Επτά συμπεράσματα από τη συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για τα ορυκτά – Στρατιωτική δέσμευση αλλά… χωρίς εγγυήσεις ασφαλείας – Η ανάλυση του BBC

Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία υπέγραψαν χθες στην Ουάσιγκτον οικονομική συμφωνία στο πλαίσιο της οποίας θα δημιουργηθεί ταμείο για την ανοικοδόμηση της χώρας, που έχει υποστεί μεγάλες καταστροφές από τον πόλεμο και παρέχει στην κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ προνομιακή πρόσβαση στους ουκρανικούς φυσικούς πόρους.

Από την πλευρά της Ρωσίας, ο αντιπρόεδρος του συμβουλίου ασφαλείας της χώρας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, υποστήριξε ότι η υπογραφή συμφωνίας για τα ορυκτά ανάμεσα στην Ουκρανία και τις ΗΠΑ σημαίνει πως ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανάγκασε τελικά το Κίεβο να πληρώσει για αμερικανική βοήθεια,.

“Τώρα θα πρέπει να πληρώσουν για στρατιωτικές προμήθειες με τον εθνικό πλούτο μιας χώρας που χάνεται”, σημείωσε ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας σε ανάρτησή του στο Telegram. Το Κρεμλίνο δεν έχει μέχρι στιγμής σχολιάσει τη συμφωνία που υπεγράφη την Τετάρτη, ύστερα από έντονη προώθησή της από τον Τραμπ, η οποία θα προσφέρει στις ΗΠΑ προνομιακή πρόσβαση σε νέες συμφωνίες για τα ουκρανικά ορυκτά και θα χρηματοδοτήσει επενδύσεις στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

Η συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία ενός επενδυτικού ταμείου, ενώ αν και η Ουκρανία ελπίζει ότι θα σφυρηλατήσει τη σχέση των δύο χωρών και θα διασφαλίσει την παροχή αμερικανικής βοήθειας προς τη χώρα, τρία χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου με τη Ρωσία, δεν περιλαμβάνονται εγγυήσεις ασφαλείας.

Αν και δεν έχουν γίνει γνωστοί οι όροι ούτε οι λεπτομέρειες της συμφωνίας, το BBC, με βάση ένα προσχέδιο που έχει κυκλοφορήσει και όχι το τελικό κείμενο αλλά και τις δημόσιες δηλώσεις αξιωματούχων και των δύο πλευρών, επιχειρεί να «αποκρυπτογραφήσει» τη συμφωνία.

Σύμφωνα με το BBC, από όσα είναι μέχρι στιγμής γνωστά, προκύπτουν 7 βασικά συμπεράσματα:

Καμία αποπληρωμή από την Ουκρανία στις ΗΠΑ

Ο Τραμπ είχε στο παρελθόν απαιτήσει από την Ουκρανία να επιστρέψει ποσό ύψους 350 δισ. δολαρίων στο οποίο υπολόγισε ότι ανέρχεται η βοήθεια που έχουν παράσχει οι ΗΠΑ στο Κίεβο κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι την είχε απορρίψει κατηγορηματικά στο παρελθόν.

Όπως προκύπτει από το προσχέδιο της συμφωνίας, η Ουάσιγκτον φαίνεται να έχει κάνει πίσω σε αυτό το θέμα, καθώς ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Ντένις Σμίχαλ, δήλωσε πως η συμφωνία δεν υπαγορεύει ότι η χώρα του θα αποπληρώσει οποιοδήποτε υποτιθέμενο «χρέος».

Από την πλευρά του ο Τραμπ, χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «νίκη» των ΗΠΑ, επισημαίνοντας ότι η χώρα του θα λάβει «θεωρητικά πολύ περισσότερα» από τα δισεκατομμύρια δολάρια που παρείχε στην Ουκρανία ο Τζο Μπάιντεν.

Πιο σκληρή ρητορική των ΗΠΑ προς τη Ρωσία

Κατά την ανακοίνωση της συμφωνίας από τις ΗΠΑ εντύπωση προκάλεσε η σκληρότερη γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε για τη Ρωσία, κάτι που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη στάση της κυβέρνησης Τραμπ μέχρι τώρα.

Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ κάνει λόγο για «πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας» επισημαίνοντας ότι «κανένα κράτος ή άτομο που χρηματοδοτεί ή προμηθεύει τη ρωσική πολεμική μηχανή δεν θα επιτραπεί να επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».

Πρόκειται για ρητορική που αναμένεται να ενθαρρύνει το Κίεβο, το οποίο ζητεί μεγαλύτερη πίεση προς τη Ρωσία κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον για μια πιθανή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.

Η συμφωνία για τα ορυκτά περιλαμβάνει και πετρέλαιο αλλά και φυσικό αέριο

Παρότι το μεγαλύτερο μέρος των συνομιλιών σχετικά με τη συμφωνία αφορά τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας, σε αυτή περιλαμβάνονται επίσης διατάξεις για νέα έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και για τις σχετικές υποδομές.

Οι πόροι παραμένουν στην ιδιοκτησία της Ουκρανίας, αλλά οι ΗΠΑ αποκτούν από πρόσβαση σε αυτούς, κάτι που εκτιμάται ως υποχώρηση του Κιέβου, καθώς δεν υπήρχε σχετική αναφορά σε προηγούμενα προσχέδια της συμφωνίας.

