Οι αρμόδιοι λειτουργοί πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους την κατάλληλη πληροφόρηση στο σύστημα ή τρόπους (προειδοποίηση από το ίδιο το σύστημα ή εξαγωγή ειδικών καταστάσεων) ούτως ώστε να λαμβάνουν αποφάσεις για την έγκριση, παροχή ή τερματισμό του ΕΕΕ ή άλλων παροχών που να συνάδουν με τις νομοθετικές απαιτήσεις.

Να εξεταστεί το ενδεχόμενο βελτίωσης της πληροφόρησης μέσω του Δείκτη «Δείκτης για Ανέργους και Κατηγορία Ανέργου» με την αποτύπωση/απεικόνιση για παράδειγμα αναλυτικά των περιόδων ανεργίας στη βάση και της πολιτικής που θα αποφασιστεί για χειρισμό κενών στην περίοδο ανεργίας (μη προσέλευση ή καθυστέρηση στην ανανέωση εγγραφής) ή σωστής αποτύπωσης του για ανήλικα, εξαρτώμενα ή φοιτητές κ.ά., ούτως ώστε να μπορεί ο Δείκτης αυτός να συνδεθεί με το σύστημα πληρωμών για να επιτυγχάνεται αυτόματη αναστολή καταβολής (προσωρινού τερματισμού) του ΕΕΕ. Την 1.9.2017 η ΥΔΕΠ εξέδωσε Ανακοίνωση με την οποία ενημερώνει τους αιτητές ή/και δικαιούχους ΕΕΕ ότι αποτελεί βασική προϋπόθεση για την καταβολή του ΕΕΕ, με βάση τη νομοθεσία για το ΕΕΕ, η εγγραφή στη ΔΥΑ, των ιδίων και των μελών της οικογενειακής τους μονάδας, που είναι ικανά προς εργασία και δεν εργάζονται και σε περίπτωση που δεν συμμορφώνονται με την πιο πάνω υποχρέωσή τους και δεν προσκομίσουν τις απαραίτητες εξηγήσεις στην ΥΔΕΠ, η καταβολή του ΕΕΕ θα τερματίζεται, χωρίς οποιαδήποτε περαιτέρω προειδοποίηση.

(ii) Θα πρέπει να εξασφαλιστούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία από το ΤΕ/ΔΥΑ και να διερευνηθούν όλες οι περιπτώσεις που είχαν τον υπό αναφορά Δείκτη κενό ή ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΥΕΠΚΑ-ΥΔΕΠ/01/2017 22 με κατηγορία ανέργου με περιορισμούς και εκεί όπου διαπιστωθεί ότι δεν είναι πια δικαιούχοι ή δεν συμμορφώθηκαν με την υπόδειξη για εγγραφή στη ΔΥΑ, να τερματιστεί η παροχή ΕΕΕ. Για τις προηγούμενες επίσης περιόδους, εκεί όπου διαπιστωθεί ότι για όλη ή κάποιες περιόδους δεν ήταν δικαιούχοι, να υπολογιστούν υπερπληρωμές και να γίνουν οι ενδεδειγμένες ενέργειες για την ανάκτησή τους.

Προστίθεται, δε, ότι σύμφωνα με ενημέρωση της ΕΥ από τον ΓΔ των ΥΕΠΚΑ έχει τεθεί σε λειτουργία η οθόνη του ΜΣ, που αφορά στη λήψη των αναγκαίων στοιχείων/πληροφόρησης που διαθέτει και λαμβάνονται από τη ΔΥΑ, η οποία είναι συνδεδεμένη και με τη λειτουργία της ΚΠ. Οι αρμόδιοι λειτουργοί χρησιμοποιούν τις εν λόγω οθόνες για τη λήψη πληροφόρησης για έλεγχο της υποχρέωσης των αιτητών/δικαιούχων για εγγραφή στο Μητρώο της ΔΥΑ, ενώ έχει τεθεί σε εφαρμογή και η προβλεπόμενη διαδικασία κήρυξης δικαιούχων ως εκούσια άνεργων, αφού πρώτα εφαρμοστεί η καθοριζόμενη διαδικασία για ΚΠ.

Ωστόσο, η Υπηρεσία θα είναι σε θέση να εκφράσει άποψη για την επάρκεια και αποτελεσματικότητα της πιο πάνω διαδικασίας ελέγχου, όταν προβεί σε σχετικό έλεγχο. Επιπρόσθετα, ο Γενικός Διευθυντής υπέδειξε ότι σε τέτοιες περιπτώσεις η εισήγησή μας για αυτόματη αναστολή της πληρωμής από το ΜΣ, δεν μπορεί να εφαρμοστεί, καθώς αυτή είναι αντίθετη με τις πρόνοιες της νομοθεσίας, η οποία προνοεί εξέταση της κάθε περίπτωσης ανάλογα με τα δικά της δεδομένα.

Ωστόσο, η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει ότι η εισήγησή μας αυτή έγινε στα πλαίσια της σύστασης μας για εξέταση του ενδεχομένου βελτίωσης της πληροφόρησης μέσω του Δείκτη του ΜΣ με τον τρόπο που υποδείξαμε, και εάν αυτή υλοποιείτο, η αυτόματη αναστολή από το ΜΣ θα αφορούσε πλέον μόνο αυτούς που ήταν ικανοί για εργασία και παρέλειψαν να εγγραφούν.