Χρήστος Καλογρίτσας: Ο «κόκκινος» καναλάρχης

Λίγο πριν από τις 8 μ.μ. εκείνο το ήπια χειμωνιάτικο Σαββατόβραδο της 17ης Ιανουαρίου 2015, μία εβδομάδα πριν από τις εθνικές εκλογές, τρεις ανδρικές φιγούρες πέρασαν την πόρτα της εισόδου του κομψού καφέ επί της πλατείας της Νέας Σμύρνης. Οι δύο σχετικά αναγνωρίσιμοι, ο τρίτος μάλλον σε στυλ «κάτι μου θυμίζει», βολεύτηκαν χαλαροί κάτω από τις μικρές αψίδες του εσωτερικού χώρου που στηρίζονταν σε κολόνες μισοτυλιγμένες με εμφανές διακοσμητικό τούβλο. Παρήγγειλαν

Τη συνάντησή τους, σε σωστό όπως αποδείχθηκε τάιμινγκ, δεν σκίαζε καμία υποψία ιδιαίτερης συνομιλίας ή κάποιας μυστικής συνεννόησης. Αλλωστε ούτε προφυλάξεις πήραν, ούτε κανόνες συνωμοτικότητας τήρησαν, ούτε φραστικές κωδικοποιήσεις εφάρμοσαν. Συζήτησαν χωρίς ενδοιασμούς ανοιχτά πλην χαμηλόφωνα σε δημόσια θέα. Κοινό σημείο και των τριών, η επαγγελματική ενασχόληση. Ολοι τους μηχανικοί, τα είπαν υπό το δομημένο πνεύμα του τεχνικού ορθολογισμού που τους χαρακτηρίζει και το οποίο δεν επιτρέπει παρανοήσεις. Στον αέρα, όμως, πλανιόταν ανάμεικτη με τον αχνό του καφέ και τον καπνό των τσιγάρων του νεότερου και πλέον φανατικού καπνιστή της παρέας η τόσο γοητευτική μέσα στους άυλους ελιγμούς της αύρα της πολιτικής.

Μετά το τέλος της σύντομης συνομιλίας τους η ομήγυρη σκόρπισε. Ο Αλέκος Φλαμπουράρης, εξέχον στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρούμενος πολιτικός μέντορας και ο εξ απορρήτων του Αλέξη Τσίπρα έφυγε για τα Εξάρχεια. Ο Χρήστος Σπίρτζης, ενεργό μέλος του ΠΑΣΟΚ με επίκαιρη θέση στον συνδικαλιστικό χώρο ως πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, πήρε τον δρόμο για τα βόρεια προάστια. Ο Χρήστος Καλογρίτσας, παλιός παράγοντας του Περισσού που απολάμβανε κάποτε την απόλυτη εμπιστοσύνη του ΚΚΕ και άνθρωπος με διαχρονικά ισχυρούς δεσμούς με την κοινοβουλευτική Αριστερά αλλά και στενές σχέσεις με προσωπικότητες του μεσαίου χώρου καθώς και με «πεφωτισμένους» της συντηρητικής παράταξης, ξεκίνησε για το σπίτι ή το γραφείο του. Και τα δύο απέχουν ελάχιστα από την πλατεία της Νέας Σμύρνης. Απέμειναν στο φόντο της κουβέντας, η οποία μόλις πριν από λίγο είχε ολοκληρωθεί την πολύβουη νύχτα της εορτής του Αγίου Αντωνίου, τα άδεια φλιτζάνια του καφέ και ενδεχομένως οι μεγάλες προσδοκίες.

Δέκα ημέρες αργότερα, ο Αλέκος Φλαμπουράρης ορκιζόταν υπουργός Επικρατείας και ο Χρήστος Σπίρτζης αναπληρωτής υπουργός Υποδομών. Ακόμα, στη νεοεκλεγμένη κυβέρνηση συμμετείχαν σε ισχυρά πόστα ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο Νίκος Κοτζιάς, η Νάντια Βαλαβάνη κ.ά., στελέχη άλλοτε του κόμματος του Περισσού, τα οποία γνώριζε από τα νεανικά τους χρόνια ο Χρήστος Καλογρίτσας. Αναπόφευκτα με τέτοιες επαφές σε κορυφαίο επίπεδο με τους πρωταγωνιστές του Μαξίμου, είχε φτάσει η ώρα για τον μεγαλοεργολάβο να κάνει και τους δικούς του σχεδιασμούς, που περιλαμβάνουν την επάνοδό του στα εκδοτικά πράγματα.

Οι επώνυμες κουμπαριές

Σχετικά βραχύσωμος αλλά γεροδεμένος, με σπινθηροβόλο βλέμμα που εκπέμπει πίσω από τον ελαφρύ σκελετό των γυαλιών του και ατίθαση γενειάδα που μάλλον παραπέμπει σε δασύτριχη οπλαρχηγού της εθνικής αντίστασης παρά σε τρέντι μούσι κάποιου χίπστερ, ο 69χρονος Χρήστος Καλογρίτσας είναι ένας άνθρωπος που αποφεύγει τη δημοσιότητα. Ή, καλύτερα, δεν την ελκύει. Ισως, πάλι, να αποτρέπει τους φακούς της από επιλογή. Διότι και γνωστός είναι πέραν των επιχειρηματικών συναναστροφών του και αναγνωρίσιμος εκτός του πολιτικού και φιλικού κύκλου του. Και κυρίως δεν αποφεύγει την τριβή με την καλώς νοούμενη κοσμική κοινωνικότητα.

Ο επιχειρηματίας με τη σύζυγό του Μικελίνα

Οι δημόσιες εμφανίσεις του σε εκδηλώσεις του εκδοτικού οίκου βιβλίων Ηλέκτρα, που φέρει το όνομα της μικρότερης κόρης του, σε σικ στέκια στου Ψυρρή ή στη Μαρίνα του Φλοίσβου προφανώς και δεν περνούσαν απαρατήρητες εν μέσω καλεσμένων εκ του καλλιτεχνικού στερεώματος και του πολιτικού προσωπικού της χώρας. Ωστόσο, σε μηδαμινά φωτογραφικά ενσταντανέ έχει αποτυπωθεί το πρόσωπό του, αν και συμμετέχει ενεργά και σε κοινωνικές τελετές - ιδιαιτέρως σε γάμους και βαφτίσια, αφού ήδη έχει στεφανώσει ζευγάρια του επικοινωνιακού βεληνεκούς του Νίκου Ευαγγελάτου και της Τατιάνας Στεφανίδου, αλλά και του πολιτικού εκτοπίσματος του Πάνου Καμμένου και της γνωστής επιτυχημένης δικηγόρου Ελενας Τζούλη. Με τον νυν υπουργό Αμυνας, μάλιστα, είναι εις τριπλούν κουμπάρος, αφού έχει βαφτίσει και τα δύο παιδιά που απέκτησε μαζί με τη δεύτερη σύζυγό του. Αρχικά τον μικρό Λευτέρη στις 3 του Σεπτέμβρη του 2007 στον Αγιο Κωνσταντίνο Γλυφάδας, βάφτιση που αποτέλεσε μέγα κοσμικό γεγονός, συμπεριλαμβανομένης της δεξίωσης που παρατέθηκε στη Βουλιαγμένη μετά το μυστήριο. Και κατόπιν μαζί με τη σύζυγό του Μικελίνα ο επιχειρηματίας βάφτισε και τη μονάκριβη κόρη του ζεύγους Καμμένου, την Πολυτίμη-Δέσποινα, στις 18 Μαΐου του 2013 στην Παναγιά Σπηλιανή, στη Νίσυρο.

Είναι γνωστό ακόμη ότι σε χαμηλότερου προφίλ γαμήλια τελετή έχει παντρέψει επισφραγίζοντας μια μακροχρόνια φιλία τον στενό συνεργάτη του Τάκη Θεοδωρικάκο. Ο τελευταίος είναι διευθυντής της δημοσκοπικής εταιρείας GPO, που μετοχικά ελέγχεται κατά 75% από τα τρία παιδιά του κατασκευαστή, τον Ιωάννη, την Κωνσταντίνα και την Ηλέκτρα. Οσο για την κουμπαριά του με τον Χρήστο Σπίρτζη, με τον οποίο συνδέονται με αμοιβαίο σεβασμό και αλληλοεκτίμηση, αυτή αφορά τη βάφτιση από τον νυν υπουργό Υποδομών του συνονόματου εγγονού του Χρήστου Καλογρίτσα, του μόνου αγοριού ανάμεσα στις πολλές εγγονές του κατασκευαστή και γιου του Γιάννη-Βλαδίμηρου Καλογρίτσα. Ωστόσο, μετά από τόσες εκδηλώσεις δεν υπάρχει ούτε σέλφι με το προφίλ του στο Διαδίκτυο.

Μια σπάνια μεταχείριση, αν όχι παράλογη, για τόσο επώνυμο επιχειρηματία, που παρά τη μακρά θητεία του στον εκδοτικό και κατασκευαστικό τομέα αντιμετωπίζεται με διακριτικότητα, λεπτότητα και τακτ από τους συνήθως επιδρομικούς παπαράτσι, γεγονός που τον έχει καταστήσει οπτικά αφανή στα ΜΜΕ. Αν και διαδίδεται γι' αυτόν η εντύπωση ότι «όποια πέτρα κι αν σηκώσεις στην Αριστερά τον Καλογρίτσα θα πετύχεις», είναι απορίας άξιον πώς παραμένει αόρατος στο πλατύ κοινό, όταν εσχάτως υποστηρίζεται από την πιάτσα ότι ο ίδιος εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της δημιουργίας από τη σημερινή κυβέρνηση «νέων τζακιών» που δεν θα κουβαλάνε τα κούτσουρα των προκατόχων τους και τις στάχτες του παρελθόντος.

