Μέση Ανατολή: Ο κίνδυνος ενός ολοκληρωτικού πολέμου αυξάνεται απότομα – Τεράστιο το ρίσκο του Νετανιάχου

19:56 31/7/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Στο «τεράστιο» ρίσκο που πήρε ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, με κίνδυνο να βάλει μπουρλότο σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, αναφέρονται σε ανάλυσή τους οι Financial Times.

Όπως σημειώνει η έγκριτη εφημερίδα, μέσα σε λίγες ώρες, οι ισραηλινές δυνάμεις εξαπέλυσαν αεροπορική επιδρομή στη Βηρυτό με στόχο έναν ανώτερο διοικητή της Χεζμπολάχ, το λιβανέζικο μαχητικό κίνημα, και έχουν κατηγορηθεί από τη Χαμάς και το Ιράν ότι δολοφόνησαν τον πολιτικό ηγέτη της παλαιστινιακής ομάδας σε επίθεση στην Τεχεράνη.

Το Ισραήλ είπε ότι σκότωσε τον Φουάντ Σουκρ, έναν διοικητή της Χεζμπολάχ που θεωρείται κοντά στον αρχηγό της οργάνωσης, Χασάν Νασράλα. Ωστόσο, δεν σχολίασε το χτύπημα που σκότωσε τον Ismail Haniyeh, τον ανώτερο αξιωματούχο της Χαμάς. Συνήθως ούτε αρνείται ούτε επιβεβαιώνει στοχευμένες δολοφονίες στο Ιράν.

Ο Νετανιάχου αναμφίβολα στοιχηματίζει ότι τα χτυπήματα θα στείλουν ένα μήνυμα αποτροπής στους εχθρούς της χώρας του, ενώ θα συσπειρώσει τους Ισραηλινούς μετά από μήνες πολιτικής αναταραχής. Αλλά είναι ένα στοίχημα υψηλού πονταρίσματος που κινδυνεύει να πυροδοτήσει τον ολοκληρωτικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή που φοβόταν η περιοχή μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και την επακόλουθη επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα.

Το Ισραήλ απειλούσε με αντίποινα από τότε που μια επίθεση με ρουκέτα στα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν το Σάββατο σκότωσε 12 νεαρούς σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, για την οποία τόσο το ίδιο όσο και οι ΗΠΑ κατηγόρησαν τη Χεζμπολάχ. Αλλά η στόχευση ενός από τους κορυφαίους βοηθούς του Νασράλα στην καρδιά της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό ήταν στην κορυφή της κλίμακας των αναμενόμενων απαντήσεων.

Είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ εξαπολύει πλήγμα κατά της Χεζμπολάχ στην πρωτεύουσα του Λιβάνου από τις 7 Οκτωβρίου και ο Σουκρ ήταν ο πιο υψηλόβαθμος ηγέτης της οργάνωσης που το Ισραήλ έχει σκοτώσει εδώ και χρόνια. (Η Χεζμπολάχ δεν έχει επιβεβαιώσει τον θάνατό του).

Η δολοφονία του Haniyeh, λίγο αφότου ενώθηκε με ξένους αξιωματούχους που παρευρέθηκαν στην ορκωμοσία του νέου προέδρου του Ιράν, ανέβασε το διακύβευμα σε ένα νέο επίπεδο. Η επίθεση της Τεχεράνης επιφέρει ένα τσουχτερό, ταπεινωτικό πλήγμα όχι μόνο στη Χαμάς, αλλά και στην Ισλαμική Δημοκρατία σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη στιγμή.

Έδειξε επίσης ότι το Ισραήλ – το οποίο δεν έχει κρύψει την προθυμία του να στοχεύσει τους ηγέτες της Χαμάς όπου κι αν βρίσκονται – είναι έτοιμο να διπλασιαστεί ακόμη και όταν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους επιδιώκουν απεγνωσμένα να αποκλιμακώσουν. Η περιοχή, που έχει κυριευτεί από άγχος εδώ και μήνες, βρίσκεται τώρα σε αγκυλωτό αγκυλωτό καθώς αναμένει την απάντηση της Χεζμπολάχ, του προστάτη της, του Ιράν, και του λεγόμενου άξονα αντίστασης, ενός δικτύου μαχόμενων ομάδων που υποστηρίζονται από το Ιράν. Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, έσπευσε να απειλήσει το Ισραήλ με μια υπόσχεση να «εκδικηθεί το αίμα [της Χανιγιέ]».

Το Ισραήλ και το Ιράν έχουν ωθήσει ο ένας τον άλλον στο χείλος του γκρεμού στο παρελθόν, αλλά μέχρι στιγμής έχουν καταφέρει να αποσυρθούν, ιδίως μετά την ανταλλαγή επιθέσεων βαθμονομημένων πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών τον Απρίλιο.

Το Ιράν ήταν σαφές ότι δεν επιθυμεί μια άμεση σύγκρουση με το Ισραήλ ή τις ΗΠΑ. Ο πρωταρχικός της στόχος είναι η επιβίωση της δημοκρατίας, που σημαίνει να κρατά τη σύγκρουση από τις ακτές της και να βασίζεται στους μαχητές που υποστηρίζει για να εξουδετερώσουν. Ωστόσο, η απόφασή της να εξαπολύσει την πρώτη άμεση επίθεση στο Ισραήλ από ιρανικό έδαφος τον Απρίλιο έδειξε ότι είναι επίσης πρόθυμη να αυξήσει τα διακυβεύματα εάν αισθάνεται ότι προκαλείται ή υπό πίεση.

