Η αριστερή αντιπολίτευση σε ΕΔΑ και ΚΚΕ

Η Αριστερά στη χώρα μας μετρά σχεδόν έναν αιώνα ζωής. Υπάρχει όμως ένα κομμάτι της που διαφοροποιήθηκε τα τελευταία πενήντα χρόνια, μην κερδίζοντας ποσοστά και δημοσιότητα, παίρνοντας όμως πόντους από τη συμμετοχή στους αγώνες. Είναι αυτό που κάποιοι το αποκαλούν, με σαφή προσπάθεια υποβιβασμού, «κινεζόφιλο». Αντεξε αντίξοες συνθήκες, πέρασε από διασπάσεις επί διασπάσεων, όμως διεκδικεί το μερίδιό της, όχι μόνο στην ιστορία της Αριστεράς, αλλά και της Ελλάδας

Του ΟΡΕΣΤΗ ΣΧΙΝΑ - ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Αυτές τις μέρες κλείνουν 50 χρόνια από τότε που πρωτοκυκλοφόρησε, τον Οκτώβρη του 1964, το πρώτο τεύχος του περιοδικού «Αναγέννηση». Οι διάδοχοι και συνεχιστές της, αυτοχαρακτηριζόμενοι ως «συνεπής Αριστερά», αποφάσισαν να τιμήσουν αυτή την επέτειο.

Από την εκδήλωση στο «Ακροπόλ» Από την εκδήλωση στο «Ακροπόλ» Και παρ' όλο που ο βασικός κορμός αυτού του ρεύματος αποτελείται από δύο κόμματα και δύο διαφορετικές εφημερίδες [το ΚΚΕ (μ-λ) με την «Προλεταριακή σημαία» και το Μ-Λ ΚΚΕ με τον «Λαϊκό Δρόμο»], άφησαν στην άκρη τις διαφορές τους, επικεντρώθηκαν στα σημεία που συμφωνούν και, αντί να ερίζουν για το ποιος αποτελεί τον γνησιότερο εκφραστή αυτής της συνέχειας (συνηθισμένη στάση στην Αριστερά), αποφάσισαν να συνδιοργανώσουν εκδηλώσεις μνήμης, τιμής, αλλά και απολογισμού. Η πρώτη στην Αθήνα (έγινε τη Δευτέρα που μας πέρασε στο θέατρο «Ακροπόλ»), και οι επόμενες σε Γιάννενα και Ηράκλειο, για να ολοκληρωθούν στις 16 Νοέμβρη στη Θεσσαλονίκη.

Ας δούμε όμως πώς ξεκίνησαν όλα αυτά

Η προϊστορία

Το 1953 πεθαίνει ο Ιωσήφ Στάλιν και αρχίζει μια οξύτατη αντιπαράθεση στα ηγετικά κλιμάκια του ΚΚΣΕ και της ΕΣΣΔ για το πώς θα πορευτούν το κόμμα, η χώρα, το κομμουνιστικό κίνημα. Στο 20ό συνέδριο του ΚΚΣΕ επικρατεί ο Νικίτα Χρουστσόφ και αρχίζει μια εποχή «αποσταλινοποίησης». Στην Ελλάδα, με την 6η πλατιά ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ, επιβάλλεται νέα καθοδήγηση, από τους Παρτσαλίδη-Κολιγιάννη, αφού πρώτα έχει παραμεριστεί ο μέχρι τότε γ.γ. Νίκος Ζαχαριάδης. Ηταν το πρώτο πραξικόπημα που επέβαλε στα κομμουνιστικά κόμματα η νέα ηγεσία στην ΕΣΣΔ.

Πολιτικοί πρόσφυγες, εξόριστοι, φυλακισμένοι, μέλη του ΚΚΕ στην παρανομία αντιδρούν στη νέα κατάσταση. Στην Τασκένδη και την Τσεχοσλοβακία υπήρξαν και εξεγέρσεις κομμουνιστών, μαζικές και παρατεταμένες.

Στην πάλη τους αυτή βρήκαν έμπνευση και κουράγιο από τη στάση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας και του Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας, διαμορφώνοντας σιγά σιγά ένα ολοκληρωμένο ιδεολογικοπολιτικό ρεύμα. Η αντιπαράθεση αφορούσε βασικά σημεία του κομμουνιστικού κινήματος:

- την υπεράσπιση του Στάλιν,

- το ζήτημα της δικτατορίας του προλεταριάτου, σε αντιδιαστολή με το «παλλαϊκό» κόμμα και το «παλλαϊκό» κράτος,

- το ζήτημα της επανάστασης στις καπιταλιστικές χώρες ή του «ειρηνικού δρόμου»,

- το ζήτημα των σχέσεων με τις ιμπεριαλιστικές χώρες που ανέπτυσσε η ΕΣΣΔ.

Σε αυτή τη βάση δημιουργήθηκαν κομμουνιστικά μαρξιστικά-λενινιστικά κόμματα σε μια σειρά χώρες. Στην Ελλάδα, το 1963 δημιουργήθηκαν οι «Ιστορικές Εκδόσεις», με έμφαση στα έργα του Μάο Τσετούνγκ και σε κείμενα του Κ.Κ. Κίνας, πρώτος πόλος συσπείρωσης μαρξιστών-λενινιστών. Το 1964, Ελληνες πολιτικοί πρόσφυγες στις ανατολικές χώρες ιδρύουν τη Μαρξιστική-Λενινιστική Οργάνωση (ΜΛΟ) και εκδίδουν στη συνέχεια το περιοδικό «Επαναστάτης».

Η «Αναγέννηση»

Τον Ιούνη του 1964 μια ομάδα κομμουνιστών, αποτελούμενη κύρια από πρώην εξόριστους στον Αϊ-Στράτη, πραγματοποίησαν στην Αθήνα μια σύσκεψη και δημιούργησαν τον πρώτο οργανωμένο πολιτικό πυρήνα μαρξιστών-λενινιστών στην Ελλάδα. Χωρίς να παραγνωρίζεται η συμβολή κανενός, αξίζει να σημειωθεί ο ιδιαίτερος ρόλος και η συμβολή του «παππού» Πολύδωρου Δανηλίδη, του Γιάννη Χοντζέα (που φέτος συμπληρώνονται 20 χρόνια από το θάνατό του) και του Ισαάκ Ιορδανίδη, που ήταν και ομιλητής στη συγκέντρωση στο «Ακροπόλ». Στη σύσκεψη αυτή αποφασίστηκε και η ανάγκη έκδοσης ενός μηνιαίου περιοδικού, για την προβολή της ιδεολογικοπολιτικής πλατφόρμας. Ετσι προέκυψε η «Αναγέννηση».

Στο πρώτο της τεύχος έγραφε, στο άρθρο με τίτλο «Για μια πραγματική αναγέννηση του κινήματος και της Ελλάδας»: «Στις σημερινές συνθήκες, όταν η χώρα μας στενάζει κάτω από την ωμή καταπίεση και εκμετάλλευση του ξένου , και πριν απ' όλα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, πρωταρχική σημασία αποκτά η πάλη για την απαλλαγή της Ελλάδας από το καθεστώς της ξενοκρατίας και της εθνικής υποτέλειας. Γι' αυτό, το χρέος των συνεπών δυνάμεων της Αριστεράς είναι να απορρίψουν τον προσανατολισμό της σημερινής ηγεσίας της Αριστεράς, που περιορίζεται στην επιδίωξη για μερικώτερες βελτιώσεις στα πλαίσια του καθεστώτος της αμερικανοκρατίας και της εθνικής υποτέλειας (με το πρόσχημα ότι έτσι ανοίγεται ο δρόμος για ριζικές αλλαγές) και να αγωνισθούν για μια πραγματικά ριζική αλλαγή, για την εκ βάθρων ανατροπή της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας και την κατάκτηση πλήρους εθνικής ανεξαρτησίας».

