Ποιοι είναι οι Ρομά της Κύπρου - Το τσιγγάνικο χωριό της Πάφου που εντυπωσίασε τους ξένους περιηγητές
17:01 21/1/2017
- Πηγή: Tromaktiko
Για την άφιξη των τσιγγάνων στην Κύπρο δεν έχουμε ακριβή ιστορικά στοιχεία. Το πιο πιθανό, είναι πως έφτασαν στο νησί γύρω στο ...
1322-1400, όταν η Κύπρος βρισκόταν κάτω από την επικράτεια των Φράγκων και της δυναστείας των Λουζινιάν.
Η περίοδος κατά την οποία υπολογίζεται πως εμφανίστηκαν οι πρώτοι Ρομά στο νησί, συμπίπτει με μία γενικότερη μετακίνησή τους από
την Ασία προς την Ευρώπη. Αυτή όμως δεν ήταν η πρώτη μετανάστευση των τσιγγάνων στο νησί.
Κατά τη διάρκεια της ενετικής κυριαρχίας πολλοί Ρομά ήρθαν στην Κύπρο από την Κέρκυρα για να υπηρετήσουν στην ενετική φρουρά.
Κατά την Οθωμανική κατάκτηση και αφού περιορίστηκε ο στρατιωτικός τους ρόλος, οι περισσότεροι εξισλαμίσθηκαν. Έτσι έμειναν γνωστοί ως Ρομά-Γκουρμπέτες ενώ υπήρχε και μία θρησκευτική ομάδα Χριστιανών Ορθόδοξων Ρομά που έμειναν γνωστοί ως Μάντηδες….
Γκουρμπέτσια. Η γλώσσα των εξισλαμισμένων Ρομά της Κύπρου
Με τη δημιουργία του Κυπριακού Κράτους αναγνωρίστηκαν στο νησί οι δύο κοινότητες, των ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων καθώς και οι θρησκευτικές μειοντότητες των Αρμενίων, Λατίνων και Μαρωνιτών.
Οι Γκουρμπέτες δεν αναγνωρίστηκαν ως θρησκευτική μειονότητα, ωστόσο πολιτογραφήθηκαν ως Τουρκοκύπριοι. Μετά τον Αττίλα του ’74 οι περισσότεροι μεταφέρθηκαν μαζί με τους τ/κ στο βόρειο κατεχόμενο τμήμα του νησιού. Οι πιθανότεροι λόγοι ένταξής τους στην τ/κ κοινότητα είναι περισσότερο γλωσσικοί παρά θρησκευτικοί ή εθνοτικοί. Κι αυτό γιατί η γκουρμπέτσια έχει πολλά κοινά με την τουρκική. Οι περισσότεροι έχουν εγκατασταθεί στη Μόρφου και στην Αμμόχωστο. Αντιθέτως οι χριστιανοί Μάντια, που οι περισσότεροι ζουν στη Λάρνακα, διατηρούν πρώτα την ελληνική τους ταυτότητα και ακολούθως την Ρομά. Σύμφωνα με την Πελεκανή Χρύσω, τα Γκουρμπέτσια μιλιούνται μόνο από τους Ρομά της Κύπρου. Αποτελεί προφορική γλωσσική ποικιλία της Τουρκοκυπριακής διαλέκτου. Η διάλεκτος δανείζεται λέξεις από την Περσική, Κουρδική, Αρμενική και Αραβική. Ως προς το λεξιλόγιο παρουσιάζουν ομοιότητες και με την Ρομανί-Καλντεράς. Το λεξιλόγιο αφορά στην καθημερινή ζωή και σχετίζεται με τα φαγητά, τα ρούχα, την επίπλωση του σπιτιού, τις οικογενειακές σχέσεις και τις εμπορικές συναλλαγές. Σύμφωνα με μία ερμηνεία, η κυπριακή λέξη «κουρούπεττος» και η ονομασία των Ρομά Γκουρμπετών έχουν την ίδια ρίζα. Χωρίς να έχουν όμως την ίδια σημασία. Η λέξη «κουρούπεττος», που χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάποιον που περιφέρεται άσκοπα και είναι ατημέλητος, προέρχεται από την τουρκική λέξη gürbet που σημαίνει ξένος. Βάσει της ίδια λογικής, οι Τούρκοι της Κύπρου, λέγεται πως για να ξεχωρίσουν τους Ρομά, τους ονόμασαν γκουρμπέτες. Ξένους, δηλαδή, που περιφέρονται άσκοπα. Φάλια. Το τσιγγάνικο χωριό της Πάφου Οι περισσότεροι τσιγγάνοι σήμερα εντοπίζονται σε Λάρνακα, Μόρφου και Αμμόχωστο. Κάποιοι βρίσκονται σε Λεμεσό και Πάφο.
