Πωλ Νιούμαν: Ο άνδρας που ήθελαν όλες οι γυναίκες

Κινηματογραφικό είδωλο, ένας από τους τελευταίους θρύλους του Χόλιγουντ. Αρσενικό πρότυπο, τα ωραιότερα γαλάζια μάτια του κινηματογράφου, ο άνδρας που ήθελαν όλες οι γυναίκες… Ένας μύθος που σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή πριν χάσει τη μάχη του με την επάρατη νόσο. Δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον Πωλ Νιούμαν.

Ο Πωλ Λέοναρντ Νιούμαν γεννήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1925 στο Κλίβλαντ του Οχάιο, σε εύπορη οικογένειας. Ο πατέρας του Άρθουρ ήταν Εβραίος και διατηρoύσε ένα επιτυχημένο κατάστημα αθλητικών

ειδών, ενώ η μητέρα του προερχόταν από οικογένεια Σλοβάκων Καθολικών, από το πάλαι ποτέ Βασίλειο της Ουγγαρίας. Ο Πωλ χαρακτηρίζει, μάλιστα, τον εαυτό του Εβραίο, υποστηρίζοντας πως αποτελεί «μεγαλύτερη πρόκληση». Η μητέρα του, Τερέζα, εργαζόταν στο οικογενειακό κατάστημα και μεγάλωνε τα δύο της γιους (Πωλ και Άρθουρ) με ιδιαίτερη φροντίδα. Χάρη σε εκείνη ο μικρός Πωλ γίνεται ευγενικός, φιλότιμος, φιλόμουσος, φιλομαθής. Δείχνει ένα πρώιμο ενδιαφέρον για το θέατρο, το οποίο ενθαρρύνει η μητέρα του. Στα επτά του χρόνια πραγματοποιεί το ντεμπούτο του στην υποκριτική, σε μια σχολική παράσταση. Όταν αποφοιτά από το λύκειο, το 1943, συνεχίζει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο σπουδάζοντας οικονομικά.

Εκτιμά τις απλές καθημερινές χαρές… Κατά κάποιον τρόπο είναι σαν την πατρίδα του. Όλα μοιάζουν να του έρχονται εύκολα. Θεωρεί τον εαυτό του ιδιαίτερα τυχερό και συχνά μιλάει για την “Τύχη του Νιούμαν”, που αρκετές φορές τον είχε φέρει στο κατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή ή τον γλίτωσε από δύσκολες καταστάσεις. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν υπηρετεί ως ασυρματιστής στον Ειρηνικό Ωκεανό και γλιτώνει το θάνατο παρά τρίχα. Το σκάφος του μένει μια μέρα καθηλωμένο λόγω προβλήματος του πιλότου, ενώ τα υπόλοιπα της μοίρας μεταφέρονται σε άλλο αεροπλανοφόρο – το οποίο δέχεται επίθεση από καμικάζι.
Να σημειωθεί πως ο Νιούμαν υπηρέτησει στο Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, στις επιχειρήσεις στον Ειρηνικό Ωκεανό . Με την ελπίδα να γίνει δεκτός σαν πιλότος, ακολουθεί το πρόγραμμα V-12 του Γέιλ. Το σχέδιο αυτό ανετράπη όταν ένας γιατρός διαγνώσκει σε αυτόν αχρωματοψία. Συνεχίζει τότε σε στρατόπεδο εκπαίδευσης και κατόπιν εκπαιδεύεται ως ασυρματιστής και σκοπευτής.

Μετά το τέλος του πολέμου παντρεύεται την πρώτη του σύζυγο , Τζάκι Γουίτ, με την οποία αποκτούν ένα γιο, το Σκοτ και δύο κόρες – τη Σούζαν και τη Στέφανι. Εκείνη την περίοδο εργάζεται στο κατάστημα του πατέρα του και μετά το θάνατό του το αναλαμβάνει πλήρως. Όμως εκεί νιώθει να ασφυκτιά. Επιθυμεί να γίνει ηθοποιός και ξεκινά να σπουδάζει στη Δραματική Σχολή του Πανεπιστημίου του Γέιλ. Ξεχωρίζει αμέσως και συνεχίζει στο περίφημο Actors Studio του Λι Στράσμπεργκ.

