Το πιθανό deal και το ενδεχόμενο "ατυχήματος"

Του Γ. Αγγέλη

Πόσο πιθανή είναι μια έγκαιρη συμφωνία της κυβέρνησης με την Ευρωζώνη; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό, παρά τις αυστηρές δηλώσεις του κ. Σόιμπλε στη χθεσινή συνάντηση με τον κ. Βαρουφάκη, φαίνεται να κρύβει την δυνατότητα μίας συμφωνίας-συμβιβασμού, αλλά και την απειλή ενός απευκταίου «ατυχήματος». Η αναζήτηση μιας συμφωνίας συμβιβασμού θα συνεχίσει, όμως, να γίνεται σε ένα κλίμα ασφυκτικών πιέσεων, οι οποίες θα αυξάνονται καθώς θα πλησιάζουμε τη Σύνοδο Κορυφής την επόμενη εβδομάδα.

Διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα το τελευταίο 24ωρο, παρά την ασφυκτική πίεση που αναπτύσσεται από την πλευρά της Ευρωζώνης, αναφέρονται στη δημιουργία κλίματος που θα επιτρέψει το διάλογο και την αναζήτηση «λύσης» με σημείο αναφοράς την αναπροσαρμογή του ύψους των προβλεπόμενων πρωτογενών πλεονασμάτων σε συνδυασμό με την δρομολόγηση ενός προγράμματος διαρθρωτικών αλλαγών.

Οι κινήσεις και από τις δύο πλευρές κινούνται προσεκτικά στη λογική της αναζήτησης αμοιβαία αποδεκτής «λύσης» παρά την αρχικά... συγκρουσιακή πρόθεση που τροφοδοτήθηκε απότομα με τη συνάντηση Βαρουφάκη-Ντάισελμπλόεμ στην Αθήνα και στη συνέχεια από την ακραία πολιτική απόφαση της ΕΚΤ να επισπεύσει τη διακοπή παροχής ρευστότητας από τις 11/2 αντί της προβλεπόμενης 1ης Μαρτίου.

Το επιχείρημα του ΔΣ της ΕΚΤ -που φέρεται να επέλεξε τη σκληρότερη εκδοχή των επιλογών που εξέταζε την περασμένη Τετάρτη- ότι ήταν υποχρεωμένο να λειτουργήσει με βάση τους κανονισμούς και να διακόψει την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων, εκτιμάται μάλλον ως αδύναμο. Και αυτό γιατί το φθινόπωρο, την ίδια ημέρα που οι αγορές έριχναν τις τιμές των ελληνικών ομολόγων προκαλώντας ένα εφιαλτικό 48ωρο η ΕΚΤ είχε αντιδράσει στην αντίθετη κατεύθυνση αναβαθμίζοντας την αξιολόγησή τους και μειώνοντας το ποσοστό «κουρέματος» της αξίας τους προκειμένου να ενισχύσει την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες...

Η παρέμβαση Ομπάμα την Κυριακή -που λειτούργησε καθησυχαστικά και για τις αγορές- φαίνεται ότι θα έχει συνέχεια καθώς εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου επιβεβαίωσε πως το θέμα των σχέσεων Ελλάδας-Ευρωζώνης θα συζητηθεί στην συνάντηση με την Μέρκελ την Δευτέρα, ενώ την ίδια στιγμή έχει αποσταλεί επιτελική ομάδα υπό τον υφυπουργό κ. Νταλίπ Σιγκ στην Αθήνα για επαφές με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Σήμερα ο κ. Σιγκ θα έχει συνάντηση με τον κ. Βαρουφάκη και άλλα κυβερνητικά στελέχη και θα συζητήσει μαζί τους για τις δυνατότητες ανεύρεσης «λύσης».

Πληροφορίες του Capital.gr προερχόμενες από αρμόδιους κύκλους της κυβέρνησης επιμένουν ότι οι «ανελαστικοί» διάλογοι με τους Ευρωπαίους ηγέτες στις συναντήσεις των κ.κ. Τσίπρα και Βαρουφάκη, δεν αντανακλούν την ολοκληρωμένη εικόνα των επαφών. Και ότι ήδη διαμορφώνονται προϋποθέσεις για ένα διάλογο στον οποίο θα μπορούσε να επιτευχθεί ενας συμβιβασμός αμοιβαία αποδεκτός.

