Γιατί το Μαξίμου καταπίνει την οργή του για τον Στουρνάρα

Με το όπλο παρά πόδα έως τον Αύγουστο η κυβέρνηση, που σκέφτεται προσπάθεια αποπομπής του προκλητικού διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος με «μοντέλο Κύπρου»

Αν λέγαμε πως οι σχέσεις της κυβέρνησης με τον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα είναι στον πάγο, θα κάναμε λάθος. Είναι πολύ χειρότερες. Είναι εχθρικές με το Μαξίμου και με πάρα πολλούς υπουργούς. Υπάρχουν υπουργοί και στελέχη του Μαξίμου που ούτε να ακούν δεν θέλουν για τον Γιάννη Στουρνάρα. Δεν πρέπει να σας ξεγελά η τελευταία συνάντηση την περασμένη Πέμπτη του Ευκλείδη Τσακαλώτου με τον Γιάννη Στουρνάρα και η συζήτηση για την επιστολή που θα στείλει η χώρα μας στο ΔΝΤ. Ούτε το γεγονός ότι το Μαξίμου ή κάποιο άλλο κυβερνητικό όργανο δεν απάντησε στον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος στην άθλια αναφορά που έκανε για επιθέσεις που δέχθηκε η Τράπεζα της Ελλάδος, με αποκορύφωμα την τρομοκρατική ενέργεια εναντίον του Λουκά Παπαδήμου, την περασμένη Τετάρτη, κατά την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας στην Τράπεζα της Ελλάδος.

Στην κυβέρνηση έχουν αποφασίσει να βάλουν τα σπαθιά στα θηκάρια έως τις 21 Αυγούστου, αφού πρωταρχικός σκοπός είναι η καθαρή έξοδος από τα Μνημόνια χωρίς άλλο πρόγραμμα ούτε πιστοληπτική γραμμή, προληπτική ή υποχρεωτική.
Για τον λόγο αυτόν έχουν επιλέξει ένα άτυπο μορατόριουμ, γιατί γνωρίζουν ότι ο Γιάννης Στουρνάρας μπορεί να κάνει ζημιά με τη θέση υπέρ της πιστοληπτικής γραμμής που έχει εκφράσει στην τελευταία έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος (στο σημείο αυτό έχει σημασία να επισημάνουμε ότι στο αρχικό κείμενο δεν υπήρχε αναφορά στην πιστοληπτική γραμμή και την πρόσθεσε ο Γιάννης Στουρνάρας την τελευταία στιγμή, πράγμα που δείχνει ότι είναι προσωπική του θέση). Ακριβώς αυτή η διάσταση προβληματίζει κυβερνητικούς παράγοντες οι οποίοι αναρωτιούνται πού το πάει ο Στουρνάρας.

Διαπίστωσαν επίσης ότι την εβδομάδα που πέρασε, στη συνάντηση του Στουρνάρα, των τεσσάρων τραπεζιτών των συστημικών τραπεζών και Ελλήνων επιχειρηματιών με τον πρόεδρο της γερμανικής Bundesbank Γιενς Βάιντμαν ο τελευταίος εκφράστηκε υπέρ της πιστοληπτικής γραμμής. Και το κακό είναι ότι κανείς δεν του υπενθύμισε ότι η απόφαση ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ελληνικής κυβέρνησης, όπως έχουν επισημάνει αξιωματούχοι της Κομισιόν, ακόμα και ο Μάριο Ντράγκι, όταν ρωτήθηκε, παρότι έδειξε να κλίνει υπέρ της πιστοληπτικής γραμμής.

Επίσης, στην κυβέρνηση έχουν πλέον πειστεί πως αυτή τη στιγμή είναι εντελώς άκαιρο και καθόλου παραγωγικό να επιδιώξουν αντικατάσταση του Στουρνάρα κατά τα πρότυπα της Κύπρου.
Πάντως, το Μαξίμου και πολλοί υπουργοί σε κατ' ιδίαν συζητήσεις υποστηρίζουν πως ο Γιάννης Στουρνάρας κάνει «προσωπικό πολιτικό παιχνίδι» και προσθέτουν ότι δημιουργεί προβλήματα στην κυβερνητική πολιτική και την κυβέρνηση γενικότερα.
Μάλιστα, δεν λείπουν και σκληροί, οι οποίοι εισηγούνται στον Αλέξη Τσίπρα, ακόμα και τώρα που υπάρχει μορατόριουμ, να επιχειρήσει την απομάκρυνση του Γιάννη Στουρνάρα, προβάλλοντας ως επιχείρημα το «μοντέλο Κύπρου».

Τι είναι το «μοντέλο Κύπρου»; Είναι η πρωτοβουλία που πήρε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης να ζητήσει από τον Μάριο Ντράγκι να απομακρυνθεί ο Πανίκος Δημητριάδης και να αντικατασταθεί από τη Χρυστάλλα Γιωρκάτζη.
Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του Μάριο Ντράγκι, τελικά ο Νίκος Αναστασιάδης κατάφερε να τον πείσει και να συναινέσει στην απομάκρυνση του τότε κεντρικού τραπεζίτη της Κύπρου, γιατί η παρουσία του ήταν, όπως υποστήριξε ο Νίκος Αναστασιάδης, επιζήμια για την κυπριακή οικονομία από τη στιγμή που δεν έχουν ίδιες απόψεις και δεν μπορούν να συντονίσουν τις πολιτικές τους.

