Η Αρχαία Ελλάδα στον κινηματογράφο

Ο κινηματογράφος, και ιδιαίτερα το Χόλιγουντ, λατρεύει τις περιπετειώδεις ιστορίες ανδρείας, επικής δόξας και ηρωικών κατορθωμάτων.

Επόμενο λοιπόν είναι να ανατρέχει συχνά στην πλούσια ελληνική ιστορία και μυθολογία, προκειμένου να αντλήσει θέματα για τις επικές και γεμάτες δράση υπερπαραγωγές του (άλλοτε παραμένοντας πιστό στην ιστορία και τα γεγονότα, άλλοτε πάλι όχι, κάτι που άλλωστε αποτελεί χαρακτηριστικό του αμερικανικού κινηματογράφου).

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το γεγονός ότι πάνω από 100 ταινίες για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση έχουν γυριστεί με θέμα την Αρχαία Ελλάδα και τη δόξα των Ελλήνων.

Η πρώτη αναφορά στην Αρχαία Ελλάδα γίνεται το 1905, στη μικρή μήκους βωβή ταινία του Γάλλου «μάγου» του κινηματογράφου και πατέρα των ειδικών εφέ Ζορζ Μελιές (για τον οποίο μιλούσε και η πρόσφατη ταινία «Hugo» του Μάρτιν Σκορσέζε), «Το νησί της Καλυψούς: Ο Οδυσσέας και ο γίγαντας Πολύφημος».

{youtube}Yr68kmLrQ-g{/youtube}

Το 1927 το Χόλιγουντ αναφέρεται για πρώτη φορά στην Αρχαία Ελλάδα με την «Ιδιωτική ζωή της Ελένης της Τροίας».

Τέσσερα χρόνια αργότερα ο Έλληνας σκηνοθέτης Ορέστης Λάσκος μας δίνει μια από τις πιο ταινίες-σταθμούς στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, το «Δάφνις και Χλόη».

Τη δεκαετία του '50 ο επικός κινηματογράφος (peplum), γνωρίζει τεράστια άνθιση στο Χόλιγουντ αλλά και την Ιταλία, όπου στα στούντιο της Τσινετσιτά γυρίζονται πολλές ιστορικές ταινίες, με φόντο την Αρχαία Ελλάδα.

Απ'αυτές ξεχωρίζουν ο «Οδυσσέας» του 1954 με τους Κερκ Ντάγκλας και Άντονι Κουίν, «Ο Τρωικός πόλεμος» του γνωστού σκηνοθέτη Ρόμπερτ Γουάιζ και ο «Μέγας Αλέξανδρος», με τον σπουδαίο Βρετανό ηθοποιό Ρίτσαρντ Μπάρτον στον ρόλο του μεγάλου Μακεδόνα ηγέτη.

{youtube}IuEYgMPqwA4{/youtube}

Ακολουθούν αρκετές ιταλικές παραγωγές, με τους «Άθλους του Ηρακλή» (1958) να ξεχωρίζουν. Στην κλασική πλέον ταινία του Μάριο Μπάβα, ο Στιβ Ριβς ενσαρκώνει έναν Ηρακλή που γκρεμίζει ναούς με αλυσίδες και ερωτεύεται την αισθησιακή –και ελληνικής καταγωγής- Σίλβα Κοσκίνα (Ιόλη ), σε μία επική εξιστόρηση των δώδεκα άθλων. Η ταινία γνωρίζει τεράστια εμπορική επιτυχία και θα ακολουθήσει και ένα sequel την επόμενη χρονιά, ενώ ο μυθικός ήρωας θα συνεχίσει να εμπνέει και στο μέλλον τόσο τον κινηματογράφο όσο και την τηλεόραση.

Ο μύθος του Ορφέα και της Ευρυδίκης έρχεται στη μεγάλη οθόνη μέσα από την ταινία «Μαύρος Ορφέας» του Μαρσέλ Καμί (1959) η οποία κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Κανών, τη Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξένης ταινίας αλλά και το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας. Το 1961 ο ο Γιώργος Τζαβέλας μεταφέρει την «Αντιγόνη» στη μεγάλη οθόνη με την κορυφαία ηθοποιό Ειρήνη Παπά, ενώ το 1962 ο αείμνηστος Μιχάλης Κακογιάννης μας δίνει μια ακόμα άρτια μεταφορά αρχαίας ελληνικής τραγωδίας στον κινηματογράφο, με την «Ηλέκτρα», που ήταν και υποψήφια για το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας.