Από την έκθεση ντοκουμέντων Από την έκθεση ντοκουμέντων Τον Μάη του 1966, δημιουργείται, στο φοιτητικό χώρο, η Προοδευτική Πανσπουδαστική Συνδικαλιστική Παράταξη (ΠΠΣΠ) που εκδίδει το περιοδικό «Σπουδαστικός κόσμος» και αποκτά υπολογίσιμη επιρροή σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Τον Απρίλη του 1967 (στις αρχές βεβαίως), ιδρύεται η Συνεπής Πολιτική Αριστερή Κίνηση (ΣΠΑΚ), αφού προϋπήρξαν παρατάξεις σε σερβιτόρους, αρτεργάτες και τσαγκαράδες.

Η επίσημη ΕΔΑ αντιδρά. Εσωκομματικά μαθήματα στα μέλη της για το πώς να αντιμετωπίζουν την «Αναγέννηση», διαγραφές σε όσους συμπαθούσαν το περιοδικό, άρθρα στην «Αυγή», εκπομπές από τη «Φωνή της Αλήθειας».

Η δικτατορία

Και φτάνουμε στο πραξικόπημα. Μέλη και στελέχη συλλαμβάνονται και στέλνονται στην εξορία. Οσοι γλιτώνουν, συσπειρώνονται και δημιουργούν την ΟΜΛΕ (Οργάνωση Μαρξιστών- Λενινιστών Ελλάδας) κυκλοφορώντας στην αρχή το «Πληροφοριακό Δελτίο» και την εφημερίδα «Προλεταριακή Σημαία». Τον Ιούνη του 1967 δημιουργείται από Ελληνες εργάτες και φοιτητές στη Δυτική Ευρώπη το Αγωνιστικό Μέτωπο Ελλήνων Εξωτερικού (ΑΜΕΕ) και στη συνέχεια κυκλοφορούν η «Λαϊκή Ενότητα» και τον Δεκέμβρη του 1967 ο «Λαϊκός δρόμος».

Οι συλλήψεις το 1969 αποτέλεσαν σημαντικό χτύπημα για την οργάνωση, αλλά ανασυγκροτήθηκε και, μέσω αντιφασιστικών-αντι-ιμπεριαλιστικών ομάδων, μπόρεσε να παίξει το ρόλο της στη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, χωρίς να μπορεί να αγνοηθεί και ο αγώνας της ανάμεσα στους εξορίστους, στο Παρθένι και το Λακκί της Λέρου.

Η μεταπολίτευση

Με την πτώση της δικτατορίας, η ΟΜΛΕ πέρασε στη νομιμότητα, εκδόθηκε πάλι ο εβδομαδιαίος «Λαϊκός Δρόμος», επανεμφανίστηκε, ανασυγκροτημένη, η ΠΠΣΠ, συγκροτήθηκε η Προοδευτική Μαθητική Συνδικαλιστική Παράταξη (ΠΜΣΠ), στο μαθητικό κίνημα, ενώ δημιουργήθηκε και η Προοδευτική Εργατική Συνδικαλιστική Παράταξη (ΠΕΣΠ). Τον Οκτώβρη του 1974 πραγματοποιήθηκε η ενοποίηση της ΟΜΛΕ και της ΜΛΟ των πολιτικών προσφύγων στις ανατολικές χώρες στο πλαίσιο της ΟΜΛΕ.

Μέσα σε λίγους μήνες, η συμμετοχή στις μετωπικές οργανώσεις αυξήθηκε ραγδαία, για να οδηγήσει, στα χρόνια 1975-1976, στον υψηλότερο, έως τότε, βαθμό την πολιτική επιρροή του μαρξιστικού - λενινιστικού κινήματος.

Για πρώτη φορά, μετά το 1964, η ΟΜΛΕ είχε τη δυνατότητα να συμμετέχει, με μαζικούς όρους, όχι μόνο στο κίνημα της νεολαίας, ειδικά της φοιτητικής, σπουδαστικής και μαθητικής, αλλά και στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, όπως αυτό πιστοποιήθηκε, ανάμεσα στα άλλα, και με την αισθητή παρουσία της ΠΕΣΠ στις μεγάλες κινητοποιήσεις των οικοδόμων, την περίοδο αυτή.

