Εργασιακά: "Κλειδί" οι χειρισμοί Αχτσιόγλου για happy end στην αξιολόγηση

Του Αλέξη Ρωμανού

Το «καυτό» θέμα των εργασιακών αποτελεί κομβικό σημείο για την έκβαση της δεύτερης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, με την έναρξη και πάλι των διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών από τις 14 Νοεμβρίου.

Από τη νέα υπουργό Εργασίας, την 31χρονη Έφη Αχτσιόγλου, θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό αν οι χρονικοί στόχοι θα επιτευχθούν, καθώς οι δανειστές απαιτούν πλήρη εφαρμογή των δεσμεύσεων, που ανέλαβε η κυβέρνηση για την κατάργηση όλων των κοινωνικών επιδομάτων

και φοροαπαλλαγών, τα οποία θεωρείται ότι δεν κατευθύνονται σε όσους έχουν πραγματική ανάγκη, ώστε να χρηματοδοτηθεί το Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης.

Στις τελευταίες δηλώσεις του για το φλέγον θέμα, πριν μετακινηθεί από το υπουργείο Εργασίας στο υπουργείο Εξωτερικών, ο Γιώργος Κατρούγκαλος άφησε να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση θα επιδιώξει να αλλάξει η συμφωνία για τα κοινωνικά επιδόματα: αντί να καταργηθούν πολλά εξ' αυτών, να εισαχθούν για όλα τα επιδόματα εισοδηματικά κριτήρια, τα οποία θα διασφαλίζουν ότι θα τα λαμβάνουν μόνο οι πραγματικά έχοντες ανάγκη.

Προς το παρόν, όμως, και αν δεν υπάρξει κάποια διαφορετική εντολή από το Eurogroup στους θεσμούς, οι δανειστές επιμένουν ότι το μνημόνιο θα πρέπει να εφαρμοστεί κατά γράμμα.

Για παράδειγμα, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη ως το τέλος του 2016 να έχει θέσει σε πλήρη ισχύ, σε όλη τη χώρα, το Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης. Αυτό είναι βασικό προαπαιτούμενο (key deliverable), αλλά η κυβέρνηση είναι ανέτοιμη να θέσει έγκαιρα σε πλήρη εφαρμογή το νέο επίδομα και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού γίνεται λόγος για «σταδιακή» εφαρμογή εντός του 2017.

Πέρα, όμως, από τις τεχνικές δυσκολίες, η κυβέρνηση έχει και σοβαρές πολιτικές δυσκολίες. Σύμφωνα με το μνημόνιο, το κόστος του επιδόματος αλληλεγγύης (0,5% του ΑΕΠ) θα πρέπει να καλυφθεί αποκλειστικά με περικοπές επιδομάτων που σήμερα δίνονται, σε χρήμα ή σε είδος, από το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και από την κατάργηση φοροαπαλλαγών.

Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει παραδώσει από τον Απρίλιο ειδική έκθεση για το θέμα και προτείνει την κατάργηση 15 επιδομάτων, μεταξύ των οποίων και το επίδομα θέρμανσης, αλλά και το οικογενειακό επίδομα που καταβάλλεται μέσω ΟΓΑ.

Αν το υπουργείο Εργασίας έκανε δεκτές αυτές τις περικοπές, η εξοικονόμηση που θα προέκυπτε θα ήταν της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Αν σε αυτό το ποσό προστεθούν περικοπές 240 εκατ. ευρώ, τα οποία δαπανώνται σήμερα για τη στήριξη των ασθενέστερων με διάφορα μέτρα (κάρτα σίτισης, επιδότηση ενοικίου, δωρεάν ρεύμα), απομένει ένα ποσό της τάξεως των 400 εκατ. ευρώ, που θα πρέπει να καλυφθεί, όπως επιμένουν οι δανειστές, αποκλειστικά με περικοπές επιδομάτων ή φοροαπαλλαγών (για παράδειγμα, με την κατάργηση της έκπτωσης φόρου εισοδήματος για τις ιατροφαρμακευτικές δαπάνες).

Ομαδικές απολύσεις

Με νέα διαπραγματευτική γραμμή, ειδικά στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, αναμένεται να προσέλθει η κυρία Αχτσιόγλου στις σκληρές διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για τα εργασιακά στις 14 Νοεμβρίου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζεται να γίνει δεκτή, υπό προϋποθέσεις, από την ελληνική πλευρά η πρόταση της Επιτροπής Σοφών για μειωμένο ωράριο σε εργαζομένου, που κινδυνεύουν με ομαδικές απολύσεις.

Στο υπουργείο Εργασίας εξετάζουν τη δυνατότητα μερικής επιδότησης του μειωμένου ωραρίου σε περίπτωση που υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του συνδικάτου της επιχείρησης. Η επιτροπή σοφών στο πόρισμά της για τα εργασιακά προτείνει εμμέσως πλην σαφώς, αντί για ομαδικές απολύσεις, να θεσπιστεί εργασία μειωμένου ωραρίου.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η επιχείρηση που αντιμετωπίζει πρόβλημα θα μπορεί να μειώνει το ωράριο των εργαζομένων της, ακόμη και να το μηδενίζει, με τους εργαζομένους να μπορούν να λαμβάνουν αποζημίωση - επίδομα ανεργίας για τις χαμένες ώρες από το κράτος (π.χ. ΟΑΕΔ ή το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης).

Τα άλλα μεγάλα αγκάθια της διαπραγμάτευσης θα είναι: - το αίτημα των δανειστών για αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων από 5% σε 10% - το θέμα του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, με τους δανειστές να επιμένουν ότι ο καθορισμός του κατώτατου μισθού πρέπει να παραμείνει στη δικαιοδοσία του κράτους και μάλιστα με σημαντικές μειώσεις. - η άρνηση των δανειστών να επανέλθουν σε ισχύ οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και να υπερισχύουν οι κλαδικές συμβάσεις έναντι των επιχειρησιακών.