Η Τερέζα Μέι αποδυναμωμένη και σε εχθρικό έδαφος

Το μόνο πράγμα που κρατάει τη Βρετανίδα Πρωθυπουργό στην εξουσία είναι το Brexit. Θα μπορούσε επίσης να είναι αυτό που θα σημάνει το τέλος της, σχολιάζει ο Tom McTague.

Η Τερέζα Μέι μπορεί να φτάνει στις Βρυξέλλες σήμερα ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός μόνο κατ' όνομα - ανίκανη να κυβερνήσει αλλά παγιδευμένη στη θέση. Μετά από δύο εβδομάδες διαχείρισης κρίσεων μετά τις γενικές εκλογές, παραμένει στη θέση της, προσπαθώντας

να βγάλει άκρη ανάμεσα στο σκληρό Brexit που το μεγαλύτερο μέρος του κόμματός της επιθυμεί και τον φόβος ότι κινδυνεύει να την ξεφορτωθούν πολύ γρήγορα, ανοίγοντας την πόρτα της εξουσίας στους Εργατικούς.

"Θα κρατηθούμε ενωμένοι ειδάλλως θα αποδυναμωθούμε" δήλωσε ένας υπουργός στο POLITICO, εκφράζοντας το συναίσθημα πολλών στο κόμμα του. Το Brexit είναι το μοναδικό θέμα που τη διατηρεί στη θέση της - είναι όμως και η θηλιά γύρω από το λαιμό της, που απομυζεί την κυβέρνησή της. Στην ομιλία της βασίλισσας, η οποία παρουσίασε την πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης την Τετάρτη, μεγάλο μέρος του νομοθετικού προγράμματος της πρωθυπουργού, όπως περιγράφεται στο μανιφέστο του Συντηρητικού Κόμματος, είτε χαντακώθηκε, είτε "θάφτηκε" για να ξεχαστεί. Ο κύριος όγκος όσων παρέμειναν αφορούσε το Brexit.

Ανώτεροι βουλευτές και στελέχη των συντηρητικών που μίλησαν στο POLITICO δήλωσαν ότι αν δεν υπήρχε η επικείμενη αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, η Μέι θα είχε φύγει ήδη, έχοντας χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και την εντολή της να περάσει οποιαδήποτε ουσιαστική εσωτερική νομοθεσία. Είναι τέτοια η κλίμακα της πρόκλησης που θέτει το Brexit, που θα μπορούσε να απομακρύνει τη Μέι από την εξουσία ανά πάσα στιγμή. Αυτό την αναγκάζει να τηρήσει το σκληρό όραμά της για Brexit, αλλά και να βρει συμβιβαστικές λύσεις με τους συναδέλφους της που υποστηρίζουν το ήπιο Brexit, τους οποίους θα χρειαστεί για να περάσει τη νομοθεσία που θα οδηγήσει τη Βρετανία στην επιτυχημένη αποχώρηση της.

Στη Βουλή των Κοινοτήτων, την Τετάρτη, η Μέι εξέθεσε λεπτομερώς την κλίμακα της αποστολής που αντιμετωπίζει. Πρέπει να περάσει οκτώ χωριστά κομμάτια της νομοθεσίας Brexit, σε οποιαδήποτε από τα οποία θα μπορούσε να ηττηθεί. Πριν από αυτό, πρέπει να περάσει η ίδια την ομιλία της βασίλισσας - μια αποτελεσματική ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνησή της - την επόμενη εβδομάδα. Ένας άλλος υπουργός της κυβέρνησης δήλωσε: "Εάν η ψηφοφορία της βασίλισσας περάσει, τότε δεν θα υπάρξει πρόκληση. Η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο της. Θα μπορούσε να αποφασίσει να φύγει, αλλά όταν είπε ότι ήθελε να μας βγάλει από αυτό το χάος, νομίζω ότι το εννοούσε. Η αγγλικανική αίσθηση του καθήκοντός της είναι πολύ δυνατή".

