Βενεζουέλα: Ένα βήμα πιο κοντά στη δικτατορία

Η Βενεζουέλα έκανε το μεγαλύτερο βήμα προς τη δικτατορία, όταν ο αριστερός της πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο και οι πιστοί του στο Ανώτατο Δικαστήριο κατέλαβαν την εξουσία από την Εθνοσυνέλευση αργά το βράδυ της Τετάρτης. Η απόφαση διέλυσε αποτελεσματικά το εκλεγμένο νομοθετικό σώμα, το οποίο έλεγχαν οι αντίπαλοι του Μαδούρο και επιτρέπει στο δικαστήριο να γράφει το ίδιο τους νόμους, λένε οι ειδικοί.

Η κίνηση έρχεται μετά από ένα έτος κατά το οποίο κατεδαφίστηκαν και τα τελευταία απομεινάρια της δημοκρατίας της Βενεζουέλας, αφήνοντας αυτό που πολλοί τώρα περιγράφουν ως όχι

μόνο ως ένα αυταρχικό καθεστώς, αλλά μια ολοκληρωτική δικτατορία. "Αυτό για το οποίο είχαμε προειδοποιήσει τελικά πέρασε" είπε ο Λουίς Αλμάγρο, επικεφαλής του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, μιας περιφερειακή ομάδας διπλωματίας που περιλαμβάνει τη Βενεζουέλα και διερευνά τη χώρα για την παραβίαση του Δημοκρατικού Χάρτη του μπλοκ. Ο Αλμάγρο χαρακτήρισε την κίνηση "αυτοπραξικόπημα", ένας όρος που χρησιμοποιείται στη Λατινική Αμερική για να υποδηλώσει τυπικές περιπτώσεις ανάληψης εξουσίας τη δεκαετία του 1990 στη Γουατεμάλα και το Περού - αλλά σχεδόν ανήκουστος στην περιοχή σήμερα.

Του τελευταίους μήνες ο Μαδούρο έχει εδραιώσει ταχύτατα την εξουσία του, καθώς πολλοί αντιφρονούντες κρατούνται χωρίς δίκη, διαδηλωτές αντιμετωπίζονται βίαια και τοπικές εκλογές αναβλήθηκαν. Με την κατάληψη της εξουσίας από την Εθνοσυνέλευση, αφαιρείται αυτό που οι περισσότεροι θεωρούν ότι ήταν το μόνο που απέμεινε ως αντίβαρο στην αυξανόμενη εξουσία του προέδρου της χώρας. Το δικαστήριο είπε ότι οι βουλευτές ήταν «σε κατάσταση περιφρόνησης» και ότι ενόσω αυτό διαρκεί, οι δικαστές οι ίδιοι θα παρέμβουν για να «εξασφαλίσουν ότι οι κοινοβουλευτικές εξουσίες ασκούνται άμεσα από αυτή την αίθουσα, ή από τον οργανισμό που η Βουλή επιλέγει». Δεν ανέφερε αν θα παραδώσει πίσω την εξουσία.

Τα μέλη της Εθνοσυνέλευσης κατήγγειλαν την απόφαση την Πέμπτη. "Έχουν απαγάγει το Σύνταγμα, έχουν απαγάγει τα δικαιώματά μας, έχουν απαγάγει την ελευθερία μας", δήλωσε ο Χούλιο Μπόρχες, βουλευτής της αντιπολίτευσης που ηγείται του σώματος, κρατώντας ένα τσαλακωμένο αντίγραφο της απόφασης ενώπιον των δημοσιογράφων την Πέμπτη.

Η απόφαση ήταν επίσης μια πρόκληση για τους γείτονές της Βενεζουέλας, οι οποίοι συναντήθηκαν στην Ουάσινγκτον αυτή την εβδομάδα για να ασκήσουν πίεση στη χώρα για να διενεργήσει εκλογές, και να συζητήσουν μια πιθανή αποβολή της Βενεζουέλας από τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών (OAS) με την αιτιολογία ότι η χώρα δεν είναι δημοκρατική. Την περασμένη εβδομάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και πολλές από τις μεγαλύτερες χώρες της Λατινικής Αμερικής ζήτησαν ο Μαδούρο να αναγνωρίσει τις αρμοδιότητες της Εθνοσυνέλευσης, μια σπάνια κοινή δήλωση που αντανακλά τη βαθιά ανησυχία για την κυβέρνησή του. "

"Το θεωρούμε ένα σοβαρό πλήγμα για τη δημοκρατία στη Βενεζουέλα" ανέφερε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Το Περού απέσυρε τον πρεσβευτή του σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Ο David Smilde, αναλυτής στο Γραφείο της Ουάσιγκτον για τη Λατινική Αμερική, μια οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είπε ότι θα μπορούσε τώρα να εξαρτάται τώρα από τους γείτονες της Βενεζουέλας να ενθαρρύνουν τη χώρα να διενεργήσει εκλογές και πάλι. "Η κυβέρνηση Μαδούρο φαίνεται πως δεν έχει καμία πρόθεση να σεβαστεί τα βασικά στοιχεία της εκλογικής δημοκρατίας", είπε.

Οι επικριτές λένε ότι πολλές ακόμα κινήσεις της κυβέρνησης γίνονται εις βάρος της δημοκρατίας της Βενεζουέλας. Ίσως η πιο ορατή για τους κατοίκους της Βενεζουέλας να ήταν η προσπάθεια πέρυσι να ανακαλέσει το δημοψήφισμα εναντίον του προέδρου, του οποίου η δημοτικότητα βυθίζεται μαζί με την κατάρρευση της οικονομίας της χώρας.

Ενώ ένα τέτοιο δημοψήφισμα επιτρέπεται από το Σύνταγμα της χώρας, και ευνοείται ιδιαίτερα στις δημοσκοπήσεις, ο Μαδούρο χαρακτήρισε την προσπάθεια παράνομη ή ένα πραξικόπημα που οργανώθηκε από τους αντιπάλους του. Τον Οκτώβριο, ένα κατώτερο δικαστήριο ανέστειλε τη διαδικασία με την αιτιολογία ότι είχαν υπάρξει παρατυπίες κατά τη συγκέντρωση των υπογραφών.

Εν τω μεταξύ, οι πολιτικοί κρατούμενοι συνεχίζουν να συλλαμβάνονται. Τον Ιανουάριο, ο Μαδούρο δημιουργήσει μια νέα ομάδα «κομάντος ενάντια στο πραξικόπημα» για να καταστείλει τους πολιτικούς αντιφρονούντες που κατηγορούνται για προδοσία. Η ομάδα έχει στόχο τα μέλη της αντιπολίτευσης και έχει συλλάβει πολλούς, συμπεριλαμβανομένου και ενός δημοτικού συμβούλου της πόλης και ενός αναπληρωτή βουλευτή της Εθνοσυνέλευσης. Τον Φεβρουάριο, όταν το CNN en Español μετέδωσε μια έρευνα που συνέδεε τον αντιπρόεδρο της Βενεζουέλας με ένα κύκλωμα απάτης με διαβατήρια στη Μέση Ανατολή, ο Μαδούρο διέταξε να σταματήσει η μετάδοση του καναλιού. Η κυβέρνηση έχει απαγορεύσει στον επικεφαλής του γραφείου των New York Times στο Καράκας την είσοδο στη χώρα, από τον Οκτώβριο.

Αλλά για πολλούς, η σταδιακή επίθεση κατά της Εθνοσυνέλευσης, που εξελίσσεται για περισσότερο από έναν χρόνο, ήταν το πιο αποκαλυπτικό σημάδι της δημοκρατικής διάβρωσης στη Βενεζουέλα. Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του 2015, όταν τα αυξανόμενα παράπονα για την παραπαίουσα οικονομία της χώρας προώθησε την αντιπολίτευση στον Μαδούρο να κερδίσει τον έλεγχο του Κοινοβουλίου. Ήταν η πρώτη φορά μετά από χρόνια που η Βουλή δεν κυριαρχούνταν από το κίνημα που ίδρυσε ο πρώην αριστερός πρόεδρος Ούγκο Τσάβες.

