«Πόλεμος» Αρχιεπισκοπής-υπουργείου Παιδείας: Κάτω τα χέρια από την Παναγία της Τήνου

Να καταψηφίσει την τροπολογία που αφορά στο Πανελλήνιο Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου καλεί τον υπουργό παιδείας κ. Κώστα Γαβρόγλου ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος σε επιστολή που του απέστειλε σήμερα το πρωί και στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «οι μονομερείς αυτές νομοθετικές πρωτοβουλίες επιστρέφουν την πολιτική και θρησκευτική ζωή της Πατρίδας σε παλαιές και επώδυνες περιόδους πραξικοπηματικών επεμβάσεων της Πολιτείας

Επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας κ. Κώστα Γαβρόγλου απέστειλε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος ως πρόεδρος της Δ.Ι.Σ. και αφορά στην κατάθεση βουλευτικής τροπολογίας η οποία υπογράφεται από επτά (7) Βουλευτές (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, Το Ποτάμι) και σύμφωνα με την οποία επιδιώκεται τόσο η τροποποίηση διατάξεως του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος όσο και η κατάργηση διατάξεων του νόμου 4301/2014 (26 παρ. 1, 50, 51 παρ. 6), που όλες αφορούν στη διοίκηση του Ιερού Ιδρύματος του Ναού Ευαγγελιστρίας Τήνου.

Ο Αρχιεπίσκοπος επισημαίνει ότι τα ζητήματα που θέτει η βουλευτική τροπολογία έχουν απαντηθεί από την Εκκλησία της Ελλάδος με προγενέστερη επιστολή (έτους 2015) προς τον τότε Υπουργό Παιδείας, κ. Φίλη και τους Προέδρους των Κοινοβουλευτικών Κομμάτων και οι απόψεις της Ιεράς Συνόδου έγιναν τότε κατανοητές και αποσοβήθηκε η νομοθετική πρωτοβουλία.

Επίσης, ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρει τις διατάξεις της επίμαχης τροπολογίας και τι επιχειρεί, ενώ εξηγεί και διευκρινίζει τους ισχύοντες νόμους και τα προβλήματα που φέρει η νέα τροπολογία.

Ολόκληρη η επιστολή του Αρχιεπισκόπου προς τον Υπουργό Παιδείας

«Βουλευτική Τροπολογία υπ’ αριθμ. 1488/152/22.2.2018 για το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου (Π.Ι.Ι.Ε.Τ.)»
26/2/2018

Πρωτ. 799
Αριθμ. Διεκπ. 429
Αθήνησι 26ῃ Φεβρουαρίου 2018
Προς
τον Αξιότιμο
κ. Κωνσταντίνο Γαβρόγλου
Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων
Εις Αμαρούσιο
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Συνοδική Αποφάσει, ληφθείση εν τη Συνεδρία της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της 26ης μηνός Φεβρουαρίου ε.ε., γνωρίζομεν υμίν, ότι η Ιερά Συνοδος, εν τη ρηθείση Συνεδρία Αυτής, απεφάσισεν όπως αποστείλη την παρούσα επιστολή, καθ’ όσον ενημερωθήκαμε ότι στις 22.2.2018 κατατέθηκε η βουλευτική τροπολογία με γενικό αριθμό καταθέσεως 1488 και ειδικό αριθμό καταθέσεως 152, η οποία υπογράφεται από επτά (7) Βουλευτές (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, Το Ποτάμι). Με την τροπολογία αυτή επιδιώκεται τόσο η τροποποίηση διατάξεως του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος (νόμου 590/1977) όσο και η κατάργηση διατάξεων του νόμου 4301/2014 (26 παρ. 1, 50, 51 παρ. 6), που όλες αφορούν στη διοίκηση του Ιερού Ιδρύματος του Ναού Ευαγγελιστρίας Τήνου («Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου», Π.Ι.Ι.Ε.Τ. πρόκειται για το κρατικό Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, που διοικεί τον πανελλήνιας λατρευτικής σημασίας Ιερό Ναό της Ευαγγελιστρίας Τήνου και την περιουσία του).

