Πώς η Βενεζουέλα βυθίστηκε στο χάος

Διαδηλώσεις συγκλόνισαν το Καράκας, την πρωτεύουσα της Βενεζουέλας, το Σάββατο, καθώς αντίπαλες ομάδες υπέρ και κατά της κυβέρνησης βγήκαν στους δρόμους για να εκφράσουν την άποψή τους για την τελευταία απόπειρα του προέδρου Νικολάς Μαδούρο να παραμείνει στην εξουσία. Απευθυνόμενος στο έθνος την Παρασκευή, ο Μαδούρο κήρυξε το κράτος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όπως είπε "για να προετοιμαστούμε και να καταγγείλουμε, να εξουδετερώσουμε και να ξεπεράσουμε τις εξωτερικές και ξένες επιβουλές σε βάρος της χώρας μας". Ζήτησε, επίσης, να πραγματοποιηθούν στρατιωτικές ασκήσεις το επόμενο Σαββατοκύριακο

Αλλά ενώ κάποιοι έκαναν πορεία να στηρίξουν την κυβέρνηση στην απόφαση, μία κατάσταση που αναμένεται να διαρκέσει ως τον Ιούλιο, δεν ήταν όλοι τόσο υπομονετικοί… Οι άνθρωποι σε όλη τη χώρα δεν έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα και βασική υγειονομική περίθαλψη. Κατά καιρούς, δεν μπορούν καν να ανάψουν τα φώτα - η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η ακραία ξηρασία έχει παρεμποδίσει την υδροηλεκτρική ικανότητα της χώρας. Υπάρχουν ελλείψεις σε προϊόντα, ο πληθωρισμός μαίνεται και έχει εκμηδενίσει τους μισθούς, ενώ η βία έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Όλα αυτά οδηγούν σε οργή - με αποκορύφωμα τις διαδηλώσεις του Σαββατοκύριακου, καθώς και τα ξεσπάσματα λεηλασίας και βίας που σημειώνονται τις τελευταίες ημέρες.

Οι τελευταίες μέρες του Μαδούρο;

Οι διαμαρτυρίες αυξάνονται και μια δημοσκόπηση έδειξε ότι σχεδόν το 70% της Βενεζουέλας υποστηρίζει ότι ο Μαδούρο πρέπει να φύγει. Η αντιπολίτευση, που κέρδισε τον έλεγχο της Εθνοσυνέλευσης στις εκλογές του Δεκεμβρίου, τώρα πιέζει για δημοψήφισμα που θα οδηγήσει στην καθαίρεσή του.

Ο πληθωρισμός της Βενεζουέλας, που προήλθε από τη μείωση των τιμών του πετρελαίου, έχει φτάσει στα ύψη, οδηγώντας σε χρόνιες ελλείψεις αγαθών, ιατρικών υπηρεσιών και ενέργειας - τα οποία και συμβάλλουν στην ευρεία πολιτική αναταραχή. Ο Μαδούρο

απείλησε το Σάββατο να κατασχέσει εργοστάσια στη Βενεζουέλα και να φυλακίσει τους ιδιοκτήτες τους, μετά από μια απόφαση που του χορηγεί εκτεταμένες εξουσίες για την αντιμετώπιση της οξείας οικονομικής κρίσης της χώρας.

Τι κρύβεται πίσω από όλα αυτά;

Ο Μαδούρο είναι ο κληρονόμος του λαϊκιστή προέδρου Ούγκο Τσάβες, ο οποίος πέθανε από καρκίνο το 2013. Ανήλθε στην εξουσία το 1999, σε ένα έντονα αντιαμερικανικό κλίμα και υψηλά έσοδα από το πετρέλαιο. Ο Τσάβες εφάρμοσε ένα σημαντικά κρατικιστικό οικονομικό μοντέλο.

Αλλά η αριστερή φύση του κινήματος δημιούργησε εχθρούς, συμπεριλαμβανομένων και των Ηνωμένων Πολιτειών, και ο Τσάβες ήταν ένα συχνό "αγκάθι" στο πολιτική του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους. Ο Μαδούρο όμως δεν είναι τόσο δημοφιλής όσο ο προκάτοχός του και, κυρίως, δεν έχει "στα χέρια του" τις υψηλές τιμές του πετρελαίου που χρηματοδοτούσαν πολλά από τα κοινωνικά προγράμματα του Τσάβες. Ο συνδυασμός αυτός έχει οδηγήσει σε ευρεία δυσαρέσκεια απέναντι στον πρώην οδηγό λεωφορείου που έγινε πρόεδρος.

Η αμοιβαία δυσπιστία ΗΠΑ-Βενεζουέλα συνεχίζεται

Τον Μάρτιο, ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα απηύθυνε εκτελεστικό διάταγμα που επέβαλε κυρώσεις σε κορυφαίους αξιωματούχους της Βενεζουέλας, ενώ χαρακτήρισε την χώρα της Νοτίου Αμερικής μια απειλή για την εθνική ασφάλεια. Ο Μαδούρο κατηγόρησε τις ΗΠΑ, αλλά και τον πρώην πρόεδρο της Κολομβίας Άλβαρο Ουρίμπε στο διάγγελμά του την Παρασκευή.