Ο υπερκοριός και η 17Ν

Η τελευταία φορά που ο Χρήστος Καλογρίτσας απασχόλησε την ενημέρωση ανάγεται στον προ επταετίας Ιούλιο του 2009 όταν το όνομά του ενεπλάκη στις απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες του υπερκοριού της ΕΥΠ ανάμεσα στον ισοβίτη Παναγιώτη Βλαστό και τον προφυλακισμένο στον Κορυδαλλό, κατηγορούμενο για συμμετοχή στο κύκλωμα που οργάνωσε απαγωγές, ιδιοκτήτη της κατασκευαστικής εταιρείας ΚΕΡΚΕΤΕΥΣ Γιώργο Τρομπούκη. Στις συνομιλίες ο τελευταίος προσπαθεί με μυθεύματα να πουλήσει στον ισοβίτη τη δήθεν πληθώρα επαφών και διασυνδέσεων που διαθέτει χάρη στην επαγγελματική του δραστηριότητα ως υπεργολάβος δημόσιων έργων. Και εκεί αναμειγνύει με κακοήθεια το όνομα του επιχειρηματία καλλιεργώντας κακόβουλες εντυπώσεις εις βάρος του, αφού τον κατονόμασε ως αρχηγό της 17Ν! Οσα αποθέματα ανεκτικότητας και συμπονετικής στάσης κι αν διέθετε ο Καλογρίτσας, λέγεται ότι εξατμίστηκαν μέσα σε μια κολασμένη οργή για τις φαντασιώσεις και τις μυθοπλασίες με δράκους και φαντάσματα που εκστόμιζε ο τότε προφυλακισμένος, εν αγνοία του επιχειρηματία, ο οποίος δήλωνε ότι δεν γνώριζε «ούτε εξ όψεως τον εν λόγω κρατούμενο». Η ενόχλησή του, πάντως, μεγεθύνθηκε όταν «αποκαλύφθηκε» ότι και ο ίδιος είχε κάποτε μιλήσει χαλαρά στο τηλέφωνο με τον Βλαστό.

Απέναντι στην πιθανολογούμενη επιδίωξη για εκμετάλλευση αυτή της συνομιλίας εις βάρος του κύρους του, αφήνοντας σκιές στο άμεμπτο δημόσιο προφίλ του, ο ίδιος ο κατασκευαστής με ανακοίνωσή του ανέφερε ότι ο μόνος λόγος που δέχτηκε να τον ακούσει ήταν οι αιτιάσεις του για απάνθρωπη μεταχείρισή του από το σωφρονιστικό σύστημα και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του. Κάπου εκεί έκλεισε η ανούσια αυτή κουβέντα που, σύμφωνα με δικαστικές πηγές, αποσκοπούσε να πλήξει πισώπλατα τον επιχειρηματία. Για άλλους, εμπειρότερους γνώστες της ψυχολογίας της σωφρονιστικής ζωής, το μοναδικό ελατήριο της επίθεσης στο κύρος του μεγαλοκατασκευαστή δεν οφείλεται απλώς σε φθόνο, αλλά και στην προσπάθεια να προσελκύσουν την προσοχή και να δημιουργήσουν εκνευρισμό στους οικονομικά επιφανείς, γεγονός που σε μια κλειστή κοινωνία όπως οι φυλακές είναι το μόνο μέτρο της επιτυχίας ώστε να καυχιέται ο ένας βαρυποινίτης στον άλλον.

Οσοι πάντως γνωρίζουν εκ του σύνεγγυς τον Χρήστο Καλογρίτσα έχουν να λένε ότι πρόκειται για έναν ευφυή, άμεσο και δραστήριο άνθρωπο με ευδιάκριτη θέρμη προς τους οικείους του, large αρχοντιά προς τους υφισταμένους του και με ιδιοσυγκρασιακό χιούμορ που διανθίζεται με το αυθεντικό αξάν της καρδιτσιώτικης ντοπιολαλιάς. Ωστόσο, κρίνεται ότι παρά τον ήπιο χαρακτήρα του μια εσωτερική έπαρση τον χαρακτήριζε ανέκαθεν. Είτε όταν περιγράφει περιπετειωδώς τα ταξίδια του για λογαριασμό του ΚΚΕ στην άλλοτε «σοσιαλιστική» Ανατολική Ευρώπη, είτε όταν τον συναντούν να ταξιδεύει στην Πάτμο με ενοικιασμένο ελικόπτερο και να αναμένει στο λιμάνι να αφιχθεί η προσωπική του λίμο για να περιοδεύσει με άνεση τα στενοσόκακα του Νησιού της Αποκάλυψης. Γεγονός που πιθανόν αναδεικνύει ότι η αρχική του έφεση προς την πολιτική στράτευση δεν ακύρωσε την επιθυμία του για διαρκή ενίσχυση του ίματζ του.

Κι αν, όπως φημολογείται, στον ίδιο, παρά το χαμηλό του προφίλ, άξιζε μια πολυτελής λιμουζίνα ή ένα τερατώδες τζιπ με φιμέ τζάμια, στον γιο του λέγεται ότι αντιστοιχούσε μια Φεράρι. Η αλήθεια είναι ότι ο συγκερασμός του ονόματος ενός Βλαδίμηρου -είτε αυτό προέρχεται από τον ισαπόστολο μεσαιωνικό βασιλιά των Ρώσων είτε από τον συμπατριώτη του επαναστάτη που εμπνεύστηκε και υλοποίησε τα Σοβιέτ- με το απάνθισμα των σπορ αυτοκινήτων ξεπερνά την πιο σοκαριστική αισθητικά πόζα της νεωτερικότητας. Ενας Βλαδίμηρος με Φεράρι, ακόμα κι αν επρόκειτο για τον Πούτιν, είναι εννοιολογικά ασύλληπτο για πολλούς. Και όχι μόνο για μια κυβερνώσα πλην αμήχανη Αριστερά που ονειρεύεται στη μικρή οθόνη κάτι αντίστοιχο της εφημερίδας «Αυγή».

