Οι φωνές της Ελλάδας: Στράτος Διονυσίου (εικόνες – video)

Οι φωνές της Ελλάδας σε μια Ελλάδα χωρίς φωνήΤο altsantiri.gr συνεχίζει το μεγάλο αφιέρωμα στις διαχρονικές φωνές της Ελλάδας με τον μεγάλο λαϊκό τραγουδιστή, Στράτο ΔιονυσίουΗ ζωή του, η καριέρα του, η φυλακή και ο θάνατός του

Επιμέλεια κειμένου: Δανάη Κισκήρα – Μπαρτσώκα

«Ό,τι έκανα στη ζωή μου δεν το μετάνιωσα και τα λάθη μου μπορεί

να έβλαψαν εμένα και να τα πλήρωσα ακριβά, αλλά δεν έβλαψα ποτέ κανένα, παρά μόνο τον εαυτό μου», είχε πει μία από τις σημαντικότερες λαϊκές φωνές της Ελλάδας, το αντίπαλο δέος του Στέλιου Καζαντζίδη, ο Στράτος Διονυσίου που «έφυγε» 27 χρόνια πριν, τον Μάρτιο του 1990.

Η οικογένεια, ο γάμος και τα πρώτα βήματα

Ο Στράτος Διονυσίου με τη γυναίκα του Γεωργία Λαβένη

Ο Στράτος Διονυσίου γεννήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 1935 στη Νιγρίτα Σερρών. Οι γονείς του, Άγγελος και Στάσα, ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Από τα δέκα του μόλις χρόνια ξεκίνησε να δουλεύει σε ό,τι δουλειά του παρουσιαζόταν. Η αγάπη του για το τραγούδι ήταν μεγάλη από τότε και ήξερε πως κάποια μέρα θα ασχοληθεί με αυτό. Λίγο αργότερα ήρθε η επιτυχημένη πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση στο κέντρο «Φαρίντα» της Θεσσαλονίκης, όπου και είχε εγκατασταθεί μετά τον θάνατο του πατέρα του.

Η επιτυχία που σημειώθηκε ήταν μεγάλη αφού η επιβλητική φωνή του, με την ιδιαίτερη αυτή βραχνάδα, αγαπήθηκε από τον κόσμο αμέσως.

Τότε γνώρισε τη γυναίκα της ζωής του – όπως την αποκαλούσε – Γεωργία Λαβένη, με την παντρεύτηκε το 1955 και απέκτησε τέσσερα παιδιά, τον Άγγελο, την Τασούλα, τον Στέλιο και τον Διαμαντή.

Η Αθήνα και η πρώτη επιτυχία

Μετά τον γάμο και προς τα τέλη της δεκαετίας, τον ανακαλύπτει, η Καίτη Γκρέυ, η οποία μεσουρανούσε στις αθηναϊκές πίστες εκείνη την εποχή και τον παροτρύνει να την ακολουθήσει στην Πρωτεύουσα. Οι δυο τους ξεκίνησαν να εμφανίζονται μαζί στον «Αστέρα» της Κοκκινιάς.

Το 1959 κάνει την παρθενική του εμφάνιση στη δισκογραφία με το τραγούδι του Σταύρου Χατζιδάκη και του Χρήστου Κολοκοτρώνη «Δεν είμαι ένοχος», που κυκλοφόρησε σε 45ρη δίσκο σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία.

Eκείνη την περίοδο εκτελέστηκε στην Αμερική ο κατάδικος Κάρυλ Τσέσμαν, χωρίς να έχει εξακριβωθεί αν έπραξε όντως όσα τον κατηγορούσαν με αποτέλεσμα η ιστορία του να έχει σηκώσει θύελλα αντιδράσεων με πολλές σημαντικές προσωπικότητες της εποχής – όπως ο Μάρλον Μπράντο και η Έλινορ Ρούσβελτ – να διαδηλώνουν υπέρ του, έξω από τις φυλακές ζητώντας να καταργηθεί η θανατική ποινή.

Με αυτή την ιστορία λοιπόν, οι Έλληνες θαυμαστές του Διονυσίου, συνέδεσαν το πρώτο του τραγούδι «Δεν είμαι ένοχος» ζητώντας το στις live εμφανίσεις του ως «Τσέσμαν».

Το συμβόλαιο με την Columbia

Ο δισκογραφικός Κολοσσός Columbia, βλέποντας την απήχηση του Στράτου στο κοινό, έσπευσε να του προσφέρει συμβόλαιο. Με αυτό το συμβόλαιο ήρθαν οι επιτυχίες «Δεν με πόνεσε κανείς», «Στης Αγάπης μου το Δίσκο», «Φύγε φύγε» και άλλες. Πέρα από αυτές όμως καθώς το όνομά του άρχισε να γίνεται όλο και πιο γνωστό μεγάλα ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου όπως ο, Βασίλης Τσιτσάνης, ο Μανώλης Χιώτης και ο Γιάννης Παπαϊωάννου ξεκίνησαν να του εμπιστεύονται παλιές τους επιτυχίες για επανεκτέλεση. Ανάμεσα σ’ αυτές, η «Αχάριστη» και το «Πριν το χάραμα».

