Eνα ξενοδοχείο - στολίδι του 1909 έτοιμο να πάρει ζωή

Της Στεφανίας Σούκη

Αποτέλεσε στο μακρινό παρελθόν ''εντευκτήριο του καλού κόσμου'', φιλοξενώντας κατά τις ένδοξες ημέρες του προσωπικότητες όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Στρατής Μυριβήλης, ο Γεώργιος Παπανδρέου.

Μετά από μία τριακονταετία και πλέον εγκατάλειψης, το Σάρλιτζα Παλλάς, το ξενοδοχείο- σύμβολο της Λέσβου που κτίστηκε στο χωριό Θέρμη πρίν από έναν

και πλέον αιώνα μπορεί να ανακτήσει και πάλι τη χαμένη του αίγλη αν τα σχέδια της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου για αξιοποίησή του ως θερμαλιστικό κέντρο υλοποιηθούν και αν- φυσικά- εξασφαλισθούν οι πόροι από ευρωπαϊκά προγράμματα.

Το πρώτο μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης του διατηρητέου έγινε χθές με την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ), στην ιδιοκτησία του οποίου είναι το παραχωρούμενο ακίνητο.

Αντικείμενο της προγραμματικής αυτής σύμβασης είναι η διάσωση, ανάδειξη, αξιοποίηση και εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων των θερμοπηγών και του κτιρίου του «ΣΑΡΛΙΤΖΑ» από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.

Οπως μάλιστα αναφέρει στο newmoney.gr η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου κ. Χριστιάνα Καλογήρου "θα εξαντληθούν όλες οι χρηματοδοτικές δυνατότητες για το έργο με μία βιώσιμη προσέγγιση στον τομέα του ιαματικού τουρισμού. Η αξιοποίηση του Σάρλιτζα, ήταν πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και δεδομένης της θέσης του μπορεί να καταστεί εκ νέου πόλος ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας".

Η παραχώρηση αφορά χρονικό διάστημα 25 ετών από την ημερομηνία υπογραφής, με την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου να αναλαμβάνει την εκπόνηση των απαραιτήτων μελετών και την υλοποίηση των έργων αποκατάστασης.

Το Υπουργείο Πολιτισμού θα είναι φορέας υλοποίησης των μελετών που αφορούν στη συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη του Οθωμανικού Λουτήρα καθώς επίσης και στη συντήρηση, διατήρηση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων του οικοπέδου. Φορέας λειτουργίας διαχείρισης, και εκμετάλλευσης των εγκαταστάσεων για χρονικό διάστημα 25 ετών ορίζεται η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, στο τεχνικό πρόγραμμα της οποίας προβλέπεται η προώθηση της χρηματοδότησης του έργου με βάση την προγραμματική σύμβαση, προεκτιμώμενου προϋπολογισμού ύψους 4 εκατ. ευρώ. Μεταξύ των χρηματοδοτικών εργαλείων που εξετάζονται από την Περιφέρεια είναι μέσω των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων -ΟΧΕ, διακρατικών προγραμμάτων κ.τ.λ., ενώ, σε δεύτερο στάδιο, ανοικτή είναι η συμφωνία με ιδιώτη- επενδυτή μέσω ΣΔΙΤ.

Το Σάρλιτζα Παλλάς βρίσκεται στην περιοχή Θερμή, ένα από τα παλιότερα χωριά της Λέσβου, λίγα χιλιόμετρα από την πόλη της Μυτιλήνης. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στον τουριστικό οδηγό της Λέσβου lesvosgreece.gr, η περιοχή, κατά την οθωμανική κυριαρχία είχε γίνει παγκοσμίως γνωστή για τις θερμές πηγές, κάτι το οποίο είχε αντιληφθεί στις αρχές του 20ου αιώνα ο Χασάν Εφέντη Μολλά Μουσταφά, αδελφός του τότε πρωθυπουργού του oθωμανικού κράτους και πλούσιος κάτοικος του νησιού.

Σε μια προσπάθεια να αναδείξει ακόμη περισσότερο την ομορφιά της Θερμής και να την καθιερώσει ως τόπο χαλάρωσης, σε συνεργασία με Γάλλους αρχιτέκτονες, ανήγειρε το 1909 το «Σάρλιτζα Παλλάς». Στα τουρκικά η περιοχή της Θέρμης ονομαζόταν ''Σάρλιτζα'', από το ''σαρί'' που σημαίνει κίτρινο χρώμα και το ''λίτζα'' που σημαίνει θερμοπηγή. Το ξενοδοχείο ξεχώρισε τα επόμενα χρόνια για την αρχιτεκτονική του και την τοποθεσία του, προσφέροντας στους θαμώνες του λουτροθεραπείες σε συνδυασμό με κοσμική ζωή. Στην ίδια περιοχή υπάρχουν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα από τα οποία αποδεικνύεται ότι η στην περιοχή λατρευόταν η Αρτεμις, η προστάτιδα των ιαματικών λουτρών. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή το ξενοδοχείο και οι ιαματικές πηγές πέρασαν στο ελληνικό κράτος κι εν συνεχεία στην Εθνική Τράπεζα το 1925. Λίγο αργότερα, η τράπεζα έβγαλε σε πλειστηριασμό το κτίριο αλλά και τις πηγές που το περιβάλλουν. Πέρασε έτσι, το 1933 στα χέρια του οικονομικά ισχυρού τότε ΤΣΑΥ(Ταμείο Σύνταξης & Ασφάλισης Υγειονομικών) για να λειτουργήσει μέχρι και το 1982, χρονιά κατά την οποία έκλεισε και εγκαταλείφθηκε οριστικά.

Μέχρι σήμερα και λόγω της πολύπλοκης νομοθεσίας, ήταν ιδιαίτερα δυσχερής όχι μόνο η αξιοποίηση αλλά ακόμη και η συντήρηση ή και αναστήλωση του χώρου, ο οποίος υπάγεται στην ιδιοκτησία του ΕΤΑΑ, με αποτέλεσμα την πλήρη απαξίωση, την απόλυτη αδυναμία εκμετάλλευσης των θερμοπηγών και την απώλεια τουριστών και εκατ. ευρώ για τις τοπικές επιχειρήσεις. Τα δεδομένα αυτά θέλει να ανατρέψει τώρα η Περιφέρεια Β. Αιγαίου, ώστε να προχωρήσει η χρήση και εκμετάλλευση των θερμοπηγών και του ξενοδοχείου.