Σε ένα από τα χωριά της Πάφου, τη Φάλια φαίνεται να έζησαν οι περισσότεροι Ρομά μετατρέποντας το χωριό σε αμιγώς τσιγγάνικο. Αν και σήμερα η Φάλια είναι ταξινομημένη ως τουρκοκυπριακό χωριό, εντούτοις οι αναφορές δύο περιηγητών ανατρέπουν τα δεδομένα. Ο πρώτος περιηγητής David George Hogarth, στο βιβλίο του «Devia Cypria Notes of An Archaeological Journey in Cyprus in 1888», αναφέρει τα εξής: Το χωριό Φάλια «Στο κέντρο του βουνού κάτω από τον Άγιο Φώτιο βρίσκεται η Φάλια, οι κάτοικοι της οποίας είναι τσιγγάνικης προέλευσης, εκτός εάν η κρίση μου είναι πολύ ελαττωματική. Κανένα άλλο χωριό στην Κύπρο δεν εμφανίζει το ίδιο περίεργο είδος, που είναι ιδιαίτερα αισθητό στις γυναίκες, που παρουσιάζονται, αν και μουσουλμάνες, όχι μόνο να είναι απαλλαγμένες από το φερετζέ, αλλά να αποτείνονται και να μιλούν ανοιχτά με έναν ξένο σε παρειά ανδρών. Έχω παρατηρήσει ένα ίσο βαθμό ελευθερίας μόνο στα απομακρυσμένα μουσουλμανικά χωριά της Καρπασίας, οι κάτοικοι της οποίας σίγουρα δεν είναι τουρκικής καταγωγής. Αυτές οι κυρίες της Φάλειας φορούν επίσης μια αφθονία από χρυσά στολίδια, μοναδικά στην Κύπρο. Τα πρόσωπα τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών έχουν ακραία μελαψότητα, τα μαλλιά τους είναι κατάμαυρα, ωραία μύτη και χείλη, πολύ λαμπερά μάτια και τα αυτιά τους είναι μικρά. Υπάρχει μια μικρή ομοιότητα με τους Μαραθεύτες (κατοίκους της Μαραθάσας), που θεωρούνται από τους Κύπριους ότι είναι απόγονοι των Φοινίκων αποίκων, αλλά σε γενικές γραμμές η ομοιότητα είναι μάλλον με τον τύπο του τσιγγάνου με την οποία είμαστε εξοικειωμένοι στη Δύση». Το 1918, ένας δεύτερος περιηγητής ο George Jeffery, στο βιβλίο του «A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island», μας πληροφορεί ότι «η Φάλια είναι ένα περίεργο χωριό του οποίου οι κάτοικοι έχουν πιστωθεί με τσιγγάνικη καταγωγή: σίγουρα φαίνονταν να έχουν διαφορετικό χαρακτήρα και ενδυμασία από τους γείτονές τους κάποια λίγα χρόνια πίσω». Σήμερα υπολογίζεται πως στο νησί ζουν γύρω στους 2.000 ή 3.000 Ρομά. *Με πληροφορίες και φωτογραφίες από το ιστολόγιο NOCTOC....
Πηγή
1322-1400, όταν η Κύπρος βρισκόταν κάτω από την επικράτεια των Φράγκων και της δυναστείας των Λουζινιάν.
Η περίοδος κατά την οποία υπολογίζεται πως εμφανίστηκαν οι πρώτοι Ρομά στο νησί, συμπίπτει με μία γενικότερη μετακίνησή τους από
Κατά τη διάρκεια της ενετικής κυριαρχίας πολλοί Ρομά ήρθαν στην Κύπρο από την Κέρκυρα για να υπηρετήσουν στην ενετική φρουρά.
Κατά την Οθωμανική κατάκτηση και αφού περιορίστηκε ο στρατιωτικός τους ρόλος, οι περισσότεροι εξισλαμίσθηκαν. Έτσι έμειναν γνωστοί ως Ρομά-Γκουρμπέτες ενώ υπήρχε και μία θρησκευτική ομάδα Χριστιανών Ορθόδοξων Ρομά που έμειναν γνωστοί ως Μάντηδες….