Ο γνωστός για τα σπαγγέτι-γουέστερν σκηνοθέτης Σέρτζιο Λεόνε φέρνει στη μεγάλη οθόνη τον «Κολοσσό της Ρόδου» το 1961.
Την επόμενη χρονιά τη σκυτάλη παίρνει «Η μάχη των Θερμοπυλών», στην πρώτη κινηματογραφική μεταφορά της ιστορίας του Λεωνίδα και των ηρωικών «300».

Τα στούντιο της Τσινετσιτά συνεχίζουν με ανεξάντλητους ρυθμούς να αντλούν έμπνευση από την Αρχαία Ελλάδα, και το 1963 γυρίζεται η εντυπωσιακή συμπαραγωγή «Ο Ιάσων και οι Αργοναύτες», με τα εξαιρετικά, για την εποχή ειδικά εφέ, του Ρέι Χαριχάουζεν. Για μια ακόμα φορά η Αρχαία Ελλάδα ξετρελαίνει το κοινό και η ταινία αποτελεί τεράστια εισπρακτική επιτυχία.

Κατά τις επόμενες δεκαετίες πολλές ταινίες, κυρίως για την τηλεόραση, γυρίζονται ωστόσο πρόκειται για παραγωγές με μικρότερο κόστος που δεν ξεχωρίζουν ιδιαίτερα.

Το 1981 ο βραβευμένος ηθοποιός Λόρενς Ολίβιε ερμηνεύει τον Δία στην «Τιτανομαχία», μια ταινία που θα αποτελέσει εισπρακτική επιτυχία ωστόσο δεν θα ξεκινήσει ένα νέο κύμα μεγάλων παραγωγών για την Αρχαία Ελλάδα. Ωστόσο η απόδοση της αρχαιοελληνικής ιστορίας και μυθολογίας δεν παύει ποτέ να εμπνέει μεγαλεπήβολες χολιγουντιανές παραγωγές.

Η Disney γυρίζει σε ταινία για τους μικρούς θεατές τον «Ηρακλή» το 1997.

Το 2004 η αρχαιότητα επιστρέφει δυναμικά στις μεγάλες οθόνες με δυο ακριβές παραγωγές: το εντυπωσιακό και γεμάτο εντυπωσιακές σκηνές δράσης αλλά και ιστορικές ανακρίβειες «Τροία», με τον Μπραντ Πιτ στο ρόλο του Αχιλλέα, και τον «Μέγα Αλέξανδρο» του Όλιβερ Στόουν, ταινία που θα προκαλέσει πολύ μεγάλη συζήτηση.

{youtube}enJYNuWBJ9g{/youtube}

Ωστόσο η Αρχαία Ελλάδα γίνεται και πάλι της μόδας στο Χόλιγουντ και τις οθόνες όλου του κόσμου.

Το 2006 έρχονται οι «300», που θα σημειώσουν τεράστια επιτυχία παγκοσμίως, για να ακολουθήσει το 2010 η καταιγιστική -και εξαιρετικά ανακριβής- «Τιτανομαχία».

Πριν από λίγες ημέρες βγήκε στους κινηματογράφους το sequel «300: Η Άνοδος της Αυτοκρατορίας», ενώ ακούγονται διάφορα σχέδια για νέες κινηματογραφικές μεταφορές, της ιστορίας του Ιάσονα και της Αργοναυτικής Εκστρατείας αλλά και του Θησέα...

Ο πλούτος των ιστοριών της ελληνικής μυθολογίας και ιστορίας είναι άλλωστε τόσο μεγάλος, που το μόνο σίγουρο είναι ότι θα συνεχίσει να αποτελεί πηγή έμπνευσης και αναφοράς για την κινηματογραφική βιομηχανία, για πολλά ακόμα χρόνια.

Διαβάστε επίσης:

Η επιστροφή των «300» και της Αρχαίας Ελλάδας στη μεγάλη οθόνη

Απαγόρευση του κινηματογραφικού «Νώε» σε τρεις αραβικές χώρες

«True Detective»: Η σειρά μυστηρίου που καθήλωσε τους τηλεθεατές

Α. Τ.