Ρομπότ, ταχύτητα, ακρίβεια: Η νέα εποχή της Ενημέρωσης είναι εδώ

Ας ξεκινήσουμε με δύο -όχι και τόσο- ευχάριστα παραδείγματα: δύο σεισμούς. Με χρονολογική σειρά.

Σεισμός νούμερο ένα: πρώτες πρωινές ώρες της 17ης Μαρτίου 2014, 4.7 ρίχτερ, στο Λος Άντζελες των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Μέσα σε διάστημα τριών λεπτών, οι Los Angeles Times έχουν δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα τους ένα πλήρες, περιεκτικό κείμενο, που περιλαμβάνει κάθε τι που αφορά
την συγκεκριμένη είδηση, με κάθε ακρίβεια. Η ενημέρωση, όμως, στην περίπτωση μας, δεν έγινε μέσα από ανθρώπινη συμβολή- κάθε άλλο. Το κείμενο που διάβασαν οι κάτοικοι της περιοχής, που επιθυμούσαν να ενημερωθούν για το τι ακριβώς είχε συμβεί, δημιουργήθηκε χάριν στην ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα ενός συγκεκριμένου αλγορίθμου που χρησιμοποιεί η εφημερίδα τα τελευταία χρόνια.

Όταν ξύπνησε και ο ίδιος από τον σεισμό, εξομολογείται ο Ken Schwendke, δημοσιογράφος των Times και προγραμματιστής του Quakebot που χρησιμοποιούν, χρειάστηκε απλώς να επιλέξει την «Δημοσίευση» στο κείμενο που βρήκε να υπάρχει ήδη στον υπολογιστή του. Όπως προσθέτει, ωστόσο, ακόμη και η συμβολή του αυτή δεν είναι απαραίτητη: σε άλλες περιπτώσεις, το άρθρο απλώς δημοσιεύεται από μόνο του.

Σεισμός νούμερο δύο: 25 Απριλίου 2015, ύψους 7.9 ρίχτερ, Νεπάλ. Χιλιάδες άνθρωποι θα ανασυρθούν νεκροί στις ημέρες που ακολουθούν σε όλη την επικράτεια της χώρας αλλά και στην Ινδία, καταρρέει ο ιστορικός πύργος Νταράρα, χιονοστιβάδα στο Έβερεστ προκαλεί τον θάνατο δεκάδων ακόμη ανθρώπων. 15 ακόμη μετασεισμοί και νέοι σεισμοί, ακόμη και ύψους 7.3 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ.

Το Facebook προσφέρει, ήδη μέσα σε λίγη ώρα μετά τον πρώτο σεισμό, μια δυνατότητα στους ανθρώπους να γνωστοποιήσουν στους δικούς τους ανθρώπους, όπου κι αν βρίσκονται στον πλανήτη, πως είναι ασφαλείς. Τι άλλες δυνατότητες, άραγε, να έχει έτοιμες, που απλώς περιμένουν τη σειρά τους για το μέλλον; Παρά το γεγονός πως στη χώρα μας, και η συγκεκριμένη δυνατότητα αντιμετωπίστηκε με τη γνωστή ηλιθιότητα- με ανθρώπους στο κοινωνικό δίκτυο, ευρισκόμενους χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την περιοχή που έπληξαν οι δονήσεις, να μας ενημερώνουν πως είναι ασφαλείς και πίνουν τον καφέ τους- η υπηρεσία αυτή που προσέφερε το Facebook βοήθησε πραγματικά, σε πολλές περιπτώσεις.

Περισσότερο, όμως, πέραν της όποιας χρηστικής της αξίας, και μέσα από ημέρες μελανές, όπου χιλιάδες άνθρωποι έμειναν άστεγοι, σωματικά και ψυχικά τραυματισμένοι, με το μέλλον μάλλον δυσοίωνο να διαγράφεται, το Facebook κατάφερε για άλλη μια φορά να μας καταδείξει αυτό που είναι γεγονός: Η ενημέρωση και η επικοινωνία, όπως την ξέραμε, είναι παρελθόν. Λίγες εβδομάδες μετά, μάλιστα, με το λανσάρισμα της υπηρεσίας Instant Articles από το ίδιο κοινωνικό δίκτυο, παίρνουμε μια γεύση μονάχα των όσων θα βιώσουμε στα επόμενα χρόνια, στους κλάδους αυτούς.

