Γραφείο Προϋπολογισμού Βουλής: Έκθεση – καταπέλτης – Τι λέει για φόρους, κόκκινα δάνεια, ασφαλιστικά ταμεία

Καταπέλτης για την ελληνική οικονομία είναι η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, η οποία προειδοποιεί ότι η οικονομία παραμένει βυθισμένη στην ύφεση, η υψηλή φορολογία αποτελεί τροχοπέδη, το ιδιωτικό χρέος σύντομα πλησιάζει το μέγεθος του δημοσίου, ενώ τα ασφαλιστικά ταμεία βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού.

Η «φοροκεντρική λιτότητα» του προσχεδίου του προϋπολογισμού δημιουργεί προσκόμματα στην οικονομία, τονίζει η τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου

Προϋπολογισμού της Βουλής (ΓΠΚΒ). Μάλιστα εκτιμά ότι «η χώρα παραμένει υπό αυστηρότερη εποπτεία και οικονομικό έλεγχο από εκείνη που ισχύει υπό κανονικές συνθήκες στην Ευρωζώνη («πολυμερής εποπτεία») και από οποιαδήποτε παρόμοια εποπτεία στο παρελθόν!»

Όπως τονίζει προβλέπεται για το 2017 οριακή μείωση δαπανών κατά €78,8 εκατ. και εκτεταμένη αύξηση εσόδων κατά €2,513 δισ. Όπως έχει επισημάνει το ΓΠΚΒ κατά το παρελθόν, η συντριπτική υπεροχή της στάθμισης των παρεμβάσεων στα έσοδα σε σχέση με τις συνολικές δημοσιονομικές παρεμβάσεις (και εν γένει οι δημοσιονομικές προσαρμογές που βασίζονται κυρίως σε αυξήσεις εσόδων παρά σε μόνιμες περικοπές πρωτογενών δαπανών), δημιουργεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον στην υπό ανάκαμψη οικονομία, επιτείνοντας την ύφεση ή περιορίζοντας τις προοπτικές ανάκαμψής της.

Μολονότι τυχόν μειώσεις δαπανών αντί αυξήσεων φόρων θα είχαν πιθανόν μικρότερη άμεση υφεσιακή επίπτωση, το σημαντικότερο είναι ότι οι αυξήσεις φόρων αποθαρρύνουν την εργασία και την επιχειρηματικότητα (από την πλευρά της προσφοράς) και επομένως θολώνουν τις προοπτικές ανάκαμψης.

Όπως σημειώνει με τα μέχρι σήμερα δεδομένα ο στόχος για το πλεόνασμα του 2016 θα επιτευχθεί. Το προσχέδιο Προϋπολογισμού 2017 προβλέπει για το 2016 πρωτογενές πλεόνασμα 0,63% του ΑΕΠ (έναντι μνημονιακού στόχου 0,5%) και 1,8% του ΑΕΠ για το 2017 (έναντι μνημονιακού στόχου 1,75% ΑΕΠ) Με βάση τις προβλέψεις αυτές είναι συνεπώς εφικτό να αποφύγουμε την εφαρμογή του λεγόμενου «κόφτη» το 2017, παρά τις προφανείς δυσκολίες, εκτιμά.

Η έκθεση δίνει έμφαση στην «ανησυχητική», όπως την χαρακτηρίζει «διόγκωση των χρεών των ιδιωτών προς όλους – προς τις Τράπεζες (προβλέψεις για μεγαλύτερη αύξηση των «κόκκινων» δανείων), προς την εφορία (€1,1 δισ. ανά μήνα κατά μέσο όρο περίπου το πρώτο οκτάμηνο), τα ασφαλιστικά ταμεία (ανήλθαν σε περίπου €25 δισ.), ακόμα και προς τη ΔΕΗ. Οι διαστάσεις είναι τέτοιες που το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα (ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τράπεζες, δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία) σύντομα πλησιάζει το μέγεθος του δημοσίου χρέους!».

Αναφορικά με το ελληνικό χρέος, η γνώμη του ΓΠΚΒ είναι ότι μια σοβαρή αναδιάρθρωσή του είναι απαραίτητη για να ξεφύγει η χώρα από την «παγίδα χρέους» στην οποία βρίσκεται. Στην ουσία, η Ελλάδα έχει παγιδευτεί σε ένα αλληλοτροφοδοτούμενο υφεσιακό «σπιράλ», τόσο λόγω του υψηλού και δυσβάστακτου χρέους (που επηρεάζει βασικούς αναπτυξιακούς συντελεστές), όσο και λόγω της αβεβαιότητας που κυριαρχεί (ως απόρροια της κρίσης χρέους, που στην πορεία όμως δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο) αλλά και του χαμηλού επιπέδου των θεσμών της χώρας (που είναι υψίστης σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη).

Για τα ασφαλιστικά ταμεία

Η σημερινή κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων δημιουργεί προβληματισμούς για τη βιωσιμότητά τους με δεδομένο ότι οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία ξεπέρασαν τα € 30 δισ αναφέρει και φέρνει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών.

Τονίζει ότι το σύνολο των παλαιών και νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών ανέρχεται στα € 12 δισ., ενώ το έλλειμμα χρήσης 2016 αναμένεται να προσεγγίσει το € 1 δισ. από € 0,5 δισ., που προβλέπονταν στην αρχή του χρόνου.

Έως το τέλος του Σεπτεμβρίου 2016, ο ΟΑΕΕ έχει λάβει το 100% της κρατικής επιχορήγησης (€ 835 εκατ.) και μπορεί σήμερα να εγγυηθεί μόνο τις συντάξεις του Οκτωβρίου. Για τους τρείς μήνες του 2016 που απομένουν, οι μόνες πηγές εσόδων του ΟΑΕΕ είναι οι ασφαλιστικές εισφορές (που όμως δεν επαρκούν καθώς με βάση τα στοιχεία του Tαμείου, από τους 701 χιλ. ασφαλισμένους, οι 538 χιλ. είναι είτε οφειλέτες είτε έχουν κάνει διακοπή και οφείλουν εισφορές στο Ταμείο) και το ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών).

Το 2017, το Ταμείο αναμένεται ότι θα αντιμετωπίσει τεράστια προβλήματα, καθώς η εισπραξιμότητα των εισφορών θα πρέπει να ανέλθει στο 85% από το 52% που είναι σήμερα προκειμένου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του.

Πιθανός επερχόμενος εξορθολογισμός-μειώσεις σε προνοιακά επιδόματα

Στην έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής γίνεται αναφορά και στην πρόταση της Παγκόσμιας Τράπεζας, για τα προνοιακά και κοινωνικά επιδόματα, τα οποία θα πρέπει να διαφοροποιηθούν σε τρεις διακριτές κατηγορίες, ώστε εν συνεχεία να αξιολογηθούν, να κοστολογηθούν και να ενσωματωθούν στο κοινωνικό επίδομα αλληλεγγύης ή και πιθανότατα να καταργηθούν. Σε περίπτωση κατάργησής τους το Δημόσιο αναμένεται να εξοικονομήσει € 247,4 εκατ.

Η λίστα αυτή περιλαμβάνει τα εξής επιδόματα:

1) Το επίδομα θέρμανσης,

2) Παροχές διακοπών σε ανέργους,

3) Καλοκαιρινό κατασκηνωτικό πρόγραμμα ΟΑΕΔ