Οι κατασκευές

Στην αρχή της επαγγελματικής του καριέρας με υπεργολαβίες και συμμετοχές στα έργα άλλων εταιρειών, ο Χρήστος Καλογρίτσας δεν συνιστούσε αυτό που λέγεται «κατασκευαστής πρώτης γραμμής». Στην έναρξη της δραστηριοποίησής του είχε μεγάλη ανάγκη από σοβαρή τεχνογνωσία και δάνεια εμπειρία, όπως είναι τεχνικά και νομικά ο όρος, για την υλοποίηση των έργων. Σταδιακά, όμως, συμμετέχοντας νομίμως και διαφανώς σε μειοδοτικούς διαγωνισμούς του Δημοσίου, άφηνε το αποτύπωμά του στον κλάδο.

Μέσω της κατασκευαστικής εταιρείας του υπουργείου Δικαιοσύνης «Θέμις» καθιερώθηκε ως εργολάβος. Επί υπουργίας του Βαγγέλη Γιαννόπουλου του ανατέθηκε η ανέγερση του νέου Εφετείου της Αθήνας, στον ανεκμετάλλευτο χώρο πίσω από τον Αρειο Πάγο. Νομίμως στα υπόγεια του γιαπιού του εφετείου, ανέθεσε σε υπεργολάβο να κατασκευάζει διαφημιστικά ταμπλό υποψήφιων βουλευτών όλων των κομμάτων, με τη διαφορά ότι αυτός υπερέβαλε στα διαφημιστικά έντυπα υπέρ του εκλογικού αγώνα τότε υπουργού Δικαιοσύνης και ένθερμου κήρυκα της δόξας της Εθνικής Αντίστασης. Αργότερα, ο Χρήστος Καλογρίτσας υπό την εποπτεία του ίδιου υπουργείου ανέλαβε με σοβαρότητα την κατασκευή φυλακών, δικαστικών μεγάρων κ.λπ. Ηταν μια εκκίνηση με δικαιικό εφαλτήριο που βαθμιαία στην Ελλάδα της ασυλλόγιστης πλησμονής, των ΕΣΠΑ, των ΜΟΠ και των άλλοτε αναγκαίων και άλλοτε φαραωνικών δημόσιων έργων, εξελίχθηκε σε όμιλο κατασκευαστικών εταιρειών. Αναλαμβάνοντας πλέον όλη την γκάμα οικοδομικών, βιομηχανικών, ενεργειακών έργων καθώς και εκείνων της διαχείρισης αποβλήτων.

Ηταν για τον ίδιο ένα επαγγελματικό άλμα, παρότι δεν ευοδώθηκε η είσοδος της εταιρείας του στο Χρηματιστήριο τον Σεπτέμβριο του 2000. Ωστόσο, με την ευκαιρία ή ενδεχομένως το πρόσχημα της επανάκρισης των πτυχίων των κατασκευαστικών εταιρειών, όταν αυτές προσπάθησαν το 1999 να προαχθούν σε ισχυρά επιχειρηματικά σχήματα, με επικεφαλής του σχήματος των εταιρειών του την ελεγχόμενη από τον ίδιο κατασκευαστική Τοξότης απορρόφησε και την εταιρεία Μέδουσα. Εντελώς συμπτωματικά η εν λόγω εταιρεία με την επωνυμία της μυθολογικά θνητής Γοργόνας αφορούσε τη μετονομασμένη κατασκευαστική εταιρεία Τσίπρας ΑΤΕ, του Παύλου Τσίπρα, πατέρα του σημερινού πρωθυπουργού, μετά την αποχώρηση του πρώτου από το εταιρικό σχήμα.

Η Καρδίτσα και το Σπίτι του Λαού

Υπό μία έννοια αυτή του η κίνηση αποκαλύπτει, όπως ισχυρίζονται πολλοί, τα υπόγεια ρεύματα, τους κρυμμένους ισχυρούς δεσμούς και τις διαπροσωπικές σχέσεις που καλλιεργήθηκαν στο παρελθόν και ανάγονται, παρά τις ενίοτε τεθλασμένες διαδρομές, στην κουλτούρα επιβίωσης και αλληλεγγύης της άλλοτε διωκόμενης Αριστεράς. Δεν είναι τυχαία η στενή σχέση του Χρήστου Καλογρίτσα, όπως θυμούνται απόμαχοι του Σπιτιού του Λαού στον Περισσό, με τον εμβληματικό γραμματέα του ΚΚΕ Χαρίλαο Φλωράκη. Από το Παλιοζογλώπι Ραχούλας στις πλαγιές των Αγράφων της Καρδίτσας ο κομμουνιστής ηγέτης, από το Ριζοβούνι, ένα πεδινό χωριό κοντά στο Μουζάκι στον ίδιο νομό, ο επιχειρηματίας, οι δυο τους συνδέθηκαν ιδεολογικά, πολιτικά και προσωπικά παρά τη διαφορά ηλικίας των 33 χρόνων που τους χώριζε και τα 55 χιλιόμετρα απόσταση της γενέτειρας εκάστου. Επί χρόνια ο Καλογρίτσας θεωρείτο κάτι παραπάνω από έμπιστος του Φλωράκη. Οι πιο κακεντρεχείς έκαναν λόγο για το στέλεχος που έπαιζε τον ρόλο του προσωπικού «ταμία» του γενικού γραμματέα του ΚΚΕ και των συγγενών του στην ψυχροπολεμική περίοδο της Ιστορίας.

