Κωσταντής Σταυρόπουλος: «Βαλκάνια εξπρές»

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Όλα άρχισαν με μια προσωπική ασήμαντη ιστορία. Ήταν καλοκαίρι του 2013. Με δύο φίλους σε ένα road-trip μέσα και γύρω απ’ τα Βαλκάνια. Ένα βράδυ, έχουμε χαθεί στους δρόμους της Βουδαπέστης. Εγώ κάθομαι στο πίσω κάθισμα και οι άλλοι δύο μπροστά προσπαθούν να βγάλουν άκρη με το GPS στο κινητό του ενός. Η φωνή που ακούμε μας είχε συστηθεί

ως «Κώστας» όταν το είχαμε προγραμματίσει στην αρχή του ταξιδιού. Έκτοτε σε κάθε λάθος του, η οργή μας είχε αποδέκτη με όνομα. Και καθώς μέχρι να βρούμε το σωστό δρόμο βρίζουμε ό,τι έχει και δεν έχει ο καημένος ο «Κωστάκης», μου έχει ήδη καρφωθεί η ιδέα. Τι θα συνέβαινε αν όντως υπήρχε ένας τύπος εκεί μέσα που ακούει όλα αυτά για τη μητέρα, την οικογένεια και το σπίτι του και δεν μπορεί να μας απαντήσει; Κι αν υπήρχε, σίγουρα δε θα είχε χωθεί εκεί με τη θέλησή του.

Έτσι γεννήθηκε ο πρώτος ήρωας του βιβλίου. Η αποδοχή της ιδέας απ’ την παρέα ήταν καταλυτική για τη συνέχεια. Μέχρι να τελειώσουμε το ποτό είχα σκιτσάρει στο μυαλό μου και την ηρωίδα που πολύ αργότερα πήρε την τελική της μορφή. Μια Ελληνίδα, βιολίστρια σε ένα όχι και τόσο καλής φήμης ξενοδοχείο στην παραλιακή, βιοπορίζεται παίζοντας μουσική για τους περιστασιακούς και αδιάφορους θαμώνες. Η απώλεια του αγαπημένου της συντρόφου πριν χρόνια, αφήνει ανεκπλήρωτο ένα ταξίδι στις γειτονικές μας χώρες. Εκείνη, από μια εσωτερική παρόρμηση καλείται τώρα να το πραγματοποιήσει μόνη.

Στο πέρασμα του χρόνου μπήκε και ο τρίτος βασικός ήρωας. Ένας Εσθονός ζιγκολό κατηφορίζει με τη μοτοσικλέτα του προς το Νότο, αναζητώντας λίγη απ’ τη ζεστασιά του, κάτω απ’ τον καλοκαιρινό ήλιο. Από δύο αφετηρίες και με αντίθετες πορείες αρχίζει μια ταυτόχρονη περιπλάνηση.

Το Βαλκάνια Εξπρές είναι το σύμπλεγμα των ιστοριών τριών διαφορετικών ανθρώπων, όσο αφορά τους χαρακτήρες τους, τα βιώματα και τη στάση ζωής τους. Αυτές οι τρεις ιστορίες ακουμπούν πάνω σε ένα ψηφιδωτό μικρότερων ιστοριών από άλλους χαρακτήρες, οι οποίοι μοιάζουν δευτερεύοντες, αλλά στην πραγματικότητα είναι αναπόσπαστα κομμάτια της ιστορίας. Το βιβλίο θα προσπαθήσει να αποκωδικοποιήσει με χιούμορ αλλά όχι υπεροψία, μια σκληρή πραγματικότητα λαών και μεμονωμένων ανθρώπων. Χωρίς την παραμικρή προσπάθεια διδακτισμού, να γίνει ένας φόρος τιμής στον άνθρωπο και τη μαγεία των ελαττωμάτων και των ιδιαιτεροτήτων του.

Ένα φωτογραφικό λεύκωμα από ένα ταξίδι μέσα σε χώρες που κάποτε έμοιαζαν περισσότερο φιλόξενες απ’ όσο δείχνουν τώρα. Χώρες που είναι πολύ πιο κοντά μας απ’ ότι θα ήθελαν να πιστεύουν πολλοί. Γιατί ο κοντινός βοράς μπορεί να μας προσγειώσει στην πραγματικότητα, τραβώντας τα μάτια μας απ’ τη μαγεία της Ανατολής ή τα χρήματα και τη ματαιοδοξία της Δύσης. Και να έρθουμε αντιμέτωποι με τον καθρέπτη μας. Τα Βαλκάνια.

Κωσταντής Σταυρόπουλος

Το μυθιστόρημα του Κωσταντή Σταυρόπουλου Βαλκάνια Εξπρές κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κριτική (σελ.: 176, τιμή: 9,00 €).

