Oι τράπεζες δεν δανείζουν. Μια νέα αγορά γεννιέται…

Η ασθένεια της υπερχρέωσης δεν θεραπεύεται με νέο δανεισμό. Οι επιχειρήσεις που αναζητούν νέα δάνεια απλά για πληρώσουν παλιότερα δάνεια, χωρίς αναπτυξιακό σχέδιο, βρίσκουν τις πόρτες των τραπεζών κλειστές. Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό. Είναι πανευρωπαϊκό. Σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, πλην Γερμανίας ίσως, η απουσία μακροπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού οδήγησε σε μεγάλη αύξηση της έκδοσης επιχειρηματικών ομολόγων. Οι αγορές δανείζουν τις επιχειρήσεις και όχι οι τράπεζες. Αντίθετα από ό,τι συμβαίνει στις ΗΠΑ, όπου οι εταιρίες χρησιμοποιούν τις αγορές για το περίπου 80% της χρηματοδότησής τους, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στηρίζονται ακόμη και σήμερα στις τράπεζες. Αυτό όμως αλλάζει.

Η νέα τάση δανεισμού των επιχειρήσεων από τις αγορές, ονομάστηκε «απομεσαζοντοποίηση» από τους τραπεζίτες και ξεκίνησε το 2009…

Ήταν η χρονιά μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers. Οι εταιρίες υψηλής αξιολόγησης της Ευρώπης ανησυχούσαν για τις σχέσεις τους με τις τράπεζες και αναζήτησαν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Τότε εκδόθηκαν για πρώτη φορά εταιρικά ομόλογα αξίας 585 δισ. δολ. που αποτελούσε ποσό ρεκόρ… Οι όγκοι υποχώρησαν το 2011 και το 2012 σε μεγάλο βαθμό επειδή οι περισσότερες εταιρίες κάλυψαν τις χρηματοδοτικές τους ανάγκες. Το 2012, όμως, πουλήθηκαν στην Ευρώπη εταιρικά ομόλογα καλής ποιότητας αξίας περίπου 500 δισ. δολ. Οι όγκοι των κοινοπρακτικών δανείων στην ήπειρο εν τω μεταξύ υποχώρησαν στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2003.

Οι τράπεζες δεν χάνουν από αυτή τη διαδικασία

Οι τράπεζες εισπράττουν προμήθειες από τα ομόλογα, έσοδα χωρίς επιβάρυνση των ισολογισμών τους. Οι επιχειρήσεις μέσω των ομολόγων αποκτούν πρόσβαση σε νέους επενδυτές και συχνά σε μακρύτερης διάρκειας τίτλους.

Aποκτούν ευελιξία που σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να μη διέθεταν. Οι δανειζόμενοι γίνονται όλο και περισσότερο καινοτόμοι με τις χρηματοδοτήσεις τους στις κεφαλαιαγορές.

Αντί να εκδίδουν απλά ομόλογα στην εγχώρια ισοτιμία τους, βγαίνουν στις αγορές του private placement -ειδικά στις ΗΠΑ- και πουλούν σε διάφορες ισοτιμίες, συμπεριλαμβανομένων και ασιατικών. Μάλιστα, ανάμεσα στον Ιανουάριο και τον Μάρτιο οι εταιρίες της Ευρώπης εξέδωσαν αριθμό ρεκόρ από υβριδικά ομόλογα με τριμηνιαία λήξη.

Είναι δυνατόν, να επιβιώσουν τράπεζες χωρίς να χορηγούν δάνεια;

Τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις έχουν πολύ μικρά περιθώρια κέρδους. Είναι περίπου όπως το γάλα για τα σούπερ μάρκετ. Τα σούπερ μάρκετ δεν βγάζουν χρήματα από το γάλα αλλά πρέπει να το έχουν, αλλιώς κανείς δεν θα ψώνιζε από αυτά και δεν θα υπήρχε έτσι και η πιθανότητα να αγοράσει και ένα ακριβό κρασί.