Τουρκία - ΕΕ: Το τέλος μιας σχέσης;

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ψηφίσει αυτή την εβδομάδα για το αν θα αναστείλει τις συνομιλίες της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ και η τουρκική κυβέρνηση δίνει την εντύπωση ότι κοιτάζει προς την αντίθετη κατεύθυνση.

"Η Τουρκία θα πρέπει να αισθάνεται χαλαρή με την ΕΕ και όχι να επικεντρώνεται στο πώς θα ενταχθεί σε αυτήν" δήλωσε ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά το Σαββατοκύριακο. Αντ' αυτού, επανέλαβε την ιδέα του για ένταξη της Ρωσίας και της Κίνας στην ευρασιατική ομάδα ασφαλείας Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης. "Γιατί δεν πρέπει η Τουρκία να είναι στη Σαγκάη 5;" υποστήριξε.

Το

μακρύ ταξίδι της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ήταν ποτέ στρωμένο με ροδοπέταλα. Μάλλον ήταν ένας ανώμαλος δρόμος γεμάτος ανατροπές και στροφές. Από τη δεκαετία του 1960 που φιλοδοξούσε να είναι μέρος της Ένωσης, έκανε επίσημα αίτηση για ένταξη το 1987. Μόλις το 2005 άρχισαν πραγματικά οι ενταξιακές συνομιλίες. Μόνο ένα από τα 35 κεφάλαια, όπως αποκαλούνται, που είναι απαραίτητα για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων έχει κλείσει. Και αυτό πράγματι θα μπορούσε να είναι το μόνο που η Τουρκία πέτυχε στην πορεία της προς την ΕΕ.

Την Τρίτη, θα ξεκινήσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μια συζήτηση για την ένταξη της Τουρκίας και στη συνέχεια θα καταλήξει σε ψηφοφορία εντός της εβδομάδας. "Υποθέτω ότι αυτό το κείμενο θα ζητήσει το προσωρινό πάγωμα των ενταξιακών συνομιλιών", δήλωσε η Κάτι Πίρι, εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία. "Δεν θεωρούμε ότι υπάρχει αρκετή αξιοπιστία για να συνεχιστούν οι συνομιλίες για ένταξη στην ΕΕ υπό τις παρούσες συνθήκες. Δεν μπορεί να προχωρήσουμε σαν να μην έχει συμβεί τίποτα", είπε στο BBC.

Οι Βρυξέλλες ήταν εμφανώς επικριτικές στην καταστολή των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών από την τουρκική κυβέρνηση, ιδιαίτερα μετά την εκκαθάριση που ακολούθησε το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Περισσότεροι από 110.000 άνθρωποι έχουν διωχθεί μετά το πραξικόπημα και περίπου 36.000 έχουν συλληφθεί - συμπεριλαμβανομένων και 10 βουλευτών από το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο, καθώς και δεκάδες δημοσιογράφοι. Πολλά μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν επίσης κλείσει.

"Η αξιοπιστία της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ πλέον είναι σε κίνδυνο. Δεν λέμε ότι πρέπει να κλείσουμε την πόρτα στην Τουρκία, αλλά αντιδρούμε στο γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση με τις ενέργειές της είναι αυτή που στην πραγματικότητα κλείνει την πόρτα της ΕΕ ", δήλωσε η Κάτι Πίρι. "Η Τουρκία πρέπει να εξομαλυνθεί προτού συνεχίσουμε τις ενταξιακές συνομιλίες. Το κλειδί βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης στην Άγκυρα, και όχι στα χέρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου", υποστήριξε.

Αν και η ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα είναι δεσμευτική, θα μπορούσε να έχει σοβαρές πολιτικές συνέπειες στην προσπάθεια ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ. "Δεν νομίζω ότι η προσφορά της Τουρκίας θα ανασταλεί νομίμως, εκτός και εάν επαναφέρει την θανατική ποινή. Αλλά τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να παραβλέψουν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου", λέει ο Τσενκίζ Ακτάρ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στην Τουρκία. Όμως, υποστηρίζει, αυτό θα σήμαινε όχι άλλα κεφάλαια στις ενταξιακές συνομιλίες της Τουρκίας. "Έτσι μιλάμε για ένα de facto τέλος στην ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ".

"Η συμφωνία για το προσφυγικό μπορεί να καταρρεύσει"

Ο Πρόεδρος Ερντογάν προέτρεψε τους Τούρκους να κάνουν υπομονή μέχρι το τέλος του έτους για τις σχέσεις με την ΕΕ και είπε ότι πιθανόν να διεξαχθεί ένα δημοψήφισμα για την ένταξη της χώρας στην ΕΕ το 2017. "Αν διεξαχθεί ένα τέτοιο δημοψήφισμα, λαμβάνοντας υπόψη την επιρροή της κυβέρνησης στα εγχώρια μέσα μαζικής ενημέρωσης και κατά συνέπεια στην κοινή γνώμη, το αποτέλεσμα θα μπορούσε κάλλιστα να είναι παρόμοιο με το Brexit. Οι Τούρκοι θα μπορούσαν να πούνε 'όχι' στην ΕΕ", λέει ο Ακτάρ.

Όλα αυτά αφήνουν ένα σοβαρό ερώτημα για το μέλλον της σχέσης της Τουρκίας με την ΕΕ. Τι θα συμβεί με την συμφωνία για τους πρόσφυγες; Τον Μάρτιο, η Τουρκία συμφώνησε να περιοριστεί η ροή των μεταναστών και των προσφύγων στην Ελλάδα, παίρνοντας ως αντάλλαγμα διάφορα κίνητρα, συμπεριλαμβανομένης της παροχής χρηματικής βοήθειας από την ΕΕ για τους Σύριους πρόσφυγες που ζουν στην Τουρκία και τα ταξίδια χωρίς βίζα για τους Τούρκους πολίτες εντός της ζώνης Σένγκεν.

"Υπάρχει ο κίνδυνος η συμφωνία για το προσφυγικό συνολικά να καταρρεύσει μέχρι το τέλος του έτους" σχολιάζει ο Μουράτ Σεϊρέκ, ανώτερος σύμβουλος πολιτικής στο think tank, European Foundation for Democracy, που εδρεύει στις Βρυξέλλες. Και, αν η διαπραγμάτευση για το προσφυγικό αποτύχει, προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να υπάρξει κίνδυνος για την ασφάλεια επίσης, καθώς το Ισλαμικό Κράτος συνεχίζει να χάνει έδαφος και εξουσία. "Ξένοι μαχητές στη Συρία και στο Ιράκ θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας. Η Τουρκία και η ΕΕ πρέπει να συνεργαστούν", λέει.

bbc.com

Διαβάστε περισσότερα