Χρήστος Φ. Μαργαρίτης: Όταν ο εκ Φουρνά των Αγράφων...
Όταν ο εκ Φουρνά των Αγράφων ιερομόναχος και ζωγράφος Διονύσιος συνέγραφε την Ερμηνεία των ζωγράφων ως προς την εκκλησιαστικήν ζωγραφίαν (1730-1734), αλλά και όταν ο εκ Ζακύνθου ζωγράφος Παναγιώτης Δοξαράς συνέγραφε το Περί Ζωγραφίας δοκίμιό του (1726), ουδέποτε είχαν φαντασθεί –με τη σεμνότητα που τους διέκρινε– ότι στρατιές αγιογράφων, λογίων και αυτοδίδακτων, θα ακολουθούσαν τις συμβουλές τους σε όλη τη νότια Βαλκανική έως τις ημέρες μας.
Διαχειριζόμενοι τις μεταβυζαντινές εικόνες της Συλλογής Βελιμέζη στο, με τη συνεργασία του Μουσείου Μπενάκη και υπό την καθοδήγηση του διευθυντού του Καθηγητή Άγγελου Δεληβορριά, Πρόγραμμα Εργασιών εντοπισμού-συντήρησης-τεκμηρίωσης-μελέτης-καταλογογράφησης και εντέλει δημοσιοποίησής τους, γνωρίσαμε ανθίβολα από τις Συλλογές του και, ιδιαίτερα εκείνο της Παναγίας Γαλακτοτροφούσας (Αρ. Ευρ. 33151), που αντιστοιχεί στην ομότιτλη εικόνα της Συλλογής Βελιμέζη (Aρ. Επιστημονικού Καταλόγου 61). Στην Έκθεση και στο τμήμα της για τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα, παρουσιάζουμε σχετικό κείμενο της Καθηγήτριας κυρίας Μαρίας Βασιλάκη. Την περίοδο 1989-1995 ανακαλύψαμε τα ανθίβολα και τα σχέδια εργασίας του ζωγράφου-αγιογράφου Στέφανου Αλμαλιώτη (1910-1987) και, σχεδόν ταυτοχρόνως, τα ανθίβολα από τους Χιονιάδες. Τα τελευταία εμπιστευθήκαμε στις διακεκριμένες ερευνήτριες και βυζαντινολόγους κυρίες Ανδρομάχη Κατσελάκη και Μαρία Νάνου, οι οποίες αμέσως εξετίμησαν τη σημασία και το ερευνητικό τους ενδιαφέρον. Ήταν τώρα η σειρά τους, μελετώντας τα, να προβούν σε επιστημονικές τεκμηριώσεις, ταυτίσεις και παραλληλισμούς, μετά από επισκέψεις σε ικανό αριθμό εκκλησιών και μονών στη βόρεια και τη βορειοδυτική Ήπειρο. Ο εντοπισμός μιας μεγάλης και σημαντικής σειράς ανθιβόλων του Φώτη Κόντογλου (1895-1965), καθώς και του αρχείου με τα ανθίβολα του Κωνσταντίνου Αρτέμη (1878-1972), αποτέλεσαν για την Ομάδα μας συγκινητικές αφετηρίες για περαιτέρω έρευνες, με στόχο να ανακαλύψουμε και να γνωστοποιήσουμε στους ειδικούς, αλλά και στο ευρύτερο κοινό, κρυμμένους ή αγνοούμενους «θησαυρούς» από σχέδια με κάρβουνο, μολύβι, σινική, υδατοχρώματα και σε επιφάνειες χαρτιού διαφόρων τύπων –χαρτόνι, hardboard, ριζόχαρτο, φωτοτυπίες αμμωνίας, bloc εργαστηρίων κ.ά. Σημαντικό υλικό από τα αρχεία των Αγήνορα Αστεριάδη (1898-1977), Νίκου Εγγονόπουλου (1907-1985), Πολύκλειτου Ρέγκου (1903-1984), Αναστάσιου Λουκίδη (1884-1972), Ράλλη Κοψίδη (1929-2010) και Γιάννη Καρούσου (1937-2013), μελετάται από ειδικούς επιστήμονες και θα αποτελέσει αντικείμενο ιδιαίτερης προβολής και παρουσίας.
Τώρα, στην Ύδρα, μετά από πρόσκληση του Ιστορικού Αρχείου-Μουσείου Ύδρας, το οποίο φέτος εορτάζει τα είκοσι πέντε χρόνια της τόσο επιτυχημένης, υπό τη διεύθυνση της δραστήριας κ. Κωνσταντίνας Αδαμοπούλου λειτουργίας του, αποτολμούμε να παρουσιάσουμε ένα μικρό, αλλά αντιπροσωπευτικό, δείγμα από το αποθησαυρισμένο υλικό για το οποίο αναφερθήκαμε παραπάνω, στο πλαίσιο των ημερών του Θείου Πάθους. Στην απόφασή μας αυτή καθοριστική ήταν και η από το 2009 προτροπή του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Κ.κ. Ιερωνύμου προς τους επιστήμονες «ν’ ασχοληθούν περαιτέρω με τη μελέτη των Ανθιβόλων και των Εικόνων της Ορθόδοξης Χριστιανικής λατρείας, ώστε να υπάρξει συνέχεια στην ιερή αυτή παράδοση».