Μάλλον μοχθηρία παρά υπερβολή για τον Καλογρίτσα, έναν επιδέξιο άνθρωπο που σπούδασε μηχανικός στην Ιταλία και εργάστηκε στις κατασκευές για ένα φεγγάρι και στη γειτονική χώρα. Κυρίως, όμως, αντιστάθηκε στις κομματικές δυστροπίες, αγνόησε τα ιντριγκαδόρικα γραφειοκρατικά γρανάζια και αψήφησε συνήθεις εσωκομματικές τεχνικές της συκοφαντίας οι οποίες περισσότερο στόχευαν τον μέντορά του παρά τον ίδιο. Σαφώς και στη μεταπολιτευτική περίοδο το νομιμοποιημένο ΚΚΕ «έτρεχε» διάφορες ιδιωτικές εταιρείες, συνέλεγε χρηματοδοτήσεις από τα διεθνή φόρα των «αδελφών» κομμάτων καθώς και εισφορές από τα μέλη του στο εσωτερικό αλλά και τους πολιτικούς πρόσφυγες στο εξωτερικό. Πιθανόν για τον έλεγχο της οικονομικής ευρυθμίας των κομματικών επιχειρήσεων να χρειαζόταν και ο επικεφαλής του κόμματος ένα διακριτικό δικό του «μάτι» στο εσωτερικό τους.

Ο ακλόνητης εμπιστοσύνης μετέπειτα μεγαλοεργολάβος ενδέχεται να έπαιζε, τότε, με παρότρυνση του Φλωράκη αυτό τον ρόλο, δεδομένου ότι συγκέραζε τον πολιτικό του ιδεαλισμό με τον ορθολογισμό ενός μπίζνεσμαν. Διόλου περίεργο ότι τόσο η σχέση εμπιστοσύνης που διατηρούσε με τον Φλωράκη όσο και η εσωκομματική του δραστηριοποίηση αντιμετωπίστηκαν με επιφυλάξεις, αν όχι ο ίδιος ως φορέας σκοτεινών επιδιώξεων. Στο αυτοβιογραφικό του έργο «Μαρτυρίες και Στοχασμοί» ο Γρηγόρης Φαράκος, που διαδέχτηκε στη θέση του κομματικού γραμματέα τον Φλωράκη, αφήνει υπονοούμενα για τον Χρ. Καλογρίτσα, ο οποίος, κατά τη γνώμη του γράφοντος, διακινούσε πληροφορίες στον Φλωράκη εις βάρος των στελεχών της ανανεωτικής κίνησης του κόμματος και τούμπαλιν. Παλιές ιστορίες εσωτερικής κατανάλωσης και περιορισμένου βεληνεκούς για έναν άνθρωπο σαν τον Καλογρίτσα που, όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε, δεν ήταν ποτέ επιπόλαιος. Σίγουρα όμως υπήρξε αφοσιωμένος στην κομματική ηγεσία και προσωπικά στον γραμματέα της.

Η «Πρώτη» και το Τσέρνομπιλ

Τον Απρίλιο του 1986, μια καινούρια εφημερίδα κρεμάστηκε στα μανταλάκια των περιπτέρων όλης της χώρας. Το όνομά της «Πρώτη». Ηταν ένα εκδοτικό εγχείρημα, όπως θυμούνται όσοι δραστηριοποιήθηκαν σε αυτό, που εκείνη την εποχή σηματοδοτούσε την επιθυμία του Περισσού να στήσει γέφυρες μεταξύ του ΚΚΕ και της ΕΑΡ του Λεωνίδα Κύρκου ώστε να φτιαχτεί ο Συνασπισμός. Χάραζε πλέον η εποχή του Γκορμπατσόφ και της Περεστρόικα στη Σοβιετική Ενωση και με μια σπάνια διορατικότητα το ΚΚΕ, χωρίς να φαντάζεται την επικείμενη διάλυση του υπαρκτού σοσιαλισμού, αραίωνε ανεπαίσθητα τις συμβατικές λενινιστικές αρχές του για να προωθήσει μια πολιτική συνεργασιών.

Η καθημερινή εφημερίδα «Πρώτη» ερχόταν να καλύψει αυτή την ανάγκη. Εκ των αρχικών πέντε πρώτων επιλεγμένων εκδοτών της, οι οποίοι σύντομα αποχώρησαν από το σχήμα, έμεινε μόνο ο Χρήστος Καλογρίτσας. Ανετος, διακριτικός, γαλαντόμος και εξωστρεφής, ο νέος εκδότης είχε αφήσει τη διαχείριση της εφημερίδας σε ικανούς δημοσιογράφους να τη διευθύνουν όπως ο Λυκούργος Κομίνης αρχικά και κατόπιν ο Νίκος Τσαγκρής, πλαισιωμένους από αξιόλογους συντάκτες. Αν και φημολογούνταν πως ο εκδότης κάθε απόγευμα επισκεπτόταν τον Φλωράκη στο σπίτι του στο Χαλάνδρι για να πάρει «γραμμή», ενώ το βράδυ κατέφτανε στα γραφεία της εφημερίδας ο Μίμης Ανδρουλάκης για να την παραδώσει λεπτομερώς και εξειδικευμένη, ο Χρήστος Καλογρίτσας αποτελούσε έναν πόλο ζωντάνιας, αναβρασμού και έκλυσης ενέργειας για όλο το προσωπικό της εφημερίδας.

