ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ Ο ΣΥΡΙΖΑ

Ο καθένας μπορεί να έχει όποια γνώμη θέλει για τις δημοσκοπήσεις. Και για την εγκυρότητά τους και για τις σκοπιμότητες όσων τις διενεργούν. Μπορεί να τις πιστεύει ή να θεωρεί τα στοιχεία τους (μέθοδος, δείγμα, ποσοστά, αναγωγές κ.α.) αναξιόπιστα. Όμως οι τάσεις που καταγράφουν σε μεγάλο βαθμό αποτυπώνουν την αίσθηση που υπάρχει και στην κοινωνία.

Τούτων δοθέντων, στην Κουμουνδούρου μάλλον θα πρέπει να ανησυχούν για τις εκλογικές επιδόσεις που θα έχει ο ΣΥΡΙΖΑ

στις ευρωπαϊκές και αυτοδιοικητικές κάλπες. Όλα δείχνουν ότι το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα -εάν φυσικά, τις επόμενες 40 ημέρες, δεν συμβεί κάτι το δραματικό που θα μεταβάλλει το σκηνικό- δεν θα συγκεντρώσει εκείνα τα ποσοστά που να δικαιολογούν την επιλογή του να βαφτίσει τα αποτελέσματα του Μαΐου ως δημοψήφισμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ τους τελευταίους μήνες μοιάζει να έχει «κολλήσει». Η δυναμική του, για κόμμα που διεκδικεί την εξουσία, είναι αναιμική. Η πιθανότητα το ποσοστό του να μην έχει 3 μπροστά είναι ισχυρή. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ενδέχεται να μην καταφέρει να υπερβεί ακόμη και τον πήχυ (27%) των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου 2012, που η περί τον Τσίπρα ηγετική ομάδα θεωρεί κριτήριο για να χαρακτηριστεί το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης ως επιτυχία της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Οι λόγοι για τους οποίους τα ποσοστά εμφανίζονται να έχουν κολλήσει είναι τα εξής:

Πρώτον, η αντιπολιτευτική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ αντί να καλλιεργεί, όπως θα έπρεπε, στους πολίτες αισθήματα ασφάλειας και αισιοδοξίας για το μέλλον, τους δημιουργεί μάλλον ερωτηματικά, αμηχανία και ανασφάλεια για τα επερχόμενα εφόσον αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της χώρας. Οι πολίτες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, επιθυμούν να τελειώσει όσο πιο γρήγορα γίνεται ο εφιάλτης που ζουν τα τελευταία τέσσερα χρόνια και όχι να μπουν σε μια νέα περιπέτεια η οποία μπορεί (εφόσον δεν τελεσφορήσουν οι διαπραγματεύσεις, που λέει ότι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, με τους εταίρους-δανειστές μας) να τροχοδρομίσει ακόμη και εκτός Ευρώπης τη χώρα. Μια αντιπολίτευση, η οποία θα έδινε την εντύπωση ότι μπορεί να άρει τις αρνητικές πλευρές της υφιστάμενης πολιτικής εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα πολιτικο-οικονομική και κοινωνική σταθερότητα θα ήταν σίγουρα περισσότερο ελκυστική. Το «πάμε στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα» ή «το αποθανέτω μετά των αλλοφύλων» μπορεί να συγκινούν κάποιον όταν τα διαβάζει, όμως είναι ελάχιστοι αυτοί που θα τα επέλεγαν σαν στάση ζωής ειδικά στις σημερινές συνθήκες. Κάποιος για παράδειγμα που πριν την κρίση είχε μισθό 2.000 ευρώ και τώρα παίρνει 1.000 περνάει δύσκολα, είναι αγανακτισμένος όμως όταν σκέφτεται ότι μπορεί να χάσει κι αυτά τα ελάχιστα τότε κουμπώνεται. Είναι εύκολο, και ακούγεται ωραίο, να λες «καλύτερα ένα φρικτό τέλος παρά μια φρίκη δίχως τέλος», είναι δύσκολο όμως να το υιοθετήσει μια κοινωνία όπως η ελληνική -μικροαστική κατά βάσιν, με νωπές ακόμη τις μνήμες των καλύτερων ημερών και που παρά τη φτωχοποίηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού της δεν βρίσκεται σε φάση πλήρους εξαθλίωσης ή προεπαναστατική περίοδο.

Δεύτερον, και συναφές με το προηγούμενο, είναι ότι στο δίλημμα «ευρώ ή δραχμή;» εξακολουθεί ακόμη να είναι διχασμένος. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλλονται από στελέχη όπως ο Δραγασάκης, ο Σταθάκης, η Δούρου, ο Παπαδημούλης, ο Παππάς και άλλοι για να πείσουν ότι ο δίλημμα αυτό δεν υφίσταται, εν τούτοις συχνά πυκνά η αριστερή μειοψηφία του κόμματος με επικεφαλής τον Λαφαζάνη το επαναφέρει. Η σύγχυση όχι μόνον δεν διαλύεται, αλλά δημιουργείται και η πεποίθηση ότι ο Τσίπρας προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις δύο τάσεις. Κάτι που φυσικά δεν είναι θετικό για την εικόνα στιβαρότητας που πρέπει να εκπέμπει ένας ηγέτης, ο οποίος φιλοδοξεί να κυβερνήσει τη χώρα σε συνθήκες κρίσης. Όταν οι πολίτες σε ποσοστά που υπερβαίνουν το 70% επιθυμούν την παραμονή της χώρας στο ευρώ, και έχουν κάνει θυσίες γι'αυτό, η αξιωματική αντιπολίτευση αυτοχειριάζεται όταν διατηρεί αυτή την εκκρεμότητα. Όσο ο Τσίπρας δεν λύνει, έστω και με το σπαθί, αυτόν τον εσωτερικό γόρδιο δεσμό, η απήχηση του κόμματός του θα περιορίζεται, ειδικά τώρα που, έστω και δειλά, αχνοφέγγει η πιθανότητα εξόδου της χώρας από την κρίση. Στην Κουμουνδούρου κάνουν ένα στρατηγικό λάθος: πολιτεύονται κυρίως με βάση τις ανάγκες των ανέργων ή όσων έχουν πληγεί βαριά από την κρίση και δείχνουν να ξεχνούν ότι υπάρχουν και οι ανάγκες, η προσπάθεια και οι φιλοδοξίες του άλλου μισού πληθυσμού.

