Αρχιτεκτονική με κοντέινερ

Του Κώστα Τσαούση

«Μην πετάξεις τίποτα», όπως έλεγε με περισσή σιγουριά ο αιώνιος έφηβος τροβαδούρος των παθών των Nεοελλήνων, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο οποίος στην προσωπική δισκογραφική δουλειά του '94 επέμενε σε αυτή την επισήμανσή του. Ερχόμενοι στο σήμερα, λοιπόν, η επισήμανση του '94 θα είχε την ανάγκη και μιας μικρής προσθήκης: «Μην πετάξεις τίποτα και αν μπορείς χρησιμοποίησέ το ξανά στη ζωή σου». Μπορεί να ακούγεται πολύ θεωρητικό, αλλά έχει την εφαρμογή του σε πράγματα που κανείς δεν τα περιμένει και τελικά μένει με το στόμα ανοικτό!

Ας πούμε, όμως, τα πράγματα με μια σειρά.

Η σημερινή μας ιστορία έχει πρωταγωνίστρια μια 36χρονη αρχιτεκτόνισσα με καλές σπουδές, μεταπτυχιακό και μάστερ από την Αγγλία. Το όνομά της: Ναστάζια Σπυροπούλου. Η φίλη μας είχε μια ιδέα που ήταν εξαρχής και παραμένει αρκούντως προκλητική για τα ελληνικά δεδομένα και ιδιαίτερα για μια πόλη όπως η Αθήνα, που έζησε τα μισά του τελευταίου αιώνα με την κληρονομιά της αντιπαροχής. Η ιδέα της φίλης μας απέκτησε γρήγορα ταυτότητα και επωνυμία: Cocoon Modules. Με λίγα λόγια, η ιδέα των Cocoon Modules είναι η αρχιτεκτονική με κοντέινερ. Πιο συγκεκριμένα, η ιδέα, όπως διαβάζουμε σε σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα του «egg», όπου η εταιρεία συμμετείχε στον 3ο κύκλο του προγράμματος πολλαπλής ενίσχυσης της νεανικής καινοτόμου επιχειρηματικότητας, «στηρίζεται στην επανάχρηση και μεταποίηση εμπορευματοκιβωτίων (shipping containers) με σκοπό τη δημιουργία χώρων στέγασης βάσει σπονδυλωτού (modular) σχεδιασμού. Αξιοποιώντας τη γεωμετρία των containers, παραδίδεται στην αγορά ένα high-end προϊόν, που μπορεί να κατασκευαστεί με έως και 30% χαμηλότερο κόστος σε σχέση με μια συμβατική κατασκευή, να είναι έως και 100% αυτόνομο, ενώ ο χρόνος παράδοσής του να ξεκινά από τις 4 βδομάδες».

Στην ίδια ανάρτηση διαβάζουμε επίσης ότι δύο βασικά σημεία της όλης προσπάθειας είναι «η αυτοματοποίηση της κατασκευής/παραγωγής και η ενσωμάτωση των αειφόρων τεχνολογιών και "έξυπνων" συστημάτων τεχνολογίας για εφαρμογές στις καθημερινές ανάγκες και για έλεγχο του καταλύματος εξ αποστάσεως», ενώ στις προτεραιότητες της Cocoon Modules παραμένουν τόσο η ανάπτυξη του έργου μέσω της διαδραστικής ιστοσελίδας όσο και η κατασκευή ενός πρωτοτύπου που θα χρησιμοποιηθεί ως έκθεμα αλλά και ως σημείο αναφοράς για την εταιρεία. Το πρωτότυπο, όπως όλα δείχνουν, θα είναι έτοιμο να παρουσιαστεί στην αγορά το ερχόμενο φθινόπωρο.

Στο site της εταιρείας -και πιο συγκεκριμένα στην ενότητα «blog»- βρήκα ένα κείμενο που υπογράφει η Ναστάζια Σπυροπούλου, ιδρύτρια και CEO της Cocoon Modules. Από αυτό το κείμενο παραθέτω ένα απόσπασμα που διευκρινίζει, εξηγεί και, κυρίως, ανασυνθέτει πραγματικότητες στο επίπεδο της πόλης και της αγοράς. «Η χρήση των κοντέινερ όχι μόνο ως δομικό στοιχείο αλλά και ως ολοκληρωμένος τρόπος στέγασης δεν έχει διαδοθεί όσο θα περίμενε κανείς. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα ανά τον κόσμο όπου βλέπουμε τη δόμηση με κοντέινερ να μην υστερεί σε τίποτα από εκείνη με τον παραδοσιακό τρόπο κατασκευής. Η τάση για χρήση των κοντέινερ προς στέγαση και άρα δημιουργία χώρου είναι από τις πλέον ανερχόμενες παγκοσμίως, με δυνατότητες που ξεπερνούν κάθε φαντασία. Η Puma, το 2008, κατασκεύασε στη Βοστόνη το πασίγνωστο Puma City χρησιμοποιώντας 24 ανακατασκευασμένα κοντέινερ, το 2011 στο Shoreditch του Λονδίνου εγκαινιάστηκε το Boxpark, ένα πρωτότυπο εμπορικό κέντρο το οποίο συντάσσεται από επιμέρους pop-up stores που είναι κατασκευασμένα από κοντέινερ, στο Βερολίνο, στη Ζυρίχη, στο Σίδνεϊ τα κοντέινερ έχουν βρει δεκάδες χρήσεις, αντικαθιστώντας τον καθιστικό τρόπο ζωής με έναν πιο νομαδικό αφού τις περισσότερες φορές τέτοιες κατασκευές είναι μεταφερόμενες».