Επίσης, αναφέρθηκε στην πολιτική αστάθεια στη Βραζιλία, όπου η στενή αριστερή σύμμαχό του Ντίλμα Ρούσεφ έχει παραγκωνιστεί, εν αναμονή της παραπομπής της σε δίκη. Ο Μαδούρο έσπευσε να παρομοιάσει την κατάσταση της Βραζιλίας με την αστάθεια στη χώρα του - αποκαλώντας την "πραξικόπημα" που "κατασκεύασαν οι ΗΠΑ".

Η οικονομία

Η οικονομία της Βενεζουέλας συρρικνώθηκε 5,7% το 2015 και αναμένεται να συρρικνωθεί επιπλέον 8% φέτος, λέει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ο πληθωρισμός έχει εκτιναχθεί στα ύψη, με τον ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού να αναμένεται να φτάσει το 700%, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ. Το μπολιβάρ, το νόμισμα της Βενεζουέλας, αξίζει λιγότερο από μια δεκάρα στην ανταλλαγή στη μαύρη αγορά.

Και τα οικονομικά δεινά της χώρας δεν φαίνεται ότι θα λυθούν σύντομα. Ο αντιπρόεδρος Αριστόμπουλο Ιστούρις ανακοίνωσε τον Απρίλιο ότι θα υπάρξουν τρεις ημέρες την εβδομάδα υποχρεωτικής άδειας για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους μέχρι νεωτέρας - που σημαίνει μια εβδομάδα εργασίας δύο ημερών για χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους.

Πτώση εσόδων από το πετρέλαιο

Οι τιμές του πετρελαίου, που κάποτε ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της οικονομίας της Βενεζουέλας και η πηγή χρηματοδότησης για πολλά από τα κοινωνικά προγράμματα του Τσάβες, έχουν πέσει κατακόρυφα, αφήνοντας τη Βενεζουέλα σε δεινή οικονομική κατάσταση - ειδικά καθώς ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής της χώρας είναι χαμηλότερης ποιότητας.

Το πετρέλαιο της Βενεζουέλας δεν χρεώνεται καν κατά μέσο όρο 30 δολ. το βαρέλι, επειδή δεν είναι καλής ποιότητας, όπως το Brent και το WTI που έχουν σαφώς υψηλότερη τιμή, σχολιάζει ο Eric Smith, αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτο Ενέργειας Tulane. Η κατάληξη σε όλα αυτά θα είναι άσχημη για τον Μαδούρο, λέει ο Smith. "Είναι πολύ πιθανόν να περιμένουμε αλλαγή του καθεστώτος εκεί" υποστηρίζει.

Βασικά αγαθά

Η κυβέρνηση, χωρίς ταμειακά διαθέσιμα, δεν μπορεί να πληρώσει ούτε για τις βασικές εισαγωγές αγαθών, όπως η ζάχαρη, το αλεύρι και τα αυγά. Πολλοί κάτοικοι της Βενεζουέλας περιμένουν αρκετές ώρες σε ουρές έξω από τα σούπερ μάρκετ, ελπίζοντας ότι τα ράφια δεν θα αδειάσουν μόλις φτάσουν. Τα ρεπορτάζ για λεηλασίες βασικών αγαθών, όπως χαρτί κουζίνας, αλάτι, σαμπουάν, κοτόπουλα ή ακόμα και εσώρουχα, σε όλη τη χώρα, μέσα σε άδεια καταστήματα και η εκτίναξη των τιμών στη μαύρη αγορά, είναι ενδεικτικά για το πόσο απελπισμένοι αισθάνονται.

Ενέργεια

Οι διακοπές ρεύματος δεν είναι κάτι καινούργιο για τη Βενεζουέλα. Αλλά μετά την πρόσφατη ανακοίνωση της κυβέρνησης για κυλιόμενα μπλακάουτ που θα διαρκέσουν τουλάχιστον 40 ημέρες, τα πράγματα έχουν γίνει χειρότερα.

Ο Μαδούρο και άλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι κατηγορούν το φαινόμενο Ελ Νίνιο για την επική ξηρασία και τα προβλήματα. Η στάθμη του νερού στο υδροηλεκτρικό φράγμα Γκούρι, το οποίο παρέχει το 75% της ηλεκτρικής ενέργειας της Βενεζουέλας, βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό. Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για κακοδιαχείριση και διαφθορά.

Προβλήματα στην Υγεία

Σύμφωνα με την Φαρμακευτική Ομοσπονδία της Βενεζουέλας, η χώρα στερείται περίπου το 80% των βασικών ιατρικών προμηθειών που είναι αναγκαίες για την αντιμετώπιση του πληθυσμού της. Αυτό έχει μια τεράστια επίδραση στους ντόπιους. Ένας κάτοικος περιγράφει πώς αναγκάστηκε να πληρώσει μόνος του τις γάζες, τις σύριγγες και άλλα είδη πρώτης ανάγκης, όταν τον πυροβόλησε κάποιος έξω από το σπίτι του και τους έκλεψε το ποδήλατο. Ορισμένοι εργαζόμενοι σε νοσοκομεία πιστεύουν ότι κάποιοι επιτήδειοι κλέβουν τα είδη και τα φάρμακα και τα πουλούν στη μαύρη αγορά, καθώς το κυβερνητικό δελτίο των φαρμάκων έχει περιοριστεί σημαντικά, ακόμα και για βασικά αναλγητικά.

cnn.com

Διαβάστε περισσότερα