Τα ζητήματα που θέτει η βουλευτική τροπολογία έχουν απαντηθεί από την Εκκλησία της Ελλάδος με προγενέστερη επιστολή (έτους 2015) προς τον τότε Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Νικόλαο Φίλη και τους κκ. Προέδρους των Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, την οποία σας κοινοποιούμε. Οι απόψεις της Ιεράς Συνόδου έγιναν τότε κατανοητές και αποσοβήθηκε η νομοθετική πρωτοβουλία, που σήμερα επαναφέρεται από τους ανωτέρω κκ. βουλευτές.

Δυστυχώς ελάχιστοι τοπικοί παράγοντες της Τήνου συνεχίζουν να παραπληροφορούν, δεν εννοούν να καταλάβουν ότι αφ’ ενός το Ίδρυμα της Ευαγγελιστρίας Τήνου είναι «Πανελλήνιο» και «Ιερό Ίδρυμα», επειδή διοικεί Ιερό Ναό με την περιουσία του, και όχι «δημοτική επιχείρηση», και ότι αφ’ ετέρου η περιουσία του συγκεντρώθηκε από την ευλάβεια του Ελληνικού Λαού στην Παναγία Θεοτόκο και τον Ιερό Ναό της. Αρνούνται ακόμη να αποδεχθούν το γεγονός ότι όσα ψευδώς καταμαρτυρούσαν το 2014 κατά του τότε νέου νόμου 4301/2014 περί δήθεν αυτοδίκαιης υπαγωγής του Ιδρύματος του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Τήνου στην Εκκλησία της Ελλάδος, περί δήθεν καταργήσεως του «αυτοδιοικήτου χαρακτήρα» του Ιερού Ιδρύματος και περί δήθεν παύσεως της εποπτείας της Πολιτείας στο Ιερό Ίδρυμα, πανηγυρικώς κατερρίφθησαν από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (3631/2015). Τέλος, αρνούνται να αποδεχθούν το γεγονός ότι και μετά από τον νόμο 4301/2014 το Ίδρυμα συνεχίζει να εποπτεύεται από την Πολιτεία (Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων), όπως και πριν από τον νόμο 4301/2014, και ότι οι τελευταίες εκλογές για την ανάδειξη νέας Διοικούσας Επιτροπής στις 10.12.1017 έγιναν με απολύτως ομαλό τρόπο κατά τον ν. 349/1976 και με συμμετοχή των νομίμων εκλεκτόρων, πολλοί από τους οποίους (μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Τήνου και όχι μόνον) απείχαν από τις προηγούμενες εκλογές του Δεκεμβρίου 2014, επειδή είχαν πεισθεί από αβάσιμες κατηγορίες κατά του ν. 4301/2014.

Ανακύπτει επομένως η εύλογη απορία: πως είναι δυνατόν βουλευτές, και μάλιστα από πολιτικούς χώρους, που τάσσονται υπέρ των «διακριτών ρόλων» η υπέρ του «χωρισμού ΚράτουςΕκκλησίας» και της απόλυτης «θρησκευτικής ουδετερότητας» του Κράτους, να εισηγούνται μεταβολές στην Καταστατική Νομοθεσία της Εκκλησίας της Ελλάδος υποκαθιστώντας την Ιερά Σύνοδο Αυτής η να εισηγούνται τροπολογίες για τη διοίκηση και διαχείριση Ιερών Ιδρυμάτων Ναών χωρίς γνώση της Εκκλησίας; Για τον λόγο αυτό οφείλουμε να συγχαρούμε την Κομματική Οργάνωση Βάσης (Κ.Ο.Β.) Τήνου του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος (Κ.Κ.Ε.). για τη στάση ιδεολογικής συνέπειας, επειδή –αν και εκκινώντας από αντίθετη προς την Εκκλησία αφετηρία σε επίπεδο ορολογίας και ουσίας (του χωρισμού Κράτους Εκκλησίας)– είχε ανακοινώσει σε σχέση με το Ιερό Ίδρυμα της Ευαγγελιστρίας Τήνου: «Ο Γ.Γ. του Κ.Κ.Ε. και οι βουλευτές του τοποθετούνται πάντοτε με βάση τό πλαίσιο του διαχωρισμού Εκκλησίας και Κράτους, την πάγια δηλαδή θέση του κόμματος για τίς σχέσεις Κράτους Εκκλησίας. Θέση του ΚΚΕ είναι ότι ο έλεγχος του κράτους πρέπει να περιοριστεί στη διακρίβωση των τυπικών προϋποθέσεων, χωρίς να παρεμβαίνει στην εσωτερική οργάνωση των θρησκευτικών ενώσεων, των εκκλησιαστικών ιδρυμάτων κ.λπ.».

Η συγκεκριμένη τροπολογία (1488/152/22.2.2018) βρίθει ψευδών και παραπλανητικών διαδόσεων στην αιτιολογική της έκθεση. Τολμά μάλιστα να επικαλείται υπέρ της ανάγκης καταργήσεως των άρθρων 26 παρ. 1, 50 και 51 παρ. 6 του ν. 4301/2014 την απορριπτική απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (Σ.τ.Ε.) 3631/2015, η οποία απέρριψε (και μάλιστα ομοφώνως) την αίτηση ακυρώσεως του Δήμου Τήνου κατά της συνταγματικότητας των ως άνω διατάξεων του νόμου 4301/2014. Επιπλέον η ανωτέρω δικαστική απόφαση απέρριψε τον ψευδή ισχυρισμό, τον οποίο αναπαράγει η τροπολογία, ότι, επειδή με τον νόμο 4301/2014 το Π.Ι.Ε.Ε.Τ. έπαυσε να εξαιρείται από τις διατάξεις του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος (ν. 590/1977), δήθεν υπήχθη αυτοδικαίως στην εποπτεία της Εκκλησίας της Ελλάδος, ότι μετατράπηκε σε «εκκλησιαστικό ίδρυμα» και ότι έπαυσε η εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων επί του Ιδρύματος. Ειδικότερα, με τις διατάξεις της επίμαχης τροπολογίας:

α) Επιχειρείται να τροποποιηθεί ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Ελλάδος και να επαναφερθεί σε ισχύ το καταργηθέν (με το άρθρο 51 παρ. 6 του ν. 4301/2014) άρθρο 66 παρ. 1 του νόμου 590/1977 (το τελευταίο άρθρο που εξαιρούσε το Π.Ι.Ι.Ε.Τ. από τον ν. 590/1977 είχε εισαχθεί στη Βουλή το 1977 με παρέμβαση τότε βουλευτών και χωρίς γνώση και συναίνεση της Ιεράς Συνόδου). Επιδιώκεται επομένως το Ιερό Ίδρυμα του Ναού της Παναγίας Ευαγγελιστρίας Τήνου να εξαιρείται από τις διατάξεις του νόμου 590/1977. Προσπαθούν δηλαδή να παρέμβουν μονομερώς στον ισχύοντα Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος χωρίς γνώση και συναίνεση του διοικητικού οργάνου της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Ιεράς Συνόδου. Πρόκειται για ωμή παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας και της αρχής της αυτοδιοικήσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (3 παρ. 1, 12, 13 παρ. 1 Συντάγματος, 9, 11 ΕΣΔΑ). Σημειώνεται πάντως ότι η ομόφωνη απόφαση του Σ.τ.Ε. (3631/2015) νομολόγησε ότι ουδεμία εξομοίωση του Ιερού Ιδρύματος με τα εκκλησιαστικά ιδρύματα συνέβη λόγω του νόμου 4301/2014, όπως αναληθώς αναφέρει η αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας. Αντιθέτως, το άρθρο 51 παρ. 6 του νόμου 4301/2014 προβλέπει ρητώς τη διατήρηση του καθεστώτος λειτουργίας του Ιδρύματος (νόμος 349/1976) : «Η παρ. 1 του άρθρου 66 του ν. 590/1977 (Α 146) καταργείται. Το προηγούμενο εδάφιο δεν καταργεί τον ισχύοντα ν. 349/1976 (Α 149), όπως έχει τροποποιηθεί μέχρι και τη δημοσίευση του παρόντος νόμου».

β) Προτείνεται η κατάργηση της δυνατότητας ψηφοφορίας του Σεβ. Μητροπολίτη Σύρου κατά την πρώτη συνεδρία της νεοεκλεγείσας Διοικούσας Επιτροπής (Δ.Ε.) του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου (άρθρα 26 παρ. 1, 50 ν. 4301/2014). Ειδικότερα, μετά από την εκλογή των μελών της Δ.Ε. ανά τριετία και κατά την πρώτη συνεδρία της νέας Διοικούσας Επιτροπής, προβλέπεται ότι τα νέα μέλη της Δ.Ε. ψηφίζουν μεταξύ τους και επιλέγουν τον Αντιπρόεδρο και τον Γενικό Γραμματέα της Διοικούσας Επιτροπής. Η επίμαχη τροπολογία απαγορεύει το δικαίωμα ψήφου κατά την συγκεκριμένη ψηφοφορία στον επιχώριο Μητροπολίτη Σύρου, Πρόεδρο της Επιτροπής, ο οποίος είναι και ο μοναδικός εκπρόσωπος της Εκκλησίας στη διοίκηση του Ιερού Ιδρύματος. Αναρωτάται κανείς γιατί πρέπει να απαγορεύεται στον Πρόεδρο του Ιδρύματος να ψηφίσει στην συγκεκριμένη συνεδρίαση. Η αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου από τον ΜητροπολίτηΠρόεδρο του Ιερού Ιδρύματος τον καθιστά διακοσμητικό στοιχείο, αφού του απαγορεύεται να παρίσταται σε αυτή την πρώτη συνεδρίαση και να ψηφίζει, παρ’ ότι κατά την απόφαση 3631/2015 της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε. «το Ίδρυμα έχει από ιδρύσεώς του προεχόντως θρησκευτικούς σκοπούς, οι οποίοι σχετίζονται με την διοίκηση και διαχείριση της περιουσίας του Ιερού Ναού Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (Ευαγγελιστρίας) Τήνου, που αποτελεί ιερό προσκύνημα» (σκέψη 15). Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο Ιερός Ναός της Ευαγγελιστρίας Τήνου έχει αποδοθεί εξ αρχής στη δημόσια λατρεία και δεν αποτελεί ιδιωτική υπόθεση κανενός.

