Φοροαπόψεις: Ανάδειξη και σχολιασμός επίκαιρων φορολογικών, εργατικών, ασφαλιστικών και οικονομικών θεμάτων (02/11/2017)

Η επιστημονική ομάδα της ΑΡΤΙΟΝ
Με την καθοδήγηση του κυρίου Γεώργιου Δαλιάνη
www.artion.gr

→ Σύζυγοι με διαφορετική φορολογική κατοικία

Όπως έχουμε αναλύσει και παλιότερα, η απόφαση ΣτΕ 1445/2016 για πρώτη φορά έκανε δεκτή την έννοια των συζύγων με διαφορετική φορολογική κατοικία, σε αντίθεση με τη συνήθη πρακτική του Δημοσίου το οποίο ανέκαθεν έκρινε πως σύζυγοι, ανεξάρτητα αν κατοικούν σε διαφορετικά κράτη, έχουν κοινή φορολογική κατοικία. Για παράδειγμα, σύζυγος ο οποίος κατοικεί 10 μήνες τον χρόνο στη Γερμανία όπου εργάζεται, θεωρούταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας επειδή είχε παντρευτεί στη χώρα μας και η σύζυγος και οικογένειά του κατοικούν εδώ.
Θυμίζουμε ότι για να είσαι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας σύμφωνα με τον νόμο 4172/2013, πρέπει κάποιος να βρίσκεται στην Ελλάδα συνεχώς για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις (183) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό, από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στην Ελλάδα.
Στη Φορολογική Διοίκηση, ζήτημα ανέκαθεν αποτελούσε η εφαρμογή των αποφάσεων των Δικαστηρίων οι οποίες αργούσαν να γίνουν εφαρμοστέος κανόνας. Για το παραπάνω ζήτημα της ξεχωριστής φορολογικής κατοικίας συζύγων, έχουν υπάρξει ορισμένα περιστατικά όπου φορολογούμενοι κατάφεραν να εφαρμόσουν υπέρ τους την απόφαση ΣτΕ 1445/2016 κατόπιν άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής για πράξη προσδιορισμού φόρου σε βάρος τους.
Από τις απαντήσεις τις ΔΕΔ φαίνεται να προκύπτει πως εφόσον
α) υφίσταται φορολογικό πιστοποιητικό κατοικίας από την αλλοδαπή από το οποίο προκύπτουν τουλάχιστον 183 ημέρες διαμονής
β) το πιστοποιητικό αναφέρει την ημερομηνία από την οποία εκκινεί να θεωρεί τον φορολογούμενο ως κάτοικο της εν λόγω χώρας για φορολογικούς σκοπούς.
Η ΔΕΔ έκανε δεκτή ενδικοφανή προσφυγή για πράξη προσδιορισμού φόρου που εσφαλμένα καταλογίζει φόρους σε φορολογικό κάτοικο αλλοδαπής ο οποίος είναι σύζυγος φορολογικού κατοίκου Ελλάδος. Οι φορολογικές δηλώσεις των συζύγων θα μπορούν να υποβληθούν ξεχωριστά.
Να σημειώσουμε εδώ πως η Φορολογική Διοίκηση προσέθεσε τον κωδικό 320 στην ηλεκτρονική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2016 ώστε να συμπληρώνεται από τη σύζυγο ή το μέρος συμφώνου συμβίωσης όταν είναι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής (καθώς υπήρχε μόνο ο αντίστοιχος κωδικός 319 για τον υπόχρεο της δήλωσης) βάσει των στοιχείων που τηρεί η φορολογική αρχή στο Μητρώο της.

→ Στη διάθεση της ΑΑΔΕ τα στοιχεία των τραπεζών εξωτερικού για καταθέσεις και επενδύσεις ελληνικών συμφερόντων

Με βάση τη συμφωνία του ΟΟΣΑ για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ φορολογικών αρχών κρατών, στην οποία συμμετέχει και η Ελλάδα, βρίσκονται στα χέρια της ΑΑΔΕ οικονομικά στοιχεία χρηματοοικονομικής φύσης από επενδύσεις και καταθέσεις εξωτερικού.
Τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η ΑΑΔΕ για τους φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας με χρηματοοικονομική περιουσία στο εξωτερικό είναι:
1. Λογαριασμοί Θεματοφυλακής (μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια).
2. Καταθετικοί Λογαριασμοί.
3. Ασφαλιστήρια Συμβόλαια με αξία εξαγοράς ή ασφαλιστήρια συμβόλαια προσόδων.
4. Ακαθάριστα ποσά τόκων, μερισμάτων και λοιπών εισοδημάτων που προέκυψαν σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που τηρούνται στο Δηλωτέο Λογαριασμό.
5. Ακαθάριστα έσοδα από την πώληση ή εξαγορά χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που καταβλήθηκαν ή πιστώθηκαν στον Δηλωτέο Λογαριασμό κατά το έτος αναφοράς.
Σε πρώτη φάση θα ελεγχθούν τα Α.Φ.Μ. με τις υψηλότερες καταθέσεις και επενδύσεις σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα.
Για περισσότερες πληροφορίες στο ζήτημα αυτό δείτε το άρθρο μας Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ φορολογικών αρχών.

