Η ανεκτίμητη χρησιμότητα του Ερντογάν

Οταν μια μέρα το καταλάβει, δεν θα του αρέσει. Αλλά θα είναι πια πολύ αργά. Και δεν θα μπορεί να κάνει τίποτα για να το αλλάξει. Ομως η αλήθεια είναι ότι ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν έχει ήδη αποδειχθεί ο πιο χρήσιμος τούρκος πολιτικός για την Ελλάδα σε βάθος πολλών δεκαετιών. Οτι με τη στάση του πέτυχε για την Ελλάδα – και όχι μόνον – κάτι που η ίδια για περισσότερες από επτά δεκαετίες αδυνατούσε να καταφέρει.

Σε όλο το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και μέχρι σήμερα η Ελλάδα αντιμετωπίζει, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, τη διαρκή, αμείωτη επιθετικότητα της Τουρκίας και τον συνεχή ακήρυχτο πόλεμο, τον οποίο επί όλο αυτό το διάστημα αδυνατεί να αντιμετωπίσει και τα αποτελέσματά του τα πληρώνει ακριβά. Αυτό έγινε με την ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης, που η Τουρκία τελικά την εξαφάνισε, αλλά η Ελλάδα στάθηκε ανίκανη να αντιδράσει, αυτό γίνεται καθημερινά στους ουρανούς του Αιγαίου, με κόστος που δεν είναι πια δυνατό ούτε να μετρηθεί σε χρήματα, παλαίωση αεροσκαφών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ανθρώπινες απώλειες. Αυτό έγινε, επίσης, στην Κύπρο από το 1974 με την κατοχή της που συνεχίζεται. Αυτό έγινε εξίσου με μεγάλο κόστος στις σχέσεις της Ελλάδας με τρίτες χώρες που για να κρατήσουν ήρεμη την Τουρκία συχνά πίεσαν την Ελλάδα να κάνει υποχωρήσεις που δεν θα έπρεπε να έχει κάνει, ιδίως στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Το ίδιο κόστος υπήρξε και σε διεθνείς οργανισμούς όπως το ΝΑΤΟ, με το οποίο οι σχέσεις της Ελλάδας πέρασαν μακρά δοκιμασία μετά τον Αττίλα.

Πίσω από όλα αυτά βρίσκεται η επιμονή της Τουρκίας να συρρικνώσει την Ελλάδα και η αδυναμία της δεύτερης να πείσει αποτελεσματικά το διεθνές περιβάλλον για το τι πραγματικά συμβαίνει μεταξύ των δύο χωρών. Ομως, σήμερα η εικόνα, που η ίδια η Ελλάδα ουδέποτε μπόρεσε ως τώρα να επηρεάσει, έχει πλέον αλλάξει ριζικά. Γιατί; Επειδή ο Ερντογάν, με τη μεγαλομανία του κατάφερε το ακατόρθωτο: να πείσει επιτέλους ότι η Τουρκία είναι ένας πολύ μεγάλος κίνδυνος για όλους – και όχι μόνον για την Ελλάδα. Και να οδηγήσει σειρά από πολύ σημαντικές χώρες να πάρουν πολύ σοβαρά το πρόβλημα. Αυτό του το χρωστά όχι μόνον η Ελλάδα, αλλά ολόκληρη η Δύση.

Ηδη η Γαλλία έχει λάβει ξεκάθαρα την απόφαση να μην επιτρέψει στην Τουρκία να ορθώσει μία νέα αυτοκρατορία στην Ανατολική Μεσόγειο εις βάρος της Ελλάδας μα και άλλων χωρών. Ταυτόχρονα, στο Ισραήλ η Τουρκία χαρακτηρίζεται σοβαρότερος κίνδυνος ακόμα και από το Ιράν. Χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στέλνουν δυνάμεις εναντίον της. Και εν μέσω όλων αυτών, οι ΗΠΑ βρίσκονται πλέον απέναντι και τηρούν μια στάση πρωτοφανή για τα μεταπολεμικά δεδομένα. Σήμερα σχεδόν άπαντες έχουν αντιληφθεί τον κίνδυνο. Και φαίνονται, πλέον, αποφασισμένοι να μην τον επιτρέψουν. Και αυτό ισχύει ακόμα και για τους Ρώσους, παρά την παράξενη σχέση που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια με την Αγκυρα – στη Λιβύη ήδη οι Ρώσοι φέρονται να έκαναν σοβαρή ζημιά σε τουρκικές δυνάμεις.

Οι μόνοι που έχουν μείνει ακόμα δίπλα στην Τουρκία είναι οι Γερμανοί – και αυτό δεν είναι παράδοξο: έτσι ήταν πάντα, αλλά αυτό επιτάσσουν και σήμερα τα εθνικά τους συμφέροντα. Το παράδοξο είναι άλλο: γιατί η Ελλάδα κάνει το μέγα σφάλμα, ειδικά αυτή τη στιγμή, να μην απαντά στην Τουρκία που αλωνίζει εδώ και εβδομάδες. Και γιατί προστρέχει σε έναν διάλογο υπό το (στρατηγικά δευτερεύον) Βερολίνο, που εξυπηρετεί μόνον το ίδιο και την Αγκυρα. Γιατί;