Απροθυμία

Ομως οι δύο περιπτώσεις δεν είναι παρόμοιες, τόσο σε επίπεδο οικονομιών όσο και οικονομικών φάσεων και προσώπων. Και ασφαλώς, λένε γνώστες των τεκταινομένων στη Φρανκφούρτη, ο Μάριο Ντράγκι δεν θα ήθελε να δημιουργήσει άλλο ένα προηγούμενο, το οποίο θα μπορούσε να ανοίξει την όρεξη και σε άλλες κυβερνήσεις που θα ήθελαν να αντικαταστήσουν τους κεντρικούς τραπεζίτες τους για να βάλουν κάποιους της αρεσκείας τους.

Εκτός αυτών, εντός της κυβέρνησης αλλά και στο Μαξίμου υπάρχουν υπουργοί και στελέχη που ναι μεν δεν θεωρούν εποικοδομητική για την κυβέρνηση την παρουσία του Γιάννη Στουρνάρα στην Τράπεζα της Ελλάδος, δεν προτείνουν όμως και την αντικατάστασή του, με το σκεπτικό ότι με τόσα μέτωπα ανοιχτά έως τον Αύγουστο του 2018 δεν θα ήθελαν να δημιουργήσουν πρόσθετα προβλήματα και αντιπαραθέσεις με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Μάριο Ντράγκι.
Οι υπουργοί αυτοί και τα στελέχη εκτιμούν ότι είναι μεγάλο λάθος η δημιουργία κακών σχέσεων με την ΕΚΤ, από τη στιγμή που τους επόμενους μήνες πρόκειται να διενεργηθούν τα stress tests των ελληνικών τραπεζών, από τα οποία θα εξαρτηθούν κρίσιμες και καίριες αποφάσεις για το τραπεζικό σύστημα.

Οι ίδιοι εκφράζουν την ελπίδα ότι ο Γιάννης Στουρνάρας θα λειτουργήσει θεσμικά και θα βοηθήσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να αντεπεξέλθει σε μια δοκιμασία που είναι μεν δύσκολη, αλλά μπορεί να γίνει δυσκολότερη στην περίπτωση πολύ κακών σχέσεων ή ακόμα και αντιπαραθέσεων με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Επίσης, άλλα πολύ κρίσιμα θέματα που είναι ανοιχτά και για τα οποία η παρουσία της ΕΚΤ είναι σημαντική είναι οι συζητήσεις για το χρέος και ο τρόπος εξόδου από τα Μνημόνια.

Στο σημείο αυτό αξίζει να υπενθυμίσουμε την αμφίσημη απάντηση που έδωσε ο Μάριο Ντράγκι όταν ρωτήθηκε αν θα υπάρξει τέταρτο Μνημόνιο για την Ελλάδα μετά τον Αύγουστο. Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είπε πως δεν ξέρει και ότι θα γίνει αυτό που θα αποφασίσουν οι Ελληνες. Πρόκειται για δήλωση που μπορεί να ερμηνευτεί και με τους δύο τρόπους.

Η θέση του υπέρ της προληπτικής γραμμής και της επιβολής νέων μέτρων!

Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί πως ο Γιάννης Στουρνάρας με την τελευταία έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος (όπως προαναφέρθηκε) τάχθηκε υπέρ της ύπαρξης μιας προληπτικής γραμμής χρηματοδότησης, η οποία μπορεί να είναι σφιχτή ή χαλαρή.
Στην πρώτη περίπτωση η συμφωνία για την προληπτική γραμμή συνοδεύεται από συμφωνία για μέτρα, που σημαίνει νέο Μνημόνιο, κάτι που πολιτικά είναι καταστροφικό για την κυβέρνηση (και γι' αυτό η οργή κατά Στουρνάρα έφτασε στο ζενίθ και οι σχέσεις στο ναδίρ).
Στη δεύτερη περίπτωση υπάρχει μία πίστωση, την οποία η κυβέρνηση θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει εφόσον υπάρξει ανάγκη, και μόνο τότε θα συζητηθούν τυχόν μέτρα που θα κληθεί να λάβει.

Η παραλλαγή αυτή μπορεί οικονομικά να μη δημιουργεί προβλήματα από την αρχή, όμως πολιτικά καταρρακώνει το αφήγημα της κυβέρνησης για καθαρή έξοδο από τα Μνημόνια, στην οποία έχουν επενδύσει και επενδύουν πάρα πολλά ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Πάντως, όποια κι αν είναι η θέση που παίρνουν υπουργοί και στελέχη, η κοινή συνισταμένη και η κοινή στάση χαρακτηρίζεται από την αντιμετώπιση του κεντρικού τραπεζίτη της χώρας ως προβλήματος για την κυβέρνηση.

Οσον αφορά τον Αλέξη Τσίπρα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι, παρά την οργή του τη μέρα που γνωστοποιήθηκε η θέση της Τραπέζης της Ελλάδος για την προληπτική γραμμή στήριξης μετά το τέλος του προγράμματος (απόδειξη αυτού, η διαρροή από του Μαξίμου περί αποτυχημένου υπουργού Οικονομικών), τον θυμό, όταν είδε τη σύνδεση των αντιπαραθέσεων κυβέρνησης- Στουρνάρα με την τρομοκρατική επίθεση κατά του Λουκά Παπαδήμου (αυτή τη φορά δεν υπήρξε αντίδραση λόγω μορατόριουμ, όπως εξηγήσαμε παραπάνω) και την εκτίμηση ότι πρόκειται για μία πολύ δύσκολη συγκατοίκηση, καθώς και ότι η κυβέρνηση θα προτιμούσε ένα άλλο πρόσωπο με το οποίο θα μπορούσε να έχει καλύτερη συνεργασία, τελικά προκρίθηκε η στάση αναμονής και όχι η ρήξη.
Τουλάχιστον όχι αυτή τη στιγμή με τόσα ανοιχτά κρίσιμα ζητήματα έως τη λήξη του Μνημονίου τον ερχόμενο Αύγουστο.