Αλλο μνήμη, άλλο παρελάσεις

Είμαι ο τελευταίος που θα διαφωνήσω με την ανάγκη να τονωθεί η ιστορική μνήμη. Το ακριβώς αντίθετο. Σε μια περίοδο που κυριαρχούν η διαβρωτική παροδικότητα της αγοράς και ο καταναγκασμός της κατανάλωσης στιγμών χωρίς βάθος, έχουμε ανάγκη να στραφούμε στην ιστορία.

Γιατί εκεί μπορούμε να δούμε τη σημασία μιας αγωνιστικότητας, μιας ηθικής στράτευσης και μιας αίσθησης καθήκοντος που δεν χωρεί σε μια εποχή όπου πέραν του αναγκαίου «επαγγελματισμού» και του pacta sunt servanda (εντός εμπορικών φυσικά και όχι κοινωνικών συμβολαίων)

αναγνωρίζεται μόνο το δικαίωμα στον εθελοντισμό. Και αυτό στον ελεύθερο χρόνο και με ατομική ευθύνη.

Ούτε έχω πρόβλημα με οτιδήποτε έστω και έμμεσα παραπέμπει στην ιστορική μνήμη. Από τις σχολικές γιορτές μέχρι την πολλοστή επανάληψη… της «Υπολοχαγού Νατάσσας».

Ομως οι παρελάσεις δεν είναι ιστορική μνήμη. Και εάν οι στρατιωτικές παρελάσεις μπορούν να διεκδικήσουν ρόλο οπτικής επίδειξης στρατιωτικής ισχύος, οι σχολικές παρελάσεις παραμένουν ένας ιδιότυπος αναχρονισμός. Δεν αναφέρομαι τόσο στην ιστορικότητά τους και την αφετηρία τους σε όχι ιδιαίτερα φωτεινές στιγμές της νεοελληνικής ιστορίας.

Κυρίως αναφέρομαι στην απουσία μιας πειστικής επιχειρηματολογίας περί του τι ακριβώς σηματοδοτεί η επίδειξη από μαθητές μιας πειθαρχημένης παράταξης και βηματισμού που αφετηρία έχει τη στρατιωτική εκπαίδευση και όχι τη μάθηση ή την παιδεία και που, ας μη γελιόμαστε, καμιά σχέση δεν έχει ούτε με τον ηρωισμό, ούτε με την αγωνιστικότητα, ούτε με την ιστορική αυτογνωσία που πρέπει να καλλιεργεί το σχολείο.

Γι’ αυτό και η παρέμβαση που έκαναν δέκα κορίτσια στη μαθητική παρέλαση στη Νέα Φιλαδέλφεια ήταν παραπάνω από καίρια. Ηταν ο μόνος τρόπος να αποκτήσει νόημα η ίδια η παρέλαση. Ηρθαν να θυμίσουν ότι οι παρελάσεις δοξάζουν την τυποποίηση, την ομοιομορφία και τη συμμόρφωση, κοντολογίς το ακριβώς αντίθετο αυτού που υποτίθεται ότι τιμούμε στις «εθνικές εορτές», δηλαδή του αγώνα για την ελευθερία.

Η ομοβροντία συντηρητικών αντανακλαστικών που ενεργοποίησαν απλώς αποδεικνύει πόσο δίκιο είχαν.