Γκουρμπέτσια. Η γλώσσα των εξισλαμισμένων Ρομά της Κύπρου
Με τη δημιουργία του Κυπριακού Κράτους αναγνωρίστηκαν στο νησί οι δύο κοινότητες, των ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων καθώς και οι θρησκευτικές μειοντότητες των Αρμενίων, Λατίνων και Μαρωνιτών.
Οι Γκουρμπέτες δεν αναγνωρίστηκαν ως θρησκευτική μειονότητα, ωστόσο πολιτογραφήθηκαν ως Τουρκοκύπριοι. Μετά τον Αττίλα του ’74 οι περισσότεροι μεταφέρθηκαν μαζί με τους τ/κ στο βόρειο κατεχόμενο τμήμα του νησιού. Οι πιθανότεροι λόγοι ένταξής τους στην τ/κ κοινότητα είναι περισσότερο γλωσσικοί παρά θρησκευτικοί ή εθνοτικοί. Κι αυτό γιατί η γκουρμπέτσια έχει πολλά κοινά με την τουρκική. Οι περισσότεροι έχουν εγκατασταθεί στη Μόρφου και στην Αμμόχωστο. Αντιθέτως οι χριστιανοί Μάντια, που οι περισσότεροι ζουν στη Λάρνακα, διατηρούν πρώτα την ελληνική τους ταυτότητα και ακολούθως την Ρομά. Σύμφωνα με την Πελεκανή Χρύσω, τα Γκουρμπέτσια μιλιούνται μόνο από τους Ρομά της Κύπρου. Αποτελεί προφορική γλωσσική ποικιλία της Τουρκοκυπριακής διαλέκτου. Η διάλεκτος δανείζεται λέξεις από την Περσική, Κουρδική, Αρμενική και Αραβική. Ως προς το λεξιλόγιο παρουσιάζουν ομοιότητες και με την Ρομανί-Καλντεράς. Το λεξιλόγιο αφορά στην καθημερινή ζωή και σχετίζεται με τα φαγητά, τα ρούχα, την επίπλωση του σπιτιού, τις οικογενειακές σχέσεις και τις εμπορικές συναλλαγές. Σύμφωνα με μία ερμηνεία, η κυπριακή λέξη «κουρούπεττος» και η ονομασία των Ρομά Γκουρμπετών έχουν την ίδια ρίζα. Χωρίς να έχουν όμως την ίδια σημασία. Η λέξη «κουρούπεττος», που χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάποιον που περιφέρεται άσκοπα και είναι ατημέλητος, προέρχεται από την τουρκική λέξη gürbet που σημαίνει ξένος. Βάσει της ίδια λογικής, οι Τούρκοι της Κύπρου, λέγεται πως για να ξεχωρίσουν τους Ρομά, τους ονόμασαν γκουρμπέτες. Ξένους, δηλαδή, που περιφέρονται άσκοπα. Φάλια. Το τσιγγάνικο χωριό της Πάφου Οι περισσότεροι τσιγγάνοι σήμερα εντοπίζονται σε Λάρνακα, Μόρφου και Αμμόχωστο. Κάποιοι βρίσκονται σε Λεμεσό και Πάφο.
Σε ένα από τα χωριά της Πάφου, τη Φάλια φαίνεται να έζησαν οι περισσότεροι Ρομά μετατρέποντας το χωριό σε αμιγώς τσιγγάνικο. Αν και σήμερα η Φάλια είναι ταξινομημένη ως τουρκοκυπριακό χωριό, εντούτοις οι αναφορές δύο περιηγητών ανατρέπουν τα δεδομένα. Ο πρώτος περιηγητής David George Hogarth, στο βιβλίο του «Devia Cypria Notes of An Archaeological Journey in Cyprus in 1888», αναφέρει τα εξής: Το χωριό Φάλια «Στο κέντρο του βουνού κάτω από τον Άγιο Φώτιο βρίσκεται η Φάλια, οι κάτοικοι της οποίας είναι τσιγγάνικης προέλευσης, εκτός εάν η κρίση μου είναι πολύ ελαττωματική. Κανένα άλλο χωριό στην Κύπρο δεν εμφανίζει το ίδιο περίεργο είδος, που είναι ιδιαίτερα αισθητό στις γυναίκες, που παρουσιάζονται, αν και μουσουλμάνες, όχι μόνο να είναι απαλλαγμένες από το φερετζέ, αλλά να αποτείνονται και να μιλούν ανοιχτά με έναν ξένο σε παρειά ανδρών. Έχω παρατηρήσει ένα ίσο βαθμό ελευθερίας μόνο στα απομακρυσμένα μουσουλμανικά χωριά της Καρπασίας, οι κάτοικοι της οποίας σίγουρα δεν είναι τουρκικής καταγωγής. Αυτές οι κυρίες της Φάλειας φορούν επίσης μια αφθονία από χρυσά στολίδια, μοναδικά στην Κύπρο. Τα πρόσωπα τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών έχουν ακραία μελαψότητα, τα μαλλιά τους είναι κατάμαυρα, ωραία μύτη και χείλη, πολύ λαμπερά μάτια και τα αυτιά τους είναι μικρά. Υπάρχει μια μικρή ομοιότητα με τους Μαραθεύτες (κατοίκους της Μαραθάσας), που θεωρούνται από τους Κύπριους ότι είναι απόγονοι των Φοινίκων αποίκων, αλλά σε γενικές γραμμές η ομοιότητα είναι μάλλον με τον τύπο του τσιγγάνου με την οποία είμαστε εξοικειωμένοι στη Δύση». Το 1918, ένας δεύτερος περιηγητής ο George Jeffery, στο βιβλίο του «A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island», μας πληροφορεί ότι «η Φάλια είναι ένα περίεργο χωριό του οποίου οι κάτοικοι έχουν πιστωθεί με τσιγγάνικη καταγωγή: σίγουρα φαίνονταν να έχουν διαφορετικό χαρακτήρα και ενδυμασία από τους γείτονές τους κάποια λίγα χρόνια πίσω». Σήμερα υπολογίζεται πως στο νησί ζουν γύρω στους 2.000 ή 3.000 Ρομά. *Με πληροφορίες και φωτογραφίες από το ιστολόγιο NOCTOC....
Πηγή
Keywords
κυπρος, κυπρου, ρομα, άφιξη, κερκυρα, σημαίνει, αμιγώς, david, notes, journey, cyprus, island, παγκόσμια ημέρα της γυναίκας 2012, Καλή Χρονιά, η ζωη ειναι ωραια, καθημερινη, νησι, περιοδος, ρουχα, φωτογραφιες, cyprus, αμιγώς, ασια, αυτια, άφιξη, αφθονια, βιβλιο, βρισκεται, φαγητα, γλωσσα, υπαρχει, εμειναν, ευρωπη, ζωη, ιδια, ιδιο, ειδος, λαρνακα, λεξιλογιο, μαλλια, ματια, μυτη, ομαδα, ριζα, σιγουρα, ταυτοτητα, τμημα, χειλη, david, ιδιαιτερα, journey, ξενος, λεξεις, notes, πληροφοριες, σημαίνει
Τυχαία Θέματα
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Blogs
- Η "καταραμένη" πολυκατοικία της 40χρονης που αυτοκτόνησε στην Πάτρα
- Μια τυφλή νεαρή γυναίκα έπαιρνε καθημερινά το ίδιο λεωφορείο, «έμεινε» όμως όταν ο οδηγός της είπε…
- Τι μας λένε λοιπόν οι δημοσκοπήσεις του Μαραντζίδη ( ΣΚΑΙ ) και των Κουρτάκη-Τζέμου ( ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ) ;
- Το μήνυμα της Νένας Χρονοπούλου στον Πολάκη - ΒΙΝΤΕΟ
- Ο Τραμπ αφήνει την Ευρώπη «στα κρύα του λουτρού»
- Ελευθερία Αγραφιώτου: Νέα αποκάλυψη ΑΝΑΤΡΕΠΕΙ όλα τα δεδομένα
- Δείτε την αρχαία ελληνική πόλη στον βυθό του Αιγαίου: Πού βρέθηκε [video]
- Μεγάλο σουξέ η γραβάτα του Παππά...
- Νίκος Χατζηνικολάου: Πώς «έφαγε» τη Μαρία Χούκλη από το δελτίο. Μυστική συμφωνία, νεύρα
- ΤΙ ΤΟΥ ΧΡΕΩΝΟΥΝ! ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ για τον νέο αναπλ. εκπρόσωπο Τύπου του ΠΑΣΟΚ...