γ) Καθαιρείται πραξικοπηματικώς η εκλεγείσα στις 10.12.2017 Διοικούσα Επιτροπή του Ιδρύματος και ορίζεται ημερομηνία εκλογής νέας Διοικούσας Επιτροπής. Σημειώνεται ότι η τελευταία εκλογή στις 10.12.2017 διενεργήθηκε με τις ίδιες διατάξεις του νόμου 349/1976, τον οποίον σέβεται απολύτως η Ιερά Σύνοδος, όπως και οι προγενέστερες εκλογές, καθώς οι διατάξεις του νόμου 349/1976 δεν έχουν τροποποιηθεί από τον νόμο 4301/2014, ως προς την εκλογή των μελών της Διοικούσας Επιτροπής, και παραμένουν σε πλήρη ισχύ. Συνεπώς, η γενομένη εκλογή της Διοικούσας Επιτροπής στις 10.12.2017, η οποία αυθαιρέτως καταργείται με την τροπολογία, δεν έχει καμία συνάφεια και αιτιώδη σχέση με την εφαρμογή των άρθρων 26 παρ. 1 και 51 παρ. 6 νόμου 4301/2014, τα οποία η τροπολογία επίσης προτείνει να καταργηθούν. Αναρωτάται κανείς γιατί καθαιρείται η Διοικούσα Επιτροπή του Ιδρύματος, αφού τα μέλη της δεν εξελέγησαν βάσει των διατάξεων του νόμου 4301/2014, ο οποίος δεν ρυθμίζει το ζήτημα αυτό. Η απάντηση είναι απλή: επειδή στις τελευταίες εκλογές (10.12.2017) δεν εξελέγησαν τα μέλη που μερικοί τοπικοί παράγοντες επιθυμούσαν να εκλεγούν. Και προσέτι διότι, μετά από την εκλογή τους, τα νέα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής δεν εξέλεξαν τον Αντιπρόεδρο και τον Γενικό Γραμματέα που οι ανωτέρω παράγοντες θα επιθυμούσαν. Επειδή λοιπόν κατόπιν μιας νόμιμης εκλογικής διαδικασίας εξελέγησαν μη αρεστά –σε ελάχιστους– μέλη της Διοικούσας Επιτροπής, καθαιρείται δια νόμου η Επιτροπή. Είναι προφανές ότι νομοθετικές πρωτοβουλίες, που αποβλέπουν στην ανατροπή νομίμως εκλεγμένων διοικήσεων σε Ιδρύματα και Ν.Π.Δ.Δ., δεν σέβονται τη δημοκρατική αρχή ούτε την αρχή της αυτοδιοικήσεώς τους, περί των οποίων υποτίθεται ότι περικήδονται.

Εν τέλει, επειδή η μεθοδολογία και η πολιτική θεολογία, οι οποίες προάγονται με την τροπολογία (με αρ. 1488/152/22.2.2018), αποτελούν δημοκρατικό ατόπημα και αναιρούν κατά συνταγματικώς απαράδεκτο τρόπο τις θρησκευτικές ελευθερίες της Εκκλησίας της Ελλάδος, σας καλούμε να την καταψηφίσετε. Η προτεινόμενη τροπολογία αναμιγνύεται ανεπίτρεπτα στη διοίκηση Ιερού Ναού και της περιουσίας του, που η Πολιτεία κατέστησε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου για λόγους αυξημένης νομικής προστασίας του. Δεν είναι δυνατόν η Εκκλησία της Ελλάδος να μην γνωρίζει και να μην συναινεί σε τροποποίηση του Καταστατικού Της Χάρτη, η οποία προκαλείται από την τροποποίηση του καθεστώτος του Ιερού Ιδρύματος, που διοικεί Ιερό Ναό τεθειμένο σε δημόσια, και μάλιστα πανελλήνια, λατρεία, καθώς δεν πρόκειται για ιδιωτικό Ιερό Ναό. Οι μονομερείς αυτές νομοθετικές πρωτοβουλίες επιστρέφουν την πολιτική και θρησκευτική ζωή της Πατρίδας σε παλαιές και επώδυνες περιόδους πραξικοπηματικών επεμβάσεων της Πολιτείας σε εσωτερικά ζητήματα της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Επί δε τούτοις, ευελπιστούντες ότι θέλετε κατανοήσει την σημασία των ως άνω εκτεθέντων και ότι θα λάβετε υπ’ όψιν τις θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, επικαλούμεθα εφ’ υμάς πλουσία την Χάρη του Θεού και διατελούμε μετ’ ευχών και τιμής.

† Ο Αθηνών Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος

Σημειώνεται ότι η επίμαχη τροπολογία προτείνει να επανέλθει το καθεστώς του Πανελλήνιου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου στην προ 1/1/2014 κατάσταση.

