«Απαράδεκτες οι συνθήκες κράτησης μεταναστών»

Αυτοψίες σε έξι κέντρα κράτησης και αστυνομικά κρατητήρια σε όλη τη χώρα, από την αρχή του 2014, διενήργησε η "Καμπάνια για την πρόσβαση στο άσυλο". Οι εκπρόσωποι των οργανώσεων , κατά τη διάρκεια των αυτοψιών συνομίλησαν τόσο με τις αστυνομικές αρχές όσο και με τους κρατούμενους και τις κρατούμενες, συμπεριλαμβανομένων των ανηλίκων και διαπίστωσαν σειρά σοβαρών παραβιάσεων των δικαιωμάτων των κρατουμένων, τόσο ως προς την πρόσβαση στο άσυλο όσο και ως προς τις συνθήκες κράτησης.

Το κεντρικό πόρισμα των αυτοψιών είναι ότι στην Ελλάδα η πρόσβαση στο άσυλο παραμένει προβληματική και οι συνθήκες κράτησης προσφύγων και μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων ανηλίκων και εξαιρετικά ευάλωτων περιπτώσεων, είναι εξαιρετικά κακές και συνιστούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. Επίσης όπως ανέφεραν σε συνέντευξη τύπου σήμερα, οι συνθήκες κράτησης καθίστανται δε ακόμα πιο ανυπόφορες εξαιτίας της απαράδεκτης πρακτικής της πολύμηνης κράτησης, η οποία υπερβαίνει πλέον το νόμιμο επιτρεπτό όριο των δεκαοκτώ (18) μηνών.

Η εκπρόσωποι της "Καμπάνιας" επισκέφθηκαν τους χώρους κράτησης του Ελληνικού και του Α.Τ. Γλυφάδας β¨, της διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής στην Πέτρου Ράλλη, το Α.Τ. Του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος και του Α.Τ. Δραπετσώνας και το Κέντρο Κράτησης Κορίνθου.

Από τις αυτοψίες προέκυψε ότι πολλοί κρατούμενοι δεν γνώριζαν ούτε τη νομική τους κατάσταση , ούτε τα δικαιώματά τους- κάποιοι δεν γνώριζαν καν ότι μπορούν να υποβάλουν αίτηση ασύλου υπό κράτηση, ενώ όλοι ρωτούσαν πόση είναι η μέγιστη διάρκεια κράτησης. Μεταξύ των κρατουμένων βρίσκονται υπήκοοι μη ασφαλών χωρών, η απομάκρυνση των οποίων είναι απολύτως ανέφικτη, πχ. Συρία, Ερυθραία, Σομαλία , Παλαιστίνη. Κρατούνταν επίσης ανήλικοι, τόσο αγόρια όσο και κορίτσια, ορισμένοι εξ αυτών ασυνόδευτοι. Υπήρχαν τέλος και κρατούμενοι βαριά ασθενείς πχ. Με οροθετικότητα, φυματίωση, παραπληγία και ψυχική ασθένεια.

ΟΙ συνθήκες κράτησης σύμφωνα με την έκθεση της "Καμπάνιας" ήταν απάνθρωπες με απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής και έλλειψη σε είδη προσωπικής υγιεινής, συχνά περιορισμένη πρόσβαση σε τουαλέτες, ανεπαρκές ποσοτικά και ποιοτικά φαγητό, υπερπληθυσμό σε μερικές περιπτώσεις, ανυπαρξία ή ανεπάρκεια ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, φυσικού φωτισμού, αερισμού , κλιματισμού, προαυλισμού και επικοινωνίας με τον "έξω κόσμο".

Με βάση τα παραπάνω η Καμπάνια για την Πρόσβαση στο Άσυλο συστήνει:

-Την άμεση σύσταση και των υπολοίπων Περιφερειακών Γραφείων Ασύλου, που προβλέπει το άρθρο 1 του Νόμου 3907/2011. Τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου (υφιστάμενα και μελλοντικά) να στελεχωθούν επαρκώς και να οργανωθούν αποτελεσματικά ώστε να υπάρχει άμεση πρόσβαση και εξυπηρέτηση των ενδιαφερομένων, ειδικά των ευάλωτων περιπτώσεων, ώστε να μην κινδυνεύουν με σύλληψη και κράτηση, αλλά και των κρατουμένων, τόσο για αρχικό όσο και για μεταγενέστερο αίτημα ασύλου. Τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου να χωροθετηθούν εκτός χώρου κράτησης, για να μην ταυτίζονται από τα άτομα που επιθυμούν να υποβάλουν αίτημα ασύλου με τις αρμόδιες αρχές για την σύλληψη, κράτηση και απέλαση, παράγοντας που λειτουργεί αποτρεπτικά για την υποβολή του αιτήματος χορήγησης διεθνούς προστασίας.

-Την διασφάλιση δωρεάν νομικής συνδρομής σε όλους τους κρατουμένους τόσο όσον αφορά στις διαδικασίες αμφισβήτησης της απόφασης επιστροφής και κράτησης, όσο και σε όλα τα στάδια της διαδικασίας ασύλου.

-Οι ελληνικές αρχές πρέπει να σταματήσουν αμέσως τη συστηματική, εκτεταμένη, αδιάκριτη διοικητική κράτηση των παράτυπων μεταναστών και σε κάθε περίπτωση να μην υποβάλουν κανέναν σε κράτηση πέραν των δεκαοκτώ (18) μηνών, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων άσυλο και των ευάλωτων περιπτώσεων (όπως ανηλίκων, θυμάτων βασανιστηρίων και σοβαρά ασθενών).

-Την άμεση εφαρμογή λιγότερο επαχθών εναλλακτικών της κράτησης μέτρων.

-Οι ελληνικές αρχές πρέπει να χορηγούν αναβολή απομάκρυνσης στις περιπτώσεις όπου δεν είναι εφικτή η απέλαση για τεχνικούς ή νομικούς λόγους και σε κάθε περίπτωση όταν έχει συμπληρωθεί το ανώτατο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα της κράτησης.

-Οι συνθήκες κράτησης δεν πρέπει να παραβιάζουν το διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο, ιδίως το δίκαιο των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Οι ελληνικές αρχές πρέπει να συμμορφώνονται ιδιαίτερα στις συστάσεις της Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων.

-Ο χρόνος καταγραφής των αιτημάτων ασύλου των κρατουμένων πρέπει να επισπευσθεί, ενώ στις περιπτώσεις των αιτούντων άσυλο που τελούν υπό κράτηση η Υπηρεσία Ασύλου πρέπει να επανεξετάσει το πλαίσιο εφαρμογής των προϋποθέσεων έκδοσης εισηγήσεων υπέρ ή κατά της κράτησης.

Ελευθερία Κουμάντου