Ο άγνωστος πόλεμος για τη ρύθμιση του χρέους

Η ελάφρυνση του χρέους βρίσκεται ήδη στην ατζέντα των συζητήσεων της κυβέρνησης με τους δανειστές, αλλά το ζητούμενο είναι η συμφωνία για το μείγμα και το εύρος των παρεμβάσεων.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί προωθούν πλατφόρμα αναδιάρθρωσης του χρέους που να διασφαλίζει τη βιωσιμότητά του αλλά και να μην έχει υψηλό κόστος και να μη χρειάζεται να περάσει από τα κοινοβούλια, ενώ το ΔΝΤ επιμένει σε δραστικές παρεμβάσεις υποστηρίζοντας ότι σε

διαφορετική περίπτωση θα απαιτηθούν επιπλέον μέτρα έως 9 δισ. ευρώ για τη διασφάλιση του πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018.

Η αντιπαράθεση μεταξύ Ευρωπαίων και Ταμείου δημιουργεί, σύμφωνα με το "Εθνος", μία ακόμα δύσκολη εξίσωση για την κυβέρνηση, που ο στρατηγικός της στόχος είναι να επιτύχει καθαρή και αποτελεσματική ρύθμιση για το χρέος η οποία θα αναβαθμίσει την εικόνα της χώρας στους διεθνείς οίκους αξιολόγησης και τους ξένους επενδυτές και θα ανοίξει τον δρόμο για δανεισμό από τις αγορές.

Ο στόχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους δεν αλλάζει, παραμένει σταθερός, καθώς συνεχίζει να πιστεύει ότι με τα σημερινά δεδομένα η βιωσιμότητα δεν επιβεβαιώνεται.

Προϋπόθεση

Με βάση την παραδοχή αυτή, ο διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Πολ Τόμσεν και η επικεφαλής της Αποστολής Ντέλια Βελκουλέσκου δεν διανοούνται να παρουσιαστούν ενώπιον του ΔΣ του ΔΝΤ και να ζητήσουν την ανάμειξή του σε τεχνικό και χρηματοδοτικό επίπεδο στο νέο πρόγραμμα.

Παρά το γεγονός ότι μερικοί Ευρωπαίοι υποστηρίζουν πως το Ταμείο οχυρώνεται σε αυτήν τη θέση για να καλύψει λάθη του παρελθόντος, εντούτοις η επιμονή για την ελάφρυνση γίνεται επιτακτική λόγω του γεγονότος ότι η απόφαση της γενικής διευθύντριας Κριστίν Λαγκάρντ επιβάλλει αυστηρή τήρηση του Καταστατικού. Στη φάση αυτή δεν θα επιτραπούν «μαγειρέματα» της βιωσιμότητας του χρέους, ειπώθηκε χαρακτηριστικά, και το μήνυμα αφορά πρώτιστα τους Ευρωπαίους.

Το ΔΝΤ ενδιαφέρεται «να βγαίνει μόνο η εξίσωση», όπως τονίστηκε και δημόσια επανειλημμένα, δηλαδή να επιτυγχάνονται οι στόχοι που έχουν τεθεί.

Ωστόσο, αν οι Ευρωπαίοι αποφασίσουν να προχωρήσουν σε μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους, κάτι που αυτήν τη στιγμή θεωρείται αδύνατο, το ΔΝΤ δεν φαίνεται πως θα έχει αντίρρηση, με την προϋπόθεση πάντα ότι «οι αριθμοί θα βγαίνουν». Στο Ταμείο θα αποδέχονταν γενναία επιμήκυνση του χρέους, έχοντας ως δεδομένο ότι τίποτα εκ των υπολοίπων λύσεων δεν θα περάσει από τα κοινοβούλια χωρών. Αρα, για να χρησιμοποιήσουμε μια προσφιλή έκφραση του Πολ Τόμσεν, το μπαλάκι αυτήν τη στιγμή φαίνεται πως βρίσκεται στην πλευρά των Ευρωπαίων.

Σύμφωνα με την έκθεση βιωσιμότητας του Ταμείου, που κυκλοφόρησε λίγες μέρες πριν από το δημοψήφισμα του περασμένου Ιουλίου, το ελληνικό χρέος για να γίνει βιώσιμο χρειάζεται βαθιές παρεμβάσεις.

Το βασικό συμπέρασμα ήταν ότι αν δεν δεχθούν οι Ευρωπαίοι «κούρεμα», θα απαιτηθεί μια δραματική αναδιάρθρωση του χρέους. Ομως τα δεδομένα είναι χειρότερα από του περασμένου Ιουλίου και ως γνωστόν οι Ευρωπαίοι είναι κάθετα αντίθετοι σε ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους.

Επιδείνωση

Οπως έχει διαμηνύσει το Ταμείο, εμμένει και στο δημοσιονομικό κενό που βλέπει ο Πολ Τόμσεν, ύψους 4-5% του ΑΕΠ για την επόμενη τριετία, παρά τις ενστάσεις της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και τους ευρωπαϊκούς υπολογισμούς που είναι σαφώς χαμηλότεροι. Οσο μεγαλύτερο όμως το κενό, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η πίεση του Ταμείου, κατά πρώτο λόγο στην ελληνική κυβέρνηση για μεταρρυθμίσεις και κατά δεύτερο στους Ευρωπαίους για ελάφρυνση του χρέους.
Προς αυτή την κατεύθυνση, μια λύση θα ήταν μια τεράστια επιμήκυνση των λήξεων και η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων.

Σύμφωνα με την ανάλυση βιωσιμότητας του Ιουλίου, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας ήταν εξαιρετικά μη βιώσιμο και αυτό οφείλεται στη χαλάρωση των εφαρμοζόμενων πολιτικών τον τελευταίο χρόνο. Σημείωνε ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες έως το τέλος του 2018 εκτιμώνται πλέον σε 85 δισ. ευρώ, και το χρέος αναμένεται να φθάσει στο υψηλότερο σημείο του, κοντά στο 200% του ΑΕΠ, στα επόμενα δύο χρόνια.

Το ελληνικό χρέος μπορεί να γίνει πλέον βιώσιμο μέσω μέτρων ελάφρυνσης που ξεπερνούν κατά πολύ το τι ήταν έως τώρα πρόθυμη να σκεφτεί η Ευρώπη, τόνιζε το ΔΝΤ.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ οι εκδοχές ήταν τρεις:

1 Το χρέος θα κορυφωνόταν κοντά στο 200% του ΑΕΠ τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις προηγούμενες προβλέψεις πως η κορύφωση του χρέους -στο 177% του ΑΕΠ το 2014- βρίσκεται ήδη πίσω μας.
2 Εως το 2022, το χρέος προβλέπεται τώρα ότι θα βρίσκεται στο 170% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το εκτιμώμενο 142% του ΑΕΠ.
3 Οι μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες θα αυξάνονταν σε επίπεδα πολύ υψηλότερα αυτών που ήταν κατά την τελευταία αξιολόγηση (και πάνω από το όριο του 15% που θεωρείται ασφαλές) και θα εξακολουθούσαν να αυξάνονται μακροπρόθεσμα.