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Tromaktiko
- Μια τυφλή νεαρή γυναίκα έπαιρνε καθημερινά το ίδιο λεωφορείο, «έμεινε» όμως όταν ο οδηγός της είπε…
- Ελευθερία Αγραφιώτου: Νέα αποκάλυψη ΑΝΑΤΡΕΠΕΙ όλα τα δεδομένα
- Απόρρητες εκθέσεις CIA: Ο Ανδρέας Παπανδρέου, η σύγκρουση στο Αιγαίο και οι "βάσεις του "ΘΑΝΑΤΟΥ" (Μέρος α')
- Παντελής Παντελίδης: ΡΑΓΔΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ - Βρέθηκε DNA της Φρόσως και του Παντελή στο τιμόνι του οδηγού;
- Το πρώτο “χτύπημα” Τραμπ: Με το «καλημέρα» ακύρωσε...
- Τατιάνα Στεφανίδου: Περιγράφει τι έκανε όσο την αναζητούσε η αστυνομία μετά την μήνυση Λαγού και ξεσπά [video]
- Δεν έχετε ιδέα σε τι χρησιμεύει το συρτάρι κάτω από τον φούρνο σας! Και όχι δεν είναι για τα ταψιά...
- Τι σημαίνει η αρχαία ελληνική φράση "όμοιος ομοίω αεί πελάζει..."
- Τον έκλεψε και μετά τον πέταξε από το μπαλκόνι!
- Πώς θα κλείσετε τα φθηνότερα αεροπορικά εισιτήρια
- Τελευταία Νέα Tromaktiko
- Ποιοι είναι οι Ρομά της Κύπρου - Το τσιγγάνικο χωριό της Πάφου που εντυπωσίασε τους ξένους περιηγητές
- Πώς αποκαλούνται οι σύντροφοι στις διάφορες χώρες του κόσμου
- To βλέμμα που «σκοτώνει» - Η ματιά της Μισέλ Ομπάμα που έγινε viral ενώ ορκιζόταν ο Τραμπ!
- Κρίστεν Στιούαρτ: Ο Τραμπ είχε ψύχωση μαζί μου
- Μια τυφλή νεαρή γυναίκα έπαιρνε καθημερινά το ίδιο λεωφορείο, «έμεινε» όμως όταν ο οδηγός της είπε…
- Κύπρος: Τσέχα ύποπτη για απάτες μέσω διαδικτύου
- Τον έκλεψε και μετά τον πέταξε από το μπαλκόνι!
- Bild: Οι Έλληνες υποδαυλίζουν ξανά την εμπάθεια κατά του Σόιμπλε
- Πόσο εύκολα παρεξηγούνται τα ζώδια;
- Καλαμάτα: Ποινές κάθειρξης 34 ετών στους ληστές με τις βαριοπούλες
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Blogs
- Τζανακόπουλος: Δεν θα επιτρέψουμε η Ελλάδα να μετατραπεί σε Ειδική Οικονομική Ζώνη
- Κοτζιάς: Αν θέλουμε να λύσουμε το Κυπριακό πρέπει να καταργηθεί η παράνομη κατοχή
- Κατηγορούν τον Σόρος ότι προετοιμάζει αποσταθεροποίηση στη Βουλγαρία
- «Έφυγε» ο Luther King, επέστρεψε ο… Churchill -Οι αλλαγές Τραμπ στον Λευκό Οίκο
- Ξενοδοχείο Rigopiano: Τουλάχιστον 23 αγνοούνται στα χαλάσματα
- ΔΡΙΜΥ ΚΑΤΗΓΟΡΩ! Το μήνυμα της Νένας Χρονοπούλου στον Πολάκη που σπάει κόκαλα (ΒΙΝΤΕΟ)
- Λάρισα: Λαχτάρησαν οι επιβάτες αυτοκινήτου - Πήρε φωτιά το όχημα!
- Ξεκίνησαν οι κρίσεις στην ΕΛΑΣ – Ποιος αντιστράτηγος αποστρατεύτηκε
- Μαρίν Λεπέν: «Βιώνουμε το τέλος ενός κόσμου και τη γέννηση ενός άλλου»
- Υπέγραψε στην Αλάνιασπορ ο Τζαβέλλας