Διαλύεται το πολιτικό σκηνικό – Ερχεται ο νέος, σκληρός δικομματισμός

Το 2015 ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξαν τη ρήξη με αυτό που είχε οριστεί, όλα τα προηγούμενα χρόνια, ως το ιδεολογικό κεκτημένο της Αριστεράς και τις προγραμματικές θέσεις τους, εφόσον αποδέχτηκαν τα μνημόνια, τη λιτότητα και τις ιδιωτικοποιήσεις.

Τότε ήταν που ουσιαστικά πήραν την επιλογή να απεμπολήσουν και αυτό που κάποτε ήταν η «κινηματική» ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ,

εφόσον σαφέστατα συνθηκολόγησαν με τις απαιτήσεις των δανειστών και στράφηκαν το επόμενο διάστημα προς τη διαχείριση ουσιαστικά των πολιτικών που απαιτούσε η Τρόικα.

Τώρα, με τις επιλογές που πήρε στην εξωτερική πολιτική και ιδίως με την απόφαση να προχωρήσει μέχρι τέλους στην κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο πρωθυπουργός και ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά απεμπόλησαν και αυτό που είχε οριστεί το προηγούμενο διάστημα ως «πατριωτική στάση», ως αντίθεση στις παρεμβάσεις και απαιτήσεις του «διεθνούς παράγοντα», είτε μιλάμε για την ΕΕ είτε για τις ΗΠΑ.

Η ώρα της πόλωσης

Την ίδια ώρα ο πρωθυπουργός επέλεξε μια ομιλία σε υψηλούς τόνους και με ιδιαίτερα έντονη πόλωση. Θύμιζε με έναν τρόπο τη ρητορική του Ανδρέα Παπανδρέου σε ανάλογες περιπτώσεις, καθώς διεκδίκησε για τον ίδιο και τον ΣΥΡΙΖΑ την εκπροσώπηση της «δημοκρατικής παράταξης».

Η κίνηση αυτή του πρωθυπουργού δεν ήταν τυχαία. Πλέον θα έχουμε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και όχι κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ακόμη και εάν ο Αλέξης Τσίπρας επέλεξε να μην χτυπήσει πολιτικά τον Πάνο Καμμένο.

Ο Αλέξης Τσίπρας ήθελε έτσι να δώσει τον τόνο ότι δεν είναι ο πρωθυπουργός μιας πολιτικά ετερόκλητης συμμαχίας του «αντιμνημονιακού μετώπου», αλλά ο εκπρόσωπος μιας σύγχρονης δημοκρατικής παράταξης, της σύγχρονης κεντροαριστεράς.

Μια τέτοια τοποθέτηση απαιτεί και προσπάθεια για έντονη πόλωση ώστε να μπορεί να οριστεί το πολιτικό εύρος μιας κυβέρνησης που είναι τυπικά μονοκομματική αλλά θέλει να δείξει ότι εκπροσωπεί ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις.

Ο νέος δικομματισμός

Όμως, δεν ήταν μόνο ο Αλέξης Τσίπρας που επιλέγει το δρόμο της πόλωσης. Σε αντίστοιχα υψηλούς τόνους ήταν και η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Μπορεί να αφιέρωσε αρκετό μέρος της πολεμικής και στον Πάνο Καμμένο, όμως είναι σαφές ότι και η ΝΔ θέλει να πάει σε μια κατεύθυνση πόλωσης ενόψει και τον εκλογών.

Στην πραγματικότητα ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ σήμερα βολεύονται στο τοπίο ενός νέου δικομματισμού. Αυτό δείχνει και ο τρόπος που και τα δύο κόμματα επιδίδονται σε μια προσπάθεια «λεηλασίας» ουσιαστικά των μικρότερων κομμάτων και σε επίπεδο βουλευτών και σε επίπεδο εκλογικής επιρροής.

Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα είναι ορατό το ενδεχόμενο Ποτάμι, ΑΝΕΛ και Ένωση Κεντρώων να μην είναι στην επόμενη κατά πάσα πιθανότητα πεντακομματική Βουλή. Ακόμη και το ΚΙΝΑΛ όλα δείχνουν ότι δύσκολα θα μπορέσει να ξεφύγει από τα όρια της τωρινής επιρροής του.

Εκλογές των δύο μονομάχων

Αυτό σημαίνει ότι από εδώ και πέρα ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ θα θέλουν να πάνε στις εκλογές με μια λογική «δύο μονομάχων». Παρότι τα μνημόνια έφεραν και τα δύο κόμματα να έχουν εφαρμόσει ανάλογες πολιτικές, οι απαιτήσεις της προεκλογικής εκστρατείας θα ανεβάζουν διαρκώς τους τόνους.

Άλλωστε και τα δύο κόμματα θέλουν να δείξουν ότι μπορούν να κυβερνήσουν αυτοδύναμα και όχι στο πλαίσιο συμμαχικών κυβερνήσεων, σε αντίθεση με το πολιτικό κλίμα από το 2012 και μετά όταν το ερώτημα ήταν η επιλογή εκδοχής συμμαχικής κυβέρνησης.

Όμως, όπως έχει δείξει και η ιστορική εμπειρία, οι εκλογές έντονης ρητορικής πόλωσης είναι ταυτόχρονα και εκλογές όπου γίνεται μικρή ουσιαστικά κουβέντα ως προς τα πραγματικά προβλήματα.

Γιατί οι χαρακτηρισμοί, οι ιστορικές αναλογίες, οι καταγγελίες για τα πεπραγμένα, όσο και εάν αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτικού λόγου, ταυτόχρονα δεν επιτρέπουν να συζητηθούν τα προγράμματα, οι στρατηγικές και οι πολιτικές προτάσεις.

Όμως, αυτή είναι η συζήτηση που χρειάζεται η χώρα στο κρίσιμο κατώφλι που βρίσκεται και αυτή η συζήτηση δεν διεξάγεται δυστυχώς στο κοινοβούλιο.