Η διάσπαση

Το πρώτο φύλλο του «Λαϊκού Δρόμου», που κυκλοφόρησε μετά την πτώση της δικτατορίας Το πρώτο φύλλο του «Λαϊκού Δρόμου», που κυκλοφόρησε μετά την πτώση της δικτατορίας Αλλά, τότε ακριβώς, ξέσπασε ανοιχτά η κρίση της ΟΜΛΕ και το μαρξιστικό - λενινιστικό κίνημα μπήκε σε μια πορεία διαδοχικών διασπάσεων και κατακερματισμού των δυνάμεών του. Πρώτα έγινε η διάσπαση της ΟΜΛΕ, τον Νοέμβρη του 1976 και οδήγησε στην εμφάνιση του ΚΚΕ (μ-λ) και του Μ-Λ ΚΚΕ. Στα επόμενα χρόνια, οι δύο αυτές οργανώσεις γνώρισαν νέες διασπάσεις αυτής ή της άλλης μορφής.

Τα επίδικα της αντιπαράθεσης-διάσπασης υπήρξαν, σε γενικές γραμμές, η στάση απέναντι στις εξελίξεις στην Κίνα, η θεωρία των τριών κόσμων, το ζήτημα του κύριου εχθρού στην Ελλάδα, αλλά και το πώς αντιλαμβανόταν η κάθε πλευρά την ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση του κομμουνιστικού κινήματος.

Το σήμερα

Επειτα από αρκετές χωριστές εκλογικές καθόδους σε βουλευτικές και δημοτικές εκλογές, ΚΚΕ (μ-λ) και Μ-Λ ΚΚΕ δημιούργησαν τη Λαϊκή Αντίσταση - Αριστερή Αντιιμπεριαλιστική Συνεργασία (ΛΑ-ΑΑΣ), ένα πεδίο μετωπικής συνεργασίας και κοινής δράσης των δύο κομμάτων. Το μέτωπο αυτό έκανε την εμφάνισή του με κοινά μπλοκ και πανό της ΛΑ-ΑΑΣ σε λαϊκές κινητοποιήσεις και με εκδηλώσεις-συζητήσεις που οργανώθηκαν από τη ΛΑ- ΑΑΣ. Οπως ανέφερε στην ομιλία του ο Ισαάκ Ιορδανίδης, «κατακτήθηκε μια ορισμένη αλληλογνωριμία ανάμεσα στις δύο οργανώσεις, το ΚΚΕ (μ-λ) και το Μ-Λ ΚΚΕ, και ανάλογο πνεύμα συντροφικότητας στις κοινές δράσεις τους. Ολα αυτά καταγράφονται στο ενεργητικό της Συνεργασίας. Υπάρχουν όμως σοβαρές ελλείψεις και αδυναμίες στη δομή και στη λειτουργία της ΛΑ-ΑΑΣ, που πρέπει να μελετηθούν διεξοδικά και να παρθούν οι αναγκαίες αποφάσεις, έτσι ώστε να καταστεί δυνατό το βαθμιαίο ξεπέρασμά τους».

Για τη «νέα γραμμή» του ΚΚΕ
(από την ομιλία του Ισαάκ Ιορδανίδη, συνεκδότη της «Αναγέννησης» και στελέχους του Μ-Λ ΚΚΕ)

Δύο είναι τα χαρακτηριστικά της νέας γραμμής του ΚΚΕ. Πρώτο, η καθοδήγηση του ΚΚΕ θεωρεί την Ελλάδα δύναμη ιμπεριαλιστική και απορρίπτει κάθε ιδέα πάλης για εθνική ανεξαρτησία.