Αν θα επιβιώσει από την ψηφοφορία της βασίλισσας την επόμενη εβδομάδα, η επόμενη μεγάλη δοκιμασία της θα είναι ο "Νόμος απόσυρσης ", χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να υπάρξει Brexit. Το νομοσχέδιο καταργεί την πράξη του κοινοβουλίου που δίνει στο δίκαιο της ΕΕ το νομικό του καθεστώς στη Βρετανία. Επίσης, μεταφέρει ολόκληρο το σώμα της νομοθεσίας της ΕΕ σε αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου. Σε περίπτωση αποτυχίας του, η Μέι δεν θα μπορέσει να επιβιώσει - και αυτό προτού προσπαθήσει να περάσει χωριστά νόμους για το μεταναστευτικό, τους δασμούς, το εμπόριο, τη γεωργία, την αλιεία και τα πυρηνικά νόμους που απαιτούνται για να αποφευχθεί το νομικό χάος μετά το Brexit.

Προσθέτοντας ένα ακόμα επίπεδο πολυπλοκότητας, η πρωθυπουργός αποκάλυψε στους βουλευτές την Τετάρτη ότι μέρος του νομοσχεδίου απόσυρσης ενδέχεται να χρειαστεί την έγκριση του κοινοβουλίου της Σκωτίας.

Περιμένοντας στα παρασκήνια

Είναι τέτοια η επισφάλεια της κατάστασης της Μέι, που οποιαδήποτε από τις κορυφαίες ομάδες υπουργών της θα μπορούσε να την διώξει με μια συντονισμένη δημόσια παρέμβαση. "Εάν ο υπουργός του Brexit Ντέιβιντ Ντέιβις δήλωνε ότι η έλλειψη εξουσίας της τον εμποδίζει να διαπραγματευτεί το Brexit, θα φύγει μέσα σε λίγα λεπτά και θα γίνει πρωθυπουργός", δήλωσε ένα πρώην κυβερνητικό στέλεχος.

Και όμως, προς το παρόν, έχει τη δουλειά που κανείς δεν θέλει - ή, τουλάχιστον, δεν φαίνεται να θέλει. Μια ανήσυχη ειρήνη έχει ξεσπάσει ανάμεσα στα μεγάλα θηρία στο υπουργικό συμβούλιο. Ο καγκελάριος Φίλιπ Χάμοντ απολαμβάνει περισσότερη δύναμη από οποιαδήποτε στιγμή της πρωθυπουργίας της Μέι μέχρι σήμερα - είναι απίθανο να κερδίσει την ηγεσία αλλά δεν μπορεί να απολυθεί. Ο Χάμοντ είναι αποφασισμένος να χρησιμοποιήσει τη νέα του επιρροή για να διαμορφώσει το Brexit - κάνοντάς το λίγο πιο ήπιο, με μια μακρά ομαλή μετάβαση σε ένα ενδεχόμενο καθαρό διαζύγιο.

Ο Ντέιβις και ο υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον είναι φαβορί για τη θέση αν η Μέι φύγει, αλλά συνειδητοποιούν ότι δεν μπορεί να είναι αυτοί που θα κάνουν την πρώτη κίνηση. "Ο Μπόρις θέλει, προφανώς, αλλά δεν θέλει να κάνει όλη τη σκληρή δουλειά πρώτα" είπε ένας βουλευτής των Τόρις μιλώντας ανώνυμα.

Προσκόλληση στο Brexit

Έτσι, η Μέι προχωρά "παραπατώντας", προσπαθώντας να αποφύγει την επόμενη κρίση και να κερδίσει χρόνο. Υποθέτοντας ότι μπορεί να ξεπεράσει τη σειρά των κοινοβουλευτικών και διπλωματικών εμποδίων στο δρόμο της, θα μπορούσε να παραμείνει για κάποιο χρονικό διάστημα, καθώς η Βρετανία βυθίζεται στο βούρκο του Brexit.