Ο Μαδούρο αρχικά είπε ότι αποδέχθηκε την ψηφοφορία. Μάλιστα εμφανίστηκε ενώπιον βουλευτών της αντιπολίτευσης για να δώσει το ετήσιο διάγγελμά του πέρυσι. Όμως, το Ανώτατο Δικαστήριο, γεμάτο με πιστούς του Μαδούρο λίγο πριν η Εθνοσυνέλευση αναλάβει την εξουσία, της αφαίρεσε τις εξουσίες. Αρνήθηκε τις έδρες σε τέσσερις βουλευτές, ισχυριζόμενο εκλογικές παρατυπίες. Αυτό στέρησε από την αντιπολίτευση την υπερπλειοψηφία που θα της έδινε εκτεταμένες εξουσίες έναντι του Μαδούρο. Η Εθνοσυνέλευση τελικά συμμορφώθηκε με την απόφαση.

Καθώς η Εθνοσυνέλευση άρχισε να εργάζεται, συνέχισε να έρχεται σε σύγκρουση με το δικαστήριο. Από την περασμένη άνοιξη, οι βουλευτές έγραφαν νόμους βάσει των προεκλογικών υποσχέσεων, όπως ένα μέτρο για την τόνωση της οικονομίας και ένα άλλο για την απελευθέρωση πάνω από 100 πολιτικών κρατούμενων - μόνο και μόνο για να τους βλέπουν στο τέλος να απορρίπτονται ως αντισυνταγματικοί. Όταν ο Μαδούρο προσπάθησε να αυξήσει τις εξουσίες του υπό μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κήρυξε, οι βουλευτές απέρριψαν την προσπάθεια. Αλλά το δικαστήριο τάχθηκε με τον πρόεδρο. Τον Οκτώβριο, το δικαστήριο αφαίρεσε από το Εθνοσυνέλευση τη εξουσία να επανεξετάζει τον ετήσιο προϋπολογισμό, αφήνοντας τον Μαδούρο αποκλειστικό υπεύθυνο για την οικονομία της χώρας.

Πιο πρόσφατα, οι βουλευτές προσπάθησαν να εμποδίσουν τον πρόεδρο να κλείσει επιχειρηματικές συμφωνίες για το πετρέλαιο χωρίς την έγκρισή τους. Μετά την αφαίρεση των εξουσιών από την Εθνοσυνέλευση, το δικαστήριο δήλωσε ότι ο πρόεδρος είχε το δικαίωμα να κάνει αυτές τις συμφωνίες.

Ελάχιστες διαδηλώσεις έγιναν στους δρόμους του Καράκας την Πέμπτη και δεν ήταν σαφές ποια λαϊκή υποστήριξη θα μπορούσε να έχει η αντιπολίτευση. Οι αναλυτές λένε ότι πολλοί κάτοικοι της Βενεζουέλας αισθάνονται απογοητευμένοι τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από τους αριστερούς ηγέτες, δεδομένης της συνεχιζόμενης ήττας της αντιπολίτευσης από την κυβέρνηση. Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης κάλεσαν σε διαδηλώσεις το Σάββατο και την επόμενη εβδομάδα, αλλά δεν ήταν σε θέση να προσελκύσουν μεγάλα πλήθη μετά το περασμένο φθινόπωρο. Ο John Magdaleno, πολιτικός σύμβουλος, είπε ότι αναμένεται μια ευρύτερη καταστολή κατά της αντιπολίτευσης από τον Μαδούρο στις επόμενες εβδομάδες, και, ενδεχομένως, περισσότερες συλλήψεις. "Κατά τη γνώμη μου, από τώρα και στο εξής, θα υπάρχει αυξανόμενη πίεση κατά βουλευτών", είπε, "και είναι πιθανό να υπάρξουν πολύ μεγαλύτερες διώξεις πολιτικών ηγετών".

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα