Το δόγμα του Σοκ

Το δεύτερο βιβλίο της Ναόμι Κλάιν αποτέλεσε ανέλπιστη εκδοτική επιτυχία στην Ελλάδα, μια και βρίσκεται εδώ και μήνες στα best sellers των περισσοτέρων βιβλιοπωλείων, κερδίζοντας τη φήμη του κυρίως από στόμα σε στόμα. Ο λόγος είναι μάλλον το ότι καταφέρνει να αναλύσει το τι συμβαίνει στη “μνημονιακή” Ελλάδα του σήμερα, ενώ έχει γραφτεί το … 2007!Αφού η νεαρή Ναόμι Κλάιν ασχολήθηκε επιμελώς με τον κόσμο των πολυεθνικό στο No Logo, επιχειρεί στο Δόγμα του Σοκ να ξαναγράψει τις κρυφές πτυχές τις οικονομικής ιστορίας του τελευταίου αιώνα.  Ξεκινάει από τη Χιλή του Πινοσέτ και τις υπόλοιπες δικτατορίες του νοτιοαμερικάνικου “κώνου” για να καταλήξει στη συνέχεια στις μεγάλες αλλαγές του ανατολικού μπλοκ, της Νοτιοαφρικανικής ένωσης και στο φαινόμενο της σύγχρονης Κίνας. Κάνει περάσματα και από τον δυτικό κόσμο, με αναφορές κυρίως στον Θατσερισμό και στα “Ρηγκανόμικς”. Η κοινή συνισταμένη όλων είναι το φαινόμενο του νεοφιλελευθερισμού και ο “προπάτορας όλων των κακών” Μίλτον Φρίντμαν.Στο κείμενό της προτιμά να καταγράφει παρά να υπεραναλύει, με αποτέλεσμα να πετυχαίνει μια ευκολοδιάβαστη ροή, αλλά να στερείται βαθύτερης κοινωνικοπολιτικής ανάλυσης. Όσο αφορά το “Σοκ” στον τίτλο αφορά την τακτική με την οποία επιβάλλονται οι δυσάρεστες αλλαγές σε μια κοινωνία. Για να “πιαστεί στον ύπνο” θα πρέπει να έχει μόλις υποστεί ένα σοκ, είτε πρόκειται για πόλεμο (Νησιά Φόκλαντ, Ιρακ κλπ) είτε για φυσική/τρομοκρατική καταστροφή (Νέα Ορλεάνη, Σρι Λάνκα, Δίδυμοι πύργοι) είτε για οικονομική κατάρρευση/χρεοκοπία (… ουπς Ελλάδα).Σπουδαία είναι και η ιστορική σημασία της έρευνας, μια και περιγράφει γεγονότα όπως η εξέγερση της Τιεν Αν Μεν και η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης από μια διαφορετική οπτική από αυτή που γνωρίζουμε. Το κακό είναι ότι η καταγραφή είναι τόσο εκτενής -μόνο τα quatations στο τέλος είναι 100 σελίδες- που ενώ μας πείθει για την ιστορίκή της ακρίβεια, κουράζει λίγο στην ανάγνωση (ειδικά το τεράστιο κεφάλαιο για τον πόλεμο του Ιράκ).  Με άλλα λόγια σε στιμές αισθάνεσαι ότι τείνει περισσότερο σε ιστορική μελέτη παρά σε βιβλίο άποψης.Το δόγμα του Σοκ  - Η άνοδος του καπιταλισμού της καταστροφής (2010)The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism (2007)Ναόμι ΚλάινEκδοτικός Οίκος Α.Α.Λιβανησελίδες 717 Αυτό ακριβώς βάλθηκε να αντιπαρέλθει ο Michael Winterbottom μαζί με τον Mat Whitecross σκηνοθέτη του The Road to Guantanamo στην ντοκιμαντερίστικη εκδοχή του βιβλίου. Ο Winterbottom είναι γνωστό ότι κάθε ταινία του αγγίζει και ένα διαφορετικό είδος, από το κοινωνικό I Want you στο γουέστερν The Claim και μετά στο μουσικό 24 hour party people, στο sci-fi Code 46 και στο μουσικό πορνό 9 songs. Το εντυπωσιακό είναι ότι σχεδόν πάντα τα καταφέρνει καλά, οπότε κατά τα αναμενόμενα και το Shock Doctrine έχει καλό ρυθμό και πλούσιο υλικό με εικόνες από το παρελθόν σε καλό μοντάζ με αποσπάσματα ομιλιών της Klein.Αναγκαστικά στα 79 λεπτά δεν χωράνε κάποια κεφάλαια του βιβλίου και δυστυχώς παραλείπονται αυτά που μας αφορούν άμεσα λόγω ΔΝΤ, όπως η περίπτωση της Νότιας Α