Η Μαριάν, το στήθος της και η Γαλλική Δημοκρατία

Στη Γαλλία η απαγόρευση του μπουρκίνι έχει μετατραπεί σε σίριαλ αφού συνεχώς γίνονται νέες δηλώσεις υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης και μάλιστα από επίσημα χείλη όπως του πρωθυπουργού Μανουέλ Βαλς, ο οποίος σε πρόσφατη ομιλία του επικαλέστηκε ακόμη και τη γυμνόστηθη Μαριάν, το σύμβολο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Σε συγκέντρωση των μελών του σοσιαλιστικού κόμματος στην πόλη Κολομιέ όπου παραβρέθηκαν και πολλοί υπουργοί, ο πρόεδρος της γαλλικής κυβέρνησης έκανε λόγο για ένα «νέο ολοκληρωτισμό» ο οποίος πρέπει να χτυπηθεί χωρίς κανένα συμβιβασμό, τονίζοντας ότι «ο ισλαμικός ολοκληρωτισμός έχει επιβάλλει την εξής θέληση: να διασπάσει τις δημοκρατίες, να χτυπήσει τις προσωπικές ελευθερίες, να επιβάλλει μια κοινωνία κυριαρχίας των ανδρών πάνω στις γυναίκες».

Ο γάλλος πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς σε συγκέντρωση μελών του Σοσιαλιστικού Κόμματος στην πόλη Κολομιέ κοντά στην Τουλούζη (REUTERS/Fred Lancelot)

Οπως και ο Νικολά Σαρκοζί, ο Βαλς τάχθηκε ανοιχτά κατά της μουσουλμανικής περιβολής υπερασπιζόμενος το δικαίωμα των τοπικών δημάρχων να απαγορεύουν το μπουρκίνι στις παραλίες της δικαιοδοσίας τους παρ’ όλο ότι Συμβούλιο Επικρατείας της Γαλλίας έβγαλε απόφαση κατά της απαγόρευσης ενώ και ο ΟΗΕ έχει καλέσει τους δημάρχους να άρουν την απαγόρευση, κάνοντας λόγο για «ηλίθια αντίδραση» που δεν βελτιώνει την ασφάλεια αλλά τροφοδοτεί τη θρησκευτική μισαλλοδοξία και στιγματίζει τους μουσουλμάνους, κυρίως τις γυναίκες. Για τη στήριξη μάλιστα που παρείχε στους δημάρχουν οι οποίοι έχουν απαγορεύσει το μπουρκίνι, ο Βάλς έφτασε να συγκρουστεί με την υπουργό Παιδείας της κυβέρνησής του αφού εκείνη έχει αντίθετη άποψη.

Αναφερόμενος στη γυμνόστηθη Μαριάν, ο Μανουέλ Βαλς είπε: «Το στήθος της είναι εκτεθειμένο διότι θρέφει το λαό, δεν φοράει πέπλο επειδή είναι ελεύθερη. Αυτό είναι Δημοκρατία». Οι δηλώσεις του προκάλεσαν σάλο και οι πολιτικοί του αντίπαλοι δεν έχασαν την ευκαιρία να του επιτεθούν. Ας μην ξεχνάμε ότι του χρόνου η Γαλλία έχει εκλογές και η προεκλογική περίοδος έχει αρχίσει.

Η οικολόγος Σεσίλ Ντυφλό δήλωσε ότι ο Μανουέλ Βαλς «καλά θα κάνει όταν μιλάει να μένει στο γραπτό κείμενο που έχει μπροστά του», θύμισε ότι η Μαριάν είχε σκεπασμένο το κεφάλι της και εμμέσως τον κατηγόρησε ότι μεταφέρει μια οπισθοδρομική εικόνα της γυναίκας: «Αυτή η ιδέα ότι η γυναίκα δεν ήταν καλυμμένη γιατί ήταν ελεύθερη, είχε γυμνό το στήθος γιατί ήταν τροφός, δίνει μια μικρή εικόνα της ιδέας που έχουν για τις γυναίκες κάποιοι κύριοι της πολιτικής». Από την πλευρά του και ο αντιδήμαρχος του Παρισιού δεν έχασε την ευκαιρία να ειρωνευτεί τον Βαλς μετά τις δηλώσεις του.