Ταχύτητα, ακρίβεια, εξατομικευμένη ενημέρωση, μηδενισμός των αποστάσεων και του χρόνου- αυτό είναι το μέλλον, έτσι διαγράφεται. Ας δούμε γιατί.

Οι Los Angeles Times αξιοποιούν λογισμικό που δημιουργεί αυτοματοποιημένα ενημερωτικά κείμενα, σε μια ευρεία γκάμα θεμάτων, πέραν των μετεωρολογικών εξελίξεων- για παράδειγμα, στο αστυνομικό δελτίο. Δεν είναι οι μόνοι. Το περιοδικό Forbes, ήδη από καιρο, δημοσιεύει με τον ίδιο τρόπο άρθρα που έχουν παραχθεί αλγοριθμικά, όσον αφορά τους τομείς της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας. Στην εποχή που η Επιστήμη Δεδομένων κάνει πραγματική επάνασταση- με τον πρόεδρο Ομπάμα να έχει εξαγγείλει εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις, για τον τομέα, στα επόμενα χρόνια- το περιοδικό αξιοποιεί τον τεράστιο όγκο δεδομένων, πληροφοριών και αρχείου που διαθέτει, καθώς και τα προηγούμενα του δημοσιευμένα κείμενα. Όπως είναι λογικό, πρόκειται κυρίως για στοιχεία όσον αφορά μετοχές, οικονομικές εξελίξεις, στατιστικά στοιχεία.

Το αλγοριθμικό σύστημα που χρησιμοποιεί το περιοδικό ονομάζεται Quil και δημιουργός του είναι ο Larry Birnbaum, καθηγητής του πανεπιστημίου Northwestern στο Ilinois των Η.Π.Α, που για να λανσάρει το προϊόν του έχει δημιουργήσει την εταιρία Narrative Science. Ο ιδρυτής της εταιρίας- της οποίας λογισμικό χρησιμοποιούν και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διεθνώς- πραγματοποιεί μια σημαντική επισήμανση.

"Οι υπολογιστές ήξεραν πως να γράφουν από χρόνια", λέει. "Ο λόγος που δεν το έκαναν στο παρελθόν είναι πως δεν είχαν τι να πουν, καθώς δεν είχαν πρόσβαση σε ένα αρκετό σύνολο πληροφοριών". Προβλέπει, επίσης, πως "το 2025, το 90% των ειδήσεων που θα διαβάζουν οι άνθρωποι θα αποτελούν προϊόν υπολογιστών".

Μα καλά, θα αναρωτηθεί κανείς, δεν μπορούμε να διακρίνουμε την διαφορά, μεταξύ ενός άρθρου γραμμένου από άνθρωπο και ενός που έχει δημιουργήσει υπολογιστής;Όπως φαίνεται, όχι. Ο Christer Clerwall, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Karlstad στην Σουηδία, ζήτησε από 46 φοιτητές Μέσων και Επικοινωνίας να διαβάσουν δύο διαφορετικές περιγραφές παιχνιδιών χόκεϋ. Οι φοιτητές κατόρθωσαν, ίσως, να κάνουν κάποιες καίριες επισημάνσεις. Το άρθρο του υπολογιστή, για παράδειγμα, υποστήριξαν πως έδειχνε πιο ακριβές, στιβαρό, ουδέτερο. Το άρθρο του δημοσιογράφου παρουσίαζε μεγαλύτερο ενδιαφέρον, από αναγνωστικής απόψεως. Δεν κατάφεραν, ωστόσο, όλοι να κατατάξουν τα δύο άρθρα στη σωστή κατηγορία, όταν τους ζητήθηκε.
Από τους 27 φοιτητές που διάβασαν το τεχνητό κείμενο οι 10 νόμιζαν πως το είχε γράψει κάποιος δημοσιογράφος. Αντίστοιχα, από τους 18 που διάβασαν το κείμενο του δημοσιογράφου, οι 10 πίστεψαν πως ήταν προϊόν κάποιου λογισμικού.

