Μεταξύ Nimmetz και Stoltenberg: Κρίσιμη καμπή για το ζήτημα της ΠΓΔΜ

Η σημερινή ημέρα αποτελεί για την πΓΔΜ διπλό ορόσημο. Από τη μία ξεκινά διήμερη επίσκεψη στα Σκόπια του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg - σε μία συγκυρία κατά την οποία οι ΗΠΑ επείγονται για την διεύρυνση της συμμαχίας στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, ώστε να ανακοπεί η πιθανή διείσδυση της Ρωσίας,

να περικυκλωθεί η επαμφοτερίζουσα Σερβία και να ελεγχθούν οι εντάσεις (δυνάμει διαλυτικές για χώρες όπως ακριβώς η πΓΔΜ) που δημιουργεί η διασπορά του αλβανικού στοιχείου σε διαφορετικές κρατικές οντότητες.

Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ θα έχει συναντήσεις με τον πρόεδρο της γειτονικής χώρας Gjorge Ivanov, τον πρωθυπουργό Zoran Zaev, τον Πρόεδρο της Βουλής Talat Xhaferi, τον υπουργό Εξωτερικών Nikola Dimitrov, την αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Άμυνας Radmila Šekerinska, τον ηγέτη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE, Hristijan Mickoski και τον ηγέτη του συγκυβερνώντος αλβανικού κόμματος DUI, Ali Ahmeti, ενώ αναμένεται να εκφωνήσει ομιλία στο κοινοβούλιο.

Για την περίσταση, οι βουλευτές του VMRO-DPMNE αναμένεται να διακόψουν το μποϊκοτάζ των κοινοβουλευτικών συνεδριάσεων, το οποίο πραγματοποιούν εδώ και έναν μήνα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την προφυλάκιση πέντε βουλευτών του κόμματος, ως εμπλεκομένων στα βίαια επεισόδια στο Κοινοβούλιο τον περασμένο Απρίλιο. Το απόγευμα της Πέμπτης θα υπάρξουν κοινές δηλώσεις Stoltenberg και Zaev προς τον Τύπο.

Ωστόσο, το μήνυμα που κομίζει ο επικεφαλής της Ατλαντικής Συμμαχίας είναι ουσιαστικά ήδη γνωστό: συνοψίζεται σε πιέσεις για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων εκείνων που θα επιτρέψουν την ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, αλλά και στην επίδειξη της ευελιξίας που απαιτείται ώστε να εκλείψει το εμπόδιο της διαφωνίας με την Αθήνα για το ζήτημα της ονομασίας.

Επ' αυτού, η 17η Ιανουαρίου είναι επίσης κρίσιμη μέρα, εφόσον στην Νέα Υόρκη πρόκειται να πραγματοποιηθεί συνάντηση του ειδικού μεσολαβητή των Ηνωμένων Εθνών για το ζήτημα της ονομασίας Matthew Nimmetz με τους διαπραγματευτές των δύο πλευρών πρέσβεις Αδαμάντιο Βασιλάκη και Vasko Naumovski και τους βοηθούς τους.

Η συνεργασία των τριών πλευρών ενδέχεται να διαρκέσει περισσότερο από μία ημέρα και πάντως επισπεύσθηκε κατά δύο ημέρες (σε σχέση με την αρχικά ανακοινωθείσα ημερομηνία), προκειμένου προφανώς να αφεθεί χώρος, ώστε, σε περίπτωση που επιτευχθεί πρόοδος, να είναι δυνατή μία συνάντηση των δύο πρωθυπουργών Αλέξη Τσίπρα και Zoran Zaev στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός, όπως επιζητεί ο τελευταίος.

Σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις του, ο Matthew Nimmetz έχει ξεκαθαρίσει ότι θα προσέλθει με νέα πρόταση, αντίστοιχη προς τις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, η οποία πάντως δεν θα αποκλίνει από την σχετικά περιορισμένη γκάμα των προτάσεων που έχουν πέσει στο τραπέζι καθ' όλα τα χρόνια της διαπραγμάτευσης. Θα πρόκειται, όπως εξήγησε με διπλωματική γλώσσα, για σύνθετη ονομασία, η οποία προφανώς θα περιλαμβάνει τον όρο "Μακεδονία”, όπως άλλωστε συμβαίνει και με την προσωρινή διεθνώς αναγνωρισμένη ονομασία FYROM.

Σε ερώτηση δημοσιογράφου για αυτόν τον νέο γύρο διαπραγματεύσεων, ο Stephane Dujarric, εκπρόσωπος του Γ.Γ. του ΟΗΕ παρατήρησε ότι αυτές οι "πολύ ευαίσθητες συζητήσεις” διεξάγονται εδώ και πολύ καιρό, και για αυτό δεν επιθυμεί να προκαταλάβει το αποτέλεσμά τους.

Καλωσόρισε το γεγονός της συνάντησης των δύο μερών με τον κ. Nimmetz και δεσμεύτηκε ότι θα ενημερώσει για το αποτέλεσμά της. Σε ερώτηση, εάν προβλέπει λύση, ο εκπρόσωπος αρνήθηκε να τοποθετηθεί, επισημαίνοντας ότι, όπως και σε άλλα προβλήματα που εκκρεμούν επί μακρόν, είναι καλό όταν διεξάγονται συνομιλίες να τηρείται στάση αναμονής.

Το πραγματικό ερώτημα βέβαια είναι κατά πόσον η πλευρά της πΓΔΜ είναι έτοιμη να καταλήξει σε μία ονομασία έναντι όλων (erga omnes) και για όλες τις χρήσεις, και πώς πρακτικά θα ερμηνευθεί αυτό, η δε ελληνική πλευρά σε μία σύνθετη ονομασία χωρίς ενδεχομένως γεωγραφικό προσδιορισμό.

Οι συσχετισμοί στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας δεν δικαιολογούν την αισιοδοξία που έχει καλλιεργηθεί. Η κυβέρνηση Zaev έχει βέβαια δείξει έμπρακτη βούληση για επίλυση ποικίλων προβλημάτων (λ.χ. χρήση αλβανικής γλώσσας, σύμφωνο φιλίας με τη Βουλγαρία) χωρίς εθνικιστικές αγκυλώσεις, όμως η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της είναι οριακή και ασφαλώς δεν επαρκεί για συνταγματική αναθεώρηση.

Εξάλλου, το γεγονός ότι ο Vasko Naumovski αναφέρεται στον προσκείμενο προς το αντιπολιτευόμενο VMRO-DPMNE πρόεδρο Ivanov, οδήγησε στην απόφαση που ελήφθη κατά την συνάντηση των Νίκου Κοτζιά και Nikola Dimitrov την προηγούμενη εβδομάδα να συγκροτηθεί ένα παράλληλο δίκτυο διαπραγμάτευσης, με ομάδες εργασίας υπό την προεδρία των ίδιων των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών.

Κατά μία έννοια η κεντρική "σκηνή του δράματος” βρίσκεται πλέον αλλού και όχι στην Νέα Υόρκη.

capital.gr

Διαβάστε περισσότερα