Η ιστορικός Ματίλντ Λαρέρ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Paris Est Marne-la-Vallée ειδικός σε θέματα της Γαλλικής Επανάστασης ήταν ακόμη πιο δηκτική. Δήλωσε ότι η γυμνόστηθη Μαριάν δεν έχει σχέση με τη θηλυκότητα και επιτέθηκε λεκτικά στον Βαλς: «Η Μαριάν έχει γυμνό στήθος γιατί είναι μια αλληγορία, ηλίθιε» έγραψε στο Twitter προσθέτοντας ότι: «έχει δημιουργηθεί στο πρότυπο των αρχαίων αλληγοριών, χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι, πρόκειται απλά για ένα καλλιτεχνικό κώδικα». Από την άλλη πλευρά ο ιστορικός Νικολά Λεμπούργκ δήλωσε στη Liberation ότι ο Βαλς αναφερόταν προφανώς στον πίνακα του Ντελακρουά «Η Ελευθερία οδηγεί τον Λαό» που απεικονίζει μια γυναίκα με ακάλυπτο στήθος

Το 1789, όταν ξεκίνησε η Γαλλική Επανάσταση ήταν πολύ της μόδας η ρωμαϊκή αρχαιότητα. Η Μαριάν λοιπόν έγινε σύμβολό της για να μπει στη συνέχεια -με το σπαθί της- σε νομίσματα, γραμματόσημα, σφραγίδες και επίσημα έγγραφα άλλοτε φορώντας τον σκούφο των απελεύθερων σκλάβων της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης και άλλοτε ένα παρόμοιο κόκκινο κάλυμμα της κεφαλής που φορούσαν οι ναύτες και οι καταδικασμένοι στις γαλέρες της Μεσογείου το οποίο χρησιμοποιήθηκε από τους επαναστάτες του Νότου. Ωστόσο δεν ήταν πάντοτε γυμνόστηθη, όπως απεικονίστηκε στον περίφημο πίνακα του Ντελακρουά με αφορμή μιαν άλλη επανάσταση αυτή του 1830 – ήταν τότε η πρώτη φορά που ένας πίνακας υμνούσε μια εξέγερση του λαού και το έκανε με τον πιο ισχυρό συμβολισμό.

Δεν άρεσε όμως σε όλους τους Γάλλους. Εκτός από την φλογερή Μαριάν-Ελευθερία του Ντελακρουά υπάρχει και η άλλη, η σεμνή με τον μακρύ χιτώνα την οποία προτιμούν οι συντηρητικοί Γάλλοι. Και οι δύο συνυπάρχουν αρμονικά στη γαλλική δημοκρατία από τον 19ο αιώνα.

Η «σοφή» Μαριάν, που προτιμούν οι συντηρητικοί Γάλλοι απεικονίζεται με το στήθος της καλυμμένο, τα μαλλιά δεμένα κάτω από δάφνινο στεφάνι καθισμένη σεμνά σε ένα θρόνο (Facebook/MathildeLarrere)

Πώς προέκυψε η Μαριάν; Το όνομά της «Μαρία-Αννα» ήταν πολύ διαδεδομένο κατά τον 18ο αιώνα και θεωρείτο ότι αντιπροσώπευε τον λαό. Παράλληλα όμως, όπως σημειώνει η γαλλική πρεσβεία στον ιστότοπό της και οι αντεπαναστάτες αποκαλούσαν τη Δημοκρατία με το ίδιο όνομα, ειρωνικά. Κατά τη διάρκεια της τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας (1870-1940), οι πίνακες, τα αγάλματα και κυρίως οι προτομές της Μαριάννας πολλαπλασιάστηκαν, ειδικά στα Δημαρχεία. Πολλές φορές όμως ο φρυγικός σκούφος κρίθηκε υπερβολικά επαναστατικός και αντικαταστάθηκε από ένα διάδημα ή ένα δάφνινο στεφάνι ενώ τα τελευταία χρόνια διάσημες γαλλίδες σταρ όπως η Μιρέιγ Ματιέ, η Μπριζίτ Μπαρντό, η Κατρίν Ντενέβ και η Λετίτσια Καστά έχουν δανείσει τα ωραία χαρακτηριστικά τους στη μορφή της Μαριάννας.

The post Η Μαριάν, το στήθος της και η Γαλλική Δημοκρατία appeared first on Protagon.gr.