Σχεδιασμός / Εικονογράφηση εξωφύλλου: Γιώργος Σκαραφίγκας, The Brood

Αποσπάσματα από το βιβλίο:

Θα μπορούσε να βλέπει. Να είναι ένας κρυφός παρατηρητής της ζωής που κυλά χωρίς εκείνον. Της ζωής των ανυποψίαστων ανθρώπων που όπως κι εκείνος θα τη σπαταλούσαν αποδώ και αποκεί, κλεισμένοι μέσα σε σπίτια είτε, χειρότερα ακόμα, μέσα στον ίδιο τους τον εαυτό. Ζώντας μια ζωή για την πάρτη τους και τους στόχους που τους έβαζε ο περίγυρος, προτού καλά καλά μπορέσουν να αρθρώσουν τις πρώτες τους κουβέντες. Αν μπορούσε να γυρίσει πίσω, δεν θα έμενε λεπτό μονάχος. Δεν θα έκανε – ή θα έκανε πολύ περισσότερα πράγματα.

Κάτι τέτοιες ώρες της μέρας, η μοναξιά σε ξεγυμνώνει και σε φέρνει αντιμέτωπο με σκέψεις που η βιασύνη της καθημερινότητας σου επιτρέπει να αποφύγεις. Ο Άαμπελ δεν ήταν καλός στο ζύγι. Όσα κι αν ήταν τα κατά των επιλογών του όλα αυτά τα χρόνια, πάντα συνήθιζε να βάζει κάποια πλασματικά υπέρ για να επέλθει η ισορροπία. Ήταν και φορές σαν κι αυτή όμως, που λύγιζε, αδυνατώντας να δώσει τα ελαφρυντικά που χρειαζόταν η συνείδησή του.

Δεν είχε βάλει τη ζωή της στον αυτόματο πιλότο. Όχι. Αυτό θα σήμαινε προγραμματισμό διαδρομής. Και κάποιον τελικό προορισμό. Τίποτα απ’ τα δύο δεν συνέβαινε τώρα. Απλά συνυπήρχε με το περιβάλλον γύρω της. Χωρίς να προσπαθεί να το αλλάξει, να το καθορίσει ή να επιλέξει τις προβολές του πάνω της.
Μονάχα να το νιώσει.
Να γίνει ένα με αυτό.
Ένας λευκός καμβάς, μια άγραφη μπομπίνα.
Ένα φύλλο έκθεσης με ελεύθερο θέμα.
Θα άφηνε τα πινέλα, τις κάμερες και τα μολύβια να ασελγήσουν πάνω της.
Θα έδινε χώρο και εαυτό σε οτιδήποτε ασήμαντο.
Παραδομένη στο τυχαίο και στο ασήμαντο.
Με καμία ελπίδα, ούτε προσμονή.
Ένας θεατής που δεν ενδιαφέρεται για την ταινία.
Μονάχα να είναι τα ποπ κορν του αλμυρά και η κόκα κόλα κρύα.

Ο Κωσταντής Σταυρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα. Έχει ζήσει στη Βεγγάζη της Λιβύης και τα τελευταία χρόνια ζει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα όπου διδάσκει μαθηματικά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το Βαλκάνια εξπρές είναι το τρίτο του μυθιστόρημα. Στις εκδόσεις Κριτική κυκλοφορεί επίσης το δεύτερο βιβλίο του, Ο χορός των λέμινγκς. Το πρώτο του μυθιστόρημα, Αναζητώντας μια Νάπολη στο Βερολίνο, κυκλοφόρησε το 2012 στις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Σημείωμα του Γ. Ι. Μπαμπασάκη για το

Βαλκάνια εξπρές:

⇒Τόποι: Ελλάδα, Λιθουανία, Εσθονία, Πολωνία, Σερβία, Ουγγαρία.
⇒Μουσικές: Iron Maiden, AC/DC, Rolling Stones (το αριστούργημα «Wild Horses»), Μπρέγκοβιτς.
⇒Καταστάσεις: Μοτοσυκλέτα, δυστύχημα, φυγή, απώλεια, περιπέτεια, εγκλωβισμός, δρόμοι, σύνορα, χώρες, πορνεία, θλίψη, περιπλοκές, υπόγειος κόσμος, ημίκοσμος, κόσμος, ταχύτητα, δόσιμο, δέσιμο, χάσιμο, σύγκρουση, συμφιλίωση, λύτρωση.
⇒Στιλ: Σκληρός ρεαλισμός, επιστημονική φαντασία, νουάρ, road novel, μεταλλική πρόζα στους απόηχους του Don DeLillo, προσωπική ματιά, δυνατοί διάλογοι, φωτογραφικός ρεαλισμός, υπόγεια τρυφερότητα που κάποια στιγμή αναδύεται κρίσιμα και λυτρωτικά στην επιφάνεια.
Διεθνές δυναμικό δράμα δρόμου και καταστάσεων, μεθυστικό μυθιστόρημα νηφάλιας ανατομίας της σύγχρονης κοινωνικής ζωής στα Βαλκάνια, ύστερα από τις αναστατώσεις των δύο τελευταίων δεκαετιών. Ο Κωσταντής Σταυρόπουλος μας δείχνει πώς να αντιλαμβανόμαστε τους κραδασμούς των καιρών.