Μετά από 2411 χρόνια στο εδώλιο και πάλι ο Σωκράτης

Μπορεί να χαρακτηριστεί η δίκη των αιώνων και φυσικά προσελκύει το διεθνές ενδιαφέρον. Τεράστια είναι η ανταπόκριση του κοινού στην «Δίκη του Σωκράτη» που θα επαναληφθεί 2.500 χρόνια μετά, σήμερα Παρασκευή  25 Μαΐου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Τα εισιτήρια εξαντλήθηκαν και οι παρευρισκόμενοι στη δίκη θα παρακολουθήσουν διακεκριμένους δικαστές και νομικούς να διασταυρώνουν τα ξίφη τους όσον αφορά την αθωότητα ή την ενοχή του μεγάλου φιλοσόφου.Για την τύχη του Σωκράτη θα αποφασίσει όμως το κοινό, που θα κρίνει τα επιχειρήματα κάθε πλευράς. Η νέα δίκη θα πραγματοποιηθεί στην ελληνική, αγγλική και γαλλική γλώσσα με ταυτόχρονη μετάφραση ενώ η παρακολούθησή της θα γίνεται και μέσω διαδίκτυου.Αιώνες μετά από το θάνατο του Σωκράτη (399 π. Χ.) το ερώτημα που τίθεται όμως τώρα είναι, αν μπορεί να επανεξετασθεί η υπόθεση υπό το πρίσμα του χρόνου που μεσολάβησε και σύμφωνα με τη επικρατούσα σήμερα αντίληψη για τη δικαιοσύνη.

Οπως είναι γνωστό οι κατηγορίες εναντίον του Σωκράτη ήταν ασέβεια προς τους θεούς της πόλης, εισαγωγή «καινών δαιμονίων» και διαφθορά των νέων. Από τους 500 αθηναίους πολίτες που είχαν ψηφίσει τότε στη δίκη, ένοχο τον είχαν κρίνει οι 280. Σήμερα οι δύο πλευρές (κατήγοροι και υπερασπιστές) θα επιχειρήσουν μία επαναπροσέγγιση στην συμβολή του Σωκράτη στο πεδίο της φιλοσοφίας αφενός και αφετέρου στη δημόσια ζωή της αρχαίας Αθήνας.

Στη νέα Δίκη, που διοργανώνει σήμερα στις το Ίδρυμα Ωνάση στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών, οι συνήγοροι και οι κατήγοροι, γνωρίζοντας πλέον τα ιστορικά δεδομένα, θα διερευνήσουν τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα που βρίσκονταν ουσιαστικά πίσω από την κατηγορία που αντιμετώπισε ο Σωκράτης με σκοπό να διαφωτίσουν το κοινό το οποίο θα «αποφασίσει» εκ νέου για την «μοίρα» του φιλοσόφου.

Υπενθυμίζεται ότι τις αρχικές κατηγορίες κατά του Σωκράτη είχαν απευθύνει ο Μέλητος, ο Άνυτος και ο Λύκων, που τον κατηγορούσαν ότι: « ἀδικεῖ Σωκράτης οὓς µὲν ἡ πόλις νοµίζει θεοὺς οὐ νοµίζων, ἕτερα δὲ καινὰ δαιµόνια εἰσφέρων· ἀδικεῖ δὲ καὶ τοὺς νέους διαφθείρων». Στην Δίκη μίλησαν πρώτα οι κατήγοροί του που προσπάθησαν να στοιχειοθετήσουν τις κατηγορίες τους και στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Σωκράτης, με την διάσημη πλέον Απολογία του, για την οποία γνωρίζουμε πολλά από τον Πλάτωνα και τον Ξενοφώντα.

Το πραγματικό αντικείμενο της Δίκης του Σωκράτη ήταν όμως η ίδια η Δημοκρατία και η επιβίωσή της. Αντίθετα με την αντίληψη που πολλοί έχουμε για τον αρχαίο φιλόσοφο και την Δίκη του, ο Σωκράτης κατηγορούνταν ουσιαστικά ότι ήταν εχθρός της Δημοκρατίας, ως μέντορας των τυράννων της Αθήνας, του Κριτία και του Χαρμίδη. Ο Σωκράτης θεωρούσε ότι οι πολίτες είναι ανίκανοι να πάρουν τις τύχες τους στα χέρια τους, και γι’ αυτό μιλούσε για ένα αριστοκρατικό -ουσιαστικά- πολίτευμα όπου θα κυβερνούσαν οι φιλόσοφοι, οι ειδικά εκπαιδευμένοι για τη δουλειά αυτή και όχι οι πολλοί.

Ως γνωστόν, στην πραγματική Δίκη, ο Σωκράτης καταδικάστηκε μετά από ψηφοφορία των 500 δικαστών. Οι 280 τον έκριναν ένοχο, ενώ οι 2