Με άλλα λόγια, η ιδέα της Cocoon Modules συνοδεύεται από μια ισχυρή ιδεολογική σηματοδότηση που δίνει μια νέα διάσταση στην υπόθεση της καινοτόμου και εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας, ενώ επανακαθορίζει και μέσα από τα υλικά τις έννοιες της «στέγης» και της «φιλοξενίας» στην ίδια την πόλη. Τουλάχιστον, από την πλευρά μου έτσι διαβάζω αυτή την ιδιαίτερη πρόταση που βρήκε στέγη και φιλοξενία στο «egg». Μάλιστα η Ναστάζια ήταν από τους αποφοίτους του 3ου κύκλου, αλλά και από εκείνους που επελέγησαν βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων να παραμείνουν για άλλη μια σεζόν στις εγκαταστάσεις της λεωφόρου Συγγρού.

Ας περάσουμε όμως στην παρουσίαση της ιδέας! Οπως εξηγεί η Ναστάζια, οι εφαρμογές της ιδέας «ποικίλλουν με χρήσεις εξοχικής κατοικίας, ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων ή κατοικίες έκτακτης ανάγκης». Η ίδια επισημαίνει και τα εξής: «Τα δεδομένα μάς έδειξαν ότι έχουμε περισσότερες εισαγωγές απ' ό,τι εξαγωγές στα λιμάνια της Ελλάδας και συγκεκριμένα του Πειραιά, με σκοπό πολλά κοντέινερ να μένουν ανεκμετάλλευτα. Η Cocoon Modules έρχεται και τα επαναχρησιμοποιεί, μεταφέροντάς τα σε ειδικούς χώρους εκτός οικοπέδου όπου μεταποιούνται και στη συνέχεια μεταφέρονται σχεδόν ολοκληρωμένα στο σημείο τοποθέτησής τους, προσφέροντας στον ιδιοκτήτη μια λύση με το κλειδί στο χέρι. Τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας κατασκευής είναι το υψηλής ποιότητας design, η γρήγορη κατασκευή (μπορεί να διαρκέσει από μερικές εβδομάδες μέχρι μερικούς μήνες), ο σπονδυλωτός σχεδιασμός (οι μονάδες μπορούν να επεκταθούν όπως τα lego), η οικονομία συγκριτικά με άλλες διαθέσιμες λύσεις (η λύση που προτείνεται εκτιμάται ότι θα είναι 15% φθηνότερη από μια λύση προκάτ κτιρίου και 30% φθηνότερη από μια συμβατική κατασκευή), η ενεργειακή αυτονομία και ο βιοκλιματικός σχεδιασμός, η μέγιστη αντισεισμική συμπεριφορά, η πιστοποίηση καθώς και η δυνατότητα μεταφοράς. Επιπλέον, ο σπονδυλωτός σχεδιασμός μάς βοηθά να επεκτείνουμε τις μονάδες προς κάθε κατεύθυνση και χωρίς περιορισμό ανάλογα με τις ανάγκες του χρήστη».

Και τα επόμενα βήματα; Το ερχόμενο φθινόπωρο η Ναστάζια έχει βάλει τα δυνατά της ώστε να έχει στη διάθεσή της το πρωτότυπο, τόσο ως έκθεμα όσο και ως σημείο αναφοράς. Στη συνέχεια, η εταιρεία της στοχεύει να απευθυνθεί με συστηματικό τρόπο σε ένα ακροατήριο ιδιωτών αλλά και επιχειρηματιών, οργανισμών και κοινοτήτων, ενώ η Cocoon Modules φορώντας και το καπέλο του αρχιτέκτονα -πολύ σημαντικό πλεονέκτημα- αναλαμβάνει τόσο τον σχεδιασμό όσο και την κατασκευή ώστε να επιτευχθούν η μέγιστη ποιότητα και η καλύτερη τιμή. Στο πρόσωπο της Ναστάζιας Σπυροπούλου η αναδυόμενη εγχώρια smart & creativy έχει βρει έναν από τους πιο χαρακτηριστικούς εκπροσώπους της.