Αλλά είναι μια αδυναμία που οδήγησε στον κυβερνητικό συμβιβασμό τη Δευτέρα, καθώς αποδέχθηκε την "βήμα-βήμα" ατζέντα της ΕΕ μετά από μήνες που επέμενε ότι έπρεπε να διεξάγονται παράλληλες συζητήσεις για τις μελλοντικές εμπορικές σχέσεις καθώς και για το διαζύγιο. Η Μέι αναμένεται να παρουσιάσει την πρότασή της για τα δικαιώματα των πολιτών - το πρώτο ζήτημα στις διαπραγματεύσεις - σε δείπνο με τους άλλους ηγέτες της ΕΕ σήμερα, αλλά δεν αναμένεται να ξεκινήσουν συζήτηση.

Μετά από μια απελπιστική δεκαπενθήμερη θητεία, η Μέι επέζησε και ταξίδεψε στις Βρυξέλλες μετά από μια εμφάνιση στη Βουλή την Τετάρτη στην οποία κέρδισε τον θαυμασμό των συναδέλφων της - κάνοντας αστεία με τους αντιπάλους, εγκωμιάζοντας τους συναδέλφους της και δεχόμενη τακτικές παρεμβάσεις στο εσωτερικό, σηματοδοτώντας μια αλλαγή, ένα άνοιγμα, στο τρόπο διακυβέρνησης. Ο βουλευτής των Τόρις Τζούλιαν Νάιτ -επικριτικός για τις επιδόσεις της Μέι στις εκλογές- δήλωσε ότι ήταν "η πιο άψογη εμφάνιση της πρωθυπουργού εδώ και μήνες". Αλλά επίσης ήταν μια εμφάνιση με σημάδια εξάντλησης.

Ο βουλευτής των Εργατικών Γουές Στρίτινγκ έδωσε την πιο άγρια ερμηνεία κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την ομιλία της βασίλισσας. "Ζήτησε μια προσωπική εντολή στις εκλογές και δεν την πήρε" είπε καταχειροκροτούμενος. "Το μόνο ερώτημα είναι γιατί είναι ακόμα εδώ;" Προηγουμένως, και η Μέι είχε δεχθεί επευφημίες από τους βουλευτές της - αλλά ίσως λίγο υπερβολικά. Οι κραυγές των Εργατικών να παρατηθεί ήταν πιο ειλικρινείς.

Τα πρόσωπα των συναδέλφων της πρωθυπουργού στα μπροστινά έδρανα ήταν σίγουρα σκυθρωπά καθ 'όλη τη διάρκεια, παρακολουθώντας την να ζητά συγγνώμη για την ανταπόκρισή της στην τραγωδία του Πύργου Grenfell. Δύο μήνες νωρίτερα οι Συντηρητικοί όδευαν προς μια συντριπτική νίκη και απολάμβαναν την προοπτική μιας γενιάς στην εξουσία. Τώρα αναγκάστηκαν να υπομείνουν το θέαμα ενός ηγέτη της αντιπολίτευσης, του Τζέρεμι Κόρμπιν, που επί καιρό θεωρούνταν ένας αριστερός αουτσάιντερ, να είναι αισιόδοξος. Τα στελέχη του Whitehall πιστεύουν ότι έρχεται μια κρίσιμη στιγμή - είτε για τη Μέι είτε για του Τόρις όταν απαλλαγούν από αυτήν. "Αυτή η χώρα την πάτησε" είπε ένα ανώτερο στέλεχος των Τόρις. "Είμαστε δεμένοι στον ιστό του Brexit και αν πάει στραβά τη βάψαμε. Όλοι το γνωρίζουν. Το μόνο που έχουν να κάνουν οι Εργατικοί είναι να αυξήσουν τα στοιχήματά τους. Όταν ο λαός συνειδητοποιήσει ότι τον εξαπάτησαν, θα στραφεί στο κόμμα".

politico.eu

Διαβάστε περισσότερα