Για την ίδια πρόθεση βεβαιώνουν κοινοτικά στελέχη εξηγώντας παράλληλα ότι δεν θα μπορούσε παρά να περιμένει κανείς ότι τόσο οι Βρυξέλλες όσο και το Βερολίνο θα επέμεναν να επαναφέρουν τη γραμμή διαπραγμάτευσης εκεί που αυτή είχε διακοπεί με την προηγούμενη κυβέρνηση, μετά την απόπειρα του κ. Βαρουφάκη «να βγάλει από το τραπέζι του διαλόγου το πλαίσιο των υπογεγραμμένων συμφωνιών και δεσμεύσεων…». Αυτή η σκοπιμότητα «είναι απολύτως σαφής στην απόφαση της ΕΚΤ να ενεργήσει με τον τρόπο που ενήργησε…».

Το αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι το διαφαινόμενο πλαίσιο προσέγγισης κινείται διακριτικά στο δίπολο «πρωτογενές πλεόνασμα – διαρθρωτικές αλλαγές».

Και στο «δίπολο» αυτό και οι δύο πλευρές εκτιμάται ότι μπορούν να αναζητήσουν σημεία προσέγγισης, πολύ περισσότερο τώρα που το ΔΝΤ έχει ήδη θέσει θέμα ρεαλισμού για το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων εδώ και περίπου ένα χρόνο. Την ίδια στιγμή η ελληνική κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να χτυπήσει με διαρθρωτικές αλλαγές την διαπλοκή, την φοροδιαφυγή και το λαθρεμπόριο για τα οποία ο κ. Σόιμπλε θέλησε για άλλη μια φορά να υπενθυμίσει ότι είχε προσφέρει «τεχνική βοήθεια» την οποία οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχαν δεχθεί. Βέβαια παραμένουν ερωτηματικά για το βάθος αυτής της προσφοράς όσο εντοπισμένοι άνθρωποι από τους πλέον εμπλεκόμενους στην διαπλοκή στην Ελλάδα, έχουν βρει ασφαλές καταφύγιο στην Γερμανία…

Σε κάθε περίπτωση πάντως το πλαίσιο συζήτησης για την μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος από τα προβλεπόμενα «ύψη» του 3,5% - 4,5% του ΑΕΠ στο 1% - 1,5% δίνει την δυνατότητα αυτόματης μείωσης των «μέτρων» που θα απαιτούσε το δημοσιονομικό κενό. Και κατά πως φαίνεται προς την κατεύθυνση αυτή κινούνται ορισμένοι και από τις δύο πλευρές με «αντάλλαγμα» ένα πρόγραμμα διαρθρωτικών αλλαγών προσανατολισμένο κυρίως στο φορολογικό σύστημα.

Εκεί που η προσέγγιση φαίνεται να είναι προς το παρόν αδιανόητη είναι στο θέμα των απολύσεων στο δημόσιο τομέα και στη μείωση των κρατικού μηχανισμού ιδιαίτερα στους τομείς υγείας – παιδείας. Αλλά όπως παρατηρούσε κυβερνητικό στέλεχος που εμπλέκεται στις διαδικασίες διαλόγου με τις Βρυξέλλες, «αυτή τη στιγμή επιχειρούμε να αποκαταστήσουμε μία κοινή γλώσσα για να δούμε που και πως θα μπορούσαν να γίνουν τα επόμενα βήματα…».

Τα επόμενα βήματα βέβαια θα μπορούσαν να υπονομευθούν και να ατυχήσουν για πολλούς λόγους, ένας εκ των οποίων είναι και ο πολύ λίγος χρόνος που απομένει για να υπάρξει συμφωνία.

Ήδη με την απόφαση της ΕΚΤ από την Τρίτη 11/2 η μοναδική πηγή χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών είναι ο ELA μέσω της ΤτΕ Και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρά «ατυχήματα» αν στις 18 Φεβρουαρίου τα μέλη του Συμβουλίου της ΕΚΤ εμφανισθούν με επιφυλάξεις όσο αφορά την ανανέωση αυτής της χρηματοδότησης...

Το πώς θα αντιδράσουν οι αγορές και σε τι σημείο θα εκδηλωθούν κερδοσκοπικές πιέσεις που επίσης θα μπορούσαν να γίνουν αφορμή για ένα «ατύχημα», είναι μέρος της ανησυχίας που θα διατρέχει τόσο το χρονικό διάστημα μέχρι την σύνοδο Κορυφής στις 12/2 όσο και στην συνέχεια μέχρι την εξάντληση των διαπραγματεύσεων για την αναζήτηση μιας νέας συμφωνίας.

Σε κάθε περίπτωση τα αγκάθια στην μέχρι το ενδεχόμενο συμφωνίας είναι πολλά και αναμένεται να αναδειχθούν σε κάθε σημείο των διαπραγματεύσεων όταν βέβαια αυτές γίνει δυνατό να αρχίσουν.