Πιθανότατα, ούτε οι περίπου 6.5 εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον πλανήτη, που παίζουν μέσω Διαδικτύου στο εικονικό ποδόσφαιρο της Yahoo έχουν μπει στη διαδικασία να σκεφτούν εάν τα εξατομικευμένα ενημερωτικά δελτία που λαμβάνουν καθημερινά όσον αφορά τις επιδόσεις της ομάδας τους, έχουν γραφτεί από άνθρωπο ή κάποιον αλγόριθμο. Η USA Today, το έγκυρο Associated Press, το μεγαθήριο διεθνώς Comcast αξιοποιούν επίσης της δυνατότητες της αυτοματοποιημένης ενημέρωσης.

H εταιρία, της οποίας το λογισμικό χρησιμοποιούν, η Automated Insights την περασμένη χρονιά δημιούργησε για τους πελάτες της συνολικά 300 εκατομμύρια αυτοματοποιημένα κείμενα- ήτοι, 9.5 κείμενα το δευτερόλεπτο. Ούτε να ανοίξεις το αρχείο του Word- πόσω μάλλον να γράψεις και μία, έστω, λέξη- δεν προλαβαίνεις. Φέτος, μάλιστα, σκοπεύει να τριπλασιάσει τον αριθμό τους, ενώ υπάρχει η δυνατότητα τα άρθρα να διακρίνονται και από μία συγκεκριμένη οπτική, όσον αφορά τις πληροφορίες που φέρουν.

Παραδείγματος χάριν, στα πολλά άρθρα που γράφονται αυτόματα πλέον, όσον αφορά τα κολλεγιακά πρωταθλήματα ή τις μικρές κατηγορίες διαφόρων αθλημάτων, και που παλαιότερα δεν καλύπτονταν, ανάλογα τον εκάστοτε λήπτη της είδησης, διαμορφώνεται και η ίδια. Δηλαδή, αν η ομάδα σου έχει χάσει, το κείμενο που θα διαβάσεις θα έχει σκοπό και να σε "γλυκάνει", να απαλύνει τον πόνο της ήττας- την ίδια στιγμή, στον οπαδό της αντίπαλης ομάδας θα αποστέλλεται το αντίστοιχο κείμενο.

Μπορεί η βρετανική Guardian να αντιμετώπισε κάπως ανάλαφρα το θέμα, θέτοντας απλώς ως στόχο να φτιάξει ένα ανάλογο λογισμικό μέσα σε μία ημέρα, από περιέργεια, αλλά στην πάντα πρωτοπόρα Ιαπωνία έχει κατασκευαστεί ως και ρομπότ, εικονικό ομοίωμα ανθρώπου, που μπορεί να παρουσιάζει το βραδινό δελτίο ειδήσεων.

Χάνονται θέσεις εργασίας;

Αν και στο διάστημα που γράφονταν 300 κείμενα, πλέον στο Associated Press δημιουργούνται 4.400, ο Lou Ferrara, διευθυντής του πρακτορείου λέει πως απολύσεις δεν έχουν γίνει και δεν θα γίνουν. Αντιθέτως, αυτό που ισχύει είναι πως έχει δοθεί η δυνατότητα πλέον στους δημοσιογράφους να αφοσιωθούν στο ουσιαστικό κομμάτι της δουλειάς και με πιο δημιουργικά ζητήματα, από το να ξοδεύουν την ώρα τους αναλύοντας δεδομένα, μελετώντας, κ.ο.κ. Πρόκειται, λοιπόν, για μία διευκόλυνση. Το ίδιο εκφράζεται και από την μεριά των Los Angeles Times- οι απολύσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, λένε, στην εφημερίδα, δεν σχετίζονται με την έλευση του Quakebot.

Όπως παρουσιάζουν οι New York Times, από την άλλη, πελάτες της Narrative Science πληρώνουν περίπου 10 δολάρια για κάθε κείμενο των 500 λέξεων, το οποίο έχει δημιουργηθεί σε λίγα δευτερόλεπτα. Κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να ανταγωνιστεί μία τέτοια επίδοση. Επίσης, να προσθέσουμε, οι ρομπότ δημοσιογράφοι δεν αρρωσταίνουν, δεν απεργούν, δεν γνωρίζουν τι θα πει σαββατοκύριακο, δεν δικαιούναι επιδόματα, δεν χρειάζονται ένσημα. Και, κυρίως, ποτέ δεν θα διαμαρτυρηθούν για τις συνθήκες εργασίας τους.

Καθώς μάλιστα οι αλγόριθμοι που παράγουν τα κείμενα "ξέρουν πως να παρουσιάζουν μια ιδέα, πως να μην επαναλαμβάνονται", όπως χαρακτηριστικά λέει ο Kris Hammond, επιστημονικός υπεύθυνος στην εταιρία, δεν φαντάζει καθόλου απίθανο στο μέλλον να δούμε και άλλες, πιο δημιουργικές πτυχές, του δημοσιογραφικού επαγγέλματος να καλύπτονται αυτοματοποιημένα. Εξάλλου, ο Hammond, σε ερώτηση που του έγινε σχετικά με το αν πιστεύει πως υπάρχει πιθανότητα να πάρει το βραβείο Πούλιτζερ κάποιο ρομπότ δημοσιογράφος στα επόμενα 20 χρόνια, απάντησε σχετικά: "Μάλλον στα επόμενα 5".

"Οι άνθρωποι είναι εξαιρετικά πολύπλοκοι, αλλά είναι μηχανές", είπε. "Σε 20 χρόνια, δεν θα υπάρχει κάποιος τομέας στον οποίο η εταιρία μας να μην μπορεί να γράψει σχετικά".
Ο ισραηλινός ιστορικός και συγγραφέας Yuvai Harrari, από την πλευρά του, υποστηρίζει πως ενώ μέχρι και σήμερα υπήρχαν τομείς όπου ο άνθρωπος τα κατάφερνε καλύτερα από τις μηχανές, στην εποχή μας παρουσιάζεται ευρύτερα μία τομή στην πραγματικότητα αυτή. Γιατί, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, παίρνοντας αφορμή από τα αυτοκίνητα της Google, σκοπός ενό αυτοκινήτου είναι να πάει τον επιβάτη σε κάποιο σημείο, με ταχύτητα, ασφάλεια και χαμηλό κόστος. Αυτό είναι που έχει σημασία, όχι εάν κάποιος βρίσκεται πίσω από το τιμόνι και πως νιώθει.

"Τα αυτοκίνητα της Google", λέει, "σύντομα θα μπορούν να πραγματώσουν τον σκοπό τους, καλύτερα από κάθε άνθρωπο. Το ίδιο ισχύει και για άλλους τομείς: διδασκαλία, ιατρική,μηχανική". Και, φυσικά, για τη δημιουργία και μετάδοση ειδήσεων.
Αυτό που επιθυμούν από την πλευρά τους οι εταιρίες αυτές, που παράγουν προϊόντα αυξημένης τεχνητής νοημοσύνης, είναι, από την εποχή του "ένας υπολογιστής για όλους" που έχει πλέον παρέλθει, να θέσουν τις βάσεις για την εποχή της εξατομικευμένης ενημέρωσης. "Αντί για μία είδηση με ένα εκατομμύριο προβολές", λένε, "θα έχουμε ένα εκατομμύριο ειδήσεις, με μία προβολή". Δημοσιογραφία, ενημέρωση και επικοινωνία, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του αναγνώστη, ανάλογα με τις δικές του προσδοκίες και ανησυχίες. Εστίαση σε όσα μας ενδιαφέρουν, τείχος προστασίας από περιττές πληροφορίες.

Αυτό, μπορούμε να πούμε, πραγματοποιείται στο πλαίσιο των όσων καθιστά σαφή ο καθηγητής στο Τμήμας Γλώσσας και Επικοινωνίας του Πολυτεχνείο του Βερολίνου, στο Αλφαβητάρι του των Μέσων (εκδ. Σμίλη, μτφρ: Λευτέρης Αναγνώστου): "το κεντρικό πρόβλημα του σύγχρονου κόσμου, όπως μπορούμε να το συνοψίσουμε, είναι η διαχείριση του πιο σπάνιου από όλους τους πόρους: της προσοχής".

