Οι προκλήσεις της Μέρκελ στην τέταρτη θητεία της ως καγκελάριος

Στην τέταρτη και τελική πιθανότατα θητεία της ως καγκελάριος της Γερμανίας, η Άνγκελα Μέρκελ είναι απίθανο να εφησυχάσει για τα μελλοντικά της καθήκοντα. Έχει πει στο περιβάλλον της ότι θα ήθελε να αποχωρήσει από την εξουσία σε μια στιγμή της επιλογής της, αλλά δεν θα ήταν στη φύση της να εγκαταλείψει στα μέσα της θητείας της - εκτός και αν, όπως είπε, προκύψει θέμα υγείας.

Ούτε είναι χαρακτηριστικό της να αφήνει εκκρεμότητες.

Αλλά οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει είναι σημαντικές και δύσκολες. Ενώ η Γερμανία απολαμβάνει οικονομικά μια χρυσή εποχή, υπάρχουν πολλά σημάδια μελλοντικών προβλημάτων, από τις προκλήσεις στην προβληματική χαλυβουργία, η οποία απασχολεί χιλιάδες εργαζόμενους, ως την κρίση στο ντίζελ και το αίτημα για κατάργηση των κινητήρων εσωτερικής καύσης, τα οποία χρειάζονται την ηγεσία της ώστε να εξασφαλιστεί ότι δεν θα προκαλέσουν μόνιμη ζημιά στη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία από την οποία εξαρτώνται περίπου 800.000 θέσεις εργασίας. Η Μέρκελ γνωρίζει επίσης ότι η Γερμανία πρέπει να κάνει τεράστια βήματα για να βελτιώσει τις επιδόσεις της στην ψηφιοποίηση, με πολλές ενδείξεις ότι καθυστερεί σε σχέση με άλλους διεθνείς παράγοντες.

Η οικονομική ευρωστία της χώρας είναι επίσης πιθανό να πληγεί από μια επικείμενη δημογραφική κρίση, η οποία τα επόμενα χρόνια θα οδηγήσει τους baby boomers σε συνταξιοδότηση και μολονότι το χρονικά χαμηλό ποσοστό γεννήσεων της χώρας έχει ανακάμψει κάπως τα τελευταία χρόνια, αυτό συνέβη πολύ αργά για τη διαχείριση του ελλείμματος.

Ενώ οι εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που έλαβε η Γερμανία θεωρούνται συχνά ως μερική λύση για τη δημογραφική κρίση, οι προκλήσεις της ενσωμάτωσης και αφομοίωσής τους στη γερμανική κοινωνία και στον χώρο εργασίας παραμένουν τεράστιες και απαιτούν περισσότερη καθοδήγηση και τελειοποίηση -τόσο οικονομικά όσο και νομοθετικά- από την κεντρική κυβέρνηση, αν η Μέρκελ δεν θέλει η κληρονομιά της για την "πολιτική της ανοιχτής πόρτας" να είναι η μεγαλύτερη αποτυχία της. Θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα επείγοντα αιτήματα για μεταρρύθμιση της γερμανικής μεταναστευτικής πολιτικής για να εξασφαλίσει μια πιο ελεγχόμενη ροή ειδικευμένων και ημι-ειδικευμένων εργαζομένων, καθώς και να επενδύσει περισσότερο στην κατάρτιση και την εκπαίδευση στο εσωτερικό, σε αναγνώριση του γεγονότος ότι είναι πολύ δύσκολο ειδικευμένοι εργαζόμενοι να μεταναστεύσουν στη Γερμανία.

Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος θα είναι επίσης επιτακτική. Η πρόσφατη επιμονή της Μέρκελ ότι θέλει να τηρήσει τον κανόνα της συνταξιοδότησης στα 63 δεν συμβαδίζει με πολλούς πολιτικούς συμμάχους της και οικονομικούς συμβούλους που την χαρακτήρισαν εξαιρετικά μη ρεαλιστική. Από περιβαλλοντικής απόψεως, αντιμετωπίζει μια αντίδραση για την υποστήριξη της στο λιγνίτη -μια μορφή άνθρακα - και στην αυτοκινητοβιομηχανία, παρά τα σοβαρά σφάλματα και τη βαθιά διεφθαρμένη συμπεριφορά που έχει επιδείξει στις εκπομπές ντίζελ. Και ίσως να αναγκαστεί να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι η αυθόρμητη αντίδραση της για τη Φουκοσίμα, που οδήγησε στην ανακοίνωση ότι η Γερμανία θα εγκαταλείψει την πυρηνική ενέργεια, ήταν υπερβολικά βιαστική.