Προς το τέλος της δεκαετίας του 60 και συγκεκριμένα το 1967 γνωρίζεται με τον μεγάλο, Άκη Πάνου, ο οποίος του γράφει μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του όπως το «Γιατί, καλέ γειτόνισσα».

Το μεγάλο «μπαμ» όμως και η μεγαλύτερη επιτυχία που τραγούδησε ποτέ και παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο ήρθε όταν γνώρισε τον Μίμη Πλέσσα, στο νυκτερινό κέντρο «Σου – Μου» όπου τραγουδούσε και του δίνει να τραγουδήσει το «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου» σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, που έγραψε για την ταινία «Ορατότης μηδέν».

Μετέπειτα ακολούθησαν πολλοί δίσκοι, με τραγούδια που έγιναν το ίδιο μεγάλες επιτυχίες: «Ο παλιατζής», «Αγάπη μου επικίνδυνη», «Αφιλότιμη» και πολλά άλλα, που ήρθαν για να φτάσουν την καριέρα του στο απόγειό της.

Τα ναρκωτικά και η φυλακή

Εκείνη την περίοδο που ο Στράτος μεσουρανούσε στην ελληνική μουσική σκηνή, ενεπλάκη σε μια υπόθεση ναρκωτικών, που ο ίδιος τη χαρακτήρισε πλεκτάνη.

Μετά από άκαρπη και αιφνιδιαστική έφοδο της αστυνομίας στο σπίτι του, αναγκασμένοι να αποχωρίσουν οι αστυνομικοί, τον συνάντησαν την ώρα που έβγαινε από το αυτοκίνητό του. Μετά από έλεγχο που πραγματοποίησαν στο όχημα του Στράτου βρήκαν και κατέσχεσαν, σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής, μικρή ποσότητα χασίς, λαθραία τσιγάρα και ένα περίστροφο.

Ο Διονυσίου συνελήφθη και οδηγήθηκε στο τμήμα. Στην απολογία του αρνήθηκε ότι αγόρασε χασίς και ισχυρίσθηκε ότι τον ενέπλεξε ο ιδιοκτήτης νυκτερινού κέντρου στη Θεσσαλονίκη, Καλανταρίδης.

Στις 30 Μαΐου 1975 καταδικάσθηκε σε φυλάκιση 3 ετών. Οδηγήθηκε στις φυλακές της Τίρυνθας, όπου παρέμεινε μέχρι το Πάσχα του 1976, καθώς του δόθηκε χάρη για τα υπόλοιπα δύο χρόνια.

Κατά τη διάρκεια της κράτησή του, για πρώτη φορά στα χρονικά, ηχογραφείται δίσκος μέσα στη φυλακή.

Φωτογραφία από την ηχογράφηση μέσα στη φυλακή

Ο Τάκης Φιλιππίδης, ο ηχολήπτης που επιμελήθηκε την ιστορική αυτή ηχογράφηση είπε σε συνέντευξη στο περιοδικό Λαϊκό Τραγούδι:

«Ο Διονυσίου ήταν άλλη πάστα άνθρωπος. Ήταν μαγκάκι, δεν σήκωνε πολλά, πολλά. Αλλά φωνάρα ο άνθρωπος. Και όλα τα έγραφε με τη μία. Σκέψου ότι όση ώρα περίμενε στο στούντιο για να μπει να γράψει το δικό του τραγούδι, μάθαινε αυτό που κάνανε πρόβα στο διπλανό. Έτσι και του λέγανε «έλα πες το» ήταν ικανός να το γράψει κι αυτό με την πρώτη. Την περίοδο που ήταν στην φυλακή για την γνωστή υπόθεση, η εταιρία για να τον υποστηρίξει αποφάσισε να του βγάλει ένα μεγάλο δίσκο. Τα τραγούδια τα έγραψε ο Μ. Πλέσσας με στίχους του Λ. Παπαδόπουλου. Η Columbia μας έδωσε ένα κινητό στούντιο και πήγαμε όλοι μαζί στις φυλακές της Τίρυνθας για την ηχογράφηση. Εκεί να δεις ιστορίες. Κάτσαμε και διαμορφώσαμε την αίθουσα της μουσικής των φυλακών σε στούντιο. Την γεμίσαμε με στρώματα και έτσι κάναμε την ηχογράφηση. Ο Διονυσίου, φυσικά, τα είπε όλα με την μία κι έτσι, ούτε μια μέρα παραπάνω δεν καταφέραμε να καθίσουμε. Ο δίσκος κυκλοφόρησε με τον τίτλο Πάλι Mαζί Mας».