Το φαινόμενο, που έχει λάβει την ονομασία "διαχείριση της προσοχής" (attention management), προκύπτει από την πλήρη αναντιστοιχία του περιορισμένου χρόνου που διαθέτουμε, ανά ημέρα, και των απεριορίστων επιλογών που προσφέρονται. Πράγματι, την διαπίστωση μπορεί να κάνει κανείς από την καθημερινότητα του, ήδη. Όσο πιο πολλές επιλογές έχεις, τόσο πιο δύσκολο καθίσταται το να επιλέξεις μια εξ αυτών. 'Οσο πιο πολλές δυνατότητες προσφέρονται, τόσο πιο απίθανο το να καταλήξεις σε μία από αυτές με "κλειστά μάτια". Εξάλλου, επιλογή μιας εναλλακτικής σημαίνει απόρριψη μιας άλλης- πολλών άλλων, στην περίπτωση μας. Αυτό το μαθαίνουν τα παιδιά από την 3η Λυκείου στο ΑΟΘ, ως Κόστος Ευκαιρίας.

Στον κόσμο των Μέσων και της ενημέρωσης, σημειώνει ο Bolz, "επιλογή είναι μια κανονισμένη απώλεια πληροφοριών" και "απαιτεί δύναμη να λέει κανείς όχι στο δυνατό". Το γεγονός πως δεν μπορεί να διαθέσει κανείς- σε αυτήν την εποχή που τα πάντα ταχύτατα τρέχουν και διαρκώς ανακυκλώνονται- απεριόριστη προσοχή στις εναλλακτικές που προσφέρονται, αγγίζει, στην περίπτωση της δημοσιογραφίας, πομπό και δέκτη ισάξια.

Στην περίπτωση του θεατή, αναγνώστη ή ακροατή, σημαίνει πως μπορεί να διαθέσει ελάχιστο χρόνο για μια είδηση- η είδηση, άρα, θα πρέπει να του κεντρίσει το ενδιαφέρον, να τον κάνει να την ξεδιαλέξει μεταξύ των υπολοίπων. Να ξεχωρίσει, έναντι των άλλων, εν πάσει περιπτώσει, για κάποιον λόγο.

Στην περίπτωση του δημοσιογράφου τα πράγματα έχουν ως εξής: Αφενός, πρέπει να προσπαθήσει να αγκιστρώσει το ενδιαφέρον του θεατή, αναγνώστη και ακροατή, έναντι των άλλων Μέσων. Το πραγματικό προϊόν ενός Μέσου, άλλωστε, από πρακτική άποψη, λέει ο Bolz είναι το κοινό του: με βάση το σύνολο και τα χαρακτηριστικά αυτού διαπραγματεύεται με τις διαφημιστικές.

Αφετέρου, η εργασία του παραγωγού της είδησης χαρακτηρίζεται από τη δυσκολία όσον αφορά το που και πως θα διαθέσει και ο ίδιος την προσοχή του. Ο όγκος πληροφοριών και ειδήσεων που είναι διαθέσιμος είναι τεράστιος και ανανεώνεται κάθε στιγμή.
Ίσως, λοιπόν, στα επόμενα χρόνια να προκύψουν σημαντικές διευκολύνσεις, τόσο για την πλευρά των παραγωγών των ειδήσεων, όσο και εκείνω που τις καταναλώνουν. Η αξιοποίηση των τεχνολογικών επιτευγμάτων και καινοτομιών, προκειμένου να παράγεται με αρτιότερο τρόπο, με ακρίβεια και με ταχύτητα το περιεχόμενο μιας είδησης, είναι σίγουρα κάτι το θετικό, από το οποίο ωφελείται και ο λήπτης. Στον αντίποδα, όμως, στην εποχή μας που κάθε άλλη αξία ή αναγκαιότητα υποσκελίζεται από την οικονομική, φαντάζει σχεδόν απίθανο να μην επέλθουν ανακατατάξεις του αριθμού των ατόμων που εργάζονται στα Μέσα, όπως άλλωστε έχει γίνει ήδη προ πολλού, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη χώρα μας.

