Τα ελικόπτερα της ΕΛ.ΑΣ. "σκανάρουν" την Αθήνα-Φωτογραφίζουν πρόσωπα από 300μ. ύψος

Επί μιάμιση ώρα αιωρούνται πάνω από το κέντρο της Αθήνας ειδικά εκπαιδευμένοι άνδρες των ΕΚΑΜ δεμένοι με σχοινιά από τα ελικόπτερα της Ελληνικής Αστυνομίας και με το αυτόματο όπλο στα χέρια. Οι σκηνές θυμίζουν αστυνομική ταινία αλλά είναι πραγματικές. Στο πλαίσιο των μέτρων ασφαλείας για την ανάληψη της ευρωπαϊκής προεδρίας από την Ελλάδα, άνδρες των ΕΚΑΜ ακολούθησαν ειδική εναέρια εκπαίδευση πάνω από την πόλη προκειμένου να βρίσκονται σε ετοιμότητα για τυχόν τρομοκρατική επίθεση.

Τις ημέρες κατά τις οποίες είναι προγραμματισμένες εκδηλώσεις της προεδρίας και φτάνουν στη χώρα μας Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, ένα από τα πέντε ελικόπτερα που διαθέτει η ΕΛ.ΑΣ. βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού σε μυστικό σημείο στο κέντρο της Αθήνας, έτοιμο να πετάξει με «εκαμίτη» -ελεύθερο σκοπευτή- που βρίσκεται σε επιφυλακή μαζί με το πλήρωμα του αεροσκάφους. Ο χρόνος επέμβασης σε περίπτωση ανάγκης δεν θα ξεπεράσει τα λίγα λεπτά.

Οπως λέει αποκλειστικά στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο πιλότος και προϊστάμενος της Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων της Αστυνομίας, Αναστάσιος Μεγαγιάννης, τα ελικόπτερα διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις επιχειρήσεις της Αστυνομίας. Βασικό «κλειδί» για την επιτυχή λειτουργία τους είναι η άριστη κατάρτιση των συνολικά 12 χειριστών -όλοι τους αξιωματικοί- με εκπαίδευση στις ΗΠΑ (με κόστος εκπαίδευσης 60.000 ευρώ για τον καθένα) και ο σύγχρονος εξοπλισμός.

Στο κάτω αριστερά μέρος τους τα αστυνομικά ελικόπτερα διαθέτουν προηγμένης τεχνολογίας κάμερα με δυνατότητα και θερμικής λήψης, η οποία μπορεί να μεταδώσει απευθείας εικόνα στο κέντρο επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια καταδίωξης κακοποιών η κάμερα μπορεί να αποτυπώσει από ύψος 1.000 ποδών πρόσωπα, να παγώσει την εικόνα και να δώσει αμέσως την πληροφορία στον αξιωματικό της ΕΛ.ΑΣ. που συντονίζει τις έρευνες. Και όλα αυτά μέσα σε λίγα λεπτά.

Η θερμική λήψη αποδεικνύεται «χρυσός» όταν αναζητείται άνθρωπος (όπως ένας μετανάστης) στη θάλασσα, σ’ ένα δάσος ή στο σκοτάδι. «Σε μια έρευνα ένας έμπορος ναρκωτικών έτρεχε κρυμμένος ανάμεσα σε ψηλές καλαμιές που τον κάλυπταν. Η θερμική κάμερα εντόπισε τις κινήσεις του. Σε μια άλλη περίπτωση ένας μετανάστης θαλασσοπνιγόταν και δεν μπορούσαμε να τον δούμε από ψηλά με τόσα πολλά κύματα. Και πάλι τα καταφέραμε», εξηγεί ο Αν. Μεγαγιάννης.

Την κάμερα χειρίζεται το τρίτο μέλος του πληρώματος, που κάθεται πίσω από τον κυβερνήτη και το συγκυβερνήτη, παρακολουθώντας σε μόνιτορ που έχει μπροστά του τις εικόνες της περιοχής που θέλει. Ακόμη, τα ελικόπτερα διαθέτουν προβολέα που φωτίζει εκατοντάδες μέτρα μακριά, μεγάφωνο, ασυρμάτους, ενώ υπάρχουν διόπτρες νυκτός (τα λεγόμενα nvg) που τοποθετούνται όταν χρειαστεί στα κράνη των πιλότων για επιχειρήσεις στο απόλυτο σκοτάδι.

«Η υπηρεσία έχει γράψει 25.000 ώρες πτήσεις. Ο σκοπός της είναι να συμβάλει στην αναζήτηση κακοποιών, στο συντονισμό μέτρων τάξης σε διαδηλώσεις, αθλητικά γεγονότα ή αλλού, στην ανεύρεση φυτειών ινδικής κάνναβης, στην αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, στη ρύθμιση της κυκλοφορίας στους δρόμους, στη μεταφορά υψηλών προσώπων και την έρευνα για τη διάσωση θυμάτων θεομηνιών», εξηγεί ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων.

Τα ελικόπτερα πετούν σε χαμηλό ύψος πάνω από την Αθήνα, περίπου στα 500-2.000 πόδια, δηλαδή στα 150-600 μέτρα πάνω από τη Γη. Ερευνες έχουν δείξει ότι κατά τη διάρκεια καταδίωξης η ψυχολογία των κακοποιών επηρεάζεται αρνητικά από τον ήχο που δημιουργούν οι έλικες του ελικοπτέρου, καθώς τους δημιουργεί την αίσθηση ότι δεν μπορούν να διαφύγουν από πουθενά. Αυτός είναι και ο λόγος που σε αρκετές αστυνομικές επιχειρήσεις το ελικόπτερο κατεβαίνει σε πολύ χαμηλό ύψος κάνοντας επιβλητική την παρουσία του.

«Στα Ζωνιανά μάς πυροβολούσαν από το έδαφος»

Πριν από τρία χρόνια, στην Κρήτη, ένοπλοι μπέρδεψαν το ελικόπτερο ενός επιχειρηματία με αυτό της ΕΛ.ΑΣ. και άρχισαν να το πυροβολούν, μέχρι που το κατέρριψαν

ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ που έχουν να σου διηγηθούν οι πιλότοι της ΕΛ.ΑΣ. θυμίζουν θρίλερ. Πριν από τρία χρόνια, στην Κρήτη, ένοπλοι μπέρδεψαν το ελικόπτερο ενός επιχειρηματία (τύπου Robinson), που ήταν βαμμένο μπλε, με αυτό της Αστυνομίας και άρχισαν να το πυροβολούν, μέχρι που το κατέρριψαν.
Ο Αν. Μεγαγιάννης θυμάται τη δική του εμπειρία στα Ζωνιανά, όπου συμμετείχε από αέρος σε έρευνες για τον εντοπισμό χασισοφυτειών: «Δεχόμασταν πυρ κατά ριπάς. Εμείς από εκεί πάνω συνήθως δεν το ακούμε και μας ενημερώνουν με ασύρματο ότι βαλλόμαστε. Αναγκάστηκα να κατεβάσω το ελικόπτερο σε απόσταση τριών μέτρων από τη Γη για να κρυφτώ ανάμεσα σε λόφους. Γενικά, ο κανόνας λέει ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να μας πετύχουν όταν είμαστε ψηλά. Αν, ωστόσο, μια σφαίρα πετύχει κάποιο ζωτικό σημείο του ελικοπτέρου, τότε δεν έχουμε καμία τύχη».

Η τελευταία μεγάλη υπόθεση στην οποία η συμβολή των ελικοπτέρων αποδείχτηκε καθοριστική ήταν ο εντοπισμός των επικίνδυνων κακοποιών αλβανικής καταγωγής που είχαν αποδράσει από τις φυλακές Τρικάλων και αναζητούνταν σε δασικές και δύσβατες περιοχές της Αιτωλοακαρνανίας. Και σε αυτή την επιχείρηση υπήρχε υψηλός βαθμός επικινδυνότητας.

Ωστόσο, όπως λένε στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής οι πιλότοι της ΕΛ.ΑΣ., μπήκαν στην Υπηρεσία Εναέριων Μέσων γιατί αγαπούν τη δουλειά τους και αφιερώνουν τη ζωή τους σε αυτήν, αφού βρίσκονται σε επιφυλακή όλο το 24ωρο. Το ίδιο ισχύει και για τον Γιάννη Πιγουνάκη, αρμόδιο Ηλεκτρονικών Συστημάτων των ελικοπτέρων, ο οποίος είναι ο άνθρωπος-«κλειδί» ώστε, όταν σηκωθεί ένα ελικόπτερο από τη Γη, οι κυβερνήτες να είναι ήσυχοι ότι όλα πάνε καλά.

Για τη συγκεκριμένη υπηρεσία η ευσυνειδησία των αστυνομικών είναι βασικό συστατικό της λειτουργίας της. Και αυτό διότι είναι γνωστό ότι κυβερνήτες και τεχνικοί στον ιδιωτικό τομέα αμείβονται με τους τριπλάσιους μισθούς (περίπου 4.500 ευρώ) σε σχέση με τις απολαβές που παρέχει η Αστυνομία. Ωστόσο, το θετικό γεγονός είναι ότι οι πιλότοι εξακολουθούν να λαμβάνουν το πτητικό επίδομα που δικαιούνται, το ύψος του οποίου εξαρτάται από τις ώρες πτήσης (300-400 ευρώ).

180-200 ευρώ για καθεμία ώρα πτήσης το κόστος των καυσίμων

ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ που πραγματοποιούνται μεγάλες διαδηλώσεις στην Αθήνα ή είναι προγραμματισμένες αφίξεις ξένων αξιωματούχων, τα ελικόπτερα της Αστυνομίας πετούν από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου.

Ο χρόνος πτήσης για καθένα από αυτά δεν μπορεί να ξεπεράσει τις δύο ώρες διότι τα καύσιμα εξαντλούνται. Ετσι, είτε προσγειώνονται για ανεφοδιασμό είτε μετά τις δύο ώρες ένα δεύτερο ελικόπτερο αντικαθιστά το πρώτο. Κατά μέσο όρο, πετούν 70-80 ώρες το μήνα, δηλαδή 2-3 ώρες την ημέρα.
Για κάθε ώρα πτήσης καταναλώνονται καύσιμα αξίας 180-200 ευρώ, ενώ περισσότερο δαπανηρή είναι η συντήρησή τους. Με εντολή του αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. τα πέντε ελικόπτερα βρίσκονται στο σύνολό τους στην Αθήνα, με το αιτιολογικό των αυξημένων αναγκών.

Τα τρία από αυτά (BO105) είχαν αγοραστεί τη δεκαετία του 1990 αντί περίπου 2,5 δισ. δραχμών από τον τακτικό Προϋπολογισμό, ενώ τα άλλα δύο (EC135) -το καθένα κοστίζει 7 εκατ. ευρώ- αποκτήθηκαν με χρήματα της Ε.Ε.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ

Δημοσιεύεται στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής