Έρευνα: Οι μακρινές διαστημικές αποστολές θα μπορούσαν να βλάψουν τους εγκεφάλους των αστροναυτών

Σύμφωνα με μια νέα αμερικανική έρευνα, οι εγκέφαλοι των αστροναυτών που περνάνε μήνες στο διάστημα, μετακινούνται προς τα πάνω μέσα στο κρανίο τους. Κάτι τέτοιο συμβαίνει, όπως εξηγούν οι επιστήμονες, λόγω των συνθηκών μειωμένης βαρύτητας που επικρατούν μακριά από τη Γη.

Από μελέτη που πραγματοποιήθηκε στους εγκεφάλους 34 αστροναυτών, διαπιστώθηκε ότι ο εγκέφαλος όσων είχαν μείνει στο διάστημα επί μήνες, εμφάνιζε μια κίνηση προς τα πάνω μέσα στο κρανίο, μειώνοντας έτσι την απόσταση ανάμεσα στην κορυφή

του εγκεφάλου και στην εσωτερική επιφάνεια του κρανίου, κάτι που δεν συνέβαινε σε όσους είχαν παραμονή στο διάστημα μόνο μερικών ημερών. Παράλληλα, σε όσους είχαν μείνει πολύ στο διάστημα, ο εγκέφαλος -ιδίως ο μετωπιαίος φλοιός που ελέγχει ζωτικές νοητικές λειτουργίες- εμφάνιζε διάφορες δομικές αλλαγές.

Μια ανησυχία των γιατρών είναι ότι η ανοδική κίνηση του εγκεφάλου μπορεί να συμπιέσει τα νεύρα στο κρανίο, καθώς και μια ζωτική αρτηρία που απομακρύνει το αίμα από τον εγκέφαλο, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης μέσα στο κεφάλι.

Σύμφωνα με τη NASA είναι ήδη γνωστό ότι ορισμένοι αστροναύτες επιστρέφουν από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με προβλήματα όρασης λόγω αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης.

Οι αστροναύτες που συμμετείχαν στο πείραμα χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες: Σε εκείνους που είχαν παραμείνει στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) για 165 μέρες κατά μέσο όρο και σε εκείνους που είχαν μείνει στο διάστημα για δύο εβδομάδες. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια ακτινολογίας Ντόνα Ρόμπερτς του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνα, μελέτησαν τους εγκεφάλους των αστροναυτών με μαγνητικές απεικονιστικές τεχνικές (fMRI).

Ως προς τη συνέχεια των πειραμάτων, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο το πόσο γρήγορα μπορεί ο εγκέφαλος να επανέλθει στη φυσιολογική του θέση μέσα στο κρανίο μετά την επιστροφή σε συνθήκες γήινης βαρύτητας.

Με τα παραπάνω δεδομένα στη διάθεσή τους, οι επιστήμονες αναρωτιούνται τι μπορεί να συμβεί στον ανθρώπινο εγκέφαλο μετά από ένα μακρινό διαστημικό ταξίδι. Να σημειωθεί ότι, μια επανδρωμένη αποστολή στον «κόκκινο» πλανήτη -που προγραμματίζεται από τη NASA για το 2033- θα χρειασθεί έως έξι μήνες μόνο για το ταξίδι ως εκεί. Όμως οι αστροναύτες θα πρέπει να παραμείνουν τουλάχιστον δύο χρόνια στον ‘Αρη, προτού γυρίσουν με τα ερευνητικά τους στοιχεία στη Γη.

Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι ίσως είναι τελικά απαραίτητη συνθήκη, τόσο το διαστημικό σκάφος, όσο και η βάση στον ‘Αρη, να διαθέτουν τεχνητή γήινη βαρύτητα, προκειμένου να διατηρηθεί υγιής ο εγκέφαλος των αστροναυτών. Ωστόσο η δημιουργία τεχνητής βαρύτητας στο διάστημα παραμένει, προς το παρόν, πολύ δύσκολη υπόθεση. Για το λόγο αυτό, οι ερευνητές από τη NASA και τον ESA (Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος) συνεχίζουν τις μελέτες τους αναφορικά με την επίδραση των συνθηκών του διαστήματος στον ανθρώπινο εγκέφαλο και την επίλυση των σχετικών προβλημάτων.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