Η μεγάλη επιστροφή

Μετά τη φυλακή, παρά την κυκλοφορία του δίσκου, ο οποίος δεν σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, ο Διονυσίου προσπαθώντας να ανακάμψει, βρήκε απέναντί του όλες τις πόρτες κλειστές. Σχεδόν όλες. Ο Τόλης Βοσκόπουλος, ήταν εκείνος που απαίτησε ουσιαστικά την επιστροφή του Διονυσίου στις ελληνικές πίστες, επιβάλλοντάς τον στον τότε μαγαζάτορα του κέντρου όπου τραγουδούσε. «Ή έρχεται και ο Διονυσίου ή φεύγω και εγώ», του είχε πει χαρακτηριστικά.

Ο Στράτος έγινε πολύ γρήγορα και πάλι ο αγαπημένος του ελληνικού κοινού, ενώ μάλιστα εκείνη την περίοδο τραγούδησε κάποιες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του όπως, το «Τα πήρες όλα», το «Και λέγε λέγε», το «Άκου, βρε φίλε», το «Ο Σαλονικιός», το «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα», το «Εγώ ο ξένος» και άλλα πολλά.

Στα τέλη της δεκαετίας του 70 και στις αρχές του ‘80 συνεργάστηκε με τον Γιάννη Πάριο και τη Χαρούλα Αλεξίου.

Ο θάνατος

Το πρωί της 11ης Μαΐου 1990, σε ηλικία μόλις 55 ετών, ο Στράτος Διονυσίου μεταφέρθηκε στον «Ευαγγελισμό» από τη σουίτα του ξενοδοχείου «Χανδρής», την οποία νοίκιαζε τα τελευταία τρία χρόνια καθώς βρισκόταν απέναντι από τον Ιππόδρομο και ήθελε να ελέγχει τα περίπου 20 άλογα που είχε στην κατοχή του.

Όταν έφτασε στο νοσοκομείο οι γιατροί είπαν πως ήταν κλινικά νεκρός.

Ο Στράτος Διονυσίου πέθανε από ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής σύμφωνα με το ιατρικό ανακοινωθέν. Ωστόσο γύρω από τον θάνατό του επικρατεί ένας μύθος, όπως συμβαίνει άλλωστε με όλους τους μεγάλους καλλιτέχνες που «έφυγαν» πριν την ώρα τους.

Το βράδυ πριν τον θάνατό του είχε εμφανισθεί στο κέντρο που έφερε το όνομά του, «Στράτος», στην οδό Φιλελλήνων και νωρίτερα την ίδια μέρα είχε ηχογραφήσει, μονομιάς – πράγμα που τον χαρακτήριζε – εννέα καινούρια τραγούδια, τα οποία κυκλοφόρησαν μετά θάνατον.

Η κηδεία – λαϊκό προσκύνημα

Περίπου 5.000 άνθρωποι βρέθηκαν στο Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας για να πουν το τελευταίο αντίο στον Στράτο. Εκτυλίχθηκαν σκηνές χάους με γυναίκες να λιποθυμούν, τον κόσμο να σπρώχνεται και να ανεβαίνει σε διπλανά μνήματα, προκαλώντας τους ζημιές για μια καλύτερη θέση. Τις ζημιές που σημειώθηκαν αποκατέστησε η οικογένεια Διονυσίου.

«Ήτανε ένα λαϊκό προσκύνημα. Είχανε κλείσει όλοι οι δρόμοι. Δηλαδή είχα μείνει άφωνος. Δεν περίμενα ότι τόσος κόσμος απλοϊκός αγαπούσε τον Στράτο. Ήταν τελικά ο μεγάλος λαϊκός τραγουδιστής», είχε πει ο Γιώργος Πολυχρονιάδης, που τραγουδούσε μαζί με τον Διονυσίου. Ο κόσμος αποχαιρέτισε τον αγαπημένο του λαϊκό τραγουδιστή, τραγουδώντας.

«Υπήρξε ένας μεγάλος, λαϊκός τραγουδιστής. Στάθηκε για τριάντα ολόκληρα χρόνια αγωνιστής του κλασικού και αυθεντικού λαϊκού τραγουδιού, που το υπερασπίσθηκε δυναμικά, σταθερά και με μεγάλη συνέπεια. Το κενό που αφήνει ο Στράτος Διονυσίου, αυτός ο ακούραστος εργάτης του λαϊκού τραγουδιού, είναι δυσαναπλήρωτο» είχε δηλώσει ο «αντίπαλός» του στο πάλκο Στέλιος Καζαντζίδης.

Πλάνα της κρατικής τηλεόρασης από την κηδεία του.

Μεγάλες του επιτυχίες:

Με πληροφορίες από sansimera.gr, mixanitouxronou.gr και wikipedia.

*Την επόμενη Κυριακή αφιέρωμα στη Μαρινέλλα.