Κάνει το ντεμπούτο του σε θέατρο του Μπρόντγουεϊ, στην αυθεντική παραγωγή του έργου του Γουίλιαμ Ιντζ με τίτλο «Picnic». Συμμετέχει στο ανέβασμα των παραστάσεων «The Desperate Hours» και «Γλυκό Πουλί της Νιότης» με την Τζεραλντίν Πέιτζ. Κατόπιν πρωταγωνιστεί στην κινηματογραφική εκδοχή του τελευταίου και πάλι με την Πέιτζ.

Η πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο ήταν το 1954 στο «Ασημένιο Δισκοπότηρο» (1954), το οποίο ακολουθούν οι αναγνωρισμένοι ρόλοι στις ταινίες «Εμείς οι Ζωντανοί» (1956), ως μποξέρ Ρόκι Γκρατσιάνο, «Λυσσασμένη Γάτα» (1958), πλάι στην Ελίζαμπεθ Τέιλορ, και «The Young Philadelphians» (1959), με την Μπάρμπαρα Ρας και τον Ρόμπερτ Βων.
Συμμετέχει, ακόμη, σε ένα δοκιμαστικό με τον Τζέιμς Ντην για την ταινία «Ανατολικά της Εδέμ» (1955). Κάνει δοκιμαστικό για το ρόλο του Άρον Τρασκ, ενώ ο Ντιν για αυτόν του μεγαλύτερου αδερφού του, Καλ Τρασκ (αν και ο Νιούμαν ήταν μεγαλύτερος ηλικιακά του Ντιν). Ο Ντιν κέρδισε το ρόλο του Καλ, αλλά το κομμάτι του Νιούμαν δόθηκε στον Ρίτσαρντ Ντάβαλος. Την ίδια χρονιά συμπρωταγωνιστεί με την Εύα Μαρί Σεντ και τον Φρανκ Σινάτρα σε μια ζωντανή και έγχρωμη μετάδοση του θεατρικού έργου του Θόρτον Γουάιλντερ με τίτλο «Η πόλη μας».

Το κοινό – κυρίως το γυναικείο- τον ερωτεύεται κεραυνοβόλα… Αυτό όμως δεν τον ενθουσιάζει… Τον ενοχλεί που είναι αναγκασμένος να το σκάει κρυφά από τα ξενοδοχεία για να αποφύγει τα πλήθη που παραληρούσαν. Φορά συνεχώς γυαλιά και όταν κάποιος του ζητά να δει τα διάσημα μάτια του, εκείνος απαντά : “αν τα βγάλω θα μου πέσουν τα παντελόνια”.
Στα πλατό του φιλμ “Μακρύ καυτό καλοκαίρι” μια μοιραία συνάντηση αλλάζει τη ζωή του και βάζει τελεία στον πρώτο του γάμο. Ερωτεύεται κεραυνοβόλα την Τζόαν Γούντγουρντ και παντρεύονται το 1958. Αποκτούν τρεις κόρες, την Έλινορ, τη Μελίσα και την Κλερ. Ο γάμος του Νιούμαν με την Γούντγουρντ διαρκεί πενήντα χρόνια κι αποτελεί πρωτοφανές γεγονός για το Χόλιγουντ… Το ζευγάρι αποφεύγει να μένει στην καρδιά της κινηματογραφικής βιομηχανίας και προτιμά τη σχετική απομόνωση στο Κονέκτικατ. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο.

Αναμφίβολα, αντιμετώπισαν και δυσκολίες κατά τη διάρκεια του έγγαμου βίου τους. Η Γούντγουρντ έπρεπε να ζει στη σκιά της φήμης του συζύγου της. Ο Νιούμαν λέει χαριτολογώντας όταν τον ρωτούν πώς καταφέρνει να μένει πιστός στη σύζυγό του: “για ποιό λόγο να ψάχνω για χάμπουργκερ έξω, όταν έχω μπριζόλα στο σπίτι μου;” Και η σύζυγός του γίνεται έξαλλη κάθε φορά που το ακούει.
Παρά τις όποιες “συννεφιές”, είναι ένα πραγματικά υπέροχο ζευγάρι, εκτός αλλά και εντός οθόνης.

Το πρώτο έργο που σκηνοθετεί ο Νιούμαν το 1968, το “Rachel Rachel” είναι αφιερωμένο στην συμπρωταγωνίστριά του Τζόαν Γούντγουαρντ. Ο λόγος; Όπως ο ίδιος λέει για εκείνη : “σταμάτησε την καριέρα της για να γίνει σύζυγός μου”.
Η καριέρα του στα επόμενα χρόνια συνεχίζει με ανοδική πορεία.

Πρωταγωνιστεί στις ταινίες “Έξοδος” (1960), “Ο κόσμος είναι δικός μου” (1961), “Άγριος Σαν Θύελλα” (1963), “F.B.I Φάκελος 17, άκρως εμπιστευτικόν” (1966), “Όμπρε!” (1967), “Ο Μεγάλος Δραπέτης” (1967), “Ο Πύργος της Κολάσεως” (1974), “Άγριο Παιχνίδι” (1977) και “Η Ετυμηγορία” (1982). Με τον ηθοποιό Ρόμπερτ Ρέντφορντ και το σκηνοθέτη Τζωρτζ Ρόι Χιλ συμμαχεί δύο φορές, για τις δυο υπερεπιτυχημένες ταινίες “Οι Δύο Ληστές” (1969) και “Το Κεντρί” (1973).
Πραγματοποιεί κοινές εμφανίσεις με τη σύζυγό του, Τζοάν Γούντγουορντ, σε διάφορες ταινίες όπως “Πόθοι στην κάψα του καλοκαιριού” (1958), “Καλημέρα ζωή” (1958), “Αγαπηθήκαμε στο Παρίσι” (1961), “Στους δυο τρίτος δεν χωρεί” (1963), “Ο κύριος και η κυρία Μπριτζ” (1990).
Εκτός από το να πρωταγωνιστήσει και να σκηνοθετήσει την ταινία «Χάρρυ και γιος: Η σύγκρουση», ο Νιούμαν σκηνοθετεί τέσσερις ακόμη ταινίες με πρωταγωνίστρια την Γούντγουαρντ- στις οποίες όμως δεν συμμετέχει ως ηθοποιός.

Υποψήφιος για Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου έξι φορές, θα το έπαιρνε τελικά μόλις το 1987 για “Το χρώμα του χρήματος”. “Είναι σαν να κυνηγάς μία γυναίκα για εκατό χρόνια και όταν σου λέει επιτέλους ναι, να νιώθεις ξαφνικά πολύ κουρασμένος” δηλώνει…
Δυστυχώς η τραγωδία αγγίζει τη ζωή του το 1978, όταν ο μοναχογιός του, που αντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα, πεθαίνει από υπερβολική δόση βαρβιτουρικών και αλκοόλ.
Αυτό το σκληρό γεγονός φαίνεται πως τον ευαισθητοποίησε αρκετά ώστε να στραφεί στη φιλανθρωπία. Δημιουργεί αρχικά μια κατασκήνωση για παιδιά που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες και εν συνεχεία δωρίζει σε φιλαθρωπικούς σκοπούς όλα τα έσοδα από τις πωλήσεις της επιτυχημένης σειράς προιόντων “Newmans own”, που ξεκινά από ένα salad dressing και εξελίσσεται σε κολοσσό των εταιριών είδων διατροφής. Το σύνολο ήταν 120 εκατομμύρια δολάρια… Πρωτοφανές ποσό για το Χόλιγουντ…