Συγκεκριμένα, η τροπολογία αναφέρει:

Το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Τήνου (εφεξής το «Ίδρυμα») υφίσταται από το έτος 1823. Έκτοτε λειτουργεί αδιαλείπτως αρχικά ως «δημόσιο κατάστημα» και ήδη ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, διεπόμενο από ειδικές ρυθμίσεις. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Ιδρύματος είναι ότι από παλιά (βλ. τα Δ..Β. της 7.4.1851 [Ά 11] και της 19.12.1887 [Ά 349]), οι σκοποί του δεν περιορίζονται στη διοίκηση και λειτουργία του Ιερού Ναού της Ευαγγελιστρίας (όπου είναι εκτεθειμένη η θαυματουργή εικόνα) αλλά είναι κοινωφελείς, τελούντες σε άμεση σχέση με την πόλη και το νησί της Τήνου. Έτσι, όπως αναφέρεται και στο σχετικό της με αρ. 3631/2015 απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, παρ. 10 σελίδα 6, «Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν.δ. της 6.9.1925, το οποίο εκυρώθη με το ν. 3775/1920 (Ά 10), το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα της Ευαγγελιστρίας Τήνου διοικεί τον ομώνυμο Ιερό Ναό της Παναγίας της Τήνου και διαχειρίζεται την περιουσία του. Πέραν τούτου όμως, η νομοθεσία που διέπει το Π.Ι.Ι.Ε.Τ. διαχρονικώς (βλ. β.δ. 7.14.1851, Ά 11, β.δ. 19.12.1887, Ά 349, το κυρωθέν με το ν. 3775/1929 ν.δ. της 6.9.1925, αν.ν. 1099/1938, Ά 70, ν. 2353/1953, Ά 77), η οποία το χαρακτηρίζει ως «δημόσιο κατάστημα» ή «πανελλήνιο Ίδρυμα», του έχει προσδώσει έντονο χαρακτήρα «ευαγούς καθιδρύματος», με την ανάθεση σε αυτό ποικίλων κοινωφελών σκοπών και έργων που ανάγονται ιδίως στη χρηματοδότηση λιμενικών, κοινοτικών, υδρευτικών, οδοποιίας και ρυμοτομίας της πόλεως Τήνου, στη στέγαση προσκυνητών, στη χορήγηση υποτροφιών, στη συντήρηση μουσείου, στην ίδρυση λαϊκών οικημάτων κ.λπ. (βλ. ΣτΕ 739/1998 Ολομ., 2037-8/1979, ΠΕ 194/2007)». Από τα παραπάνω συνάγεται ότι διαχρονικώς το Π.Ι.Ι.Ε.Τ. έχει διττό χαρακτήρα και διττή αποστολή που συνιστούν και την ιδιομορφία του σε σχέση με τα λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και τα εκκλησιαστικά ιδρύματα, δεδομένου ότι, αφενός εκφράζει το θρησκευτικό συναίσθημα των ορθόδοξων ελλήνων, έχοντας ως βάση και σημείο αναφοράς τον Ιερό Ναό της Ευαγγελιστρίας της Τήνου, και αφετέρου έχει αναπτυχθεί σε πολύμορφο οργανισμό ευαγούς Εθνικού Καθιδρύματος.

Εν όψει των ανωτέρω σκοπών του, που ανάγονται σε αρμοδιότητες του κράτους και των οικείων ΟΤΑ, το Ίδρυμα, καθ’ όλο το μακρύ αυτό χρονικό διάστημα, υπαγόταν στην εποπτεία του κράτους. Εξαίρεση αποτέλεσε μια βραχεία μόνον περίοδος, από το 1969 έως το 1976, κατά τη διάρκεια της οποίας, με το ν.δ. 126/1969 της στρατιωτικής δικτατορίας, είχε υπαχθεί στην εποπτεία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Την εποπτεία του κράτους αποκατέστησε ο ν. 349/1976 (Ά 149). Την συνταγματικότητα του τελευταίου, επιβεβαίωσε πανηγυρικά το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ [Ολ.] 1269 – 70/1977, [Τμ. ΄Γ] 2037/1979).