Τρίτον, η πολιτική του τακτική είναι λάθος. Αρνείται ακόμη και τα προφανή στο οικονομικό πεδίο (τελευταίο παράδειγμα το επιτυχημένο τεστ εξόδου στις αγορές) με αποτέλεσμα να βραχυκυκλώνεται πολιτικά και οι ενστάσεις του να μην έχουν μεγάλο ακροατήριο πέραν των φανατικών. Αμφισβητεί αυτά καθ' αυτά τα γεγονότα (πρωτογενές πλεόνασμα, ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών, δημοσιονομική βελτίωση κ.α.) επειδή προηγουμένως έχει, λαθεμένα, προβλέψει την αποτυχία τους, αντί αφενός να επικεντρώνει την κριτική του στον τρόπο που αυτά επιτυγχάνονται και αφετέρου καταθέτοντας εναλλακτικές και ρεαλιστικές προτάσεις. Όμως, στις γκρίζες και παράξενες μέρες που ζούμε, ο αρνητισμός, ως αντιπολιτευτική τακτική, δεν είναι ελκυστικός ούτε εκλογικά αποδοτικός, όπως ίσως στο παρελθόν. Ταιριάζει σε κόμματα διαμαρτυρίας και όχι σε οιονεί κυβερνητική παράταξη. Τα κυβερνητικά κόμματα είναι μετασχηματιστές της κοινωνικής δυσαρέσκειας σε υπεύθυνη πρόταση και δύναμη εξουσίας και όχι απλώς αγωγοί της. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κολλήσει επειδή με τη συμπεριφορά του δίνει την εντύπωση ότι επιχειρεί να εκφράσει κυρίως την οργή της κοινωνίας για όσα έχουν συμβεί και όχι να συγκροτήσει ένα διαφορετικό μπλοκ εξουσίας που θα μπορέσει να αναιρέσει τις αιτίες της κρίσης και τις παθογένειες του συστήματος και κυρίως θα ανασυγκροτήσει, μέσα από ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, τη χώρα.

Τέταρτον, υπάρχει προφανής δυσαρμονία μεταξύ των ψηφοφόρων που κατευθύνονται στον ΣΥΡΙΖΑ και της πολιτικής τους εκπροσώπησης. Αρέσει δεν αρέσει σε κάποιους στην Κουμουνδούρου το εκλογικό σώμα είναι δεδομένο. Οι πολίτες που μπορεί να δώσουν στον ΣΥΡΙΖΑ την εκλογική νίκη προέρχονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία από το ΠΑΣΟΚ. Ένα ποσοστό περίπου 70% των εκλογέων, έστω και για μια φορά στη ζωή ψήφισε ΠΑΣΟΚ. Αυτό είναι κάτι που και να θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να το αλλάξει. Οι προερχόμενοι από το ΠΑΣΟΚ ψηφοφόροι δεν μπορούν να εκπροσωπούνται μόνον από τους Κοτσακά, Κουρουμπλή, Μητρόπουλο, Παναγούλη και Σακοράφα, οι οποίοι ειρήσθω εν παρόδω, θα ήθελαν, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους, να πάρουν ρεβάνς από το ΠΑΣΟΚ. Όσο η Κουμουνδούρου παραμένει κλεισμένη στο δωμάτιο του 4% ο ΣΥΡΙΖΑ θα δυσκολεύεται να πετάξει σε υψηλότερα ποσοστά. Το εναργέστερο παράδειγμα για να καταδειχθεί η δυσαρμονία ψηφοφόρων και πολιτικής τους εκπροσώπησης είναι τα αποτελέσματα σε συνδικάτα, επιστημονικούς φορείς και επαγγελματικές ενώσεις. Τα προερχόμενα από το λεγόμενο κοινωνικό ΠΑΣΟΚ σχήματα συνεχίζουν να διατηρούν υψηλά εκλογικά ποσοστά στο χώρο τους παρότι οργανωτικά έχουν πάρει διαζύγιο από τη Χαριλάου Τρικούπη και τη σημερινή της ηγεσία. Σχηματικά θα λέγαμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει το ίδιο πρόβλημα, από την ανάποδη όμως, με το σημερινό ΠΑΣΟΚ. Όπως η Χαριλάου Τρικούπη, ενώ βρίσκεται στο 4%, συμπεριφέρεται ωσάν να έχει 40% έτσι και η Κουμουνδούρου, ενώ έχει 27%, πολιτεύεται ωσάν να βρίσκεται ακόμη στο 4%...

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε την περασμένη Κυριακή (13/4/2014) στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα». Το δημοσιεύω κι εδώ γιατί -όπως έδειξαν και τα όσα εν τω μεταξύ συνέβησαν με τον Λαφαζάνη- φαίνεται να επιβεβαιώνεται.