Στον τομέα της άμυνας, η Μέρκελ θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ να διπλασιάσει τον αμυντικό προϋπολογισμό της, ταυτόχρονα δε μετριάζοντας την γενικά ειρηνική προοπτική του γερμανού ψηφοφόρου. Όμως, καθώς ο γερμανικός στρατός διαδραματίζει έναν όλο και πιο σημαντικό ρόλο σε μέρη όπως η Αφρική και η Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων, δεν θα έχει πολλές επιλογές παρά να αγωνιστεί για μεγαλύτερο αμυντικό προϋπολογισμό.

Οι κρίσεις στην Ουκρανία, την Τουρκία - με την οποία έχει κάνει μια εύθραυστη συμφωνία για τους πρόσφυγες- και στη Βόρεια Κορέα θα οδηγήσουν στη συνεχιζόμενη μεγάλη συμμετοχή της σε σημαντικά θέματα εξωτερικής πολιτικής. Ο απομονωτισμός του Ντόναλντ Τραμπ, η ρωσική επιθετικότητα και η διεθνής τρομοκρατία θα την απασχολήσουν ιδιαιτέρως επίσης.

Και με την ΕΕ να διοικείται όλο και περισσότερο μέσω του Βερολίνου παρά των Βρυξελλών, θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για το Brexit, με όλα να δείχνουν ότι θα συνεχίσει να ακολουθεί μια σκληρή γραμμή για οτιδήποτε φαίνεται παραχωρητικό προς τη Βρετανία. Με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν θα πρέπει επίσης να συνεργαστεί στενά για τη μεταρρύθμιση της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της προσπάθειας για την εισαγωγή ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Αν η συνεργασία της με τον Μακρόν αποδυναμωθεί και η προεδρία του αποτύχει, το Βερολίνο γνωρίζει πολύ καλά ότι θα μπορούσε να προκαλέσει την εκλογή της άκρας δεξιάς στη Γαλλία.

Ενώ η Μέρκελ δήλωσε ότι απορρίπτει ως "γκροτέσκα και παράλογη" την ετικέτα της "νέας ηγέτιδας του ελεύθερου κόσμου" που της αποδίδουν μετά την εκλογή του Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ, γνωρίζει πολύ καλά τις προσδοκίες από το γερμανικό εκλογικό σώμα καθώς και των ομολόγων της σε πολλά μέρη του κόσμου, στο να συνεχίσει να διασφαλίζει ότι η Γερμανία θα λειτουργεί ως παράγοντας σταθερότητας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο της πρότειναν να ενεργήσει ως διαπραγματευτής μεταξύ της Βόρειας Κορέας και των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά αυτός είναι ένας ρόλος που η Γερμανία θα συνεχίσει να παίζει μόνο αν με τη σειρά της παραμείνει οικονομικά σταθερή.

Η Μέρκελ θα αντιμετωπίσει μια δυσκολότερη θητεία σε σχέση με τις τρεις προηγούμενες, λόγω της παρουσίας στην Ομοσπονδιακή Βουλή του ακροδεξιού λαϊκιστικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία, το οποίο θα έχει σημαντικό αριθμό εδρών (μεταξύ 60 και 85) και έχει δεσμευτεί να ανατρέψει την κουλτούρα της συζήτησης που περιέγραψε ως υπερβολικά συναινετική και βαρετή.
Επίσης, θα αναγκαστεί να δώσει προσοχή σε ένα ζήτημα που έχει παραμελήσει εντελώς τα τελευταία 12 χρόνια: το να βρει κάποιον διάδοχο. Μετά από 12 χρόνια στο αξίωμα και στην πορεία για να ισοφαρίσει ή να νικήσει το ρεκόρ του Χέλμουτ Κολ με τα 16 χρόνια θητείας, πολλοί Γερμανοί δυσκολεύονται να σκεφτούν οποιονδήποτε άλλον στη θέση της.

theguardian.com

Διαβάστε περισσότερα