Είμαι γελοίος: Δοξάστε με

Στην Ελλάδα, για όποιον έχει κάπως ξεχωρίσει στον τομέα που ασχολείται, υπάρχει ένας σίγουρος τρόπος να αυξήσει την αναγνωρισιμότητά του και μάλιστα δωρεάν: να κάνει προκλητικές δηλώσεις κατά προτίμηση “γαργαλιστικού” περιεχομένου ή και δηλώσεις καταφανώς ανόητες ή γελοίες.

Η μέθοδος αυτή, υιοθετείται κυρίως από εκείνους που γνωρίζουν ότι η τυχαία προς στιγμήν διάκρισή τους στον τομέα τους έχει πολύ μικρή πιθανότητα να διατηρηθεί, με άλλο τρόπο, αφού δεν είναι σε θέση να προβάλουν τίποτα θετικό.

Στην πραγματικότητα

υιοθετούν τα συμπεράσματα σχετικών ερευνών, που έχουν δείξει ότι η αρνητική εντύπωση για ένα “προϊόν” εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου. Αντίθετα η αυξημένη αναγνωρισιμότητα που προκύπτει από τις αρνητικές αναφορές, κατά κανόνα παραμένει, ενισχύοντας έτσι υποσυνείδητα την μεσοπρόθεσμη ελκυστικότητα του “προϊόντος”. Τέτοιου είδους επομένως προσφάτως και προσκαίρως διακριθέντες έχουν λίγα να χάσουν όταν πρόκειται για κάθε είδους δημοσιότητα. Αυτό που επιδιώκουν είναι απλώς να προβάλλονται διότι μόνο με τον τρόπο αυτό ελπίζουν στην διατήρηση της “διάκρισής” τους.

Όσο λοιπόν μικρότερη πιθανότητα έχει ένας βουλευτής να ξαναεκλεγεί ή να “αξιοποιηθεί” από τον αρχηγό του, όσο λιγότερο μπορεί ένας ανερχόμενος ηθοποιός ή τραγουδιστής να προχωρήσει με βάση τις καλλιτεχνικές του ικανότητες ή ένας καταρχήν διακριθείς επαγγελματίας να πρωταγωνιστήσει στον τομέα του με βάση τις επιστημονικές/επιχειρηματικές του δυνατότητες ή ένας παρουσιαστής μιας εκπομπής να αυξήσει την ακροαματικότητά της με βάση το περιεχόμενό της, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να δημιουργήσει ένα προσεκτικά επιλεγμένο προκλητικό “επεισόδιο” για την διατήρηση ή και αύξηση της αναγνωρισιμότητάς του.

Η παραπάνω μεθοδολογία βέβαια δεν θα μπορούσε να εφαρμοσθεί από κανέναν αν δεν υπήρχαν πρόθυμα ΜΜΕ να προβάλουν τα προκλητικά αυτά επεισόδια. Με δήθεν και σοβαροφανή δικαιολογία την στηλίτευση των “γελοίων” πρωταγωνιστών σοβαρά ΜΜΕ και δημοφιλείς σατυρικές εκπομπές συντελούν στην πραγματικότητα στην μείωση του πολιτιστικού επιπέδου του ακροατηρίου τους, αναμιγνύοντας έντεχνα στον τρόπο παρουσίασης των θεμάτων στοιχεία πολιτιστικής, κοινωνικής και ηθικής αποδόμησης.

Αντιλαμβάνομαι ότι πίσω από τις επιλογές αυτές κρύβεται η αύξηση της κυκλοφορίας των εντύπων, της ακροαματικότητας των εκπομπών, του αριθμού των κλικς στις ιστοσελιδες. Δεν μπορώ όμως να αποδεχθώ ότι για αυτό και μόνο το λόγο επιλέγεται με προτεραιότητα και ένταση η ενημερωσή μου για τα ρούχα, τα ρολόγια, τις διαλεκτικές ή νοητικές ιδιαιτερότητες κάποιων βουλευτών και δευτερευόντως ή και καθόλου για σημαντικές τεκμηριωμένες παρεμβάσεις συναδέλφων τους. Δεν μπορώ να αποδεχθώ ότι πρέπει να βομβαρδίζομαι με πληροφορίες για τις σεξουαλικές επιδόσεις καλλιτεχνών και “επιτυχημένων επαγγελματίων” και μόλις στα “ψιλά” να “ενημερώνομαι” για τις τελευταίες ελληνικές επιτυχίες στον ιατρικό αγώνα αντιμετώπισης της σκλήρυνσης κατά πλάκας ή στο πείραμα CERN.

Επιτέλους, αν δεν γίνεται να εξαλειφθεί το εκπεμπόμενο μήνυμα “Είμαι γελοίος: δοξάστε με”, τουλάχιστον ας μην υπερτερεί της κραυγής της σιωπηλής πλειοψηφίας “Μη μας θεωρείτε γελοίους: σεβαστείτε μας”.

*Ο Γιάννης Γκόλιας είναι καθηγητής του ΕΜΠ, πρόεδρος της Σχολής Πολ. Μηχανικών και Δ/ντης Εργαστηρίου Κυκλοφοριακής Τεχνικής του Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής.