Ιαπωνικός «γίγαντας» χτυπά την πόρτα των ελληνικών υδατοδρομίων

Ο ισχυρός εμπορικός όμιλος Mitsui Co που αποσύρθηκε από την ΟΛΘ ενδιαφέρεται να ξεκινήσει δοκιμαστικές πτήσεις στην Ελλάδα από Φθινόπωρο και να επενδύσει σε ελληνική αεροπορική εταιρεία

Της Μαριάννας Τζάννε

Ενδιαφέρον για την έναρξη δοκιμαστικών πτήσεων υδροπλάνων από τον Σεπτέμβριο στην Ελλάδα, εκδηλώνει η Ιαπωνική Mitsui Co, μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές εταιρείες του κόσμου με

Αφού αποσύρθηκε από την διεκδίκηση του λιμένα Θεσσαλονίκης, η Mitsui σε συνεργασία με την συγγενή εταιρεία Setouchi Holdings που αναπτύσσεται στον τομέα των κατασκευών, των χερσαίων και πλωτών μεταφορών, εμφανίζεται αποφασισμένη να επεκταθεί στην ελληνική αγορά μπαίνοντας στα ελληνικά λιμάνια μέσω των υδροπλάνων.

Οι Ιάπωνες παραμένουν «ζεστοί» για να διεισδύσουν στην ελληνική αγορά, ωστόσο είναι σαφές ότι η θετική κατάληξη των επαφών περνά μέσα από την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου που υπόσχεται να ολοκληρώσει αμέσως μετά το καλοκαίρι ο υπουργός Υποδομών Χρίστος Σπίρτζης. Το νομοσχέδιο βρέθηκε αντιμέτωπο με νέες καθυστερήσεις μετά την αιφνιδιαστική απόφαση του υπουργείου να σταλεί στην αρμόδια Επιτροπή Μεταφορών και Κινητικότητας της Κομισιόν, από την οποία επιστράφηκε στα τέλη Μαίου (με αλλαγές που θα αναφέρουμε αναλυτικά παρακάτω).

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο εταιρείες πέρα του εμπορικού ενδιαφέροντος, βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για εξαγορά μειοψηφικού αρχικά ποσοστού στην αεροπορική εταιρεία VIP πτήσεων "K2 Smart Jets", η οποία συμμετέχει με 20% στο μετοχικό κεφάλαιο της «Ελληνικά Υδατοδρόμια», ενός από τους δύο φορείς που θα αναπτύξουν τα νέο μέσο μεταφοράς στην Ελλάδα. Η εταιρεία έχει ανενεργό πτητικό έργο, που αναμένεται να ενεργοποιηθεί με την έναρξη της λειτουργίας των υδατοδρομίων και την έλευση των δύο πρώτων αεροσκαφών που σχεδιάζουν να φέρουν στην Ελλάδα την επόμενη Άνοιξη, οι Ιάπωνες. Το business plan της εταιρείαs προβλέπει για την επόμενη πενταετία 20 συνολικά αεροσκάφη, από τα οποία τα 10 συζητείται να είναι τα Ιαπωνικά Kodak 10 θέσεων και τα υπόλοιπα, τα Καναδικά Twin Otter 19 θέσεων.

Αρμόδιες πηγές με γνώση των επαφών που διαρκούν αρκετούς μήνες, δεν αποκλείουν οι Ιαπωνικές εταιρείες να εξαγοράσουν σε δεύτερο χρόνο και αφού ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών, ακόμη και πλειοψηφικό ποσοστό στην αεροπορική εταιρεία που θα λειτουργήσει τα υδατοδρόμια.

Ιδρυτής και μέτοχος κατά 20% της «Ελληνικά Υδατοδρόμια» που σχεδιάζει να αναπτύξει σε πρώτη φάση 31 υδατοδρόμια, είναι ο κ. Αναστάσιος Γκόβας από τα εμπειρότερα στελέχη της αγοράς. Ποσοστά έχουν αποκτήσει η Aκτωρ Facilities Management του ομίλου Ελλάκτωρ, η οποία ελέγχει το 35% της εταιρείας ενώ την ιδρυτική ομάδα πλαισιώνουν και οι "Α. ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ ΑΕΒΕ" εταιρεία ξυλείας και δομικών υλικών από το Ηράκλειο της Κρήτης με 5% και η Χατζηανδρόνης Aerospace & Aerospace & Touristic αεροπορικής και διαστημικής τεχνολογίας, με έδρα το Μόναχο με ποσοστό 20%.

Κολοσσιαίος όμιλος με παρουσία σε 66 χώρες

Η Mitsui είναι ένας γιγαντιαίος όμιλος με γραφεία στην Ελλάδα και δραστηριότητα σε 66 χώρες παγκοσμίως, έχοντας ένα μεγάλο πλέγμα δραστηριοτήτων στους τομείς σιδήρου και χάλυβα, έργων υποδομής και μεταφορών, χημικών, ενέργειας, τροφίμων, λιανικής, υγείας κ.α.