Δεν αποκλείεται η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ

Το Κίεβο θέλει να ενταχθεί η Ουκρανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ οι ενταξιακές συνομιλίες ξεκίνησαν και επίσημα τον περασμένο Ιούνιο.

Αν και ανησυχούσε ότι η συμφωνία για τα ορυκτά θα μπορούσε να εγείρει εμπόδια στην ενταξιακή πορεία της εάν παρείχε προνομιακή μεταχείριση στους Αμερικανούς επενδυτές, δεδομένου ότι το Κίεβο και οι Βρυξέλλες έχουν ήδη μια στρατηγική εταιρική σχέση που αφορά τις πρώτες ύλες, ωστόσο, στο κείμενο της συμφωνίας ξεκαθαρίζεται ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την πρόθεση της Ουκρανίας να ενταχθεί στην ΕΕ και την ανάγκη αυτή η συμφωνία να μην αντιτίθεται στο ενδεχόμενο αυτό.

Παράλληλα, αναφέρεται ότι οι ΗΠΑ θα διαπραγματευτούν καλόπιστα τυχόν αναπροσαρμογές λόγω νέων ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της Ουκρανίας. Η συμφωνία ενθαρρύνει επίσης επενδύσεις και τεχνολογικές μεταφορές και από την ΕΕ.

Τα κέρδη θα επανεπενδύονται στην Ουκρανία για μια δεκαετία

Κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του επενδυτικού ταμείου ανοικοδόμησης, τα κέρδη του θα «επανεπενδύονται στο σύνολό τους στην ουκρανική οικονομία».

Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν θα έχουν οικονομικό όφελος για μια δεκαετία. Η Ουκρανία σημειώνει πως αναμένει ότι οποιαδήποτε χρήματα εισέλθουν στο ταμείο, θα διατεθούν για την ανοικοδόμηση της χώρας και για νέα έργα.

Μετά την παρέλευση της δεκαετίας, προβλέπεται ότι τα κέρδη θα μπορούν να διανέμονται μεταξύ των εταίρων. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ ​​Μπέσεντ, δήλωσε στο Fox News ότι η συμφωνία αποτελεί ένα μήνυμα προς τον αμερικανικό λαό ότι «έχουμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε, να λάβουμε μέρος της χρηματοδότησης και των όπλων (που παρείχαμε), αποζημιώσεις για αυτά, και να είμαστε εταίροι στην επιτυχία του λαού της Ουκρανίας».

Επανέρχεται στο τραπέζι η στρατιωτική δέσμευση των ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ έχουν τονίσει πως είναι απαραίτητη προϋπόθεση η υπογραφή της συμφωνίας από την Ουκρανία εάν το Κίεβο θέλει να συνεχίσει να λαμβάνει στρατιωτική βοήθεια.

Η Ουκρανή αναπληρώτρια πρωθυπουργός, Γιούλια Σβιριντένκο, η οποία μετέβη στην Ουάσινγκτον προκειμένου να υπογράψει τη συμφωνία, δήλωσε ότι αυτή προβλέπει τη συνεισφορά νέας αμερικανικής βοήθειας στο μέλλον, όπως για παράδειγμα την παροχή συστημάτων αεράμυνας.

Εκτιμάται πως πρόκειται για μια αλλαγή στρατηγικής από την πλευρά του Τραμπ, καθώς από την πρώτη στιγμή της επιστροφής του στον Λευκό Οίκο επεδίωξε να περιορίσει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.

Τώρα βέβαια μένει να απαντηθεί τι ακριβώς σημαίνει η συμφωνία για την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία. Σημειώνεται, επίσης, ότι το Κρεμλίνο δεν έχει τοποθετηθεί ακόμη σχετικά με την αμερικανο-ουκρανική συμφωνία.

Χωρίς ρητές εγγυήσεις ασφαλείας

Πάντως, η συμφωνία δεν περιλαμβάνει ρητές εγγυήσεις ασφαλείας από την πλευρά των ΗΠΑ, κάτι για το οποίο η Ουκρανία και η Ευρώπη πίεζαν τον Λευκό Οίκο.

Ο Τραμπ δεν θέλει να αναλάβει στρατιωτικές δεσμεύσεις ανάλογες με αυτές που είχε λάβει ο προκάτοχός του Τζο Μπάιντεν, αλλά η δέσμευσή του για συνέχιση της υποστήριξης των ΗΠΑ προς την Ουκρανία είναι έμμεση, ως απόρροια των οικονομικών δεσμεύσεων που προβλέπει η συμφωνία για τα ορυκτά, που σημαίνει ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τη δέσμευση του σημαντικότερου συμμάχου της Ουκρανίας παραμένει.

Διαβάστε επίσης:

Σουδάν: Τουλάχιστον 542 άμαχοι έχουν σκοτωθεί τις τελευταίες τρεις εβδομάδες στο Βόρειο Νταρφούρ

Εμπορικός πόλεμος: Η Κίνα λέει ότι οι ΗΠΑ την προσέγγισαν για διαπραγματεύσεις

ΗΠΑ: Μητριά κακοποίησε σεξουαλικά τον θετό γιο της – Τους έπιασε την ώρα της πράξης ο σύζυγός της