Έως το 2014, το νομικό καθεστώς του Ιδρύματος διεπόταν κατ’ αποκλειστικότητα από τον ν. 349/1976, όπως είχε τροποποιηθεί. Το άρθρο 1 του εν λόγω νόμου χαρακτηρίζει το Ίδρυμα «ενιαίον νομικόν πρόσωπον δημοσίου δικαίου υπό την εποπτείαν του κράτους»¨. Προκειμένου μάλιστα να αποφευχθούν νομικά ζητήματα και τυχόν παρερμηνείες, ένα έτος αργότερα, το άρθρο 66 παρ. 1 του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος (ΚΧΕΕ, ν. 590/1977, Ά 146), εξαίρεσε ρητά το Ίδρυμα από το πεδίο εφαρμογής των διατάξεών του που αφορούσαν (και αφορούν) τα εκκλησιαστικά ιδρύματα και τα ιερά προσκυνήματα. Πρόσφατα, εν τούτοις, με την παράγραφο 6 του άρθρου 51 του ν. 4301/2014, η τελευταία αυτή διάταξη του ΚΧΕΕ καταργήθηκε, με συνέπεια το Ίδρυμα να εξομοιωθεί νομικά με τα λοιπά εκκλησιαστικά ιδρύματα και ιερά προσκυνήματα. Είχε προηγηθεί διάταξη σε άσχετο νομοθέτημα – η παράγραφος 3 του άρθρου 68 του ν. 4235/2014 – η οποία, κατονομάζοντας ρητά το Ίδρυμα (μαζί με άλλα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα), όρισε ότι αυτό υπάγεται «στις διατάξεις που διέπουν τη Γενική Κυβέρνηση και τον δημόσιο τομέα ως προς την οργάνωση και διοίκησή τους, την εν γένει περιουσιακή και λογιστική διαχείρισή τους, τους λειτουργούς και το προσωπικό τους» μόνον εφόσον αυτό προβλέπεται «ρητά». Τέλος, η παράγραφος 1 του άρθρου 26 του ν. 4301/2014, ενίσχυσε τη θέση του επιχώριου Μητροπολίτη στην Διοικούσα Επιτροπή του Ιδρύματος, αντί του ασκούντος την κρατική εποπτεία που τυπικά διατηρήθηκε, και είχε ως συνέπεια να υπαχθεί το ίδρυμα υπό την άμεση επιρροή της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Στις ανωτέρω μεταβολές, οι οποίες προκάλεσαν τον ανεπίτρεπτο περιορισμό της κατοχυρωμένης αυτοδιοίκησης του Ιδρύματος, υπό την εποπτεία της Πολιτείας, αντιτάχθηκε ο Δήμος Τήνου και η τοπική κοινωνία. Διοργανώθηκαν έτσι συλλαλητήρια και οι εκπρόσωποι του Δήμου αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στις αρχαιρεσίες του Δεκεμβρίου του 2014, για την ανάδειξη των αιρετών μελών της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος. Ταυτόχρονα, αμφισβήτησαν τη νομιμότητα των τελευταίων ενώπιον και του Συμβουλίου της Επικράτειας, το οποίο, παρ’ ότι απέρριψε τη σχετική αίτηση, έκρινε ότι η Πολιτεία διαθέτει εν προκειμένω ευρύτατα περιθώρια επιλογών και δεν κωλύεται να επαναφέρει το προϊσχύσαν νομοθετικό καθεστώς (ΣτΕ [Ο] 3631/2015).

