Όλο το παρασκήνιο και οι καυτοί διάλογοι της οκταμερούς συνάντησης

Ρίσκο αλλά και προσωπική δέσμευση έναντι των δανειστών ανέλαβε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, λέγοντας ότι το επόμενο εικοσαήμερο θα προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευθεί η Ελλάδα, προκειμένου να αρχίσουν να μπαίνουν χρήματα στα ταμεία της χώρας. Με δεδομένο, μάλιστα, το σύντομο χρονικό διάστημα που έχει η κυβέρνηση στη διάθεσή της, ο πρωθυπουργός θα πρέπει να πάρει αύριο κιόλας αποφάσεις -ακόμα και επώδυνες- προκειμένου να μη χαθεί και αυτή η ευκαιρία και στις 7 Απριλίου να δοθεί η πρώτη δόση από τα 1,9 δισ. των τόκων των ελληνικών ομολόγων. Ακόμα, ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να αποδείξει με τις κινήσεις του ότι δεν ευθύνεται η κυβέρνηση για τη μη εφαρμογή της συμφωνίας της 20ής Φεβρουαρίου, αλλά οι εταίροι, που δεν είχαν την πολιτική βούληση για την επίλυση του θέματος, και οι τεχνοκράτες της Ευρώπης, που ήθελαν να επαναφέρουν το μνημόνιο - αν και οι εταίροι μας χθες επέρριψαν τις περισσότερες ευθύνες στον Γιάνη Βαρουφάκη, ζητώντας μάλιστα την απομάκρυνσή του.

ΑΝΑΣΑ

Η επταμερής συνάντηση των Βρυξελλών έδωσε στον Ελληνα πρωθυπουργό μια μεγάλη ανάσα και τον χρόνο που θέλει για να κάνει η κυβέρνησή του τα επόμενα βήματα. Μπορεί να μην πήρε το 100% από αυτά που είχε ζητήσει και κυρίως μια σαφή δέσμευση για ρευστότητα, πήρε ωστόσο μέσα από τις δηλώσεις των Ευρωπαίων συνομιλητών του την πρόθεση για χρηματοδότηση κάθε φορά που θα προχωράει μια μεταρρύθμιση. Το πρώτο απτό αποτέλεσμα για την ελληνική πλευρά ήρθε από τις χθεσινές δηλώσεις του Ζαν-Κλoντ Γιούνκερ, ο οποίος είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θα διαθέσει κονδύλια ύψους 2 δισ. ευρώ στην Ελλάδα προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανθρωπιστική κρίση, να επιστρέψει η οικονομία της χώρας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς και να καταπολεμηθεί η ανεργία, που μαστίζει κυρίως τη νεολαία. Παρ’ όλα αυτά, τη συγκεκριμένη στιγμή «το μαχαίρι και το πεπόνι» τα έχει ο κ. Τσίπρας. Αυτός είναι που θα πρέπει να κάνει μέσα στις επόμενες είκοσι ημέρες, μέχρι τις 15 Απριλίου, όλες τις κινήσεις που επιβάλλονται προκειμένου να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
«Θέλουμε να κάνουμε μεταρρυθμίσεις», είπε ο πρωθυπουργός στη συνάντηση, έχοντας απέναντί του την Αγκελα Μέρκελ, τον Φρανσουά Ολάντ, τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον Ούβε Κόρσπιους, τον Μάριο Ντράγκι και τον Γερούν Ντάισελμπλουμ. Ταυτόχρονα, όμως, τους υπενθύμισε ότι «χωρίς χρήματα δεν μπορούμε να προχωρήσουμε τίποτα. Οι υπουργοί μου καθημερινά ματώνουν προκειμένου να βρουν κάποια χρήματα για να μπορέσουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Θέλουμε χρόνο και χρήμα».

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Οι πληροφορίες λένε ότι η σαφήνεια με την οποία μίλησε ο Ελληνας πρωθυπουργός, ο οποίος τους παρουσίασε και έναν κατάλογο μεταρρυθμίσεων που η κυβέρνηση βάζει μπροστά τις επόμενες ώρες και οι οποίες ήταν κοστολογημένες και με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, έκανε ιδιαίτερα καλή εντύπωση στη Γερμανίδα καγκελάριο, αλλά και σε όλους τους παρευρισκομένους, οι οποίοι μέσω των εκπροσώπων τους χαρακτήρισαν τη συνάντηση σημαντική και θετική. Ως άμεσης προτεραιότητας μεταρρυθμίσεις ορίστηκαν το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, η βελτίωση του φορολογικού νομοσχέδιου με την παράλληλη αναβάθμιση των ελεγκτικών μηχανισμών για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η ηλεκτρονική κάρτα του πολίτη και η ρύθμιση της ανοιχτής πληγής των «κόκκινων» δανείων. «Το σημαντικό αυτής της συνάντησης είναι ότι μιλήσαμε όλοι με ειλικρίνεια και έξω από τα δόντια», φέρεται να είπε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. «Μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει αποτέλεσμα». Αλλωστε, τα όσα διημείφθησαν στη συνάντηση είναι αποκαλυπτικά. «Θα πρέπει να τρέξετε τις μεταρρυθμίσεις. Εχετε χάσει πολύ χρόνο με τις συζητήσεις», είπε η Γερμανίδα καγκελάριος. Ο κ. Τσίπρας, χωρίς να χάσει χρόνο, της απάντησε: «Μπορεί. Ομως, άλλα συμφωνήσαμε στις 20 Φεβρουαρίου και τελικά άλλα είδαμε να γίνονται από τα τεχνικά κλιμάκια. Εμείς εξ αρχής είχαμε ξεκαθαρίσει ότι δεν δεχόμαστε την προηγούμενη συμφωνία, ούτε το e-mail Χαρδούβελη, ούτε την πέμπτη αξιολόγηση. Τα τεχνικά κλιμάκια μας ζητούσαν στοιχεία με βάση την προηγούμενη κατάσταση».

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος παρενέβη σε αυτό το σημείο στη συζήτηση, ζήτησε από τον κ. Τσίπρα «τα κυβερνητικά στελέχη να είναι λιγότερο δηκτικά στους χαρακτηρισμούς τους για τους Ευρωπαίους αξιωματούχους και του είπε ότι οι τεχνοκράτες είχαν πολλά παράπονα από τον τρόπο που τους συμπεριφέρθηκε η ελληνική πλευρά». Και πάλι ο πρωθυπουργός υπήρξε άμεσος και σαφής στην απάντησή του: «Μπορεί να είναι και έτσι. Η ευθύνη όμως δεν είναι όλη δική μας». Ο κ. Γιούνκερ, επιπλέον, φέρεται να είπε στον πρωθυπουργό ότι «πρέπει να περάσετε γρήγορα από τη Βουλή τα θέματα που αφορούν την αγορά εργασίας και το συνταξιοδοτικό σας σύστημα». Ο Μάριο Ντράγκι, από την πλευρά του, ήταν ιδιαίτερα δηκτικός, λέγοντας πως «εμείς συνεισφέρουμε εκατομμύρια για τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος, αλλά δεν φταίμε που οι Ελληνες επιλέγουν να βγάζουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό».
Ο Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος ήταν και από τους πρωτεργάτες της πρωτοβουλίας για την επταμερή, προτίμησε να κρατήσει χαμηλούς τόνους και να αφήσει τον πρωθυπουργό να δώσει τις εξηγήσεις που ήθελε. Δίπλα του ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, φανερά ενοχλημένος από την πορεία που πήραν τα πράγματα και από το απρόσμενα καλό κλίμα που επικρατούσε, κοιτούσε διαρκώς το ρολόι του, μη πιστεύοντας ότι η κ. Μέρκελ καθόταν για τρεισήμισι ολόκληρες ώρες στο τραπέζι προκειμένου να βρει λύση για την Ελλάδα. Την ίδια ώρα στην συνέντευξη τύπου μετά την Σύνοδο Κορυφής ο κ. Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι το τραπεζικό σύστημα της χώρας παραμένει σταθερό και διευκρίνισε ότι οι κυβερνήσεις δεν πέφτουν με δημοσιεύματα, αφήνοντας αιχμές για σενάρια ανατροπής του.

Η ανθρωπιστική κρίση
και οι ιδιωτικοποιήσεις

Μετά τη θετική έκβαση των συζητήσεων στις Βρυξέλλες, το ενδιαφέρον της κυβέρνησης είναι στραμμένο στις συζητήσεις που θα γίνουν στο Βερολίνο μεθαύριο το βράδυ, αφού από αυτή τη συνάντηση θα εξαρτηθούν πολλά. Η αλήθεια είναι ότι η σχέση της Αγκελα Μέρκελ με τον Αλέξη Τσίπρα δεν ξεκίνησε σαν ξαφνικός έρωτας, όπως με τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, αλλά είχε θυμό και οργή. Είχε καχυποψία και πολλές εντάσεις. Τελικά, φαίνεται ότι όλα αυτά μπορούν να ξεπεραστούν και οι «εχθροί» να γίνουν φίλοι. Την τελευταία εβδομάδα, και οι δύο πλευρές δείχνουν να έχουν αφήσει στην άκρη τις ιδεοληψίες και όσα τους χωρίζουν και να έχουν ξεκινήσει να συζητούν σε μια βάση αλληλοσεβασμού και κατανόησης.
Η ατζέντα με τα θέματα που θα απασχολήσουν τις δύο πλευρές στο Βερολίνο είναι πολύ μεγάλη. Ωστόσο, οι πληροφορίες λένε ότι ο πρωθυπουργός αυτό που θα προτάξει στη συζήτηση είναι η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, καθώς και το θέμα της ρευστότητας. Στόχος του κ. Τσίπρα είναι να μπορέσει να αναδείξει την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, χωρίς χαρακτηρισμούς και υπαινιγμούς για την πολιτική που ακολουθήθηκε μέχρι σήμερα, ώστε η Γερμανίδα καγκελάριος να αισθανθεί ότι έχει απέναντί της έναν αξιόπιστο συνομιλητή με τον οποίο μπορεί να διαφωνεί, αλλά τον εμπιστεύεται γιατί εκτιμάει την κρίση του.
Το πρώτο και βασικότερο ζήτημα που απασχολεί τη γερμανική κυβέρνηση είναι οι ιδιωτικοποιήσεις, αφού και ανοικτά θέματα έχει και ενδιαφέρον για να αγοράσει και άλλα «φιλέτα» του Δημοσίου εμφανίζει. Οι πληροφορίες λένε, πάντως, ότι σε αυτό το θέμα ο Ελληνας πρωθυπουργός θα παρουσιάσει ένα νέο σχέδιο σύμπραξης του ελληνικού Δημοσίου με τις ενδιαφερόμενες πλευρές, ενώ θα κάνει άνοιγμα προς τη γερμανική κυβέρνηση, μιλώντας για νέα επενδυτικά σχέδια.
Με την κίνηση αυτή, ο κ. Τσίπρας στοχεύει κατ’ αρχήν να καθησυχάσει την κ. Μέρκελ, αφού μέχρι πρότινος η ελληνική κυβέρνηση εμφανιζόταν να αμφισβητεί τη συμφωνία που έχει γίνει ανάμεσα στο ελληνικό κράτος και τη μεγάλη ελληνογερμανική κοινοπραξία Fraport-Slentel για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας.
Οι πληροφορίες αυτές προκάλεσαν έντονο προβληματισμό στο Βερολίνο, αφού η ενδιαφερόμενη γερμανική εταιρεία, που έχει και τον έλεγχο της κοινοπραξίας, αντέδρασε έντονα. Για την ιστορία, να σημειώσουμε ότι από ελληνικής πλευράς συμμετέχει ο όμιλος Κοπελούζου, ενώ στον γερμανικό όμιλο Fraport, συμμετέχουν με πλειοψηφικά πακέτα το γερμανικό κρατίδιο της Εσσης και το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Εσσης, και ακολουθούν η αεροπορική εταιρεία Lufthansa, η αυστραλιανή επενδυτική εταιρεία Rare Infrastructure Limited και άλλοι μέτοχοι. Αρα, η Fraport, ειδικευμένη διεθνώς στη διαχείριση και την εκμετάλλευση αεροδρομίων, είναι εταιρεία συμφερόντων του γερμανικού Δημοσίου. Από την αρχή της κρίσης, η γερμανική κυβέρνηση έδειξε αυξημένο ενδιαφέρον για τις ελληνικές υποδομές, και ιδιαίτερα για τα αεροδρόμια, τα οποία εμπίπτουν στους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς της. Ακόμα, η γερμανική πλευρά έχει δείξει ενδιαφέρον να αναλάβει την ανασυγκρότηση των νοσοκομειακών υποδομών.

«Υπάρχει προσπάθεια
αποδόμησης Βαρουφάκη»

Ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο για τις σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας. Με δεδομένο ότι η γερμανική κυβέρνηση έχει ζητήσει δύο φορές την απομάκρυνση του υπουργού Οικονομικών από την κυβέρνηση και ότι ο κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν τον θέλει για συνομιλητή, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η κ. Αγκελα Μέρκελ θα θέσει το θέμα πιθανότατα με πιο κομψό τρόπο. Η έντονη κριτική που έχει κάνει στο παρελθόν ο κ. Βαρουφάκης στην πολιτική που ακολούθησε ο κ. Σόιμπλε στις χώρες που έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση, χαρακτηρίζοντάς τη αποτυχημένη, δεν ξεχνιέται εύκολα από τον σκληρό Γερμανό. Κάποιοι, μάλιστα, λένε ότι, παρά τη στήριξη που παρέχει ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, στον υπουργό του, η απουσία του κ. Βαρουφάκη από τη Σύνοδο Κορυφής ήταν ένα μήνυμα προς την άλλη πλευρά ότι τουλάχιστον σε αυτή τη φάση η Ελλάδα δεν θέλει να… εκνευρίσει τους συνομιλητές της. Μάλιστα ο κ. Τσίπρας σε ερώτηση των «Π» παραδέχθηκε ότι υπάρχει σχέδιο αποδόμησης του Ελληνα ΥΠ.ΟΙΚ., διευκρίνισε ωστόσο ότι τον στηρίζει απόλυτα.
Το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων, το οποίο έχει βάλει μετ’ επιτάσεως όλο το τελευταίο διάστημα ο κ. Τσίπρας, αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων. Η γερμανική πλευρά εμφανίζεται ιδιαίτερα ενοχλημένη και από τις δηλώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης, Νίκου Παρασκευόπουλου, ο οποίος είπε ότι είναι έτοιμος να υπογράψει την απόφαση για το Δίστομο, προχωρώντας με αυτό τον τρόπο σε κατασχέσεις της γερμανικής περιουσίας, και συγκεκριμένα του Γερμανικού Ινστιτούτου «Γκαίτε».
Η γερμανική πλευρά αναμένεται να θέσει και το θέμα της Siemens, αφού ήδη οι πιέσεις που δέχεται η καγκελαρία από τους εκπροσώπους του γερμανικού κολοσσού να μην ξανανοίξει η υπόθεση είναι ισχυρές. Ο πρωθυπουργός σε αυτό το θέμα είναι μάλλον εγκλωβισμένος, αφού το ζήτημα Siemens αποτελεί ταμπού για την εσωκομματική αντιπολίτευση. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, άλλωστε, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, μιλώντας για το χρέος στη Βουλή, έθεσε το θέμα, ενώ στη διαμάχη που είχε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη υπενθύμισε τις μίζες που έδινε η εταιρεία προκειμένου να προωθήσει τα συμφέροντά της.
Πληροφορίες αναφέρουν ακόμα ότι η καγκελαρία είναι ενοχλημένη και από τις δηλώσεις του υπουργού Αμυνας, Πάνου Καμμένου, σχετικά με το σπάσιμο της συνθήκης Σένγκεν και την αθρόα είσοδο μεταναστών -τζιχαντιστών- σε όλα τα κράτη της Ευρώπης. Η αναφορά του κ. Καμμένου θεωρήθηκε ως ευθεία απειλή σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, και ιδιαίτερα τη Γερμανία, που έχει και τα περισσότερα ανοικτά θέματα με την Ελλάδα. Στη γενικότερη συζήτηση που θα κάνει ο Ελληνας πρωθυπουργός αναμένεται να αντιμετωπίσει και τις ενστάσεις της κ. Μέρκελ για το γεωπολιτικό άνοιγμα της Ελλάδας σε Ρωσία, Κίνα, Αμερική και Βραζιλία. Από τους εταίρους δεν πέρασε, άλλωστε, απαρατήρητο το γεγονός ότι στην έκδοση των εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου συμμετείχαν και βραζιλιάνικα κεφάλαια, ενώ οι επικείμενες επισκέψεις Τσίπρα στη Μόσχα και του Γιάννη Δραγασάκη στην Κίνα έχουν ενοχλήσει ιδιαίτερα τους εταίρους μας στην Ε.Ε. και πολύ περισσότερο τη Γερμανία, που αντιλαμβάνεται ότι ο κ. Τσίπρας δεν διστάζει να ανοίξει το γεωπολιτικό παιχνίδι.

Οι νουθεσίες
του… θείου

Για την ιστορία, να πούμε ότι την πρόταση για αυτή τη συνάντηση την έκανε ο κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, όταν είδε τον κ. Αλέξη Τσίπρα πριν από δέκα μέρες στις Βρυξέλλες. Εκεί, στα σαράντα πέντε λεπτά που κράτησε το τετ-α-τετ των δύο ανδρών, ο πρόεδρος της Κομισιόν έδωσε στον Ελληνα πρωθυπουργό έναν κατάλογο με δέκα σημεία καλής… συμπεριφοράς. Μέσα σε αυτόν υπήρχε και η επισήμανση ότι καλό θα ήταν να γίνει μια συνάντηση σε επίπεδο πολιτικών προσώπων, και δη μεταξύ της κ. Μέρκελ και του κ. Ολάντ, προκειμένου να δοθεί το πολιτικό στίγμα για επίλυση του προβλήματος. Οι νουθεσίες του… θείου Γιούνκερ, όπως τον αποκαλούν χαϊδευτικά μέλη της κυβέρνησης, έπιασαν τόπο. Με τον πλέον επίσημο και ευρωπαϊκό τρόπο, οι προσκλήσεις έγιναν προς όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές.
Οταν, μάλιστα, τη Δευτέρα η Γερμανίδα καγκελάριος τηλεφώνησε στον κ. Τσίπρα για να τον προσκαλέσει στο Βερολίνο, ο πρωθυπουργός βρήκε την ευκαιρία να επιβεβαιώσει την πρόθεσή της να πάρει μέρος σε αυτή την άτυπη Σύνοδο Κορυφής. «Εχουμε πολλά να πούμε και νομίζω ότι είναι καλύτερα να συζητάμε οι δυο μας, παρά να συζητάνε οι άλλοι για εμάς» είπε η κ. Μέρκελ στον πρωθυπουργό, όταν του τηλεφώνησε. «Φυσικά. Αλλωστε, εμείς στην Ελλάδα λέμε ότι οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους», της απάντησε ο πρωθυπουργός, ο οποίος βρήκε την ευκαιρία να της υπενθυμίσει και τη συνάντηση μετά τη Σύνοδο Κορυφής. «Θα τα πούμε την ερχόμενη Δευτέρα. Παρ’ όλα αυτά, όπως ήδη ξέρετε, μάλλον θα τα πούμε και μετά τη Σύνοδο Κορυφής. Φαντάζομαι ότι δεν έχετε αντίρρηση για αυτή τη συνάντηση», της είπε και αυτή με τη σειρά ανταποκρίθηκε θετικά, λέγοντάς του: «Καμία αντίρρηση. Από ό,τι φαίνεται, θα έχουμε την ευκαιρία να τα πούμε αρκετές φορές αυτές τις μέρες».