Δύο από τα πρώτα τεύχη της «Αναγέννησης» Δύο από τα πρώτα τεύχη της «Αναγέννησης» Το πρόγραμμα που ψήφισε το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ αναφέρει: «Ο καπιταλισμός στην Ελλάδα βρίσκεται στο ιμπεριαλιστικό στάδιο της ανάπτυξής του, σε ενδιάμεση θέση στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, με ισχυρές ανισότιμες εξαρτήσεις από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.». (ΚΟΜ. ΕΠ. Τ.3/2013 σελ. 97). Αυτό που βγαίνει ξεκάθαρα από την τοποθέτηση αυτή είναι ότι η Ελλάδα θεωρείται κράτος ιμπεριαλιστικό. Ταυτόχρονα, ένα γρίφο αποτελεί η διατύπωση για «ανισότιμες εξαρτήσεις». Ετσι κι αλλιώς, είναι επίσης ξεκάθαρο πως η καθοδήγηση του ΚΚΕ όχι μόνο δεν βάζει ζήτημα πάλης ενάντια στις «ισχυρές ανισότιμες εξαρτήσεις από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.», αλλά, ίσα ίσα, εναντιώνεται σε κάθε γραμμή πάλης ενάντια στην ξένη εξάρτηση και για την εθνική ανεξαρτησία.

Οι θέσεις της Κ.Ε. του ΚΚΕ για το 19ο συνέδριο απάλειψαν από τα ισχύοντα, τότε Πρόγραμμα και Καταστατικό του 15ου συνεδρίου, κάθε θέση που μιλούσε για την ξένη εξάρτηση της Ελλάδας και για την πάλη για εθνική ανεξαρτησία.

Δεύτερο, η καθοδήγηση του ΚΚΕ τάσσεται υπέρ της στρατηγικής της σοσιαλιστικής επανάστασης. Με το Πρόγραμμα που ψήφισε το 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ το 1996, καταργήθηκε η θέση για τα «δύο στάδια επαναστατικών μετασχηματισμών», «ένα αντι-ιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό και ένα σοσιαλιστικό», που προέβλεπε το προηγούμενο Πρόγραμμα -αυτό που είχε ψηφιστεί από το 10ο Συνέδριο το 1978- και υιοθετήθηκε ο νέος προσανατολισμός για την άμεση πραγματοποίηση της σοσιαλιστικής επανάστασης. Το Πρόγραμμα που ψήφισε το 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ αναφέρει:

«Στην εποχή μας, εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, η πάλη των τάξεων κατευθύνεται στη λύση της βασικής αντίθεσης κεφαλαίου - εργασίας. Η επαναστατική αλλαγή στην Ελλάδα θα είναι σοσιαλιστική» (15ο συνέδριο του ΚΚΕ ντοκουμέντα, σελ. 113).

Γενικά, στο 19ο συνέδριο και έπειτα από αυτό, ανεβαίνει πολύ ψηλά ο τόνος για τη στρατηγική της σοσιαλιστικής επανάστασης. Αναπτύσσεται μια «επιθετική», ψευτοεπαναστατική «επιχειρηματολογία», που φτάνει στο έσχατο σημείο να υποστηρίζει την τροτσκιστική θέση, πως όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παντού στον κόσμο, σε κάθε χώρα, η επερχόμενη επανάσταση θα είναι σοσιαλιστική. Αυτή τη θέση υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι του ΚΚΕ στις διεθνείς συναντήσεις των κομμουνιστικών κομμάτων, που συμμετέχουν, από όπου καλούν τους λαούς της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής να επιδιώξουν άμεσα την πραγματοποίηση σοσιαλιστικών επαναστάσεων, εγκαταλείποντας τα συνθήματα για εθνικοδημοκρατικούς, απελευθερωτικούς, αντι-ιμπεριαλιστικούς αγώνες. Η σεχταριστική στρατηγική της σοσιαλιστικής επανάστασης και η ψευτοαριστερή, επαναστατική λογοκοπία κάνουν θραύση, αποπροσανατολίζοντας και υπονομεύοντας τους επαναστατικούς αγώνες των καταπιεζομένων, εθνών και λαών του κόσμου.

View the discussion thread.