Ποιους κλάδους πλήττει περισσότερο το τσουνάμι των φόρων

Του Δημήτρη Μαρκόπουλου

Στο κόκκινο το σύνολο της αγοράς: μαύρα μαντάτα για τους κλάδους τροφίμων, ποτών, σταθερής τηλεφωνίας, οικιακού εξοπλισμού, εστίασης, ενοικίασης αυτοκινήτων, τουρισμού, σε κίνδυνο τα πρατήρια καυσίμων, η συνδρομητική τηλεόραση και η καπνική αγορά

Σε πρωτοφανές τσουνάμι που στο διάβα του συμπαρασύρει το σύνολο της αγοράς και τους πλέον ζωτικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας εξελίσσονται τα μέτρα που η κυβέρνηση ψήφισε την περασμένη Κυριακή.

Σε μια περίοδο όπου η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, όπως έχουμε παρουσιάσει εδώ και 15 ημέρες, φοβάται για

εκατόμβη εργασιακών θυμάτων και για απώλειες 55.000 θέσεων εργασίας, φαίνεται ότι το νέο φορολογικό πλαίσιο οδηγεί σε περαιτέρω κλιμάκωση των δεικτών ανεργίας και σε ενδεχόμενο ξεπέρασμα ακόμα και των 100.000 νέων ανέργων. Κι αυτό διότι, εκτός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που νομοτελειακά θα οδηγηθούν εκτός αγοράς και με βάση την πρόσφατη έκθεση της ΓΣΕΒΕΕ, φαίνεται ότι θα υπάρξουν 31.000 λουκέτα επιχειρήσεων, διαφαίνεται ένα μεγάλο κύμα πίεσης προς την κατανάλωση που θα μεταφραστεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις ελληνικών βιομηχανιών, σε περαιτέρω απώλειες θέσεων εργασίας. Από τους μεγάλους λοιπόν ηττημένους των σκληρών μέτρων είναι η βιομηχανία τροφίμων και ποτών. Οι ανατιμήσεις που έρχονται από την επόμενη Τετάρτη, οπότε και ξεκινά η εφαρμογή των νέων δεδομένων στην αγορά, αναμένεται να οδηγήσουν σε εκτόξευση των τιμών η οποία, όσο κι αν τα σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα λιανικής τροφίμων προσπαθήσουν να την απορροφήσουν, θα επιβαρύνει τελικά τον Ελληνα καταναλωτή.

ΝΕΟ ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΛΟΣ
Η σταθερή τηλεφωνία στην πρέσα

Από τις αγορές που επίσης πλήττονται καίρια είναι αυτή της σταθερής τηλεφωνίας. Ηδη οι διοικήσεις των μεγάλων παικτών, δηλαδή οι κύριοι Μιχάλης Τσαμάζ του ΟΤΕ, Νάσος Ζαρκαλής της Wind Hellas, Χάρης Μπρουμίδης, διευθύνων σύμβουλος της Vodafone, Πάνος Παπαδόπουλος της Forthnet και Γιάννης Κουλίας της Cyta, μελετούν τρόπους αντίδρασης στο νέο ειδικό τέλος στη σταθερή τηλεφωνία που φτάνει στο 5% του λογαριασμού, δηλαδή σε κόστος άνω των 2 ευρώ ανά μήνα. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτό το ειδικό τέλος για τους λογαριασμούς σταθερής τηλεφωνίας και Internet θα επιβληθεί ένα εξάμηνο νωρίτερα, από την 1η Ιανουαρίου, αντί της 1ης Ιουλίου 2017. Και όλα τα παραπάνω ενώ δραματική ήταν η μείωση του αριθμού των εργαζομένων στις μεγάλες τηλεπικοινωνιακές επιχειρήσεις τα τελευταία 6 χρόνια, καθώς χιλιάδες αποχώρησαν είτε μέσω απολύσεων, είτε μέσω προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), το 2008 σε εταιρείες κινητής και σταθερής απασχολούνταν 21.391 εργαζόμενοι, ενώ στο τέλος του 2014 μόλις 14.1001, ήτοι είχαμε μείωση 35% περίπου. Οι νέες ρυθμίσεις της κυβέρνησης λοιπόν ανοίγουν συζήτηση, αν και οι περισσότερες διοικήσεις των παραπάνω ομίλων επιλέγουν προς το παρόν άλλους δρόμους και τρόπους περικοπών και αντίδρασης στη λαίλαπα που ήρθε. Σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, με άλλη τροπολογία καταργείται και η απαλλαγή από τον ΕΦΚ φυσικού αερίου για τις βιομηχανίες και τις βιοτεχνίες - και μάλιστα αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου. Πρόκειται για σημαντικό πλήγμα που θα δυσκολέψει κυρίως τις μικρές και μεσαίες μονάδες δημιουργώντας όρους ασφυξίας.

Η ζυθοποιία σε πίεση

Ηδη η αγορά μπίρας μετράει τις μεγαλύτερες ζημίες, με βιομηχανίες που απασχολούν πολύ μεγάλο εργασιακό πληθυσμό να βλέπουν τις πρώτες συνέπειες. Μάλιστα, η ζυθοποιία αποτελεί τον κατ' εξοχήν λαβωμένο κλάδο, καθώς έρχεται το καλοκαίρι και όλοι γνωρίζουν την εποχικότητα που υπάρχει. Ηδη τόσο ο διευθύνων σύμβουλος της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας Ζωούλλης Μηνά όσο και ο κ. Γιάννης Χήτος της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας, ως παίκτες-κλειδιά, μελετούν τρόπους είτε απορρόφησης του κόστους είτε αυξήσεων με μέτρο του τελικού προϊόντος ώστε να μην πληγεί ο καταναλωτής. Βέβαια στα πρόσθετα προβλήματα του συγκεκριμένου κλάδου έρχονται να προστεθούν και άλλα. Πρώτον, η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, δεύτερον η αύξηση του φόρου στην μπίρα που κρίνεται καταστροφική διότι ήταν ήδη πολύ υψηλή και, τρίτον, η άνοδος του κόστους μεταφοράς από τα δίκτυα διανομών, που μόνο αμελητέα δεν είναι. Σαν κερασάκι στην τούρτα, με τροπολογίες της τελευταίας στιγμής, η κυβέρνηση έφερε νωρίτερα τον διπλασιασμό του φόρου στην μπίρα. Συγκεκριμένα, θα επιβληθεί άμεσα από 1ης Ιουνίου, αντί του 2018 όπως προβλεπόταν αρχικά. Κύκλοι της αγοράς αναφέρονται σε μια συνθήκη η οποία πλέον οδηγεί ξεκάθαρα σε σκέψεις μείωσης ακόμα και προσωπικού από τους μεγάλους αλλά και μικρότερους ομίλους σε περίπτωση που το καλοκαίρι δεν έχει θετικό τουριστικό αποτύπωμα. Καμία εταιρεία δεν θέλει να κάνει κάτι τέτοιο αυτή τη στιγμή, όμως η αγορά και η πορεία της θα δείξουν την τάση.

Ο τουρισμός έπαιξε κι έχασε

Ο τουρισμός, από τον οποίο εξαρτάται η ζυθοποιία, έχει και αυτός προβλήματα. Οσο και αν ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Ανδρέας Ανδρεάδης επιχείρησε να στηρίξει την κυβέρνηση τον περασμένο Μάρτιο βάζοντας πλάτη στην αύξηση των εργοδοτικών εισφορών, τελικά δεν φαίνεται να καλόπιασε τον πρωθυπουργό, ο οποίος αποφάσισε την επιβολή φόρου διανυκτέρευσης έστω και αν τον μετέθεσε για το 2018. Το γεγονός λοιπόν ότι τόσο αυτή όσο και την επόμενη σεζόν είναι οι τελευταίες με το παλιό καθεστώς δημιουργούν προϋποθέσεις κερδοσκοπίας στην αγορά εις βάρος των εγχώριων κυρίως τουριστών. Ταυτόχρονα, ο φόβος για το πολύ δύσκολο φορολογικά φθινόπωρο που έρχεται λογικό είναι να συγκρατεί τις κρατήσεις Ελλήνων σε ξενοδοχεία της περιφέρειας, παράλληλα με το αυξημένο κόστος μεταφορών προς αυτά, λόγω της αύξησης των τιμών στα καύσιμα που θα συμπαρασύρουν μια σειρά άλλων υπηρεσιών.

Ο πικρός καφές των πολυεθνικών

Από τους πολυεθνικούς, επίσης, ομίλους που μετρούν ζημίες είναι και μεγάλες πολυεθνικές με έμφαση στην αγορά καφέ όπως οι Nestle, Sara Lee, Λουμίδης και άλλες. Η ζημία όμως λόγω της αύξησης στον ειδικό φόρο που μεταφράζεται σε επιβαρύνσεις 2 ευρώ ανά κιλό στον ακατέργαστο καφέ, 3 ευρώ στον καβουρντισμένο και 4 ευρώ ανά κιλό στον στιγμιαίο με τις συνολικές αυξήσεις να αγγίζουν το 20% χωρίς τον ΦΠΑ επιβαρύνει και το λιανεμπόριο. Αλυσίδες που έκαναν την έκπληξη, όπως Mikel, Coffee Island και άλλες, πλέον βρίσκονται μπροστά σε μια δυσάρεστη πραγματικότητα. Κι ας μην ξεχνάμε ότι τα μικρά ή μεγαλύτερα καφέ έχουν αποτελέσει μια μεγάλη όαση απασχόλησης ή πρόσβασης στην επιχειρηματικότητα για χιλιάδες Ελληνες στα χρόνια της κρίσης. Ανάλογα πλήγματα υπάρχουν και για την αγορά ενοικίασης αυτοκινήτων, που λόγω αυξημένου τουριστικού ρεύματος βρίσκεται σε ακμή και την οποία θα πλήξει ο φόρος για όσους εργαζόμενους εταίρους ή μετόχους κάνουν χρήση αυτοκινήτου που τους παραχωρούν οι επιχειρήσεις. Αλλες αγορές που επίσης θίγονται είναι αυτές των ζυμαρικών, με σημαντικές επιχειρήσεις όπως η Barilla, των αλλαντικών, τα οποία ήδη δοκιμάζονται με πρώτη την εταιρεία ΝΙΚΑΣ, η σοκολατοβιομηχανία Παυλίδη, που έχει σημαία την ΙΟΝ και μετά τον θάνατο του Γιάννη Κωτσιόπουλου ψάχνει τη νέα της εποχή, η παγωτοβιομηχανία με τις Unilever Algida, Κρι Κρι και άλλες εταιρείες να μετρούν πληγές, η ένδυση και υπόδηση και φυσικά η άμεσα θιγόμενη εστίαση, που θα υποστεί μεγάλες συνέπειες.

Βγάζουν... καπνούς

Από τις βιομηχανίες με τις βαρύτερες απώλειες είναι και η καπνική. Δεν φτάνει ότι η κυβέρνηση δεν έχει κάνει τίποτα για την πάταξη των λαθραίων τσιγάρων, η αύξηση κατά μισό τουλάχιστον ευρώ το πακέτο που έρχεται οδηγεί σε έκρηξη. Μεγάλοι πολυεθνικοί όμιλοι που έχουν επενδύσει σημαντικά κεφάλαια στη χώρα μας όπως η Philip Morris, η JT International και η British American Tobacco, λογικό είναι να δυσανασχετούν καθώς παρά τις πρωθυπουργικές διαβεβαιώσεις οι συνθήκες δραστηριοποίησής τους στην Ελλάδα δυσχεραίνουν. Να θυμίσουμε πως σε ένα από τα ελάχιστα ραντεβού με εκπροσώπους πολυεθνικών εταιρειών στο Μέγαρο Μαξίμου ο κ. Αλέξης Τσίπρας είχε τάξει βοήθεια στην υπό τον διευθύνοντα σύμβουλο Ευρώπης Ανδρέα Καλαντζόπουλο και τον Ελληνα CEO Χρήστο Χαρπαντίδη Philip Morris International Παπαστράτος με τους τελευταίους να έχουν ανακοινώσει μάλιστα αγορά του 1/3 του συνόλου των ελληνικών καπνών. Ο νέος φόρος διαψεύδει πλέον τις προσδοκίες και λογικό είναι να φέρνει γκρίνιες. Αντίστοιχα και ο κ. Τζιανπιέρο Πατσανέζε, διευθύνων σύμβουλος της British American Tobacco, της εταιρείας που πληρώνει φόρους 3,2 δισ. ευρώ, θα επενδύσει 100 εκατ. ευρώ την επόμενη τριετία και πριν από λίγο καιρό έκλεισε συμφωνία χρησιμοποίησης του Πειραιά ως διαμετακομιστικού κέντρου για εμπορεύματα 3,1 δισ. τσιγάρων, οπωσδήποτε νιώθει άβολα με τις νέες συνθήκες.

Κωνσταντίνος Μίχαλος
Πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος
«Θα αυξηθεί η φοροδιαφυγή»
«Πολύ φοβάμαι πως με το νέο πακέτο μέτρων θα αυξηθεί η φοροδιαφυγή, η οποία ούτως ή άλλως αποτελούσε πρόβλημα για την ελληνική οικονομία. Πολύ περισσότερο φοβάμαι ότι αυτό το φαινόμενο θα γίνει πιο αισθητό στα νησιά εντός του καλοκαιριού το επόμενο κρίσιμο τρίμηνο. Παρά ταύτα, πιστεύω ότι αυτό που χρειάζεται η οικονομία είναι να μη μεμψιμοιρούμε. Αφού πλέον κατατέθηκε το νέο φορολογικό πλαίσιο είναι νόμος του κράτους. Δεν ωφελεί να κλαίμε. Πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά και να δούμε πώς θα προωθηθούν τα ώριμα επενδυτικά έργα. Χρειάζεται λοιπόν μια ποιοτική στροφή 180 μοιρών με προώθηση της ανάπτυξης. Θέλω να πιστεύω πως αυτή την τελευταία στιγμή θα αλλάξουν μυαλά και διαθέσεις και η οικονομία θα τρέξει. Διαφορετικά προβλέπω άσχημες εξελίξεις και αδιέξοδα».

Μιχάλης Κιούσης
Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών Ελλάδος
«Περιμένουμε 500 νέα λουκέτα»
«Το ευτύχημα, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, είναι ότι ο νέος φόρος επιβάλλεται από 1/1/2017. Μετά όμως αρχίζουν πολύ μεγάλα προβλήματα για τον κλάδο μας. Από τις τρεις αυξήσεις Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης που υπήρξαν από το 2009 και μετά, παρακολουθούμε την ταυτόχρονη ραγδαία πτώση της κατανάλωσης. Για να καταλάβετε, από 7.500 πρατήρια το 2009 σήμερα έχουμε φθάσει τα 5.000. Περιμένουμε δηλαδή 500 λουκέτα πρατηρίων από τον νέο φόρο, ενώ δεν πρέπει να λησμονούμε ότι βιώνουμε την έβδομη πλέον χρονιά μείωσης των πωλήσεών μας».