Το καθημερινό έντυπο με σύμβουλο έκδοσης τον Στέργιο Πιτσιόρλα, σημερινό πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ, ήταν εμφανώς τοποθετημένο στον πολιτικό χώρο της Αριστεράς, αλλά με σαφώς πιο μοντέρνα αντίληψη από εκείνη του παραδοσιακού «Ριζοσπάστη». Ξεκίνησε παραπάνω από ενθαρρυντικά αποσπώντας κυκλοφορίες που άγγιζαν πανελλαδικά τις 90.000 φύλλα. Πριν, όμως, τα σκιρτήματα της αλαζονείας διεγείρουν τους πραγματικούς χρηματοδότες της, η πολιτική γραμμή της εφημερίδας κλονίστηκε συθέμελα από έναν αναπάντεχο καταστροφικό σεισμό. Στις 26 Απριλίου 1986, στον πυρηνικό σταθμό «Βλαντιμίρ Ιλιτς Λένιν», στο Τσέρνομπιλ της Ουκρανίας, ο αντιδραστήρας Νο 4 έσκαγε σκορπίζοντας ραδιενέργεια και θάνατο. Οσο κι αν η εφημερίδα προσπάθησε να αντιταχθεί στον πανικό και στην τρομολαγνεία, οι αφανείς αλλά πραγματικοί ιδιοκτήτες της δεν μπόρεσαν ή δεν ήθελαν να ξεκολλήσουν από τα παράλογα χνάρια του μακροχρόνια ιδιότυπου φανατισμού τους που έλεγε ότι στη Σοβιετική Ενωση δεν υπάρχουν θανατηφόρα ατυχήματα και τραγωδίες.

Την ίδια ώρα που έντρομοι οι Ελληνες απέφευγαν τα εικαζόμενα ως μολυσμένα από το ραδιενεργό νέφος φρούτα, λαχανικά και νωπά γάλατα, η εφημερίδα, σαν από άλλον πλανήτη μεταλλαγμένων κατοίκων, κυκλοφορούσε με τίτλο: «Οι συνέπειες της εκλείουσας ραδιενέργειας δεν ξεπερνούν αυτές που μπορούν να έχουν οι πολίτες από το κάπνισμα ενός τσιγάρου»! Αναπόφευκτα με δημοσιογραφικές εκπτώσεις και συμψηφισμούς άρχισε η κατιούσα. Διότι η ραδιενέργεια ήταν πραγματική, όπως είχε παραδεχτεί και η ξεχαρβαλωμένη σοβιετική ηγεσία, και όχι ιμπεριαλιστική επινόηση, όπως με απύθμενο θράσος άφηνε να εννοηθεί η εφημερίδα. Κυρίως αγνόησε την παροιμία που συνήθιζε να λέει ο Χαρίλαος Φλωράκης: «Οποιος κατουράει στη θάλασσα, θα το βρει στ' αλάτι»... Με δυο λόγια, προειδοποιούσε ότι «αν δεν προσέχετε τα λόγια και τις πράξεις σας, αυτές μπορεί να στραφούν εναντίον σας». Αυτομάτως η κυκλοφορία της έπεσε στις 30.000, ενώ η κατοπινή στήριξή της στις κυβερνήσεις συνεργασίας με πρωθυπουργό τον Τζαννετάκη αλλά και εκείνη με επικεφαλής τον καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα, όταν πρωτοσέλιδα τόνιζε «ΣΥΝτριβή του διχασμού», περιόρισαν το αναγνωστικό κοινό της στις μόλις 20.000 φύλλα.

Η διεκδίκηση της τηλεοπτικής άδειας

Ηδη ό,τι έμοιαζε με ναυάγιο θα ολοκληρωνόταν με την οριστική βύθιση τον Σεπτέμβριο του 1990 και τελευταίο διευθυντή της τον Παύλο Τσίμα. Η ΕΣΣΔ είχε πλέον φαλιρίσει, η κομματική Τυποεκδοτική που την τύπωνε, μάλλον τσάμπα, είχε απηυδήσει από τα φέσια, ενώ το ΚΚΕ όδευε προς διάσπαση μετά την αδυσώπητη σύγκρουση μεταξύ «δογματικών» και «ανανεωτικών», αλλά και την αποχώρηση των τελευταίων. Αναπότρεπτα το εκδοτικό εγχείρημα βούλιαξε. Εμεινε, ίσως, μόνο ένα μείγμα ρομαντισμού μαζί με τη συναίσθηση του εκδοτικού γοήτρου και την επίγνωση της επιρροής ενός εντύπου να στοιχειώνει τις επιθυμίες του εκδότη της «Πρώτης».

Επιχείρησε να συνεχίσει την εκδοτική προσπάθεια με το περιοδικό «Επτάμισι», που και αυτό έσβησε άδοξα. Παράλληλα, παρότι ο Χρήστος Καλογρίτσας διατηρούσε τη συχνότητα του Σταθμού 96,8, δεν τα βρήκε το 1991 με τα στελέχη του Συνασπισμού που αναζητούσαν στον αέρα της μπάντας των FM την εκπομπή της δικής τους φωνής, με αποτέλεσμα αυτή να πουληθεί και να καταλήξει το 1993 στα χέρια ενός διάττοντα μικροεκδότη. Επί της ουσίας, όμως, όπως διαδιδόταν εκείνη την εποχή, ο επιχειρηματίας δεν έλεγχε ιδιοκτησιακά ούτε αναμειγνυόταν πραγματικά στις υποθέσεις της εφημερίδας και της ραδιοφωνικής συχνότητας. Ηταν απλά μια βιτρίνα των μιντιακών επιδιώξεων του Περισσού, τις οποίες υπεράσπισε με τον ζήλο του προσηλωμένου στην κομματική στράτευση και τη ζέση του υπόχρεου στη φιλία που τον έδενε με τον Χαρίλαο Φλωράκη.

Παρ' όλα αυτά, φαίνεται πως κόλλησε το εκδοτικό μικρόβιο που κινητοποίησε έναν δημιουργικό πυρετό επιτελικής ενασχόλησης με τον Τύπο. Οπως όμως κάθε καλός αριστερός με πολύχρονη προσφορά, δράση και διαδρομή στους λαϊκούς αγώνες του Κομμουνιστικού Κόμματος, θα τον αφήσει να εκδηλωθεί όταν θα έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες. Σε ό,τι μάλιστα αφορά την οικονομική παράμετρο της υλοποίησης αυτής της απροκάλυπτης επιθυμίας, κρίνεται πλέον ως απολύτως έτοιμος. Παρότι ο ίδιος, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει σημαντικές φορολογικές εκκρεμότητες, το πρότζεκτ της διεκδίκησης πανελλήνιας τηλεοπτικής άδειας δεν τίθεται εν αμφιβόλω. Δεδομένου ότι η αίτηση φέρει το όνομα του γιου του Γιάννη-Βλαδίμηρου, ο οποίος προκειμένου να συμμετάσχει στον διαγωνισμό φέρεται να έχει ρυθμίσει προσωρινά τις δικές του φορολογικές εκκρεμότητες.

Αν η σύζευξη κοινωνικής ευαισθησίας και οικονομικής επιτυχίας θεωρείται κίνητρο ροπής προς την αδράνεια, στην περίπτωση του μεγαλοκατασκευαστή η πολύχρονη σωρευμένη γνώση του μάλλον τείνει να τον ωθεί προς την υπερδραστηριοποίηση, λένε όσοι τον συναναστρέφονται. Δεν είναι από τους ανθρώπους που απαλλαγμένοι από καθημερινά άγχη θα χαϊδεύουν τη γενειάδα τους με την ατάραχη μακαριότητα των ευνοημένων που η ζωή τούς τα έφερε «όλα δεξιά». Ο αριστερός Χρήστος Καλογρίτσας, λένε, χλευάζει με στυλ την οκνηρία αυτών των προνομιούχων. Αν και ο ίδιος μπορεί να ατενίζει τα επιτεύγματα μιας ζωής, παραμένει επί των επάλξεων χωρίς να εφησυχάζει. Εργάζεται αδιάκοπα στο «μπούνκερ» των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων στη Νέα Σμύρνη, όπου στην είσοδο απασχολείται μια παλιά δόξα του Παναθηναϊκού από την εποχή του Γουέμπλεϊ, ο αμίμητος για το χιούμορ και την ποδοσφαιρική αντοχή του Τότης Φυλακούρης.

Στη σχετικά απομονωμένη επιχειρησιακή έδρα του, στον 7ο όροφο, στον οποίο ανεβαίνει από τον 5ο με ειδικό ασανσέρ, περνώντας από τον προθάλαμο των επισκεπτών, όπου εργάζεται αδιαλείπτως η επί 30 συναπτά χρόνια προσωπική του γραμματέας, δεν παραλείπει καθημερινά να ρίξει μια νοσταλγική ματιά σε έναν ναΐφ πίνακα που είχε ζωγραφίσει η αποβιώσασα το 1984 Μάγδα Αναγνωστάκη, η σύζυγος του Χαρίλαου Φλωράκη. Στον οποίο πάντα αναφέρεται με σεβασμό ανάμεικτο με εγκωμιαστικά σχόλια για τη γενναία, ανυπότακτη δράση του, την κοινωνική του σεμνότητα και την πολιτική του ευφυΐα. Στο αχανές χλιδάτο με βαριά χρυσοξύλινη διακόσμηση γραφείο του συνηθίζει να συσκέπτεται με συνεργάτες αλλά κυρίως με τον εαυτό του πλαισιωμένος από ένα αισθητικά ανισομερές περιβάλλον που εκτιμάται ότι δεν αποτελεί την επιτομή του καλού γούστου.

