Μυστηριώδη σύμβολα σε βραχογραφίες ίσως να κρύβουν το μυστικό της δημιουργίας της γραφής

Εδώ και δεκαετίες αρχαιολόγοι μελετούν βραχογραφίες αλόγων, βισόνων και άλλων ζώων σε ευρωπαϊκά σπήλαια, που δημιουργήθηκαν από τους προϊστορικούς καλλιτέχνες της Εποχής των Παγετώνων πριν από πάνω από 10.000 χρόνια.

Ωστόσο λίγοι είναι αυτοί που ασχολούνται με τα γεωμετρικά σχήματα- σχέδια που συνοδεύουν συχνά τις βραχογραφίες- και οι περισσότεροι αρχαιολόγοι, αδυνατώντας να τα ερμηνεύσουν, τα θεωρούν απλές διακοσμήσεις. Αυτό δεν ισχύει για όλους: Όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα του National Geographic, η παλαιοανθρωπολόγος Ζενεβιέβ φον Πέτσινγκερ, διδακτορική φοιτήτρια του Πανεπιστημίου της Βικτώρια στον Καναδά και «National Geographic Emerging Explorer», πραγματοποίησε μια νέα μελέτη των σχημάτων αυτών. Σε επερχόμενο βιβλίο, ονόματι «Τα πρώτα σημάδια» (The First Signs), η φον Πέτσινγκερ επισημαίνει πως οι Ευρωπαίοι της Εποχής των Παγετώνων χρησιμοποιούσαν ένα «σετ» 32 συγκεκριμένων τύπων γεωμετρικών συμβόλων μέσα σε μια περίοδο 30.000 ετών, υποδεικνύοντας ότι χρησιμοποιούνταν για σκοπούς μετάδοσης πληροφορίας/ επικοινωνίας- ένα πρώιμο βήμα στη μακρά διαδρομή προς την ανάπτυξη της γραφής.

Η φον Πέτσινγκερ- παππούς της οποίας ήταν ένας από αυτούς που «έσπαζαν» τους κωδικούς των Ναζί στο Μπλέτσλεϊ Παρκ κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο- άρχισε τη συγκεκριμένη μελέτη πριν από περίπου μια δεκαετία, ξεκινώντας από σπήλαια με βραχογραφίες στη Γαλλία με σκοπό την εύρεση γεωμετρικών συμβόλων. Στη συνέχεια τα καταχώρησε ανά τύπο σε μια βάση δεδομένων και αναζήτησε μοτίβα. Αυτό που βρήκε την εξέπληξε: Η ίδια θεωρούσε πως οι καλλιτέχνες της Εποχής των Παγετώνων άρχιζαν με λίγα είδη συμβόλων και στη συνέχεια προσέθεταν περισσότερα με το πέρασμα του χρόνου, σε μια τάση προς τη μεγαλύτερη πολυπλοκότητα η οποία παρατηρήθηκε και στην ανάπτυξη των εργαλείων. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη στη Γαλλία: Η Καναδή επιστήμονας διαπίστωσε πως περίπου τα 3/4 των τύπων συμβόλων χρησιμοποιούνταν κατά μια περίοδο που διήρκεσε από 40.000 μέχρι 28.000 χρόνια πριν. Αυτή η πρώιμη πολυπλοκότητα δεν παρέπεμπε στην αρχή μιας παράδοσης- αντ'αυτού υποδείκνυε πως η προέλευση των συμβόλων βρισκόταν αλλού.

Η φον Πέτσινγκερ επέκτεινε τη μελέτη της σε όλη την Ευρώπη, μελετώντας αναφορές από 367 χώρους με βραχογραφίες, από την Ισπανία ως τα Ουράλια. Επιπρόσθετα, αναζητούσε αναφορές συμβόλων σε «φορητά» καλλιτεχνήματα, όπως περιδέραια κ.α. Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη με τον σύζυγό της, φωτογράφο Ντίλον φον Πέτσινγκερ, κατέγραψε σύμβολα σε 52 σπηλιές- και επιβεβαίωσε το προηγούμενο συμπέρασμα: Βρέθηκαν μόνο 32 τύποι συμβόλων σε χρήση σε ολόκληρη την ήπειρο κατά την Ανώτερη Παλαιολιθική Περίοδο. «Για να υπάρχει τέτοια συνέχεια μεταξύ των χώρων, συνειδητοποίησα πως οι αρχαίοι πρόγονοί μας έπρεπε να έχουν κάποιο “σύστημα”» γράφει η ίδια, εκτιμώντας ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι είχαν εφεύρει αυτά τα σύμβολα πολύ πριν φτάσουν στην Ευρώπη- πιθανώς ακόμα από την Αφρική.

Όσον αφορά στους σκοπούς τους, ευρήματα στο σπήλαιο της Λα Πασιέγκα υποδεικνύουν ότι ίσως να επρόκειτο για ένα πρώιμο σύστημα γραφής. Ωστόσο, η φον Πέτσινγκερ υπογραμμίζει πως ένα σύστημα γραφής είναι η συστηματική απεικόνιση της καθομιλουμένης γλώσσας: Κάθε ιδέα ή σκέψη που μπορεί να εκφραστεί μέσω ομιλίας μπορεί να γραφτεί, και οι καλλιτέχνες των σπηλαίων δεν είχαν επαρκή γεωμετρικά σύμβολα, ούτε τα συνδύαζαν σωστά, για να απεικονίσουν όλες τις λέξεις που θα μπορούσαν να υπάρχουν στην όποια γλώσσα τους.

Σε κάθε περίπτωση, η φον Πέτσινγκερ τονίζει ότι τα σύμβολα αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς φαίνονται να αποτελούσαν έναν τρόπο αποθήκευσης πληροφορίας εξωτερικά (όπως χάρτες, υπενθυμίσεις για τελετές/ διηγήσεις κ.α.)- μια μέθοδος επικοινωνίας η οποία αργότερα οδήγησε στη δημιουργία της γραφής.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.