Τέσσερα πολεμικά μέτωπα

Όποιος περίμενε ότι οι συμφωνίες για το χρέος και τα Σκόπια θα έφερναν πολιτική ηρεμία μάλλον πρέπει να αναθεωρήσει. Κυβέρνηση και – αξιωματική κυρίως – αντιπολίτευση έχουν ανέβει στα κάγκελα και η μεταξύ τους σύγκρουση δεν προβλέπεται να κοπάσει σύντομα. Το πιθανότερο είναι ότι θα συντηρηθεί μέχρι την ημέρα που θα στηθούν οι κάλπες.

Για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα τα ανοιχτά μέτωπα είναι πολλά και τα πεδία σύγκρουσης ακόμη περισσότερα, καθώς εκτείνονται σε όλο το φάσμα πρωτοβουλιών, διαπραγματεύσεων και συμφωνιών.

Η οικονομία (συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας στο Eurogroup για το χρέος), οι κοινοβουλευτικές απώλειες των ΑΝΕΛΛ συνοδευόμενες από καταγγελίες για οργανωμένο σχέδιο αποστασίας, η γερμανική πίεση για επιστροφές προσφύγων στις χώρες πρώτης υποδοχής (που αναμένεται να κορυφωθεί σήμερα και αύριο στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε.) και τα νέα εμπόδια στην ομαλή εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών είναι τα σημαντικότερα. Τίποτε πάντως δεν εγγυάται ότι τα μέτωπα θα περιοριστούν σε αυτά τα πεδία.

Η οικονομία

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος χθες είδε στο Βερολίνο τον ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας Όλαφ Σολτς για να του παρουσιάσει το οικονομικό του πρόγραμμα, έχει ήδη εστιάσει στις όποιες «γκρίζες ζώνες» της συμφωνίας στο Eurogroup του Λουξεμβούργου για το μεταμνημονιακό καθεστώς και αναμένεται να οριστεί η σχετική συζήτηση στη Βουλή, η οποία αναμένεται οξύτερη από ποτέ.

Η αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία καλλιεργεί με ένταση την εικόνα της «κυβέρνησης εν αναμονή», θα δώσει τα ρέστα της για να αποδομήσει την κυβερνητική επιχειρηματολογία περί «τέλους των μνημονίων», η οποία αποτελεί σε αυτή τη φάση το ισχυρό πολιτικό «χαρτί» για τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛΛ δεδομένου ότι δικαιολογεί πανηγυρισμούς έως το... φθινόπωρο.

Στο πλαίσιο αυτό η μεν κυβέρνηση θα πρέπει να πείσει ότι είναι σε θέση να προστατεύσει αποτελεσματικά τα χαμηλά στρώματα και η Ν.Δ. ότι μπορεί να ελαφρύνει τα μεσαία στρώματα χωρίς να εξοντώσει τα οικονομικώς ασθενέστερα.

Οι «αποστασίες»

Αν όμως η σύγκρουση για την οικονομία είναι απολύτως αναμενόμενη, αυτό που μας προέκυψε με τις κοινοβουλευτικές απώλειες των ΑΝΕΛΛ – διαγραφή Δημήτρη Καμμένου και αποχώρηση Γιώργου Λαζαρίδη – βρίσκεται στα όρια του πολύ «σκληρού ροκ».

Η ατάκα του εφοπλιστή Βαγγέλη Μαρινάκη σε ώρα γλεντιού ότι σε δυο - τρεις μήνες «πέφτει η χούντα» (ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛΛ), οι απώλειες βουλευτών για το κόμμα του Πάνου Καμμένου, οι καταγγελίες της κυβέρνησης ότι εξελίσσεται σχέδιο αποστασίας και ανωμαλίας από επιχειρηματικά συμφέροντα του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης και η εμπλοκή Σαββίδη (ο οποίος απάντησε μόνο έμμεσα μέσω του «Έθνους») σε αυτά τα σχέδια ανάβουν μεγάλες φωτιές, οι οποίες αναμένεται να οξύνουν για τα καλά το πολιτικό κλίμα.

Άλλωστε η κυβέρνηση χρεώνει την καταγγελλόμενη από την ίδια επιχείρηση αποστασίας απευθείας στον Μητσοτάκη, στον οποίο αποδίδει απόπειρα αποφυγής δικαστικών περιπετειών. Ποιος πιστεύει ότι στην επόμενη κόντρα στη Βουλή δεν θα βγουν μαχαίρια;

Πέραν αυτού, όμως, το ζήτημα της κυβερνητικής συνοχής και αντοχής έχει ήδη τεθεί και το ερώτημα πώς θα το διαχειριστούν ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛΛ δεν θα έχει εύκολη απάντηση τους επόμενους μήνες. Από την απάντηση αυτή πάντως θα κριθεί και ο χρόνος των εκλογών.

Προσφυγικός εφιάλτης

Ένα από τα πιο μεγάλα μέτωπα της επόμενης περιόδου θα είναι πάλι το προσφυγικό / μεταναστευτικό, καθώς η πολιτικά ζορισμένη Άνγκελα Μέρκελ πρέπει να επιστρέψει από τη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών στο Βερολίνο με μια πειστική απόφαση για το ζήτημα αυτό, ώστε να μην αρχίσει ο χριστιανοκοινωνιστής υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέεχοφερ να διώχνει πρόσφυγες και μετανάστες από τα σύνορα της Γερμανίας.

Η κύρια γερμανική επιλογή – δεδομένου ότι δύσκολα θα βρεθεί λύση κοινής ευρωπαϊκής αποδοχής – είναι οι διμερείς και τριμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες, αλλά και με τις χώρες πρώτης υποδοχής (κυρίως Ελλάδα και Ιταλία) για επαναπροώθηση και μόνιμη «φιλοξενία» προσφύγων και μεταναστών. Για την Ελλάδα αυτή η προοπτική μόνο εφιάλτης μπορεί να χαρακτηριστεί και το πολιτικό κόστος θα ήταν ασήκωτο εάν προκρινόταν αυτό το σενάριο.

Πόσο μάλλον όταν – όπως θα δείτε στη σελίδα 21 – διατυπώνονται ιδέες για επέκταση της συμφωνίας για το προσφυγικό σε όλη την έκταση της ελλαδικής ενδοχώρας!

Η συμφωνία των Πρεσπών

Χωρίς καμιά αμφιβολία, η συμφωνία των Πρεσπών – εκτός από τα έννομα, εκ της υπογραφής της – παράγει και πολιτικά αποτελέσματα. Το σημαντικότερο των οποίων είναι ότι, όπως θα αποτυπωθεί και σε τρέχουσες δημοσκοπήσεις, ο νέος δικομματισμός ενισχύεται εις βάρος μικρότερων κομμάτων, με επιπτώσεις που αγγίζουν όχι μόνο το μέλλον κάποιων από αυτούς, αλλά ακόμη και το όριο της αυτοδυναμίας. Οι δραματικές εξελίξεις σε ΚΙΝΑΛΛ και ΑΝΕΛΛ αποτελούν ένα μόνο μέρος των επιπτώσεων, οι οποίες συντόμως θα αποτυπωθούν με εναργέστερο τρόπο.

Στο μέτωπο αυτό όμως οι εξελίξεις δυσκολεύουν ακόμη και την ίδια τη δυνατότητα πλήρους εφαρμογής της συμφωνίας, καθώς το ολλανδογαλλικό βέτο στην Ε.Ε. για την ένταξη Σκοπίων και Αλβανίας (λεπτομέρειες στη σελίδα 2) στερούν το ισχυρότερο όπλο πίεσης εκ μέρους της Ελλάδας για την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας – και μάλιστα σε μεγάλο βάθος χρόνου – και μένει να δούμε τι είδους επιπτώσεις θα έχουν στα Σκόπια.

Το ότι η προοπτική για τις δύο χώρες θα επανεξεταστεί το 2019 δεν σημαίνει απολύτως τίποτε, αφού είναι πρακτικά αδύνατον να έχουν αρθεί οι λόγοι που επέβαλαν το βέτο Γαλλίας και Ολλανδίας. Δεν υπάρχει καν ο απαραίτητος χρόνος.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά – όσο κι αν ακούγεται κοινότοπο – το καλοκαίρι αναμένεται να «τρέξει» με υπερβολικά υψηλές πολιτικές θερμοκρασίες. Και όποιος αντέξει...