→ Η εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης οφειλών για ελεύθερους επαγγελματίες και μικρο-οφειλέτες Δημοσίου προ των πυλών.

Εντός των επόμενων 2 εβδομάδων αναμένονται οι αποφάσεις για τη ρύθμιση οφειλών σε 120 δόσεις με κούρεμα προσαυξήσεων έως 80% για οφειλές 20.000 έως 50.000 ευρώ μόνο προς ασφαλιστικά ταμεία και Δημόσιο. Σε αντίθεση με τον εξωδικαστικό μηχανισμό του νόμου 4469/2017 δε θα απαιτείται η ύπαρξη συντονιστή στη διαδικασία αλλά ένας έλεγχος βιωσιμότητας που θα βασίζεται σε μια διαίρεση του βασικού χρέους (αφαιρεθεισών των προσαυξήσεων) προς το εισόδημα. Πρέπει να γίνει αντιληπτό επίσης ότι με τη ρύθμιση αυτή, σε αντίθεση με τον εξωδικαστικό, δεν προβλέπεται δυνατότητα κουρέματος της βασικής οφειλής, ούτε και ρύθμισης οφειλών προς τράπεζες ή άλλους πιστωτές. Στην ουσία πρόκειται για μία νέα μακροπρόθεσμη ρύθμιση όπως η γνωστή των 100 δόσεων προ 3 ετών. Στη ρύθμιση αυτή θα μπορούν να ενταχθούν και ελεύθεροι επαγγελματίες χωρίς πτωχευτική ικανότητα (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί) και με οφειλές άνω των 50.000 ευρώ.

→ Μείωση κεφαλαίου ΕΠΕ και αδιανέμητα κέρδη

Η διαδικασία μείωσης εταιρικού κεφαλαίου ΕΠΕ προβλέπεται από το άρθρο 41 του νόμου 3190/1955: «Ως μείωσις του εταιρικού κεφαλαίου λογίζεται η κατά τας διατάξεις του παρόντος νόμου καταβολή εις εξερχόμενον ή αποκλειόμενον εταίρον της αξίας της μερίδος συμμετοχής αυτού.»
Η μείωση του εταιρικού κεφαλαίου δεν αποτελεί μεταβίβαση τίτλων και άρα δεν υπάγεται σε φόρο εισοδήματος για τον εξερχόμενο εταίρο. Φυσικά τα παραπάνω ισχύουν για τα κεφάλαια που αντιστοιχούν στα μερίδιά του. Εφόσον κατά την έξοδο του εταίρου από τη σύνθεση εισπράξει και τμήμα αδιανέμητων κερδών της ΕΠΕ (τα οποία δεν έχουν ακόμη κεφαλαιοποιηθεί), θα εφαρμοστούν οι διατάξεις για την φορολογία μερισμάτων (άρθρα 36 και 40 ν.4172/2013).

Συνήθη Ερωτήματα
Με την υπαγωγή των οφειλών σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής και για όσο χρονικό διάστημα τηρούνται οι όροι αυτών, αναστέλλεται κατά περίπτωση η λήψη των αναγκαστικών μέτρων ή η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης (έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού) και λοιπών μέτρων επί κινητών και ακινήτων, εφόσον η εκτέλεση αφορά μόνο ρυθμισμένα χρέη.
Κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί στα χέρια τρίτων ή για τις οποίες έχουν εκδοθεί παραγγελίες κατάσχεσης, δεν αναστέλλονται αυτόματα με την ρύθμιση της οφειλής από τον πρωτοφειλέτη. Τα ποσά που αποδίδονται από τις κατασχέσεις στα χέρια τρίτων θα πιστώνονται σε δόση ή δόσεις της ρύθμισης, εφόσον καταβάλλονται εντός της προθεσμίας αυτών και δεν πιστώνονται σε άλλες ληξιπρόθεσμες μη ρυθμισμένες οφειλές (Αριθμ. πρωτ.: Δ.ΕΙΣΠΡ. Β 1080206 ΕΞ 2017).