Οι φήμες για καρκίνο του πνεύμονα ξεκινούν από μια φωτογραφία… Ο Πωλ Νιούμαν χαμογελά στο πλευρό της Μάρθα Στιούαρτ, σε μια εκδήλωση στη Νέα Αγγλία, όπου δείχνει φανερά αδυνατισμένος κι εύθραστος. Ίσως είναι η πρώτη φορά που το κοινό δεν βλέπει το αρρενωπό σύμβολο με τα υπέροχα γαλάζια μάτια, εκείνον τον κινηματογραφικό θρύλο… Αλλά το θνητό ηλικιωμένο άνδρα των 83 ετών…
Ο εκπρόσωπος Τύπου του ηθοποιού – χρόνια καπνιστής- δεν επιβεβαιώνει αλλά ούτε διαψεύδει τη φήμη. Δηλώνει απλά πως ο Πωλ “είναι μια χαρά”. Όταν οι δημοσιογράφοι τον εντοπίζουν έξω από μια κλινική και τον ρωτούν για την κατάσταση της υγείας του και αν ακολουθεί κάποια θεραπευτική αγωγή, εκείνος απαντά “ναι, για τριχόπτωση και για μυκητίαση…”

Στις 25 Μαΐου 2007, ο Νιούμαν ανακοινώνει πως θα αποσυρθεί πλήρως από την ηθοποιία . Υποστηρίζει πως αισθάνεται ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να ασκεί την υποκριτική στο επίπεδο που θα επιθυμούσε. “Αρχίζεις να χάνεις τη μνήμη σου, αρχίζεις να χάνεις την αυτοπεποίθησή σου, αρχίζεις να χάνεις την εφευρετικότητά σου. Οπότε νομίζω πως αυτό είναι πια ένα κλεισμένο βιβλίο για μένα.”

Δυστυχώς, όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά… Συνεργάτες του ηθοποιού παραδέχονται πως ο Νιούμαν τούς έχει μιλήσει για την ασθένειά του και τον Αύγουστο του 2008 έγινε γνωστό πως ο ηθοποιός είχε ολοκληρώσει τη θεραπεία του στο Sloan Kettering Cancer Center στη Νέα Υόρκη. Κι επιστρέφει στο σπίτι του στο Γούεσπορτ του Κονέκτικατ. Επιθυμία του είναι να περάσει εκεί τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, έχοντας δίπλα του την πολυαγαπημένη του σύζυγο, παιδιά, εγγόνιά και στενούς φίλους…

Ο Πωλ Νιούμαν κατάφερνε να γοητεύει το κοινό με την αξία του ταλέντου του, αλλά και με την αρρενωπότητά του, σε όποιον ρόλο και να ερμήνευε. Ήταν ένας εκρηκτικός συνδυασμός που γινόταν ακόμα πιο ακαταμάχητος λόγω της χαρισματικής προσωπικότητάς του.
Ο Τύπος γράφει για εκείνον : “Ο Πωλ Νιούμαν ήταν ένας από τους μεγάλους μύθους του κινηματογράφου – μόνο η Ελίζαμπεθ Τέιλορ έχει απομείνει εν ζωή από τη θρυλική “φουρνιά” του – και μια ξεχωριστή, ιδιαίτερη περίπτωση για την κινηματογραφική βιομηχανία. Από νωρίς είχε καταλάβει σε τί παγίδα μπορεί να εξελιχθεί η διασημότητα και ό,τι μπορούσε για να μη μολύνει την ιδιωτική του ζωή. Ζώντας μακριά από τις σειρήνες του Χόλιγουντ, κατάφερε να κρατήσει την οικογενειακή του ζωή ήρεμη και ευτυχισμένη, να αποδείξει το ταλέντο του και στη σκηνοθεσία, να ασχοληθεί με την πολιτική, να αφοσιωθεί στη φιλανθρωπία, αλλά και στις χαρές της ζωής, που στη δική ιτου περίπτωση αντιπροσωπεύονταν από δραστηριότητες όπως η οδήγηση σε αγώνες ταχύτητας, στους οποίους συμμετείχε σχεδόν μέχρι το τέλος της ζωής του…”
Τα πιο όμορφα γαλάζια μάτια του κινηματογράφου κλείνουν για πάντα στις 28 Σεπτεμβρίου του 2008… Κι ένας μύθος περνά στην ιστορία…

Πηγές:
– “Paul Νewman: A Life”, Shawn Levy
– “The Newman Chronicles” by Patricia Borsworth – Vanity Fair