Τα μυριάδες χτυπήματα του Ισραήλ από τις 7 Οκτωβρίου δεν έχουν κάνει πολλά για να αποτρέψουν τους εχθρούς του. Εδώ και μήνες ανταλλάσσει χτυπήματα με τη Χεζμπολάχ με αυξανόμενη αγριότητα, αν και αυτά έχουν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό στη συνοριακή περιοχή Ισραήλ-Λιβάνου. Είναι δύσκολο να δούμε πώς η δολοφονία του Σουκρ δεν προκαλεί μια πιο μυϊκή απάντηση, βυθίζοντας τους αντιπάλους βαθύτερα στον επικίνδυνο κύκλο κλιμάκωσής τους.

Υπήρχε από καιρό ο φόβος ότι ένας λάθος υπολογισμός ή μια πρόκληση θα πυροδοτούσε την επόμενη φάση της σύγκρουσης – από τις 7 Οκτωβρίου το Ισραήλ δέχθηκε πυρά από ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν σε πολλαπλά μέτωπα και εξαπέλυσε πλήγματα στο Ιράν, τη Συρία, τον Λίβανο και την Υεμένη. Το κρίσιμο ερώτημα είναι τώρα εάν οι όλο και πιο θολές κόκκινες γραμμές έχουν ξεπεραστεί ή πρόκειται να ξεπεραστούν.

Το Ισραήλ δεν έχει κρύψει την αποφασιστικότητά του να απωθήσει τους μαχητές της Χεζμπολάχ από τη συνοριακή περιοχή, είτε μέσω διπλωματίας που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ είτε μέσω στρατιωτικών μέσων. Πράγματι, η Ουάσιγκτον έπρεπε να πείσει την ακροδεξιά κυβέρνηση του Νετανιάχου να μην εξαπολύσει ένα προληπτικό χτύπημα κατά της λιβανέζικης μαχητικής ομάδας στις πρώτες ημέρες του πολέμου στη Γάζα.

Είναι επίσης δίκαιο να υποθέσουμε ότι τόσο το Ισραήλ όσο και η Χεζμπολάχ προετοιμάζονται για έναν πλήρη πόλεμο από το 2006, όταν πολέμησαν μια σύγκρουση 34 ημερών. Τότε, η Χεζμπολάχ έδωσε στο Ισραήλ μια ματωμένη μύτη και οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι θα προχωρήσουν πολύ πιο σκληρά και ευρύτερα αυτή τη φορά, όχι απλώς στοχεύοντας προπύργια μαχητών.

Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τον Λίβανο, ένα έθνος βυθισμένο στην οικονομική και πολιτική δυσφορία και σε κίνδυνο ολοκληρωτικής κατάρρευσης σε περίπτωση ισραηλινής εισβολής. Αλλά οι συνέπειες για το Ισραήλ θα ήταν επίσης υψηλές. Η Χεζμπολάχ, που θεωρείται ευρέως ως ο πιο βαριά οπλισμένος μη κρατικός παράγοντας στον κόσμο, είναι πολύ πιο τρομερός εχθρός από τη Χαμάς.

Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν πει ότι η Τεχεράνη θα υποστηρίξει τη Χεζμπολάχ με όλα τα μέσα της εάν ξεσπάσει ένας πλήρης πόλεμος. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει απευθείας χτυπήματα και την κινητοποίηση των μαχητών στον άξονα της αντίστασης – από τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη έως τις σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τη Συρία. Αυτό θα σήμαινε εντατικοποίηση των επιθέσεων με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Ισραήλ και τον κίνδυνο να συντρίψει την αεράμυνα του – ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος των Χούτι έπληξε το Τελ Αβίβ την περασμένη εβδομάδα, σκοτώνοντας ένα άτομο.

Οι ΗΠΑ, οι οποίες έχουν δεσμευτεί για τη «σιδηρά» δέσμευσή τους στην άμυνα του Ισραήλ, θα κινδύνευαν επίσης να ρουφηθούν βαθύτερα στη σύγκρουση, με τις δυνάμεις τους στο Ιράκ και τη Συρία πιθανούς στόχους. Η διεθνής ναυτιλία — που ήδη δέχεται επίθεση από τους Χούτι στην Ερυθρά Θάλασσα — θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μεγαλύτερες απειλές. Τα αραβικά κράτη ανησυχούν για τις πιθανές δευτερογενείς επιπτώσεις.

Είναι το εφιαλτικό σενάριο για το οποίο έχουν προειδοποιήσει οι περιφερειακές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα. Ωστόσο, μέχρι στιγμής οι προσπάθειες των ΗΠΑ για τον τερματισμό αυτού του πολέμου έχουν αποτύχει και έχουν δεχθεί σοβαρό πλήγμα από τον θάνατο του Haniyeh, του κύριου συνομιλητή της Χαμάς με τους μεσολαβητές. Αντίθετα, οι ΗΠΑ —και η περιοχή— παλεύουν με την καθημερινή διαχείριση μιας κρίσης που γίνεται όλο και πιο περίπλοκη και θανατηφόρα, σημειώνουν οι Financial Times.