H εταιρεία τον προηγούμενο χρόνο και σε συνεργασία με την "Setouchi Holdings", απέκτησαν την πλειοψηφία της Αμερικανικής Quest, η οποία κατασκευάζει το υδροπλάνο Kodiak 10 θέσεων. Η Quest είναι ένας κατασκευαστής μικρών αεροσκαφών, που ιδρύθηκε το 1985 στο Αϊντάχο των ΗΠΑ, με σκοπό την κατασκευή αεροσκαφών για χρήση σε διεθνείς ανθρωπιστικές δραστηριότητες. Μέχρι σήμερα, η Quest έχει κατασκευάσει πάνω από 150 αεροσκάφη, έχοντας αγοραστές σε όλο τον κόσμο και σχέδια εισόδου όχι μόνο στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική αλλά και στις ασιατικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας. Ήδη, η εταιρεία εκτέλεσε τον προηγούμενο μήνα δοκιμαστικές πτήσεις στις Μαλδίβες και μετά την Ελλάδα ετοιμάζεται να δοκιμάσει τις δυνάμεις της και στην Ινδία.

Demo πτήσεις και στην Ελλάδα

Σύμφωνα με πληροφορίες η Mitsui, πριν από λίγες μέρες έκανε νέα κρούση στην «Ελληνικά Υδατοδρόμια» για demo πτήσεις το πρώτο δεκαπενθήμερο Σεπτεμβρίου, ενδιαφέρον που για να υλοποιηθεί θα χρειαστεί να συνδράμει η ελληνική κυβέρνηση, εκχωρώντας τις άδειες που απαιτούνται για μη αδειοδοτημένους προορισμούς σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα.

Ο λόγος είναι ότι σήμερα πλήρως αδειοδοτημένα και έτοιμα να λειτουργήσουν είναι τα υδατοδρόμια της Δυτικής Ελλάδας δηλαδή Κέρκυρα, Παξοί, Πάτρα που αποτελούν ένα περιορισμένο δίκτυο. Θα ήταν χρήσιμο, στα δοκιμαστικά υδατοδρόμια να περιληφθούν και προορισμοί εντός της Αττικής (π.χ Φάληρο), γεγονός που θα απαιτήσει την συνδρομή συναρμόδιων υπουργών αλλά και της Περιφέρειας Αττικής για να ληφθούν οι σχετικές αδειοδοτήσεις.

Οι δοκιμαστικές πτήσεις που θα φέρουν τα υδροπλάνα στα ελληνικά λιμάνια, εκτιμάται από στελέχη της αγοράς ότι θα δώσουν την δυναμική που απαιτείται στο μεγάλο εγχείρημα των υδροπλάνων, αναθερμαίνοντας το επενδυτικό ενδιαφέρον που βρίσκεται εν υπνώσει εξαιτίας της χρονικής υστέρησης της νομοθετικής ρύθμισης που φέρνει σημαντικές αλλαγές στην λειτουργία τους. Σε κάθε περίπτωση ακόμη και αν προχωρήσουν όλες οι διαδικασίες, ουσιαστικό δίκτυο υδατοδρομίων δεν θα μπορεί να σχηματιστεί πριν το 2019.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο

Με ουσιαστικές αλλαγές που απαιτούν όμως πρόσθετες διευκρινίσεις, προβλέπεται να κατατεθεί στην βουλή το νομοσχέδιο για τα υδατοδρόμια, το οποίο δεν αναμένεται να θεσμοθετηθεί πριν το Σεπτέμβριο. Πρόκειται για το κεφάλαιο των μεταβατικών διατάξεων (άρθρο 32), στο οποίο περιγράφεται ο διαχωρισμός που είχε προβλεφθεί για ξεχωριστή άδεια ίδρυσης που θα έχει δημόσιο χαρακτήρα και λειτουργίας που θα εκχωρείται σε ιδιώτες. Ωστόσο εγείρονται ερωτήματα για όσα υδατοδρόμια έχουν μέχρι σήμερα δρομολογηθεί να αδειοδοτηθούν ως ιδιωτικά καθώς αναφέρεται ότι η άδεια λειτουργίας για να περιέλθει στον ιδιώτη πρέπει να προηγηθεί διαγωνιστική διαδικασία.

Στην περίπτωση της Hellenic Seaplanes που αποτελεί τον δεύτερο φορέα που θα λειτουργήσει υδροπλάνα στην Ελλάδα, οι διαγωνιστικές διαδικασίες που προηγήθηκαν για 15 υδατοδρόμια αφορούν την παραχώρηση χώρου από τα Λιμενικά Ταμεία έναντι συμβολικού μηνιαίου μισθώματος, προκειμένου να φιλοξενηθούν οι υποδομές των υδατοδρομίων που με βάση το αρχικό σχέδιο θα χρηματοδοτούνταν από τους ιδιώτες. Όμως ο υπολογισμός του μισθώματος είχε γίνει, με δεδομένη την υποχρέωση του αναδόχου να καταβάλει όλες τις δαπάνες για την ίδρυση, αδειοδότηση, κατασκευή του υδατοδρομίου.

Τώρα οι δαπάνες αυτές (περί τις 150.000 ευρώ) μετακυλίονται στα λιμενικά ταμεία. Για παράδειγμα ο Οργανισμός Λιμένων Ν. Εύβοιας παραχώρησε με διαγωνισμό, στον ιδιώτη, χώρους συνολικού εμβαδού 7.950 τ.μ προκειμένου να κατασκευάσει και να αδειοδοτήσει τέσσερα υδατοδρόμια (Χαλκίδας, Καρύστου, Αιδηψού, Κύμης).

Το μηνιαίο ενοίκιο για το σύνολο των 7.950 τ.μ καθορίστηκε σε 1.990 ευρώ. Δηλαδή 0.004 λεπτά του ευρώ ανά τ.μ . Όμως, με το νέο νόμο, το κόστος των τεσσάρων υδατοδρομίων θα το αναλάβει ο Οργανισμός Λιμένος Εύβοιας (150.000 ευρώ x 4 υδατοδρόμια = 600.000 ευρώ)

Από όσα περιγράφονται στο τελικό σχέδιο νόμου (περί δημόσιων διαγωνισμών που έχουν ήδη γίνει) φαίνεται ότι η ισχύς βασικών όρων των διαγωνισμών που έχουν προηγηθεί ανατρέπονται αφού ο δημόσιος φορέας υποχρεούται να αποζημιώσει τον ιδιώτη για τις μελέτες και τα μισθώματα που έχουν καταβληθεί, τα οποία όμως στους όρους των διαγωνισμών αποτελούσαν υποχρέωση του ιδιώτη. Το ερώτημα επομένως είναι εάν μίσθωμα θα παραμείνει το ίδιο.

Το ποιος θα επωμιστεί το κόστος της χρηματοδότησης των υποδομών για τα υδατοδρόμια, είναι κάτι που δεν αποσαφηνίζεται από το σχέδιο νόμου. Επειδή όμως ο δημόσιος φορέας αποζημιώνει τον ιδιώτη για τις μελέτες, όπως αναφέρεται ρητά, συνάγεται το συμπέρασμα ότι ο ίδιος θα αναλάβει και τη δαπάνη κατασκευής του υδατοδρομίου. Στο παρελθόν υπήρξαν σκέψεις στο υπουργείο Υποδομών να χρηματοδοτηθούν τα υδατοδρόμια από κοινοτικούς πόρους, από το πακέτο Γιούνκερ ή από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ωστόσο πρόκειται για σχέδια ανώριμα που θεωρείται σαφές ότι θα επανέλθουν με την ψήφιση του νόμου.

Στο παιχνίδι μπαίνουν όλα τα νησιά

Παρά το γεγονός ότι τα υδατοδρόμια δεν αποτελούν «ώριμο φρούτο» σχεδόν όλος ο νησιωτικός χώρος μπαίνει στην διαδικασία να υλοποιήσει αντίστοιχες υποδομές ακόμη και τουριστικοί προορισμοί όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, που είχαν αρχικά εκφράσει μεγάλες αντιρρήσεις. Ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη ενός ισχυρού δικτύου αλλά και στην δημιουργία ενός βιώσιμου μοντέλου λειτουργίας έχει και το ΤΑΙΠΕΔ ως ιδιοκτήτης 12 μεγάλων Οργανισμών Λιμένων σε όλη την χώρα. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έχει διασφαλίσει πόρους συνολικού ύψους 4,5 εκ. ευρώ για την λειτουργία ενός μεγάλου δικτύου 26 υδατοδρομίων.

Σύμφωνα με τον Περιφερειάρχη κ. Γιώργου Χατζημάρκο μέχρι στιγμής έχουν υπογραφεί για 8 οι προγραμματικές συμβάσεις με τα Λιμενικά Ταμεία προκειμένου να προχωρήσει η διαγωνιστική διαδικασία για την αδειοδότηση και εν συνεχεία για την επιλογή του φορέα που θα τα λειτουργήσει. Στόχος είναι από το 2018 να λειτουργούν στο Νότιο Αιγαίο 8 υδατοδρόμια (4 σε Κυκλάδες και άλλα 4 σε Δωδεκάνησα). Τις επόμενες μέρες προκηρύσσεται ο διαγωνισμός από την Περιφέρεια Ιόνιων Νήσων για 4 υδατοδρόμια (Κεφαλλονιά, Ιθάκη, Λευκάδα, Μεγανήσι) ενώ σε διερευνητικό επίπεδο είναι η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για 8 υδατοδρόμια.