«Παραθυράκια» για αλλαγές και εκπλήξεις στο Κοινωνικό Μέρισμα

του Κωστή Πλάντζου

Με την παραδοχή ότι «η υπέρβαση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα» και «η προοδευτική επιστροφή σε συνθήκες οικονομικής σταθερότητας» ήταν τελικά απαραίτητες προϋποθέσεις, γιατί «δημιουργούν τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο, προκειμένου να διανεμηθεί στοχευμένα κοινωνικό μέρισμα για το έτος 2017 στα οικονομικά ασθενέστερα νοικοκυριά» (όπως τονίζεται στο προοίμιο της αιτιολογικής έκθεσης που συνοδεύει το σχετικό νομοσχέδιο που κατέθεσε χθες βράδυ) η κυβέρνηση επιχειρεί να επουλώσει πληγές που άνοιξε η οικονομική πολιτική της, αλλά και να διαγράψει

ενδεχομένως από την μνήμη ότι μόνον το 2015 δεν δόθηκε κανένα μέρισμα, καθώς και τα «βαριά λόγια» που το 2014 εκτόξευε ο κύριος Αλέξης Τσίπρας για το 500ευρω της κυβέρνησης Σαμαρά, όπως ότι επρόκειτο για «πράξη ντροπής, πράξη καταισχύνης, πράξη ταπείνωσης του κάθε πολίτη αυτής της χώρας», ότι «του πετούν κάποια ψίχουλα για να τον εξαγοράσουν» και πως «αν αυτό δεν είναι ο απόλυτος πολιτικός ξεπεσμός, τότε οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους. Πρόκειται για πράξη βαθιά ταπεινωτική, ανήθικη, που μαρτυρά φόβο μπροστά στην κάλπη που έρχεται, που δείχνει πόσο περιφρονούν τον λαό και πόσο υποτιμούν την αξιοπρέπεια και την οργή του».

Σε αντίθεση με όσα λέγονταν τότε, το χθεσινό νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί αύριο στη Βουλή, προβλέπει ότι:

1. μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα διανεμηθεί κατά το έτος 2017 προς στήριξη των οικονομικά αδύναμων προσώπων και ευάλωτων νοικοκυριών, για την εφάπαξ καταβολή παροχής κοινωνικού χαρακτήρα με τη μορφή διανομής κοινωνικού μερίσματος

2. το κοινωνικό μέρισμα είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο, δεν υπόκειται σε κρατήσεις, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη. Επιπλέον, για να μην επαναληφθεί και φέτος να χάνουν επιδόματα ή την φοροαπαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ οι δικαιούχοι, την φορά αυτή διευκρινίζεται ότι το ποσόν του βοηθήματος «δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή άλλης παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα».

3. Το νομοσχέδιο δεν καθορίζει πώς θα διανεμηθούν τα 720 εκατομμύρια. Εξουσιοδοτούνται οι Υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης να προσδιορίσουν με αποφάσεις που θα εκδώσουν, τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις για την καταβολή του κοινωνικού μερίσματος.

4. Εφόσον το επιτρέπουν οι δημοσιονομικές συνθήκες κατά το χρόνο έκδοσης της κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης το καταβαλλόμενο ποσό μπορεί και να αυξηθεί. Αυτό μπορεί να σημαίνει και ότι θα χρειαστούν και αρκετές μέρες ακόμη για να αποσαφηνισθούν οι όροι και οι δικαιούχοι, προκειμένου να σταθμιστούν περαιτέρω ως τότε «οι δημοσιονομικές συνθήκες» και τα τελικά ποσά.

5. Οι δικαιούχοι θα επιλεγούν -όπως όλα δείχνουν- από τις ίδιες τις υπηρεσίες χωρίς αίτηση, αφού προβλέπεται ότι η ΗΔΙΚΑ θα αποκτήσει πρόσβαση σε απόρρητα προσωπικά δεδομένα και στοιχεία ή πληροφορίες φορολογούμενων «για τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος». Επίσης θα προβλεφθεί και η διαδικασία ελέγχου των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων για τη χορήγησή του ανά κατηγορία δικαιούχων.

6. Έως 315 εκατ. ευρώ επιστρέφονται –άτοκα- με τις συντάξεις Δεκεμβρίου, ποσά που παρακρατήθηκαν από τους συνταξιούχους «υπέρ υγειονομικής περίθαλψης» κατά το διάστημα από 1.1.2012 έως 30.6.2016, κατά το μέρος που επεβλήθησαν στις μικτές και όχι στις καθαρές αποδοχές μετά τις μειώσεις που υπέστησαν (κυρίως οι συνταξιούχοι άνω των 1.500 ευρώ που σήμερα λαμβάνουν έως 1.000 ή 1.100 ευρώ καθαρά). Στην συνοδευτική ειδική έκθεση που συνυπογράφουν, οι υπουργοί Οικονομικών κύριοι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κυρία Έφη Αχτσιόγλου υποστηρίζουν πως η δαπάνη αυτή «δεν θα υπερβεί τα 315 εκατ. ευρώ». Πουθενά δεν αναφέρεται ότι η απόφαση προήλθε από δικαστικές αποφάσεις που κέρδισαν πέρυσι οι συνταξιούχοι.

7. Το κόστος για την παροχή Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, στον τομέα του ηλεκτρικού ρεύματος, μπορεί να καλύπτεται μερικώς ή ολικώς από το Κράτος, με απόφαση του υπουργού Οικονομικών. Πουθενά δεν αναφέρεται στο νομοσχέδιο τι ποσό θα δοθεί. Η συνοδευτική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου μόνον λέει ότι «εκτιμάται» σε 360 εκατ. ευρώ για φέτος, και 40-85 εκ. ευρώ από το 2018 ως το 2022. Ωστόσο η Αιτιολογική Έκθεση και η Έκθεση Συνεπειών φαίνεται να «μπλέκουν» τις ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας και όχι ... Υποχρεώσεις Κοινής Ωφέλειας όπως αναφέρεται εκεί) με το ΚΟΤ (Κοινωνικό Οικονομικό Τιμολόγιο), αφού ο νόμος φαίνεται πως αφορά μόνον στην σύνδεση ρεύματος στα νησιά και όχι την τιμολόγηση των οικονομικά αδύναμων νοικοκυριών, όπως αναφέρεται στις εκθέσεις αυτές.
​