Το ίδιο σημείωνε και ο σημερινός Πρωθυπουργός –Υπουργός Πολιτισμού τον Ιούλιο του 2009– στον δικό του χαιρετισμό για την πρώτη έκδοσή μας για τα ανθίβολα: «...Μας αποκαλύπτει ακόμα τον πλούτο που κουβαλάει η λαϊκή τέχνη μέσα από τους αιώνες, από στοιχεία που μετασχηματίζονται από εποχή σε εποχή χωρίς να κόβεται ο ομφάλιος λώρος που τα συνδέει μεταξύ τους αλλά και με προγενέστερες εποχές. Ένας πολιτισμός τελικά είναι δύο πράγματα: Η συνέχεια και η εξέλιξή του. Και μέσα από τα «Ανθίβολα των Χιονιάδων» προκύπτει και η συνέχεια και η εξέλιξη του ελληνικού εικαστικού τρόπου στους τρεις τελευταίους αιώνες...».
Το Ιστορικό Αρχείο - Μουσείο Ύδρας παρουσιάζει την έκθεση Ἀνθίβολα ἐκ τοῦ νεσπέρου φωτός - Σχέδια για εικόνες και εκκλησίες από τους Χιονιάδες στην Ύδρα, από 12 Απριλίου έως 29 Ιουνίου 2014.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ψυχαγωγία
- Όλες οι λεπτομέρειες για τη «Δικαίωση» του Δημήτρη Αρβανίτη!
- Ίσως η χειρότερη λίστα «όμορφων» γυναικών όλων των εποχών!
- Ο Sfera 102,2 παρουσιάζει τον Σάκη Ρουβά στο ''The Ace Of Hearts Tour''!
- «Sleepless Nights» | C:Real & Oceana σε μία μεγάλη συνεργασία έκπληξη!
- Απεργία διαρκείας από Δευτέρα στις λαϊκές αγορές
- The future is now! Ο νέος (και ωραίος) Βαγγέλης Μάντζαρης
- Χρήστος Φ. Μαργαρίτης: Όταν ο εκ Φουρνά των Αγράφων...
- Η Δέσποινα Βανδή επέστρεψε στο δυναμικό της Heaven Music!
- Η γυναίκα που θα βρεις στο Tastebuds ίσως και να ακούει την ίδια μουσική
- Χωρίς τον Μάρκο Σεφερλή το J2US
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Culture Now
- Χρήστος Φ. Μαργαρίτης: Όταν ο εκ Φουρνά των Αγράφων...
- Ήλιος με δόντια του Βασίλη Βασιλάκη στο Booze Cooperativa
- Ο Μέγας Ανατολικός του Ανδρέα Εμπειρίκου στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων
- Ο Μεγάλος Μονόκερως από την artemis: Έκθεση Ταπισσερί στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού
- Ο Χρήστος Θηβαίος για δύο live στο Σταυρό του Νότου Club
- Τελευταία Νέα Culture Now
- Χρήστος Φ. Μαργαρίτης: Όταν ο εκ Φουρνά των Αγράφων...
- Ήλιος με δόντια του Βασίλη Βασιλάκη στο Booze Cooperativa
- Ο Μεγάλος Μονόκερως από την artemis: Έκθεση Ταπισσερί στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού
- Ο Χρήστος Θηβαίος για δύο live στο Σταυρό του Νότου Club
- Ο Μέγας Ανατολικός του Ανδρέα Εμπειρίκου στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων
- Η Μαρία Φωσκολάκη σε ομαδική έκθεση στο Παρίσι
- Η Camerata Junior σε μία συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
- Οι Tuxedomoon live σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
- The Borders: έκθεση φωτογραφίας του Θωμά Σιδέρη
- Εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Χορού 2014
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ψυχαγωγία
- Απεργία διαρκείας από Δευτέρα στις λαϊκές αγορές
- The future is now! Ο νέος (και ωραίος) Βαγγέλης Μάντζαρης
- Τι μπορεί να σαμποτάρει τη δημιουργικότητα σου;
- Η Δέσποινα Βανδή επέστρεψε στο δυναμικό της Heaven Music!
- Lana Del Rey: «West Coast», ακούστε το remix του Dan Auerbach των Black Keys
- Κώστας Βουτσάς: «Με τον Νίκο Ορφανό γίναμε φίλοι, πάει τελείωσε»
- Ο Sfera 102,2 παρουσιάζει τον Σάκη Ρουβά στο ''The Ace Of Hearts Tour''!
- Τα πολλά πρόσωπα της Katy Perry
- Άκαρπες οι έρευνες για τους τρεις αγνοούμενους στην Κρήτη
- Ελένη Μενεγάκη: «Μέχρι και εγώ ακριβώς το ίδιο πράγμα σκεφτόμουν. Λέω...» (Video)