Από τη μία αναρτημένοι διαλεχτοί πίνακες σπουδαίων Ελλήνων ζωγράφων, τους οποίους αρέσκεται να επιδεικνύει κατοχυρώνοντας την ιδιότητα του παθιασμένου συλλέκτη, από την άλλη διάσπαρτες στον χώρο πολλές αγιογραφημένες εικόνες και εκκλησιαστικά κειμήλια. Τάμα, προσμονή κάποιου θαύματος, λάτρης του εκκλησιαστικού διάκοσμου; Αδιευκρίνιστο. Ο ίδιος πάντως δηλώνει, αν και αριστερός ως προς τις πεποιθήσεις, θεοσεβούμενος που σταθερά επικαλείται «πάνω απ' όλα» τον Θεό στις ενέργειές του. Και ως προς αυτό είναι απολύτως ειλικρινής, λένε συνεργάτες του, επειδή αδιαφορεί να γεφυρώσει μια συγγένεια ιδεολογίας και θρησκείας ως τα έσχατα προπύργια μιας εκλεπτυσμένης πλην ανούσιας αίγλης. Εξάλλου, τη μάλλον επιμονή του παρά αυταρέσκεια ώστε να περιβληθεί τον αχνό πέπλο της σαγήνης την εξυπηρετεί η κλασική μουσική, τις απαράμιλλες συνθέσεις της οποίας απολαμβάνει από ένα εξελιγμένο ηχητικό σύστημα στο γραφείο του, ιδίως όταν δουλεύει. Παρόμοια τέρψη λέγεται ότι αντλεί και στο σπίτι ακούγοντας από ιταλικές ταραντέλες μέχρι όπερα με τη συντροφιά της συζύγου του Μικελίνας.

Μιας κομψότατης, γοητευτικής αρχοντιάς και καλλιέργειας 62χρονης κυρίας, που γεννήθηκε στο Λαβέλο της Βασιλικάτας, αλλά μεγάλωσε στη Σικελία όπου ο πατέρας της Βίτο Κρίνκολι σταδιοδρόμησε στον κατασκευαστικό κλάδο του νησιού. Οι φίλοι του ζευγαριού περιγράφουν πως ο κατά βάθος γοητευτικός και ενίοτε ονειροπόλος παρότι επιχειρηματικά ρεαλιστής Χρήστος τρέφει μεγάλη εκτίμηση στην οικογένεια της συζύγου του. Αρκεί, λένε, να τον ακούσει κανείς να διηγείται ότι το σικελικό σπίτι που εμφανίζεται στην ταινία «Νονός» και στο οποίο, υποτίθεται, μένει για λίγο ο Μικέλε Κορλεόνε ανήκε συμπτωματικά στους προγόνους των πεθερικών του. Λες και κάποια υπέρτατη πρόνοια οδήγησε τον Κόπολα μετά από ρεπεράζ στη Σικελία να γοητευτεί μόνο από αυτό το παρακμιακό αρχοντικό. Οσο κι αν η ακρίβεια της συγκεκριμένης αφήγησης ελέγχεται, με τέτοιες υπερβολές, τονίζουν οι ουκ ολίγοι αντίπαλοί του, προσπαθεί με μια δάνεια κουλτούρα να καλύψει την καπατσοσύνη του επαρχιώτη που έπιασε την καλή.

Το παλιό όνειρο

Οπως κι αν έχει, πάντως, με ηθικό ακμαίο, τονωμένο στα όρια της έξαψης από τη σύνθεση του Μεγάρου Μαξίμου που συγκροτείται από παλιούς συντρόφους του, ο μεγαλοεπιχειρηματίας των κατασκευών προτίθεται να υλοποιήσει το παλιό του όνειρο: να δημιουργήσει ένα αριστερό κανάλι για την οργάνωση και τη στελέχωση του οποίου επιστράτευσε τον διευθυντή του ραδιοφωνικού σταθμού «Στο Κόκκινο» Κώστα Αρβανίτη, αλλά και να αναβιώσει αυτή τη φορά σε εβδομαδιαία βάση μια προοδευτική εφημερίδα στα πρότυπα της «Πρώτης», αλλά χωρίς τις εξαρτήσεις της αρχικής απόπειρας. Οι πληροφορίες φέρνουν τον στενό του συνεργάτη Νίκο Τσαγκρή να έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό την προετοιμασία για τη νέα εφημερίδα. Προσφάτως, όμως, φέρεται να εμπλέκεται στο ίδιο πρότζεκτ ο Παναγιώτης Παναγιώτου, γνωστότερος ως Παν Παν, πρώην πρόεδρος της ΕΡΤ, υποψήφιος παλιότερα με το ΠΑΣΟΚ στην Ηλεία και σχολιαστής μέχρι πριν από λίγο καιρό στο «Εθνος». Μαζί του εικάζεται ότι σε επιτελικό πόστο θα απασχολείται και ο δημοσιογράφος Χρήστος Μαχαίρας, πρώην εκπρόσωπος της ΔΗΜ.ΑΡ. Για την ώρα, πάντως, τα σχέδια για την έκδοση εφημερίδας λέγεται πως έχουν φρενάρει, υποκλινόμενα στην εξυπηρέτηση του μεγάλου στόχου που είναι η τηλεοπτική άδεια. Αυτή η προσδοκία λέγεται πως έχει κινητοποιήσει τον Χρήστο Καλογρίτσα, που δικαίως ή αδίκως θεωρείται συμβολικά «πατέρας» όλων των μεγαλοσυριζαίων της κυβέρνησης. Μένει να αποσαφηνιστεί αν το κερασάκι της τηλεοπτικής άδειας σκεπάζει ολόκληρη την τούρτα των υπόλοιπων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του, όπως κάθε καλό δόλωμα καλύπτει κάθε αγκίστρι.

πηγή: protothema.gr