Ναυπηγήσεις: «Βρέχει» δισεκατομμύρια στην Ευρώπη και η Ελλάδα κρατάει ομπρέλα

Του Μηνά Τσαμόπουλου

Η φράση «ο Θεός βρέχει χρήμα και εμείς κρατάμε ομβρέλα» αποτυπώνει με τα πιο έντονα χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στην ελληνική ναυπηγική βιομηχανία και στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη.

Οι παραγγελίες κυρίως για κατασκευή κρουαζιερόπλοιων που έχουν δεχθεί οι ευρωπαϊκές γιάρδες έφεραν την άνοιξη ενώ στην Ελλάδα επικρατεί βαρυχειμωνιά. Είναι δεδομένο ότι υπάρχουν και θα υπάρξουν σημαντικές ευκαιρίες στον ναυπηγοεπισκευαστικό τομέα τα αμέσως επόμενα χρόνια,

Μόνο για το 2016 θα επενδυθούν συνολικά, 1,8 δισ. δολάρια σε ανακαινίσεις από τα οποία όμως η Ελλάδα δεν θα λάβει τίποτα.

«Πρέπει να γίνει σωστός σχεδιασμός για την ναυπηγική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, Περάματος, Κερατσινίου και Κυνοσούρας επισημαίνει ο Θεόδωρος Κόντες, Πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας. Ενδεικτικό της αναπτυξιακής πορείας του κλάδου στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι το γεγονός ότι στην Ισπανία επαναλειτούργησαν ναυπηγείο το οποίο είχε αραχνιάσει, προκειμένου να εξυπηρετήσουν παραγγελίες για επισκευές ύψους 160 εκατομμυρίων ευρώ.

Η ακτοπλοϊα

Την ίδια ώρα, ο κλάδος της επιβατηγού ναυτιλίας στρέφεται προς τις ελληνικές ναυπηγοεπισκευαστικές εταιρείες υπηρεσίες χωρίς όμως να βρίσκει ανταπόκριση αφού χάνεται η τεχνογνωσία με την πάροδο του χρόνου και δεν μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις των πλοιοκτητών.

Αν και το 2016 εξελίχθηκε σε μία επικερδής χρονιά για ορισμένες εταιρείες του κλάδου της ναυπηγοεπισκευής λόγω της ακτοπλοίας, με τον τζίρο από τις επισκευές και τις ανακαινίσεις να αγγίζει τα 60 εκατομμύρια ευρώ, οι προβλέψεις γα το 2017 δεν είναι αισιόδοξες.

Όπως τονίζει ο Μιχάλης Σακέλλης, πρόεδρος Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας η επιβατηγός ναυτιλία είναι υποχρεωμένη να στραφεί τα επόμενα 10 χρόνια, σε αναγκαίες νέες ναυπηγήσεις και εκτεταμένες μετασκευές κυρίως λόγω της υποχρέωσης προσαρμογής στους νέους περιβαλλοντολογικούς κανονισμούς.

Το πρόβλημα όμως είναι, όπως τονίζει ο ίδιος, ότι τα ναυπηγεία στην Ελλάδα δεν έχουν την τεχνογνωσία να εκμεταλλευτούν το γεγονός αυτό:

«Για πολλές από τις παραπάνω εργασίες, τα ελληνικά ναυπηγεία σήμερα δεν είναι σε θέση να καταθέσουν ούτε προσφορές. Προκειμένου να μην χαθεί αυτή η σημαντική ευκαιρία, πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για έναν μεγάλο όγκο εργασιών ο οποίος ήδη προγραμματίζεται. Θα πρέπει να προσέξουμε να μη χάσουμε και αυτά που έχουμε δηλαδή την κατασκευή μικρών πλοίων όπως για παράδειγμα ΕΓ/ΟΓ ανοικτού τύπου ή άλλων επιβατικών ημερόπλοιων» και συμπληρώνει: «Η επιβολή ΦΠΑ στην κατασκευή πλοίων θα αφαιρέσει ένα σημαντικό έργο και θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τον κλάδο που ήδη δοκιμάζεται».

Επιπλέον, τα μεγάλα επιβατηγά - οχηματαγωγά πλοία της ελληνικής ακτοπλοΐας δεν μπορούν να δεξαμενιστούν στην Ελλάδα λόγω έλλειψης κατάλληλης ενεργής δεξαμενής με αποτέλεσμα οι εταιρείες να αναγκάζονται να τα στέλνουν για τις απαραίτητες εργασίες στη Μάλτα ή στην Τουρκία.

Κρουαζιέρα

Από την πλευρά του, ο Θεόδωρος Κόντες επισημαίνει ότι «είναι απαραίτητος ο διαχωρισμός της επισκευής των κρουαζιεροπλοίων από τα λοιπά πλοία» και προσθέτει:
«Σημαντικό επίσης έργο, προσφέρουν και οι επισκευές του χειμώνα ( winter lay –up services). Επομένως είναι τεράστια τα οικονομικά οφέλη για τον Πειραιά , που μπορεί να μετατραπεί στο μεγαλύτερο Hub κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο με την προϋπόθεση της σωστής οργάνωσης και του σταθερού και ευνοϊκού φορολογικού πλαισίου και ενόψει των νέων επενδύσεων στο λιμάνι του Πειραιά. Ήδη, όπως είναι γνωστό τίθεται σε λειτουργία ο νέος προβλήτας κρουαζιέρας Αγίου Νικολάου με αυξημένες θέσεις πρόσδεσης για τα κρουαζιερόπλοια νέας γενιάς, ενώ έπεται και η νότια επέκταση του λιμανιού, που θα επιτρέψει τον ελλιμενισμό μεγάλων κρουαζιερόπλοιων (άνω των 300 μέτρων), δίνοντας παραπέρα ώθηση στην ενίσχυση της κρουαζιέρας».

Η Cosco

H Cosco, στο μεταξύ, διατρανώνει, μέσω των στελεχών της στην Ελλάδα, ότι είναι ανοικτή στη συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, έχοντας ήδη λάβει μια εξαιρετική μελέτη και πρόταση από τον Δήμο Περάματος για την ανάπτυξη της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης για την οποία δείχνει ενδιαφέρον. Στο επενδυτικό πρόγραμμα της Cosco, περιλαμβάνεται μία νέα μεγάλη πλωτή δεξαμενή, 300 χιλιάδων τόνων που πλέει προς την Ελλάδα και θα λειτουργήσει στο Πέραμα.

Αμερικανικές πιέσεις στην Ευρώπη

Παρά το γεγονός ότι σημειώνεται ανάπτυξη στη ευρωπαϊκή ναυπηγική βιομηχανία τα προβλήματα παραμένουν και μάλιστα κάποια από αυτά είναι έντονα. Ο κλάδος στην Ευρώπη βρίσκει εμπόδια στις συναλλαγές του με τις χώρες της Ασίας ή προσκρούει στον προστατευτισμό που υπάρχει στις ΗΠΑ οι οποίες βάζουν φραγμούς στην Ευρώπη με αποτέλεσμα να στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός. Στελέχη της Sea Europe ήτοι της Ένωσης Ναυπηγείων και Κατασκευαστών Ευρώπης, έθεσαν τα προβλήματα στους ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ζήτησαν να στηριχθεί η ναυπηγική βιομηχανία ώστε να αντιμετωπίσει τον αθέμιτο ανταγωνισμό.

Οι αριθμοί είναι ιλιγγιώδεις. Σε ετήσια βάση ο τζίρος του κλάδου φθάνει τα 90 δισεκατομμύρια ευρώ. Απ' αυτά, τα δύο τρίτα προέρχονται από τους κατασκευαστές ναυτιλιακού εξοπλισμού και το υπόλοιπο από τα ναυπηγεία.

Η Ευρώπη, λόγω της κατασκευής κρουαζιερόπλοιων βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα που συντάσσεται βάσει τις αξίας των ναυπηγήσεων. Τις πρώτες θέσεις κατέχουν η Κίνα με 18,9 δισ. και η Κορέα με 21,8 δισ. και ακολουθούν η Ιαπωνία, με 12,9 δισ. δολ. ενώ η Ευρώπη δέχθηκε παραγγελίες ύψους 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων.