ΤΙ ΚΡΥΒΕΙ αυτή η καταπληκτική φωτογραφία...

Γιώργος Θωμαΐδης
Ορισμένα σχόλια σχετικά με την καταπληκτική φωτογραφία
(Χρόνιος, βαρύτατα ασθενής του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Λέρου, κάνει ηλιοθεραπεία ενώ τον πιάνει από το χέρι η νοσηλεύτριά του- 1994.
Πηγή:https://pro.magnumphotos.com/C.aspx… ).

Με αφορμή το Ψυχιατρείο Λέρου,
όπου ξεκίνησα την ειδικότητά μου, μερικές σκέψεις,
για την πραγματική Ελλάδα, πέρα από το μύθο τον οποίο καλλιεργούν οι βιογράφοι των πολιτικών μας. Όλοι μας λίγο πολύ, έχουμε ακούσει τις μυθικές ιστορίες πολιτικών όπως ο Παπανδρέου (Γέρος), ο Καραμανλής ο πρεσβύτερος, ο Τσάτσος, ο Κανελλόπουλος, ο Μητσοτάκης (ο πρεσβύτερος), ο Κύρκος, ο Φλωράκης, ο Ηλιού και άλλοι. Το Ψυχιατρείο Λέρου, ξεκίνησε να λειτουργεί το 1957, όταν όλοι αυτοί (και πολλοί άλλοι), ήταν στην ακμή ή στην αρχή της ακμής της σταδιοδρομίας τους, και όλοι τους ανέλαβαν ηγετικές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό ή στα κόμματά τους ως το 1982, όταν τελικά ξεκίνησαν οι καταγγελίες για τη Λέρο.

Ωστόσο, όλοι αυτοί οι διάσημοι πολιτικοί, ακόμη κι αν πάτησαν το πόδι τους στα Δωδεκάνησα (όπου ξεκίνησα την πρακτική μου ως γιατρός) ή σποραδικά (οι αριστεροί) ασχολήθηκαν, ποτέ δεν έκαναν κεντρικό θέμα το μαρτύριο χιλιάδων ασθενών (και πολλών κατοίκων που το παρακολούθησαν ανήμποροι), οι οποίοι υπέφεραν, εξαθλιώθηκαν και πέθαναν μέσα σε συνθήκες ακριβώς σχεδόν ίδιες με αυτές των στρατοπέδων συγκέντρωσης σε ανατολή και δύση.

Ακόμη, αξίζει να αναρωτηθούμε για το που ήταν τα συλλογικά όργανα των Ελλήνων ιατρών, οι δήμοι, οι κοινότητες και οι τοπικές κοινωνίες για δεκαετίες, πέρα από ελάχιστες γραφειοκρατικές ή θεωρητικές μελέτες, σχετικά με την καταπάτηση των στοιχειωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων και της βασικής αξιοπρέπειας, χιλιάδων ανήμπορων ασθενών, επί δεκαετίες. Φυσικά, θα ήταν καλό να θυμόμαστε επίσης ότι, από το 1957 ως το 1974, η χώρα δεν αποτελούσε μια πλήρη δημοκρατία και ότι από το 1974 ως το 1981, υπήρχε πάρα πολύς συντηρητισμός στην κυβέρνησης ο οποίος, με λίγες λαμπρές εξαιρέσεις μεμονωμένων ατόμων, συντηρούσε το στιγμα της ψυχικής νόσου.

Τελικά (με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ), στα τέλη του 1981, εισακούσθηκαν οι καταγγελίες μερικών αποφασισμένων πρωτοπόρων της ελληνικής Ψυχιατρικής, διακόπηκαν οι αποστολές νέων ασθενών-μαρτύρων στη Λέρο, ξεκίνησαν το 1984 ατελείς προσπάθειες χρηματοδότησης του Ψυχιατρείου ώστε να βελτιωθούν οι ζωές των ασθενών και από το 1989 ξεκίνησαν οι πρώτες συστηματικές παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ζωής των εγκλείστων στην ουσία του Νοσοκομείου, οι οποίες εντάθηκαν μετά το διεθνή διασυρμό της χώρας στα τέλη του 1990. Χάρη στον εθελοντισμό και την τόλμη εκατοντάδων νοσηλευτών, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, γιατρών, άλλων επιστημόνων, των κατοίκων και μερικών πολιτικών (ο ένας είναι ενεργός και σήμερα), η Λέρος τελικά μετασχηματίσθηκε σε κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που υπήρξε κατά το παρελθόν.

Αξίζει λοιπόν να προβληματιστούμε, σχετικά και με το πόσο λαθεμένη είναι η μυθοποίηση ανθρώπων ή κομμάτων, αλλά και να σκεφτούμε πόσο σημαντική είναι η διαρκής κοινωνική πίεση και η οργάνωση υπέρ των ατομικών δικαιωμάτων, ειδικά στην εποχή μας, με τα τόσα πολλά τεχνικά και διαδικτυακά μέσα επικοινωνίας και οργάνωσης.