Ήδη για την αποκατάσταση της ομαλότητας στην Τήνο και την επαναφορά του Ιδρύματος στο παραδοσιακό νομοθετικό καθεστώς του, με την παρούσα προσθήκη – τροπολογία προτείνουμε αφενός μεν την κατάργηση των διατάξεων με τις οποίες το τελευταίο αλλοιώθηκε, προκαλώντας άνευ λόγου τεράστια αναστάτωση, αφετέρου δε την πρόβλεψη διεξαγωγής αρχαιρεσιών για την ανάδειξη μέσα σε τακτές προθεσμίες νέας αντιπροσωπευτικής διοίκησης, σύμφωνα με τις πάγιες διατάξεις του ν. 349/1976. Ειδικότερα:

α. Με την παράγραφο 1 της υποβαλλόμενης προσθήκης – τροπολογίας, καταργείται η παρ. 1 του άρθρου 26 του ν. 4301/2014 και επανέρχεται σε ισχύ η προϊσχύσασα ρύθμιση της περίπτ. ΄θ του άρθρου 4 του ν. 349/1976, για την αρμοδιότητα του Γενικού Γραμματέα της αρμόδιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

β. Με την παράγραφο 2 της προσθήκης – τροπολογίας επαναφέρεται σε ισχύ η ρητή εξαίρεση του ιδρύματος από τις ρυθμίσεις για τα εκκλησιαστικά ιδρύματα και ιερά προσκυνήματα, την οποία είχε καταργήσει η παράγ. 6 του άρθρου 51 του ν. 4301/2014.

γ. Με την παράγραφο 3 της προσθήκης – τροπολογίας τερματίζεται την 30η Ιουνίου 2018 η θητεία της σημερινής Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος, ώστε να προκηρυχθούν νέες αρχαιρεσίες και να οριστούν νέες τακτές προθεσμίες για την ανάδειξη έως τότε νέας Διοικούσας Επιτροπής, ιδιαίτερα μετά την ψήφιση της προσθήκης – τροπολογίας αυτής.

δ. Τέλος, με την παράγραφο 4 της προσθήκης – τροπολογίας το άρθρο 50 του ν. 4301/2014 καταργείται.

Β. Τροπολογία-Προσθήκη

Άρθρο …

1.Η παράγραφος 1 του άρθρου 26 του ν. 4301/2014 «Οργάνωση της νομικής μορφής των Θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεών τους στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων» (Α'223) καταργείται και επανέρχεται σε ισχύ η προϊσχύσασα ρύθμιση της περ. Β΄ του άρθρου 4 του ν. 3491/1976, «Περί διοικήσεως του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου» (Α'149}, όπως αυτή ίσχυε την 1.1.2014.

2. Η παράγραφος 6 του άρθρου 51 του ν. 4301/2014 «Οργάνωση της νομικής μορφής των Θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεών τους στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων» (A’ 223) καταργείται.

3. H θητεία της Διοικούσας Επιτροπής του «Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου», η οποία διορίσθηκε µε την µε αριθ. πρωτ. 79956/14-12-2017 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου και τα αιρετά μέλη που είχαν εκλεγεί την 10η Δεκεμβρίου 2017 λήγει στις 30 Ιουνίου 2018. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της αυτής Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία θα εκδοθεί το αργότερο ως τις 15 Ιουνίου 2018 προκηρύσσονται αρχαιρεσίες για την ανάδειξη των αιρετών μελών της νέας Διοικούσης Επιτροπής του Ιδρύματος. Οι αρχαιρεσίες θα διεξαχθούν, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 349/1976 και η νέα Διοικούσα Επιτροπή θα αναλάβει τα καθήκοντα της από 30 Οκτωβρίου 2018.

4. Το άρθρο 50 του ν. 4301/2014 (ΦΕΚ 223) «Οργάνωση της νομικής μορφής των θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεών τους στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων» (Α 223) καταργείται.

Οι προτείνοντες βουλευτές

Συρμαλένιος Νικόλαος
Ξυδάκης Νικόλαος
Συρίγος Αντώνιος
Μανιός Νικόλαος
Μεγαλοοικονόμου Θεοδώρα
Παπαχριστόπουλος Αθανάσιος
Ζουράρις Κωνσταντίνος
Δανέλλης Σπυρίδων