Όπως και να' χει, η υπερπροσφορά των ειδήσεων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και, φυσικά, θα εξαπλωθεί ευρύτερα στα αμέσως επόμενα, έχει αλλοτριώσει τον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο εμείς αντιμετωπίζουμε μια είδηση. Τίποτα δεν μας σοκάρει πλέον, αφού και σε τίποτα δεν έχουμε χρόνο πολύ για να διαθέσουμε. Η κάθε είδηση, μέσα σε λίγες ώρες έχει "παλιώσει". Κάποτε για να διηγηθούν ιστορίες και γεγονότα μαζεύονταν γύρω απ' την φωτιά, χρησιμοποιούσαν πάπυρους, γραφίδες, μελάνι, ραδιοκύματα. Στο φουτουριστικό "Fahrenheit" γίνονταν οι ίδιοι οι άνθρωποι ζωντανά βιβλία, γεμάτα εικόνες, οσμές και συναισθήματα. Σήμερα, οι πληροφορίες κόβουν βόλτες γύρω μας, πετούν στον αέρα, χάνονται, εξαφανίζονται.

Όπως γράφει ο Neil Postman:

Orwell φοβόταν εκείνους που θα μας απέκλειαν από την πληροφορία. Ο Huxley φοβόταν εκείνους που θα μας παρείχαν τόσες πολλές, που θα μας έριχναν στην παθητικότητα και τον εγωισμό".Μάλλον ο Huxley έπεσε μέσα και η ρομποτική δημοσιογραφία θα τον δικαιώσει τα επόμενα χρόνια.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.

Keywords
νέα, εποχη, ρομποτ, new york times, los angeles, usa today, associated press, new york, huffington post, σεισμος, times, Νεπάλ, facebook, science, yahoo, usa, today, press, ήτοι, guardian, ιαπωνια, york, επιδοματα, google, βασεις, ειδήσεις, σημαίνει, αοθ, orwell, feed, property, huffington, βιβλια, σταση εργασιας, κλειστα επαγγελματα, απεργια 1 μαρτιου, απεργια 2 μαρτιου, απεργια 9 μαρτιου, απεργια 10 μαρτιου, σεισμος ιαπωνια , απεργια 17 μαρτιου, αλλαγη ωρας, www.facebook.com, www.google.gr, αξια, απολυσεις στο δημοσιο, απεργια 1 δεκεμβριου, Καλή Χρονιά, φωτια, ομπαμα, ογα επιδοματα, αλλαγη ωρας 2013, αστυνομικο τμημα, αοθ, ήτοι, πολυτεχνειο, μια ημερα, το θεμα, αυτοκινητα, εικονες, εργασια, θεμα, ιατρικη, ινδια, ογκος, πλαισιο, σεισμοι, σουηδια, ωρα, guardian, times, usa, yahoo, αρθρα, αρθρο, ανθρωπος, απωλεια, αφορμη, εβδομαδες, βρισκεται, γεγονοτα, γεγονος, γευση, γινει, διαστημα, δυναμη, δυνατοτητα, δοθει, δικτυο, εβερεστ, εγινε, ειπε, υπαρχει, εμειναν, ενημερωση, ενσημα, επικοινωνια, εστιαση, εταιρια, εφημεριδα, ιδεα, ιδια, ιδιο, ηλιθιοτητα, υπηρεσια, υπηρχαν, υπολογιστες, ισχυει, μηχανες, θετικο, κειμενο, λογο, μακρια, μηδενισμος, ομαδα, παντα, ουσιαστικο, παιδια, ποδοσφαιρο, σιγουρα, σειρα, τομη, φυσικα, φορα, ωρες, ασφαλεια, associated press, huffington post, huffington, χωρα, ειδησης, η εφημεριδα, feed, κειμενα, κομματι, los angeles, μια φορα, νεκροι, new york times, new york, ογκο, orwell, ουδετερο, πληροφοριες, press, property, ριχτερ, science, σημαίνει, today, θεσεις, usa today, york
Τυχαία Θέματα